عمليات بيت المقدس
ارسال شده: یکشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۵, ۶:۱۱ ب.ظ
عمليات بيت المقدس
10 ارديبهشت 1361 تا 4 خرداد 1361
نوشته:
سرهنگ توپخانه (شهید) صياد شيرازي – ناخدا یکم مهندس ملک افضلی - سرهنگ خلبان بهرام هوشيار
(اين درجه ها مربوط به زمان نگارش اين مطالب - سال 1361 - مي باشد)
نبردي كه با رمز «طرح عمليات كربلاي 3» طرح ريزي و به نام عمليات بيت المقدس با شركت يگانهاي عمدهاي از نيروي زميني آرتش، نيروهاي مردمي، سپاه پاسداران، جهاد سازندگي و همچنين پشتيباني سنگين نيروي هوايي و نيروي دريايي آرتش از تاريخ 10 ارديبهشت تا 4 خرداد ماه 1361 به مدت 26 روز در جنوب غربي اهواز انجام شد، يكي از درخشانترين كارنامههاي عملياتي نيروهاي مسلح ايران بر عليه ارتش اشغالگر عراق به شمار ميرود كه علاوه بر پايان دادن به 19 ماه اشغال نظامي حساسترين نقاط خوزستان، ضربهاي قاطع به نيروهاي متجاوز عراق وارد نمود.
هدف استراتژيك اوليه در اين عمليات، بيرون راندن متجاوزان عراقي از مناطق اشغالي و به شكست كشاندن استراتژي تهاجم به ايران بود. در يك سال و نيم اول جنگ، تلاش نيروهاي ايران اجراي يك سلسله عمليات آفندي كوچك و بزرگ بود كه بلافاصله پس از متوقف كردن پيشروي نيروهاي دشمن آغاز شد. نبرد بيت المقدس، بزرگترين گام در اين مرحله به شمار ميآيد كه دستآورد استراتژيكي اين عمليات، درهم شكسته شدن استراتژي نظامي عراق براي بدست آوردن كنترل كامل آبراه «اروندرود» و تثبيت حاكميت حقه ايران در رودحانه اروند و شمال خليج فارس بوده است.
هدف ديگر اين عمليات، كاهش توان رزمي عراق بود كه در اين منطقه، بيش از 6 لشكر بسيار مجهز مستقر كرده بود. در صورت موفقيت عمليات بيت المقدس، با توجه به خساراتي كه عراق در جريان نبردهاي ثامنالائمه، طريقالقدس و فتحالمبين متحمل شده بود، بيش از 50 درصد كل توان جنگياش از بين ميرفت و توان پدافندياش نيز بسيار ضعيف ميشد.
اثرات اين نبرد در كاهش توان نظامي عراق، به قدري زياد و سريع بود كه متجاوزان، ادامه اشغال ساير مناطق متصرفي را جائز ندانسته و از سر ناچاري و ترس از انهدام كامل نيروهاي خود، در اكثر نقاط به حوالي خطوط مرزي عقب كشيده و مشي نظامي خود را از اين به بعد، پدافند از مرزها و مناطق خود اعلام نمود.
طرحريزي عمليات
* الف) كليات
عصر روز هشتم فروردين سال 1361، فرمانده نيروي زميني از دو نفر از افسران عمليات ستاد خود خواست كه راهكارها و پيشنهادات خود را براي آفند به دشمن در منطقه غرب كارون به وي ارائه نمايند.
راهكارهاي ارائه شده به فرماندهي نيروي زميني در روز 8 فروردين 1361 :
1- تك از شمال به جنوب رودخانههاي كرخهكور و نيسان با هدف وصول به جفير، كوشك و طلايه و سپس ادامه پيشروي به سوي خرمشهر.
2- تك از شرق به غرب با عبور از رودخانه كارون، با هدف گسستن جبهه دشمن از وسط و تجزيه آن به دو بخش شمالي و جنوبي و سپس احاطه منطقه جفير در شمال و شهر خرمشهر در جنوب.
* ب) ويژگيهاي زمين منطقه عمليات
وسعت = 8000 كيلومتر مربع
نقشه 1 : منطقه عمومي جنوب غربي اهواز – خرمشهر
زمين منطقه به طور كلي صاف و هموار و تقريبن فاقد برجستگي است. مسطح بودن زمين، حركت نيروهاي پياده و خودرويي را تسهيل كرده و به جز در نخلستانهاي مجاور كارون و اروندرود و جنگلهاي مصنوعي حوالي ايستگاه راهآهن تيمو در شمال شرقي، منطقه داراي ديد و تير عالي و فاقد اختفاء و پوشش است.
موانع: پارهاي طبيعي و پارهاي مصنوعي. مانند رودخانههاي كارون، كرخهكور، نيسان، شطالعرب، مرداب هورالعظيم و كانالهاي مصنوعي آبياري و پرورش و تكثير ماهي در شرق بصره. (در عوض عمليات پدافندي را تسهيل مينمايد.)
نقشه 2 : مناطق آب گرفته در غرب و جنوب غرب اهواز
عوارض حساس منطقه: شهرهاي خرمشهر، تنومه، بصره و پلهاي روي شطالعرب (4 پل).
* پ) گسترش نيروهاي دشمن و خودي قبل از عمليات
نحوه بدست آمدن اطلاعات: عكسهاي هوايي گرفته شده توسط هواپيماهاي RF-4E و مطالب گفته شده توسط اسراي عراقي.
نقشه 3 : خاكريزهاي دشمن در منطقه عملياتي بيتالمقدس
استعداد رزمی نيروهاي عراقي:
* جنوب رودخانه كرخهنور و نيسان: لشگرهاي 6 زرهي و 5 مكانيزه و تعدادي تيپ پياده.
* جنوب مناطق آب گرفته تا سليمانيه (حدود 40 كيلومتر): يك تيپ تقويت شده به فاصله 6 تا 7 كيلومتر از كرانه غربي كارون.
* خرمشهر و محدوده اطراف آن: لشگر 11 پياده تقويت شده با يگانهاي پياده و زرهي بسيار مجهز با خاكريزهاي بسيار مستحكم.
نقشه 4 : خاكريزها و موانع دشمن در محدوده خارجي خرمشهر
استعداد رزمی نيروهاي خودي:
* منطقه كرانه اروندرود در جزيره آبادان از دهانه فاو تا پل خرمشهر: تيپ 23 نوهد (4 گردان)، يگان رزمي ژاندارمري (4 گردان)، گردان تكاوران نيروي دريايي.
* كرانه شرقي كارون از بهمنشير تا سليمانيه: تيپ 4 پياده سراب (2 گردان پياده)
* كرانه شرقي كارون از سليمانيه تا دارخوين: گردان 107 پياده ژاندارمري.
* كرانه شرقي كارون از دارخوين تا جنوب اهواز: گردان 283 سوار زرهي لشگر 92
* جنوب غربي اهواز از مليحان تا نورد: تيپ پياده بيتالمقدس سپاه پاسداران
* كرانه شمالي رودخانههاي كرخهكور و نيسان تا سواحل شرقي هورالعظيم: تيپ 1 و 3 زرهي لشگر زرهي قزوين (تانكهاي چيفتن) و 2 گردان ژاندارمري.
* ت) تلاش براي انتخاب بهترين راهكار
عبور از رودخانه كارون با دو قرارگاه فتح و نصر (تك اصلي) و درگير داشتن دشمن در ساحل جنوبي كرخهكور و جفير با قرارگاه قدس. (تك پشتيباني)
قرارگاههاي نصر و فتح پس از عبور از كارون و تامين سرپل به سمت خط مرز پيشروي نموده و پس از وصول به مرز در مناطق محوله خود، تك را در شرق بصره تا كرانه رودخانه اروند ادامه ميدهند.
قرارگاه قدس با درگير نگه داشتن دشمن، مانع از اين ميشد كه دشمن نيرو از اين منطقه برداشت كرده و بر عليه تك اصلي، وارد عمل نمايد.
نيروهاي شركت كنند در عمليات بيتالمقدس
نيروي زميني ارتش:
61 گردان (زرهي – مكانيزه – پياده)، 29 گردان توپخانة صحرايي، 5 گردان مهندسي رزمي و 1 گردان پل و چهار گروهان هوانيروز.
نيرويي هوايي ارتش:
حدود 100 فروند هواپيما:
40 فروند F-4D/E و F-5E
2 فروند RF-4E و 20 فروند F-14 به همراه دهها فروند از تانكرهاي سوخترسان 707 و 747 و ترابري C-130.
نيروي دريايي:
پشتيباني عبور نيروها از عرض رودخانه كارون به وسيله قايقهاي هجومي و حمايت تكاوران نيروي دريايي.
ژاندارمري:
3 گردان رزمي پياده
سپاه پاسداران:
97 گردان پياده، 3 گردان زرهي و 2 گردان مكانيزه. (گردان زرهي و مكانيزه با ادوات غنيمتي)
با توجه به محدوديت مهمات، سهميه بندي زير جهت 15 روز عمليات پيش بيني شده بود:
استعداد و گسترش نيروي عراقي
سپاه سوّم عراق به فرماندهي سرلشگر صلاحالدين القاضي
لشگرهاي 6 و 9 و 3 زرهي، 5 مكانيزه، 11 و 15 پياده
اشتباه عظيم
به يقين ميتوان گفت كه تاكتيك دفاعي عراق در حد فاصل رودخانه كارون تا جاده اهواز – خرمشهر، پدافند با فاصله از رودخانه بوده است نه پدافند در كناره رودخانه و در واقع نوعي پدافند متحرك را سازمان داده بود و اين كاربردي است مطابق با تاكتيكهاي شوروي سابق با الهام از نظريه «سن تزو» فيلسوف معروف نظامي چين كه ميگويد:
«بگذاريد دشمن از رودخانه بگذرد ولي قبل از آنكه بتواند به طور كامل در ساحل دور انسجام پيدا كند، عليه او عكسالعمل نشان دهيد.»
اما اشتباه عظيم و خبط نظامي جبرانناپذير و غيرقابل تصور متجاوزدر كاربرد يك چنين تدبير پدافندي اين بود كه يا نميدانستند و يا از اين غافل شدند كه رودخانه را بايد تحت مراقبت شديد و مداوم خود قرار دهند تا تلاش عبور از رودخانه، در ديد و كنترل آنها قرار گرفته و بتوانند قبل از آنكه فرصت مناسب از دست رفته و نيرويي بيش از توان آنها از رودخانه عبور كند و در ساحل دور گسترش يافته و انسجام پيدا كند عكسالعمل موثر را نشان دهند.
همچنين عبور نيروهاي ايران در جبههاي عريض (40 كيلومتر) از رودخانه را بايد به عنوان عاملي شناخت كه قدرت عكسالعمل را از دشمن سلب كرده و او را از يك واكنش به موقع و قدرتمند كه قادر به انهدام سرپل ايجاد شده باشد محروم ساخت.
عبور از رودخانه كارون
وسائل موجود براي عبور از رودخانه منحصر بود به هفت دستگاه پل شناور از نوع پي – ام – پي و يك دستگاه پل شناور ام – 4 – ت – 6
اين تجهيزات به طور كلي در سازمان گردانهاي مهندسي لشگرهاي زرهي 92، 16 و 81 و همچنين گردان مهندسي 414 پل شناور، منظور گرديده بودند. هريك از لشگرهاي ياد شده، داراي يك گروهان پل شناور پي – ام – پي و گردان 414 داراي 4 گروهان پل بودند.
تعداد 10 دستگاه قايق بزرگ 27 فوتي گروهانهاي پل نيز براي حمل و نقل نيروها در نظر گرفته شده بود.
آمادگي
در پايان هفته اول ارديبهشت ماه 1361، همه مقدمات لازم براي آغاز نبرد فراهم شده بود و آخرين اقدامات تكميلي در حال انجام بود. همه تلاشها بر اين بود كه هر چه سريعتر و قبل از آنكه دشمن به خيال استقرار در كرانه نزديك رودخانه كارون افتاده و عبور نيروهاي ما را از اين رودخانه از يك عبور ساده، به يك عمليات حمله به رودخانه و عبور از آن مبدل سازد، نبرد را آغاز كنند. اما دشمن عليرغم اقدامات شناسايي هوايي كه در اين منطقه بارها انجام داده بود، كماكان در مواضع خود و دور از ساحل رودخانه مستقر بود.
كليات اجراي عمليات
مرحله اول: عبور از رودخانه و تصرف و تحكيم سرپل (تك اصلي) و همزمان درگير نمودن دشمن در جبهه كرخهكور.
مرحله دوم: عبور نيروها از سرپل و پيشروي به سوي خط مرز، همزمان احاطه خرمشهر در شلمچه و پيشروي در جبهه كرخهكور در صورت امكان و يا عقب نشيني دشمن.
مرحله سوم: ادامه تك از خط مرز در سمت شرق بصره و رسيدن به كرانه شرقي شطالعرب در حد فاصل نشوه تا بصره.
مرحله چهارم: پدافند در ساحل شرقي شطالعرب.
26 روز عمليات سنگين و مداوم
* دوره اول: از روز 9 / 2 / 61 تا 16 / 2 / 61
تصرف سرپل و تلاش در تحكيم آن و درگير نگه داشتن دشمن در جبهههاي كرخهكور و فكه.
* دوره دوم: از 17 / 2 / 61 تا 21 / 1 / 61
عبور نيروها از سرپل و تصرف قسمتي از خط مرز همراه با انهدام نيروهايي از دشمن، عقبنشيني دشمن از جبهه كرخهكور. تلاشهاي ناموفق قرارگاه نصر براي احاطه خرمشهر در شلمچه.
* دوره سوم: از 21 / 2 / 61 تا 1 / 3 / 61
اتخاذ وضعيت موقت پدافندي، تجديد سازمان و تغيير گسترش نيروهاي تكرو براي احاطه شهر.
* دوره چهارم: از 1 / 3 / 61 تا 4 / 3 / 61
احاطه خرمشهر، آزادسازي و اعلام خاتمه عمليات بيتالمقدس.
10 ارديبهشت 1361 تا 4 خرداد 1361
نوشته:
سرهنگ توپخانه (شهید) صياد شيرازي – ناخدا یکم مهندس ملک افضلی - سرهنگ خلبان بهرام هوشيار
(اين درجه ها مربوط به زمان نگارش اين مطالب - سال 1361 - مي باشد)
نبردي كه با رمز «طرح عمليات كربلاي 3» طرح ريزي و به نام عمليات بيت المقدس با شركت يگانهاي عمدهاي از نيروي زميني آرتش، نيروهاي مردمي، سپاه پاسداران، جهاد سازندگي و همچنين پشتيباني سنگين نيروي هوايي و نيروي دريايي آرتش از تاريخ 10 ارديبهشت تا 4 خرداد ماه 1361 به مدت 26 روز در جنوب غربي اهواز انجام شد، يكي از درخشانترين كارنامههاي عملياتي نيروهاي مسلح ايران بر عليه ارتش اشغالگر عراق به شمار ميرود كه علاوه بر پايان دادن به 19 ماه اشغال نظامي حساسترين نقاط خوزستان، ضربهاي قاطع به نيروهاي متجاوز عراق وارد نمود.
هدف استراتژيك اوليه در اين عمليات، بيرون راندن متجاوزان عراقي از مناطق اشغالي و به شكست كشاندن استراتژي تهاجم به ايران بود. در يك سال و نيم اول جنگ، تلاش نيروهاي ايران اجراي يك سلسله عمليات آفندي كوچك و بزرگ بود كه بلافاصله پس از متوقف كردن پيشروي نيروهاي دشمن آغاز شد. نبرد بيت المقدس، بزرگترين گام در اين مرحله به شمار ميآيد كه دستآورد استراتژيكي اين عمليات، درهم شكسته شدن استراتژي نظامي عراق براي بدست آوردن كنترل كامل آبراه «اروندرود» و تثبيت حاكميت حقه ايران در رودحانه اروند و شمال خليج فارس بوده است.
هدف ديگر اين عمليات، كاهش توان رزمي عراق بود كه در اين منطقه، بيش از 6 لشكر بسيار مجهز مستقر كرده بود. در صورت موفقيت عمليات بيت المقدس، با توجه به خساراتي كه عراق در جريان نبردهاي ثامنالائمه، طريقالقدس و فتحالمبين متحمل شده بود، بيش از 50 درصد كل توان جنگياش از بين ميرفت و توان پدافندياش نيز بسيار ضعيف ميشد.
اثرات اين نبرد در كاهش توان نظامي عراق، به قدري زياد و سريع بود كه متجاوزان، ادامه اشغال ساير مناطق متصرفي را جائز ندانسته و از سر ناچاري و ترس از انهدام كامل نيروهاي خود، در اكثر نقاط به حوالي خطوط مرزي عقب كشيده و مشي نظامي خود را از اين به بعد، پدافند از مرزها و مناطق خود اعلام نمود.
طرحريزي عمليات
* الف) كليات
عصر روز هشتم فروردين سال 1361، فرمانده نيروي زميني از دو نفر از افسران عمليات ستاد خود خواست كه راهكارها و پيشنهادات خود را براي آفند به دشمن در منطقه غرب كارون به وي ارائه نمايند.
راهكارهاي ارائه شده به فرماندهي نيروي زميني در روز 8 فروردين 1361 :
1- تك از شمال به جنوب رودخانههاي كرخهكور و نيسان با هدف وصول به جفير، كوشك و طلايه و سپس ادامه پيشروي به سوي خرمشهر.
2- تك از شرق به غرب با عبور از رودخانه كارون، با هدف گسستن جبهه دشمن از وسط و تجزيه آن به دو بخش شمالي و جنوبي و سپس احاطه منطقه جفير در شمال و شهر خرمشهر در جنوب.
* ب) ويژگيهاي زمين منطقه عمليات
وسعت = 8000 كيلومتر مربع
نقشه 1 : منطقه عمومي جنوب غربي اهواز – خرمشهر
زمين منطقه به طور كلي صاف و هموار و تقريبن فاقد برجستگي است. مسطح بودن زمين، حركت نيروهاي پياده و خودرويي را تسهيل كرده و به جز در نخلستانهاي مجاور كارون و اروندرود و جنگلهاي مصنوعي حوالي ايستگاه راهآهن تيمو در شمال شرقي، منطقه داراي ديد و تير عالي و فاقد اختفاء و پوشش است.
موانع: پارهاي طبيعي و پارهاي مصنوعي. مانند رودخانههاي كارون، كرخهكور، نيسان، شطالعرب، مرداب هورالعظيم و كانالهاي مصنوعي آبياري و پرورش و تكثير ماهي در شرق بصره. (در عوض عمليات پدافندي را تسهيل مينمايد.)
نقشه 2 : مناطق آب گرفته در غرب و جنوب غرب اهواز
عوارض حساس منطقه: شهرهاي خرمشهر، تنومه، بصره و پلهاي روي شطالعرب (4 پل).
* پ) گسترش نيروهاي دشمن و خودي قبل از عمليات
نحوه بدست آمدن اطلاعات: عكسهاي هوايي گرفته شده توسط هواپيماهاي RF-4E و مطالب گفته شده توسط اسراي عراقي.
نقشه 3 : خاكريزهاي دشمن در منطقه عملياتي بيتالمقدس
استعداد رزمی نيروهاي عراقي:
* جنوب رودخانه كرخهنور و نيسان: لشگرهاي 6 زرهي و 5 مكانيزه و تعدادي تيپ پياده.
* جنوب مناطق آب گرفته تا سليمانيه (حدود 40 كيلومتر): يك تيپ تقويت شده به فاصله 6 تا 7 كيلومتر از كرانه غربي كارون.
* خرمشهر و محدوده اطراف آن: لشگر 11 پياده تقويت شده با يگانهاي پياده و زرهي بسيار مجهز با خاكريزهاي بسيار مستحكم.
نقشه 4 : خاكريزها و موانع دشمن در محدوده خارجي خرمشهر
استعداد رزمی نيروهاي خودي:
* منطقه كرانه اروندرود در جزيره آبادان از دهانه فاو تا پل خرمشهر: تيپ 23 نوهد (4 گردان)، يگان رزمي ژاندارمري (4 گردان)، گردان تكاوران نيروي دريايي.
* كرانه شرقي كارون از بهمنشير تا سليمانيه: تيپ 4 پياده سراب (2 گردان پياده)
* كرانه شرقي كارون از سليمانيه تا دارخوين: گردان 107 پياده ژاندارمري.
* كرانه شرقي كارون از دارخوين تا جنوب اهواز: گردان 283 سوار زرهي لشگر 92
* جنوب غربي اهواز از مليحان تا نورد: تيپ پياده بيتالمقدس سپاه پاسداران
* كرانه شمالي رودخانههاي كرخهكور و نيسان تا سواحل شرقي هورالعظيم: تيپ 1 و 3 زرهي لشگر زرهي قزوين (تانكهاي چيفتن) و 2 گردان ژاندارمري.
* ت) تلاش براي انتخاب بهترين راهكار
عبور از رودخانه كارون با دو قرارگاه فتح و نصر (تك اصلي) و درگير داشتن دشمن در ساحل جنوبي كرخهكور و جفير با قرارگاه قدس. (تك پشتيباني)
قرارگاههاي نصر و فتح پس از عبور از كارون و تامين سرپل به سمت خط مرز پيشروي نموده و پس از وصول به مرز در مناطق محوله خود، تك را در شرق بصره تا كرانه رودخانه اروند ادامه ميدهند.
قرارگاه قدس با درگير نگه داشتن دشمن، مانع از اين ميشد كه دشمن نيرو از اين منطقه برداشت كرده و بر عليه تك اصلي، وارد عمل نمايد.
نيروهاي شركت كنند در عمليات بيتالمقدس
نيروي زميني ارتش:
61 گردان (زرهي – مكانيزه – پياده)، 29 گردان توپخانة صحرايي، 5 گردان مهندسي رزمي و 1 گردان پل و چهار گروهان هوانيروز.
نيرويي هوايي ارتش:
حدود 100 فروند هواپيما:
40 فروند F-4D/E و F-5E
2 فروند RF-4E و 20 فروند F-14 به همراه دهها فروند از تانكرهاي سوخترسان 707 و 747 و ترابري C-130.
نيروي دريايي:
پشتيباني عبور نيروها از عرض رودخانه كارون به وسيله قايقهاي هجومي و حمايت تكاوران نيروي دريايي.
ژاندارمري:
3 گردان رزمي پياده
سپاه پاسداران:
97 گردان پياده، 3 گردان زرهي و 2 گردان مكانيزه. (گردان زرهي و مكانيزه با ادوات غنيمتي)
با توجه به محدوديت مهمات، سهميه بندي زير جهت 15 روز عمليات پيش بيني شده بود:
استعداد و گسترش نيروي عراقي
سپاه سوّم عراق به فرماندهي سرلشگر صلاحالدين القاضي
لشگرهاي 6 و 9 و 3 زرهي، 5 مكانيزه، 11 و 15 پياده
اشتباه عظيم
به يقين ميتوان گفت كه تاكتيك دفاعي عراق در حد فاصل رودخانه كارون تا جاده اهواز – خرمشهر، پدافند با فاصله از رودخانه بوده است نه پدافند در كناره رودخانه و در واقع نوعي پدافند متحرك را سازمان داده بود و اين كاربردي است مطابق با تاكتيكهاي شوروي سابق با الهام از نظريه «سن تزو» فيلسوف معروف نظامي چين كه ميگويد:
«بگذاريد دشمن از رودخانه بگذرد ولي قبل از آنكه بتواند به طور كامل در ساحل دور انسجام پيدا كند، عليه او عكسالعمل نشان دهيد.»
اما اشتباه عظيم و خبط نظامي جبرانناپذير و غيرقابل تصور متجاوزدر كاربرد يك چنين تدبير پدافندي اين بود كه يا نميدانستند و يا از اين غافل شدند كه رودخانه را بايد تحت مراقبت شديد و مداوم خود قرار دهند تا تلاش عبور از رودخانه، در ديد و كنترل آنها قرار گرفته و بتوانند قبل از آنكه فرصت مناسب از دست رفته و نيرويي بيش از توان آنها از رودخانه عبور كند و در ساحل دور گسترش يافته و انسجام پيدا كند عكسالعمل موثر را نشان دهند.
همچنين عبور نيروهاي ايران در جبههاي عريض (40 كيلومتر) از رودخانه را بايد به عنوان عاملي شناخت كه قدرت عكسالعمل را از دشمن سلب كرده و او را از يك واكنش به موقع و قدرتمند كه قادر به انهدام سرپل ايجاد شده باشد محروم ساخت.
عبور از رودخانه كارون
وسائل موجود براي عبور از رودخانه منحصر بود به هفت دستگاه پل شناور از نوع پي – ام – پي و يك دستگاه پل شناور ام – 4 – ت – 6
اين تجهيزات به طور كلي در سازمان گردانهاي مهندسي لشگرهاي زرهي 92، 16 و 81 و همچنين گردان مهندسي 414 پل شناور، منظور گرديده بودند. هريك از لشگرهاي ياد شده، داراي يك گروهان پل شناور پي – ام – پي و گردان 414 داراي 4 گروهان پل بودند.
تعداد 10 دستگاه قايق بزرگ 27 فوتي گروهانهاي پل نيز براي حمل و نقل نيروها در نظر گرفته شده بود.
آمادگي
در پايان هفته اول ارديبهشت ماه 1361، همه مقدمات لازم براي آغاز نبرد فراهم شده بود و آخرين اقدامات تكميلي در حال انجام بود. همه تلاشها بر اين بود كه هر چه سريعتر و قبل از آنكه دشمن به خيال استقرار در كرانه نزديك رودخانه كارون افتاده و عبور نيروهاي ما را از اين رودخانه از يك عبور ساده، به يك عمليات حمله به رودخانه و عبور از آن مبدل سازد، نبرد را آغاز كنند. اما دشمن عليرغم اقدامات شناسايي هوايي كه در اين منطقه بارها انجام داده بود، كماكان در مواضع خود و دور از ساحل رودخانه مستقر بود.
كليات اجراي عمليات
مرحله اول: عبور از رودخانه و تصرف و تحكيم سرپل (تك اصلي) و همزمان درگير نمودن دشمن در جبهه كرخهكور.
مرحله دوم: عبور نيروها از سرپل و پيشروي به سوي خط مرز، همزمان احاطه خرمشهر در شلمچه و پيشروي در جبهه كرخهكور در صورت امكان و يا عقب نشيني دشمن.
مرحله سوم: ادامه تك از خط مرز در سمت شرق بصره و رسيدن به كرانه شرقي شطالعرب در حد فاصل نشوه تا بصره.
مرحله چهارم: پدافند در ساحل شرقي شطالعرب.
26 روز عمليات سنگين و مداوم
* دوره اول: از روز 9 / 2 / 61 تا 16 / 2 / 61
تصرف سرپل و تلاش در تحكيم آن و درگير نگه داشتن دشمن در جبهههاي كرخهكور و فكه.
* دوره دوم: از 17 / 2 / 61 تا 21 / 1 / 61
عبور نيروها از سرپل و تصرف قسمتي از خط مرز همراه با انهدام نيروهايي از دشمن، عقبنشيني دشمن از جبهه كرخهكور. تلاشهاي ناموفق قرارگاه نصر براي احاطه خرمشهر در شلمچه.
* دوره سوم: از 21 / 2 / 61 تا 1 / 3 / 61
اتخاذ وضعيت موقت پدافندي، تجديد سازمان و تغيير گسترش نيروهاي تكرو براي احاطه شهر.
* دوره چهارم: از 1 / 3 / 61 تا 4 / 3 / 61
احاطه خرمشهر، آزادسازي و اعلام خاتمه عمليات بيتالمقدس.