تبعات اجراي طرح گازسوز شدن اجباري خودروها


براساس بودجه امسال بايد 280 هزار دستگاه خودرو به صورت گازسوز توليد شود كه با توليد حدود 15 هزار دستگاه خودرو گازسوز در شش ماه نخست امسال به نظر مي‌رسد اين طرح پيشرفت مناسبي نداشته است. البته كارخانه‌هاي خودروسازي اين موضوع را قبول ندارند و مي‌گويند كه در صورت مشاهده تقاضاي بازار قادر خواهند بود به توليد خودروهاي گازسوز بپردازند. از سوي ديگر مصرف‌كنندگان به دليل مشكلات فني خودروهاي گازسوز و ارزان بودن قيمت بنزين و نبود زيرساخت‌هاي كافي حاظر به استفاده از خودروهاي گاز سوز نيستند؛ حال آن‌كه دولت قصد دارد در طرح جديد، مردم را مجبور به استفاده از خودروهاي گازسوز كند كه البته موفقيت اين طرح هنوز در پرده‌اي از ابهام است!

به گزارش خبرنگار صنعت خودرو ايسنا، بر اساس طرح جديد دولت تمامي خودروها از تيرماه سال آينده بايد به صورت گازسوز توليد شوند و در غير اين صورت اجازه توليد نخواهند داشت. با اين حال به نظر مي‌رسد برخي خودروها مانند پژو 206 و پرايد هاج بك كه پرتيراژ هم هستند اجازه توليد نخواهند داشت؛ چرا كه اين خودروها به دليل نداشتن جاي كافي براي استقرار مخزن توانايي گاز سوز شدن را ندارند.

در اين باره فيض بخش - مدير پروژه گاز سوز كردن خودروها در شركت ايران خودرو - مي‌گويد: در صورتي كه كارخانه‌هاي خودروسازي ملزم به توليد محصولات فقط گازسوز شوند، چون امكان گازسوز كردن پژو 206 هاچ‌بك وجود ندارد، لذا توليد اين خودرو متوقف و پژو صندوق‌دار (اس.دي) جايگزين آن خواهد شد. اگر الزام ايجاد شود، چاره‌اي نداريم و بايد به جاي توليد پژو 206 هاچ‌بك، مدل صندوقدار اين خودرو را جايگزين كنيم. به هر حال ما مجبوريم در چارچوپ خواست دولت حركت كنيم.

اما اين مشكل تنها به ايران خودرو محدود نمي‌شود؛ چرا كه سايپا نيز نمي‌تواند برخي محصولات خود را توليد كند. در اين باره مجيد فهيمه‌اميري - مدير پروژه گازسوز كردن خودروها در سايپا - به ايسنا در پاسخ به اين سوال كه تكليف خودروهاي هاچ‌بك بر اساس طرح جديد دولت چيست؟ مي‌گويد: خودروهايي كه امكان گازسوز شدن نداشته باشند، توليد نخواهند شد. به هر حال درصورت گازسوز شدن پرايد هاچ‌بك، ديگر جايي براي استقرار وسايل و لاستيك زاپاس باقي نخواهد ماند.

با توجه به سخنان مديران پروژه گازسوز شدن خودرو به نظر مي‌رسد كه خودروهاي لوكس اين شركت‌ها به لحاظ نوع سليقه مشتري، در صورت گازسوز شدن با مشكل مواجه شوند.

البته اميري در اين خصوص نظر ديگري دارد: " گازسوز شدن خودروهايي مانند زانتيا، ماكسيما و پرايد هاچ‌بك قابل انجام است."

فيض‌بخش نيز در اين خصوص معتقد است كه ايران خودرو به غير از پژو 206 هاچ‌بك، بقيه محصولات را مي‌تواند به صورت گازسوز توليد كند و حتي پژو پارس نيز توانايي گاز سوز شدن را دارد.

با وجود سخنان مديران صنعت خودرو اين سوال مطرح است؛ در حالي كه بازار خودرو ايران تقريبا در انحصار خودروسازان داخلي است و مصرف كنندگان حق كمي براي انتخاب دارند، آيا اين قانون جديد سبب تضعيف حقوق مصرف كنندگان نخواهد شد؟

در اين خصوص اميري معتقد است كه اين اقدام دولت به نفع مصرف‌كننده است؛ چرا كه به‌غير از يك قشر خاص، سود آن به جامعه بازمي‌گردد و مصرف بنزين كاهش مي‌يابد.

فيض بخش نيز در اين خصوص نظر مشابهي دارد و مي گويد ما به راحتي در سال آينده مي‌توانيم 600 هزار دستگاه خودرو گازسوز توليد كنيم و از طرفي مشكل تامين مخزن را نيز برطرف كرده‌ايم و امسال توانايي توليد 150 هزار دستگاه خودرو گازسوز و تامين مخازن آن را داريم.

تا كنون مساله تامين مخزن از اصلي‌ترين مشكلات پروژه گازسوز كردن خودروها بوده است كه گفته مي‌شود به دليل كاربرد دوگانه آن (نظامي - صنعتي)، واردات دستگاه‌هاي توليد مخزن خودروهاي گازسوز به ايران كه بايد تحمل فشار 200 اتمسفر را داشته باشند با مشكل مواجه است.

از سوي ديگر ظرفيت توليد مخزن در دنيا محدود است؛ اما خودروسازان ايراني مي گويند مشكل تامين مخزن را حل كرده‌اند.

مجيد فهيمه اميري در پاسخ به اين سوال كه در صورت الزامي شدن توليد خودروهاي گازسوز، سايپا بايد در سال آينده 500 هزار دستگاه خودرو گازسوز توليد كند، حال آن كه در شش ماه نخست امسال تنها توانسته‌ بيش از پنچ هزار دستگاه خودرو را گازسوز كند. حال اين امر چگونه امكان‌پذير است؟ مي‌گويد: اگر مشكل تامين مخزن برطرف شود و مسئله لجستيك شامل پشتيباني و قطعات مشكل نداشته باشد، اين كار انجام شدني است. البته بايد با افزايش قيمت بنزين انگيزه را براي مصرف‌كننده نيز ايجاد كنيم.

حال اين سوال به اذهان متبادر مي‌شود كه چگونه مي‌توان انگيزه را در مصرف كنندگان تقويت كرد، در حالي كه خودروهاي گازسوز شده با موتور فعلي خودروهاي بنزيني، با توجه به نوع سوختن گاز و بنزين و تفاوت فشاري كه هر كدام از اين دو سوخت بر اثر اشتعال ايجاد مي‌كنند، دچار افت توان مي‌شوند؟

اتاق احتراق هر موتور شكلي خاص دارد و با توجه به تفاوت نوع طراحي اتاق احتراق براي خودروهاي بنزيني و گازسوز، براي آن‌كه خودرو در هر دو صورت عملكرد بهينه داشته باشد، يك موتور از ابتدا بايد طراحي شود كه اين موتور هم اكنون در ايران خودرو با كمك مركز تحقيقات موتور آلمان طراحي شده است؛ اما بنا به گفته مديران ايران خودرو در سال آينده اين شركت تنها مي تواند 100 هزار دستگاه از اين موتور توليد كند.

از طرفي بسياري از صاحبان خودروهاي گاز سوز به خصوص تاكسي داران از وارد شدن ضربه به موتورهاي خود ناراضي‌اند. در اين باره يك راننده تاكسي به ايسنا مي‌گويد كه از گاز استفاده نمي‌كند، زيرا موتور خودرو آسيب مي‌بيند.

البته مديران صنعت خودرو اين موضوع را قبول ندارند. اميري در پاسخ به اين سوال كه آيا امكان گازسوز كردن خودروهاي موجود با توجه به موتورهاي پايه گازسوزشان وجود دارد؟ مي‌گويد: "ما مي‌توانيم با تقويت موتور، آثار مخرب گاز بر روي موتور را كاهش دهيم. البته قدرت موتور افت مي‌يابد كه به هر حال هر طرح مزايا و معايبي دارد. "

فيض بخش نيز اينگونه مي‌گويد: "ما تست دوام را بر روي موتور خودروهاي توليدي‌مان انجام داده‌ايم و موضوع آسيب ديدن موتورها در صورت استفاده از گاز صحت ندارد. البته درست است كه موتورها در صورت استفاده از گاز با افت توان مواجه مي‌شوند؛ اما ما حتي در مورد پژو آر.دي نيز با تقويت موتور، قدرت اين خودرو را به حدي رسانده‌ايم كه افت توان براي مصرف كننده چندان محسوس نباشد. "

فيض‌بخش ادامه مي دهد كه موتورهاي كنوني بر اساس سوخت بنزين طراحي شده‌اند و به همين دليل با گازسوز شدن افت توان پيدا مي‌كنند؛ ولي با ورود موتور ملي كه بر اساس سوخت گاز طراحي شده، اين مشكل نيز برطرف خواهد شد.

اين موتور بر روي خودروهاي سمند نصب شده و در سال آينده نيز 100 هزار از اين موتور توليد خواهد شد.

اما آيا تنها مشكلات خودروهاي گاز سوز مربوط به موتور خودروها مي‌شود؟

در اين باره اميري درباره‌ي مشكلات پيش روي اين طرح با تاكيد بر اين كه هنوز مقدمات اين كار فراهم نيست، معتقد است كه بايد توجه داشت هم‌اكنون روزي 78 ميليون ليتر بنزين در كشور سوزانده مي‌شود كه بايد ديد آيا زيرساخت‌هاي گازسوز كردن خودروها را به طور كامل فراهم كرده‌ايم و آيا توانايي آن را داريم كه روزانه 78 ميليون متر مكعب گاز براي خودروها تامين كنيم؟ آيا به اين تعداد جايگاه گاز داريم و يا آن‌كه بر مشكل تامين مخزن غلبه كرده‌ايم؟

البته فيض بخش در خصوص كافي نبودن تعداد جايگاه‌هاي گاز و تاثير آن بر طرح گاز سوز شدن خودروها در سال آينده نظر متفاوتي دارد.

وي مي گويد: " توسعه جايگاه‌هاي گاز مناسب بوده و در شهرهاي كه جايگاه وجود ندارد؛ چون خودروها دو گانه سوخت هستند، لذا مصرف كنندگان نيز مي‌توانند از بنزين استفاده كنند."

با تمام اين مشكلات دولت به دليل مشكل واردات بنزين و با توجه به اين كه طرح افزايش قيمت بنزين در صورت نبود يك سوخت ارزان، شكست خواهد خورد سعي دارد با اجباري كردن توليد خودروهاي گاز سوز بر مشكل واردات بنزين غلبه كند.

در اين خصوص دكتر گودرزي - استاد دانشگاه علم و صنعت - مي‌گويد : "بايد قبل از اين كه طرح به صورت گسترده با موتورهاي پايه گازسوز آغاز شود، يك مديريت متمركز ايجاد شود و با يك راه جامع پيش برويم. درست است كه ايران از منابع عظيم گاز بهره‌مند است؛ اما براي گسترش گازسوز كردن خودروها، بايد كيفيت بنزين را افزايش دهيم.

اين استاد دانشگاه ادامه داد مي دهد : البته من با روش كنوني گازسوز كردن خودروها كه با نصب يك كيت و گذاشتن مخزن در صندوق عقب، خودرو گازسوز مي‌شود، مخالفم. براي گازسوز كردن خودروها، بايد پلات‌فرم گاز سوز طراحي شود كه در آن مخزن در كف خودرو قرار گيرد. البته طراحي موتور ملي كه براساس گاز طراحي و توانايي كاركرد بر روي بنزين را داشته، اولين گام در طراحي اين پلات‌فرم بود؛ اما به نظر مي‌رسد به غير از اين هنوز گام اساسي ديگري برداشته نشده است.

حال با وجود اين‌كه به نظر مي‌رسد سوخت گاز با توجه به آن‌كه طبق مطالعات انجام شده تا 100 سال آينده در ايران به طور فراوان وجود خواهد داشت و قيمت آن نيز ارزان است، در آينده انرژي خودروهاي داخلي نقش اصلي خواهد داشت؛ اما حال اين سوال مطرح است كه آيا اين طرح تنها به دليل جلوگيري از مصرف بي‌رويه بنزين، بدون طراحي و توليد خودروهايي كه براي گاز طراحي شده اند و بدون ايجاد زير ساخت‌هاي مناسب با اجبار به مصرف كننده، به نتيجه خواهد رسيد

[External Link Removed for Guests]

Mohsen1001, جان
ممنون.
من شنيدم با گاز سوز شدن بازده نهايي موتور كم تر شده و نسبت به بنزين خيلي ضعبف تر عمل ميكنه درسته؟

اميرحسام عزيز
قطعا همينطوره ، قدرت و نيرويي که بنزين ايجاد ميکنه بمراتب بيشتر از گاز است.
مثلا پرايد گاز سوز و معمولي حدود 15 اسب بخار تقاوت در قدرتشون دارند.