
خلبان این هواپیما "معلم خلبان علی ایزدپناهی" بود که درجه استاد خلبانی با ۸۰۰۰ ساعت پرواز بدون حتی یک سانحه را داشت و در سال آخر خدمت خود بود و از بازنشستههای نیروی هوایی ارتش بود.
امروز دو سال از آخرین سانحه سقوط هواپیمایی کشور (مسافربری) میگذرد و این پرونده همچنان روی میز دادستانی تهران قرار دارد. بعد از انتشار خبر سقوط هواپیما در مهرآباد بود که همه مسئولان کشور ابراز تاسف کردند و رسیدگی به علت سقوط این سانحه هوایی در دستور کار سازمانهای مربوطه قرار گرفت.
سقوط هواپیمای ایران 140 و تمامی حواشی پشت پرده آن حتی وزیر راه را تا پای استیضاح کشاند، چراکه بسیاری از کارشناسان قصور وزارت راه و رئیس سازمان هواپیمایی کشور را در رابطه با صادرکردن مجوز پرواز این هواپیما، علت اصلی سقوط آنتونوف میدانستند. تا اینکه حدود یک ماه قبل از اولین سالگرد سانحه سقوط هواپیمای ایران 140، علیرضا جهانگیریان، رئیس وقت سازمان هواپیمایی کشوری با ارسال درخواست استعفای خود به آخوندی، از این سمت استعفا کرد؛ استعفایی که ظاهراً با موضوع سانحه ایران 140 بیارتباط نبود.

روایت یک بازمانده هواپیما از سالی که گذشت
امیر مزرعتی یکی از بازماندگان هواپیمای مسافربری 140 است. دیگر با هیچ پروازی سفر نخواهد کرد. کابوس سقوط لحظهای رهایش نمیکند. او برای تهیه تصاویر و تهیه برنامه از جاذبههای طبیعی به همراه همسر، برادر، همسر برادر و پسر کوچک برادرش محمد پارسا عازم طبس شدند. قرار بود هفت نفر باشند اما تنها چهار بلیت برای آنها رزرو شد. لحظه بلندشدن تا سقوط یک دقیقه بیشتر طول نکشید. ملخ سمت راست نچرخید و موتور خاموش شد. در یک لحظه هواپیما دگرگون شد و سقوط کرد.
مزرعتی درباره روند پرونده، به «شهروند» گفت: «19 مرداد روز تلخی برای ما بود. همه مسافران پرواز هنوز مقابل چشمانم هستند. تنها شش مسافر توانستند جان سالم به در ببرند. 40 همسفرمان جان باختند. برادر و زن برادرم هم روی تخت بیمارستان ما را تنها گذاشتند و تنها محمدپارسا کودکشان نجات یافت. پزشکان معالج در بیمارستان 30 درصد سوختگی را برای پسر برادرم تعیین کردند اما پزشک قانونی تنها 16 درصد سوختگی را تأیید کرد که هنوز بیمه آن را پرداخت نکرده است. این در حالی است که 140 میلیون تومان تجهیزات فیلمبرداری که همراهمان بود نیز سوخت. روزهای نخست مسئولان به بیمارستان میآمدند و وعده میدادند که خسارتها را پرداخت خواهند کرد اما پس از مدتی اعلام کردند که از پرداخت خسارتِ بار خبری نیست. میگفتند باید پیش از پرواز اعلام میکردید که تجهیزات فیلمبرداری دارید. ما حتی برای گرفتن مدارک هویتیمان در لیست انتظار قرار گرفتیم. دو ماه انتظار تا توانستیم مدارکمان را از ثبتاحوال تحویل بگیریم.
او افزود: «همسرم به خاطر این پرواز دچار مشکلات اعصاب و روان شد. گوشهگیری میکند. هنوز نمیتواند این حادثه تلخ را فراموش کند. هر شب کابوس میبینیم؛ کابوس سقوط. با نزدیک شدن به اولین سالگرد این حادثه و مرور خاطرات سقوط حالت روحی همسرم وخیمتر شده است. محمد پارسا هم که در کنار خانواده مادریاش زندگی میکند. هر روز و هرشب بهانه مادر و پدرش را میگیرد. آثار سوختگی هنوز روی دستها و صورتش مشخص است. باوجودی که پزشکان ادعا داشتند هیچ اثری از این سوختگی روی بدنش به جا نمیماند اما دستهایش گوشت اضافه آورده و ملتهبتر شده است.»
امیر مزرعتی در ادامه اظهار کرد: «دیگر با هواپیما سفر نخواهیم کرد. در این مدت به بندرعباس با قطار سفر کردم؛ سفری زمینی. از سرنوشتی مشابه، میترسیدم. در تمام مدت سفر منتظر یک حادثه بودم؛ در انتظار یک فاجعه.»
محمدپارسا کوچکترین بازمانده هواپیمای ایران 140، چهار ماه است پا به دومین سال تولدش گذاشته. با تمام کودکیاش اما زیاد میفهمد؛ خیلی زیاد. او که آخرین بار آغوش پدر و مادرش را در میان دود و آتش لاشه هواپیمای ایران 140 لمس کرده بود، هنوز هم تا عکس پدر را میبیند او را صدا میزند. هنوز نیمهشبها از خواب میپرد و زیر گریه میزند. خانوادهاش را میخواهد؛ خانوادهای که با هیچ دیه و غرامتی دیگر به دست نخواهند آمد.(منبع:شهروند-اولین سالگرد سقوط ایران 140)

نقایص پیش از پرواز(نقل از ویکی پدیا)
پیش از وقوع حادثه و در پرواز پیشین این هواپیما، بخش مهندسی زمینی در بررسیهایش متوجه ضعف موتورهای ملخی ایران ۱۴۰ شده بوده و اعلام داشته که موتور هواپیما مشکل دارد. براساس گفتههای کارشناسان هوایی، بررسیها نشان داده بوده که یکی از موتورها مسأله داشته و موتور دیگر هم در صورت ایجاد مشکل در موتور اول، توان حمل و کشیدن هواپیما را دارا نبوده است. به هر سو این هواپیما به تهران میآید و صبح یکشنبه برای پرواز به طبس آماده میشود.




اعلام علت سقوط آنتونوف 140 پس از 18ماه
مدیر روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری نقص فنی در سیستم کنترل الکترونیکی موتور را عامل نهایی بروز سانحه برای آنتونوف ۱۴۰ هواپیمایی سپاهان اعلام کرد.
رضا جعفرزاده اظهار کرد: پس از گذشت بیش از 18 ماه از سانحه هواپیمای آنتونف 140 و صرف هزاران نفر ساعت کار کارشناسی توسط تیم بررسی سانحه، کار بررسی سانحه هواپیمای مذکور به پایان رسید و نقص فنی نتیجه نهایی سانحه پرواز مسیر تهران- طبس علت اصلی سقوط هواپیما شناخته شد.
وی یادآور شد: با توجه به کارایی هواپیما و بررسی های تخصصی صورت گرفته روی همه احتمالات و نظرها، اشکال در سیستم کنترل الکترونیکی موتور هواپیما عامل محوری و موثر در سانحه بوده و اشکال در این سیستم نه تنها موجب نارسایی در هشدار به موقع به خلبان شده بلکه خود عامل مهمی برای از دست رفتن موتور هواپیما شده است.
وی گفت: سازمان هواپیمایی کشوری برای رسیدن به نتایج دقیق و رفع تمامی احتمالات مطرح شده و رسیدن به نتایج صحیح از تمامی ظرفیت های ممکن استفاده و در طول بررسی ها از کارشناسان روسی و اکراینی و شرکت طراح و سازنده موتور هواپیما نیز بهره گرفته است.
مشاور رسانه ای رئیس سازمان هواپیمایی بیان کرد: بررسی ها باتوجه به مستندات موجود از جمله اطلاعات استخراج شده از FDR و CVR (جعبه سیاه) و لاشه هواپیما حاصل و از سه عامل سانحه ساز ماشین (هواپیما)، محیط (وضعیت جوی) و انسان عامل اول یعنی نقص فنی علت اصلی سانحه اعلام شد.





حدیثه قاسمی قربانی زمینی سقوط هوایپما تهران - طبس
اين دختر جوان 2 روز قبل از سانحه سقوط هواپيما کارت اهداي عضو را پر کرده بود. آرزوي حديثه براي خدمت به بيماران با اهداي اعضايش به زيباترين شکل تحقق يافت حالا پدر، شنيدن ضربان قلب دختر جوانش را در سينه بيماري نيازمند تنها اميد براي ادامه زندگي اش مي داند.
دختر جواني که در لحظه سقوط هواپيما در حال عبور از محل حادثه بود، بر اثر برخورد يک کاميون دچار مرگ مغزي شد. اين حادثه زماني روي داد که راننده کاميون بر اثر ديدن صحنه سقوط هواپيما در چند مترياش وحشت زده پا روي پدال ترمز گذاشت و راننده خودرو تاکسي که در پشت کاميون در حال حرکت بود با وجود ترمز شديد بشدت با کاميون برخورد کرد.

ناسازگاری موتور هواپیما با آب و هوای ایران
در تحلیل وقایع این پرواز ، یکی از کارشناسان هوا و فضا که وی نیز نخواست نامش فاش شود به «شهروند» گفت: احتمال اینکه درجه حرارت بالای روز سانحه فرودگاه مهرآباد در نامناسب بودن عملکرد موتور هواپیما نقش داشته باشد ممکن است و میتوان فرض کرد که هواپیما بعد از حرکت اولیه که به اصطلاح تیکآف ران گفته میشود موتور بعد از حرکت هواپیما جاخالی داده و هواپیما را دچار سانحه کرده است.
وی در ادامه افزود در تیکآف دو سرعت داریم. بعد از چند ثانیه از شروع حرکت سرعت «ری ١» شروع شده و پس از آنکه کمکخلبان سرعت هواپیما را به مرحله مجاز برای پرواز دانست به خلبان اعلام « ری ٢ » کرده که در این زمان هندلینگ برای خلبان محرز و اقدام به بلند کردن و پرواز هواپیما میکند. با توجه به باند ٤ هزار فوتی مهرآباد میتوان گفت این هواپیما باید در فاصلهای جلوتر اقدام به تیکآف میکرده که ظاهرا به دلیل ایراد موتور این امکان برای خلبان فراهم نشده است.
این کارشناس صنایع هوا و فضا ناسازگار بودن این هواپیما با شرایط آب و هوای کشورمان را مطرح کرده و یادآور میشود: این هواپیما برای پروازهای منطقهای طراحی شده و احتمالا به این دلیل ایرانایر از پذیرفتن آنتونوف ١٤٠ در خطوط خود امتناع کرده است.

دستور رئیس جمهور برای تعلیق پرواز هواپیماهای "ایران 140"
در پی این حادثه مهرداد لاهوتی نماینده مردم لنگرود در نشست علنی مجلس بیان داشت که کمیسیون عمران مجلس از قبل نگرانی خود را در جریان بازدید از مراحل ساخت این هواپیما اعلام کرده بوده است و نباید به این شرکت اجازهٔ پرواز این هواپیما داده میشد.
حسن روحانی رییس جمهور وقت ایران در پیامی که در وبسایت رسمی ریاست جمهوری ایران در همان روز انتشار یافت، ضمن ابراز تأسف نسبت به این حادثه، وزیر راه و شهرسازی را مامور تهیه گزارشی از این حادثه نمود. همچنین وی دستور داد تا پرواز هواپیماهای ایران ۱۴۰ تا زمان تحقیق درباره علت سقوط آن متوقف شود. یک هفته بعد حسن روحانی، در دستوری جداگانه پرواز مسافری هواپیمای آنتونوف ۷۴ را هم ممنوع و این نوع هواپیما را از چرخه پرواز خارج کرد.
علیرضا خسروی عضو کمسیون عمران مجلس پس از این حادثه در مورد ضعف این مدل از هواپیما اظهار داشت «این نوع هواپیما تاکنون چهار مورد تجربه سقوط داشته و کارشناسان خواستار نصب موتورهای قوی تری بر آن بودهاند، ایران ۱۴۰ هنوز استانداردهای خارجی را دریافت نکرده و در شرف اقدام برای کسب این استانداردها بوده است.»
احمد خرم وزیر پیشین راه و ترابری ایران در واکنش به این سانحه گفت «هواپیمایی کشوری پرواز این هواپیما را تایید نکرده است. به ایرلاینها هم ابلاغ شده که از این هواپیما استفاده نکنند. حال چه اتفاقی افتاده که این هواپیما پرواز کرده است. سوال اینجاست که مسئولان چگونه اجازه دادند که این هواپیما پرواز کند آن هم پرواز مسافری»

منبع:
[External Link Removed for Guests]