**خواندني هايي در مورد قهوه**
مدیران انجمن: achachi98, شوراي نظارت
- پست: 763
- تاریخ عضویت: دوشنبه 8 خرداد 1385, 10:52 pm
- محل اقامت: مشهد
- سپاسهای دریافتی: 196 بار
- تماس:
قهوه (ماجرای این تلخ شیرین)
اولین شرکتی که قهوه فوری را راهی بازار جهانی کرد، Nestle بود. با ورود بسته های Nestle Coffee به ایران، اصطلاح نسکافه میان مردم رواج یافت به این ترتیب نسکافه به نوعی اختراع قهوه نوشان ایرانی به حساب می آید از روزی که ملت های اروپایی با طعم تلخ و عطر خوش قهوه آشنا شدند تا امروز، همواره جر و بحث های بی پایانی میان مردم فرانسه، ایتالیا، اتریش، مجارستان، لهستان و یونان درباره این نوشیدنی و بر سر اینکه چه قومی قهوه را زودتر کشف کرد و چه کسانی می توانند یک فنجان قهوه را بهتر درست کنند، جریان داشته است. البته ایرانیان معمولا در این بحث شرکت نداشته و تمایل چندانی به قهوه نشان ندادند. در قهوه خانه های ایرانی چای به سرعت جای قهوه را گرفت و از قهوه چیزی به جز نام قهوه خانه باقی نماند، به طوری که صرفنظر از اقلیت های ارمنی و آسوری تا سالها رسم نوشیدن قهوه در خانه های ایرانی تقریبا به مجالس سوگواری منحصر شد که آنهم تقلید ناقصی از قهوه عربی بود. البته در این میان قهوه موسوم به قجری نیز جای خاص خود را در فرهنگ ایرانی باز کرد. امروز البته قهوه اقبال عمومی بیشتری در میان ما یافته است و گذشته از قهوه ترک که بسیاری از ما به خاطر فال قهوه، نوشیدن آن را از هم میهنان ارمنی خود آموخته ایم، اشکال گوناگون قهوه اروپایی، قهوه فرانسه، شیر قهوه، اسپرسو، کاپوچینو، قهوه فوری و کافه گلاسه نیز طرفداران فراوان پیدا کرده و به دنبال آن کافی شاپ ها و قهوه سراها در شهرهای بزرگ پر شد از علاقه مندان به نوشیدن انواع قهوه. کاشفان قهوه! قهوه خشک، صورت برشته و ساییده میوه لوبیامانند درختی است که در اصل بومی مناطق استوایی آفریقا بوده است. گویا بومیان آفریقا از روزگار قدیم دانه های برشته قهوه را می جویده و می خورده اند. نخستین بار در قرن چهاردهم میلادی، بازرگانان عرب، قهوه را از سواحل شرقی آفریقا به یمن بردند و از آن زمان به بعد یمن به مرکز صدور این کالای نوظهور تبدیل شد. شهرهای بزرگ خاورمیانه، دمشق، شام، حلب، بغداد و کم کم قاهره و استانبول، اولین مشتریان قهوه بودند. یک قرن بعد دیگر نوشیدن قهوه جزو عادت های ثابت اعیان ترکیه عثمانی شد، به طوری که در سال 1669، وقتی سلیمان آقا، سفیر سلطان عثمانی به دربار لویی چهاردهم می رود، دیگر نمی تواند بدون قهوه سفر کند! سلیمان آقا به پاریس رفت و در منزل شخصی خود اقامت کرد و به این ترتیب رجال و خانم های دربار فرانسه در منزل سفیر سلطان عثمانی، برای نخستین بار با راه و رسم نوشیدن قهوه آشنا شدند و ظاهرا این نوشیدنی تلخ آنقدر به مذاقشان شیرین آمد که چندی بعد شروع کردند به وارد کردن قهوه از خاورمیانه به پاریس. علاوه بر این، جنگ های مکرر قرن 16 و 17 میلادی نیز در رواج قهوه موثر واقع شد. سربازان ترک در جنگ هایی که میان امپراتوری عثمانی و امپراتوری اتریش و مجارستان جریان داشت، نوشیدن قهوه را به قلمرو هابسبورگ و سپس آلمان و ایتالیا نیز سرایت دادند. به این ترتیب کم کم قهوه از حالت گیاهی بومی و ناشناس به نوشیدنی همه گیر و مشهور تبدیل شد. نخستین قهوه خانه یا کافه اروپا هم در اوایل قرن هفدهم در بندر ونیز که پایگاه ورود قهوه به اروپا بوده است، باز شد. بعدها هلندی ها و انگلیسی ها نهال قهوه را به مستعمرات خود بردند و کشت و پرورش قهوه را در مزارع وسیعی در هندوستان، سیلان و جاوه آغاز کردند. نوشیدن قهوه از همین کشورها اندک اندک به آمریکای مرکزی و جنوبی هم گسترش یافت تا امروز که بیشترین مقدار قهوه در آمریکای جنوبی تولید می شود و بزرگترین مصرف کننده آن، آمریکای شمالی است. درخت قهوه درخت قهوه برگ هایی همیشه سبز و زیبا دارد، گیاهی از تیره Coffee که بیشتر از یک سوم مردم جهان هر روز آن را به عنوان یک نوشیدنی محبوب می نوشند. واژه قهوه برگرفته از زبان عربی و به معنای تحریک کننده و زائل کننده اشتهاست. درخت قهوه بین هفت تا 10 متر بلندی دارد و در هوای گرم و مرطوب رشد می کند. عطر گل های کوچک و سفید این درخت بی شباهت به بوی خوش گل یاسمن نیست. بهترین و مرغوب ترین قهوه که طعم و عطر منحصر به فردی دارد از بوته ای به نام Arabica در برزیل به دست می آید. تانزانیا و اتیوپی نیز دو کشور مهم تولیدکننده قهوه هستند که محصول آنها بو و مزه مخصوصی دارد. در ایران حدود هزار سال پیش، حکیم ابوعلی سینا در کتاب خود، شرح جامعی از خواص قهوه داده است. امروز بر اساس آمارهای به دست آمده، حدود 89 درصد از مردم جهان قهوه و چای یا هر دو آنها را مصرف می کنند و حدود 30 درصد از مردم دنیا قهوه را به هر نوشیدنی گرم دیگر ترجیح می دهند. نوشیدنی مضر یا مفید؟ کافئین موجود در قهوه در طولانی مدت و بر اثر استفاده بی رویه می تواند اعتیادآور و مضر باشد، اما چون این نوع اعتیاد زیان آور نیست، مصرف آن در میان مردم همچنان رواج دارد. کافئین در طول روز به شکل های گوناگون از راه نوشیدن انواع نوشابه های گازدار، شکلات ها و قهوه وارد بدن می شود. کافئین موجود در یک فنجان قهوه حدود 150 سی سی است. قهوه ای که با آب جوش قطره ای تهیه می شود، 60 تا 180 میلی گرم کافئین دارد. قهوه ترک دارای 40 تا 170 میلی گرم کافئین و میانگین 100 میلی گرم است. نسکافه فرانسوی (قهوه آماده) دارای 30 تا 120 میلی گرم کافئین و میانگین کافئین 75 میلی گرم است. نسکافه فرانسوی بدون کافئین دارای یک تا پنج میلی گرم کافئین است. امروز پژوهشگران درباره کافئین موجود در قهوه، نظریات مختلف و گاهی حتی متضاد ابراز می کنند. گروهی از پژوهشگران به این نتیجه رسیده اند که قهوه موجب پیدایش سرطان در انسان می شود و گروهی نیز معتقدند که کافئین باعث تحریک بیماران روانی می شود. اما در 1998 یک نشریه پزشکی مدعی شد که بر اساس آزمایش های انجام شده، قهوه با تحت تاثیر قرار دادن سلول های سرطانی، باعث توقف رشد این سلول ها می شود و علاوه بر این بر تیزهوشی و آرامش نوشندگان نیز می افزاید. به نظر می رسد بهترین و مطمئن ترین راه، رعایت حد اعتدال در مصرف این نوشیدنی بحث برانگیز و دلپذیر باشد. افرادی که از بالا بودن فشار خون یا بیماری تپش قلبی رنج می برند و همچنین خانم های باردار، بهتر است در مصرف قهوه زیاده روی نکنند. قهوه های فوری قهوه را به دو صورت درست می کنند؛ با دُرد یا صاف نشده و بی درد یا صاف شده. قهوه عربی و قهوه ترک را با درد درست می کنند. قهوه عربی، سیاهرنگ و تلخ است، اما قهوه ترک، رنگی ترش و مزه ای متمایل به شیرینی دارد. اروپاییان اما معمولا درد قهوه را از آب آن جدا می کنند. به همین خاطر قهوه اروپایی همیشه درشت تر از قهوه عربی و ترک سائیده می شود. قهوه برخلاف چای نیاز به دم کردن ندارد، چراکه ماده عطری، رنگی و موثر آن به محض تماس با آب جوش آزاد می شود. در نیمه دوم قرن بیستم، انواع قهوه فوری (instand coffee) نیز در بازار اروپا و آمریکا عرضه شد. این قهوه در واقع شیره تبخیر شده قهوه صاف و عصاره دانه قهوه است که نیازی به قهوه جوش ندارد و با حل کردن کمی از آن در یک فنجان آب جوش، قهوه آماده به دست می آید. این نوع قهوه در آغاز مخالفان جدی در میان طرفداران قهوه داشت، چراکه قهوه نوشان حرفه ای معتقد بودند طعم و عطر واقعی این نوشیدنی در بسته بندی های قهوه فوری از دست می رود، اما امروز با پیشرفت فن آوری تولید قهوه فوری، دیگر فاصله میان کیفیت این دو نوع قهوه به کلی از میان رفته و حتی قهوه فوری طرفداران بیشتری پیدا کرده است، چراکه این نوع قهوه معمولا پس از سایش، پروسه تولید را طی می کند و در حقیقت به نوعی پرورده و خوش طعم می شود. اولین شرکتی که قهوه فوری را راهی بازار جهانی قهوه کرد، شرکت معروف Nestle بود. با ورود بسته های Nestle Coffee به ایران، اصطلاح نسکافه نیز میان علاقه مندان به نوشیدن قهوه رواج یافت. به این ترتیب اصطلاح نسکافه به نوعی اختراع ایرانیان قهوه نوش به حساب می آید. هر کیلو قهوه آماده یا فوری بین 25 تا 30 هزار تومان به فروش می رسد، اما بسته بندی های کوچک در وزن های مختلف هم در بازار وجود دارد که هریک قیمت خاص خود را دارند. معروف ترین قهوه های آماده که معمولا در بسته های 20 گرمی و با نام کلی۱ 33in1 به فروش می رسد Eagel Ring، Coffee Ring، Super Coffee mix original و Gold Eagel هستند که از 100 تا 200 و گاه 250 تومان به فروش می رسند، اما قیمت قهوه فرانسه و ترک ایرانی در بازار کیلویی 4 هزار تومان و انواع خارجی آن از 12 هزار تا 30 هزار تومان متغیر است. قهوه سائیده شده که معمولا آب جوش از آن می گذرانند و صافش می کنند، نمی تواند حداکثر کیفیت را داشته باشد. درواقع این قهوه همان کیفیت طبیعی را دارد، اما کیفیت قهوه های فوری قابل تغییر است و می تواند بسیار متغیر باشد. قهوه فوری، حاصل پیشرفت تکنولوژی در زمینه تهیه انواع قهوه است و اغلب طعم و بوی بسیار مطبوعی دارد. همه قهوه هایی که می نوشیم! انواع قهوه بر اساس نوع مصرف و مقدار سایش و ترکیبات آن متغیر است. قهوه ترک، قهوه اسپرسو، قهوه عربی، قهوه فرانسه، کاپوچینو، موکا، فراپه و ... انواع مشهور این نوشیدنی هستند. قهوه ترک را در قهوه جوش و در ترکیه غالبا سر میز، روی چراغ الکلی های کوچک و ظریف طی مراسم جالبی درست می کنند. قهوه اسپرسو نیز که نخستین بار در ایتالیا تهیه شد، معمولا در فنجان های کوچک پیش از ظهر یا بعد از ناهار نوشیده می شود. تلخی قهوه عربی بسیار بیشتر از سایر انواع قهوه هاست و رنگ آنهم به سیاهی می زند، اما آنچه در میان مردم ما به عنوان قهوه فرانسه معروف است، در واقع قهوه ساده ای است که با ریختن آب جوش روی قهوه سائیده و صاف کردن آن پس از چند لحظه به دست می آید و در فنجان های نسبتا بزرگ با شیر یا بدون شیر، شیرین یا تلخ نوشیده می شود. قهوه فرانسه خشک به درشتی شکر و به رنگ قهوه ای سیر است. کاپوچینو هم نوعی شیر قهوه ایتالیایی است. کاپوچین، نام فرقه ای از راهبان کاتولیک است که معمولا چهره ای رنگ پریده دارند و کلاهی سیاه به سر می گذارند. فنجان قهوه کاپوچینو با آن همه کف شیر و گرد کاکائو و دارچین، ظاهرا به نظر ایتالیایی ها شبیه قیافه راهبان کاپوچین بوده است! آنچه مسلم است، قهوه گیاه مفیدی است. هم نوشیدنی مطبوعی از آن به دست می آید و هم از تفاله آن می توان استفاده کرد. تفاله قهوه برای گرفتن بوی زهم و سایر بوهای نامطبوع دست بسیار موثر است. از این تفاله برای رنگ کردن مو هم می توان استفاده کرد.
- پست: 318
- تاریخ عضویت: پنجشنبه 16 شهریور 1385, 4:00 pm
- سپاسهای ارسالی: 62 بار
- سپاسهای دریافتی: 114 بار
- تماس:
**خواندني هايي در مورد قهوه**
َهوه، دانه خوراکی درختی از خانواده قهوهها است که از این دانه که خاصیت محرک دارد، در تهیه مواد غذایی مختلف و همچنین انواع نوشیدنی استفاده میکنند. گیاه قهوه معمولاً در نواحی گرمسیر رشد و پرورش مییابد. مصرف آن به بهبود تمرکز کمک میکند. البته در افرادی هم ایجاد اضطراب میکند. مصرف زیاد آن میتواند مانع جذب کلسیم شود.[نیاز به ذکر منبع] یکی از معمول ترین شیوههای درست کردن قهوه این است که یک قاشق مربا خوری قهوه را با یک قاشق مربا خوری شکر مخلوط کرده و داخل ظرفی از جنس روحی میریزیم. سپس به اندازه یک فنجان آب یا شیر بر روی آن ریخته و بر روی حرارت ملایم قرار میدهیم و بسیار آرام به هم میزنیم تا قهوه کف کند. باید مراقب بود که قهوه نجوشد.
قهوه چیست؟
قهوه درختی است که در نواحی گرمسیری میروید و بلندی آن بین ۳ تا ۱۰ متر است. درخت قهوه پس از ۳ تا ۵ سال از زمان کاشت محصول میدهد. گلهای سفید قهوه خوشبو است و بسیار شبیه به یاسمن. و اما آنچه که ما به نام قهوه میشناسیم میوه این درخت است که که برشته و ساییده میشود. این میوه که ظاهری تخممرغی شکل دارد و بصورت خوشهای رشد میکند ابتدا سبز رنگ است که به تدریج زرد و در نهایت قرمز یا بنفش میشود. بین ۶ تا ۹ ماه طول میکشد تا میوه کاملن رسیده شود. هر درخت حدود ۲۰۰۰ میوه میدهد که تقریبا یک پوند قهوه برشته از آن بدست میآید. میوه قهوه را با دست میچینند و بر حسب وزن آنها را جدا میکنند. پس از شستشو دانهها را خشک میکنند (معمولا با نور خورشید). سپس بستهبندی میکنند. اندازه دانهها را در بستهبندی درنظر میگیرند تا محصولی یکدست ارائه شود. اکنون بستهها آماده صادرات یا برشته شدن است. دانهها را در جای خشک و خنک نگهداری میکنند.
Hooman Golparvar ۱۳:۵۷، ۱۳ مه ۲۰۰۷ (UTC)
ريشه كلمه قهوه
لغت انگليسي Coffee احتمالا از لغت عربي Qahva گرفته شده است و در اتيوپي به آن Bunn و يا Bunna( زبان "امحاريك" (Amharic) زبان مردم اتيوپي) و در زبان تيگرينيايي (Tigrinya) به آن Bunni و در زبانهاي ديگر، نامهايي كه همه از ريشه كلمه Bunn گرفته شده اند ناميده ميشود. در واقع لغت عربي qahwa (قهوة) خلاصه شده كلمه "قهوة البن" qahwat al-bunn بوده كه به معني شراب گياه بن است. چون در دين اسلام نوشيدن الكل نفي شده بود، قهوه به عنواني جانشيني مناسب مورد استفاده قرار گرفت. بعدها كلمه عربي "قهوة" در زبان تركي به "كهوه" Kahve معروف شد كه همين كلمه در زبان ايتاليايي به Caffe و در زبانهاي فرانسوي، پرتغالي و اسپانياي به نام Cafe مورد استفاده قرار گرفت. سابقه اين لغات به دهه آخر قرن 16 برمي گردد ولي لغت "Coffee" از اواسط دهه 1600 مورد استفاده قرار گرفت.
Hooman Golparvar ۱۳:۵۷، ۱۳ مه ۲۰۰۷ (UTC)
برشته کردن: برشته کردن دانههای قهوه در بدست آمدن یک فنجان قهوه خوشطعم بسیار موثر است. طی این مرحله دانه سبز رنگ به دانهای قهوهای تبدیل میشود و بخشی از ترشی، بو و کافئین از بین میرود. در نهایت دانهای صافتر و حدود دو برابر بزرگتر و شیرینتر با رگهای تلخی بدست میآید. در خانه هم میشود دانهها را در فر یا ماهیتابه برشته کرد.
"مدت زمان بو دادن"
1- 7 دقيقه: بو دادن ملايم:AMERICAN ROAST
2- 9 الي 11 دقيقه: بو دادن متوسط: CITY ROAST.
3- 11 الي 13 دقيقه: بو دادن تا حد تيره: FRENCH ROAST.
4- 14دقيقه: تيره ترين حالت:ESPRESSO ROAST
([External Link Removed for Guests]
ساییدن: هنوز وقت دم کردن قهوه نرسیده! پیش از آن باید دانهها آسیاب شوند و با فشار از دانه برشته به پودر تبدیل شوند. بخاطر داشته باشید که اکسیژن دشمن قهوه است! سعی کنید قهوه آسیاب شده را در جای خنک و کمنور نگهداری کنید.
انواع قهوه
مرغوبترین قهوه که طعم و بویی منحصربهفرد دارد از بوتهای به نام Arabica به دست میآید که قدیمیترین نوع قهوهاست و در ارتفاع ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا رشد میکند.حدود ۷۵ ٪ از کل قهوهای که در جهان کشت میشود Arabica است. قدیمیترین نوع قهوه Arabica موکا و جاوه هستند که امروزه نامی شناختهشده محسوب میشوند. نوع دیگری از قهوه Robusta نام دارد که در بلندی ۲۵۰۰ پایی رشد میکند و بیشتر از Arabica تحمل سرما را دارد. میزان کافئین Robusta دو برابر Arabica است، اگرچه بو و طعم آن در رده پایینتری قرار دارد و ارزانتر است. Robusta حدود ۲۵ ٪ از کشت قهوه جهان را تشکیل میدهد. نوع مرغوب آن هم برای تهیه اسپرسو به کار میرود. نوع دیگری از قهوه که در افریقای غربی میروید Liberica نام دارد که درصد بسیار اندکی از دانههای قهوه از این نوع هستند.
تاریخچه قهوه
قهوه در سال ۸۵۰ میلادی کشف شد. گلهداری اهل اتیوپی به نام کالدی متوجه شد بزهای گله او بعد از خوردن دانههای قرمز رنگ بوتهای محلی بسیار پرانرژی و رقصکنان گردش میکنند. کالدی از دانهها خورد و همان نشاط و سرزندگی را تجربه کرد. میگویند کالدی نخستین فردی است که طعم قهوه را چشید. اگرچه در تاریخ اختلافنظر هم وجود دارد و بعضیها یمن را منشا اولیه تولید قهوه میدانند.
قهوه در گذر تاریخ
۱- نخستین کافیشاپ یا قهوهخانه جهان سال ۱۴۷۵ میلادی در استانبول امروزی برپاشد.
۲- یمن در قرن پانزدهم مرکز صادرات قهوه به شهرهای بزرگ خاورمیانه و نیز قاهره و استانبول بود.
۳- نخستین کافیشاپ اروپا سال ۱۶۵۴ میلادی در ونیز افتتاح شد. همچنین آکسفورد و لندن در ۱۶۵۲، پاریس در ۱۶۷۲ و برلین در ۱۷۲۱ شاهد افتتاح نخستین قهوهخانه خود بودند.
۴- صنعت قهوه برزیل با قاچاق دانههای قهوه از پاریس در ۱۷۲۷ آغاز شد.
۵- نخستین دستگاه اسپرسوساز خانگی در سال ۱۸۲۲ در فرانسه ساخته شد. علاقمندان قهوه در کشور ایتالیا هم در ۱۹۰۵ شاهد ساخت نخستین دستگاه اسپرسوساز تجاری در کشورشان بودند.
۶- دو بار مصرف قهوه در سوئد بخاطر حمایت از اقتصاد ملی ممنوع شد در ۱۷۵۶ و طی ۱۸۱۷-۱۸۲۲ که موفق هم نبود.
۶- اکنون قهوه از معروفترین و پرطرفدارترین نوشیدنیهای جهان است. دوستداران این نوشیدنی در سراسر جهان سالانه بیش از ۴۰۰ میلیارد فنجان قهوه میل میکنند. بنابراین ادعای بیهودهای نیست اگر بگوییم قهوه پس از نفت دومین مایع پرطرفدار جهان است!
۷- بزرگترین تولیدکنندگان قهوه در حال حاضر برزیل، کلمبیا، پورتوریکو، ویتنام، اندونزی (جاوه)، مکزیک و هند هستند. البته در ۷۰ کشور دیگر نیز قهوه در حجم کمتری تولید میشود. از جمله کاستاریکا، هندوراس،نیکاراگوئه، جامائیکا در جنوب و مرکز امریکا، سوماترا و گینهنو در جنوب شرقی آسیا.
۸- و اما کشورهایی که بیشترین واردات قهوه را دارند ایالات متحد امریکا، آلمان، ژاپن، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا هستند.
۹- بیشترین میزان مصرف سرانه قهوه در فندلاند، دانمارک، نروژ، سوئد و استرالیاست.
قهوه در ایران
قهوه در در زمان صفویه جای خود را در میان نوشیدنیهای روزانه ایرانیها باز کرد و نمونهای است از ورود ایران به شبکه اقتصادی جهانی آن دوران. تا قرن نوزدهم که چای به نوشیدنی غالب مردم تبدیل شد، همچنان این ماده سیاه و تلخ بسته به منطقه جغرافیایی و طبقه اجتماعی دوستداران خود را داشت. امروزه نوشیدن انواع قهوه از جمله قهوه فرانسه، اسپرسو، کاپوچینو و قهوه فوری وشیرقهوه طرفداران زیادی پیدا کرده. البته قهوه ترک بخاطرمحبوبیت میان ایرانیان ارمنی از گذشته در میان مردم رایج بوده و بواسطه فال قهوه جایگاه خاص خود را داشته. امروز میتوانید در تمام کافیشاپها و قهوهسراها به راحتی این نوشیدنی نشاطآور را پیدا کنید. انواع گلاسهها از نوشیدنیهای مورد علاقه مردم هستند.
خواص قهوه
۱- به دلیل خاصیت نشاط بخشی قهوه، ضد افسردگی است.
۲- نوشیدن یک فنجان قهوه در بسیاری از مواقع سردرد شما را برطرف میکند.
۳-قهوه به دلیل داشتن مادهای به نام تانن از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند.
۴- تحقیقات ۹ ساله دانشمندان ژاپنی نشان میدهد مصرف منظم قهوه به دلیل دارا بودن اسید کلروژونیک، خطر ابتلا به سرطان کبد را تا ۴۹ درصدو مصرف نامنظم قهوه میتواند خطر ابتلا به سرطان کبد را تا ۲۹ درصد کاهش دهد.
۵- محققان هلندی به این نتیجه رسیدند که نوشیدن یک فنجان قهوه در طی روز خطر ابتلا به دیابت را کاهش میدهد. زیرا ترکیبات موجود در قهوه از جمله منیزیم و پتاسیم به سوخت و ساز قند رد بدن کمک میکند.
احتیاط!
بدون تردید افراط در مصرف هر ماده غذایی اثر خوشایندی به دنبال نخواهد داشت. بنابراین با مصرف به اندازه قهوه در طول روز از زیانهای مصرف بیش از اندازه آن از جمله بیخوابی، سوءهاضمه و بالا رفتن فشار خون پیشگیری کنید.
مادارن باردار: دانشمندان دانمارکی طی ۱۰ سال تحقیق و بررسی به مادران باردار اعلام کردند برای اطمینان از به دنیا آوردن یک نوزاد سالم بیش از ۳ فنجان قهوه (۳۰۰ میلی گرم کافئین) در روز مصرف نکنند.
«من زندگیم را با تعداد قاشقهای قهوه پیمانه میکنم» تی اس الیوت
نوشیدنی قهوه نوعی نوشیدنی گرم است که از دانه برشته شده قهوه که از گیاه قهوه بدست می آید، تهیه می شود.
این نوع نوشیدنی همچون چای، جایگاه خاصی در انواع نوشیدنی های گرم دارد. با اضافه نمودن مواد مختلف به نوشیدنی قهوه و همچنین با روش های مختلف دم کردن آن، انواع متفاوتی از این نوع نوشیدنی را تهیه می کنند.
روش های مختلف دم کردن قهوه
برای تهیه نوشیدنی قهوه، قهوه را می توان به صورت های مختلف دم کرد. تمام این روش ها را به چهار دسته کلی تقسیم بندی نموده اند که تفاوت این روش ها تنها به این نکته بستگی دارد که چگونه آب را به قهوه اضافه می کنند.
جوشاندن
یکی از روش های قدیمی دم کردن قهوه که هنوز در خاور میانه، آفریقای شمالی، ترکیه و یونان به کار می رود، این است که قهوه را به همراه آب، داخل قوری می ریزند و اجازه می دهند که آرام به جوش آید. این نوع قهوه را گاهی شیرین مصرف می کنند. برای این کارچند حبه قند داخل قوری می ریزند و می گذارند تا همراه قهوه به جوش آید. گاهی به این قهوه هل هم اضافه می کنند.
قهوه ترک به این روش تهیه می شود. قهوه بدست آمده، نوشیدنی غلیظی است که رویش کف دارد و پودر قهوه هم در ته فنجان، ته نشین شده است.
تحت فشار قرار دادن
قهوه اسپرسو ، با تحت فشار قرار دادن آب داغ تهیه می شود. این روش برای تهیه انواع نوشیدنی های قهوه به کار می رود. قهوه اسپرسو طعم متمایزی داشته و به علاوه رویش ماده خامه مانندی جمع می شود.
در این روش از نوعی قوری که سه بخش دارد استفاده می کنند. در قسمت پایینی، آب می ریزند. پس از آن که آب به جوش می آید، با فشار وارد قسمت میانی می شود که پودر قهوه در آن قسمت قرار دارد. در نهایت، نوشیدنی قهوه در قسمت بالایی قوری جمع می شود. معمولاً قوری را روی گاز می گذارند تا عملیات تهیه قهوه صورت گیرد.
کمک گرفتن از نیروی جاذبه
روشی دیگر برای تهیه ی نوشیدنی قهوه، قرار دادن پودر قهوه داخل یک صافی است که آب جوش قطره قطره روی قهوه می چکد. طعم این قهوه به میزان آب و قهوه بسیار بستگی دارد. اما کلاً طعم قهوه اسپرسو از این قهوه بهتر است. در این روش با استفاده از نیروی جاذبه، آب از میان پودر قهوه عبور می کند و قهوه خوش طعمی را ایجاد می نماید.
خیس کردن
در این روش از استوانه ای شیشه ای که دارای پیستون صافی داری است استفاده می کنند. قهوه و آب جوش در استوانه با هم مخلوط می شوند (معمولاً به مدت چند دقیقه) قبل از آن که پیستون که به شکل فویل است، پایین بیاید. در این هنگام نوشیدنی قهوه در قسمت بالایی آماده ریختن است.
قهوه های کیسه ای نسبت به چای کیسه ای کمیاب ترند. این امر به دلیل آن است که در تهیه ی قهوه کیسه ای باید مقدار زیادی قهوه آسیاب شده (نسبت به چای به کار رفته در چای کیسه ای) به کار برد که از نظر اقتصادی برای تولید کنندگان این محصولات، با صرفه نمی باشد.
در تمام این روش ها از مخلوط آب جوش با قهوه آسیاب شده (دانه قهوه ای که برشته و آسیاب شده است) استفاده می شود. پودر قهوه یا پشت صافی باقی می ماند یا همراه نوشیدنی داخل فنجان ریخته می شود. میزان ریز بودن دانه قهوه بستگی به نوع نوشیدنی دارد که قرار است با آن تهیه شود.
دستگاه های برقی تهیه قهوه، آب را جوش می آورند و سپس مواد لازم را بدون این که لازم باشد انسان کمک زیادی کند، با هم مخلوط می کنند. این دستگاه ها بر اساس برنامه زمان بندی خاصی عمل می کنند. افرادی که در تهیه نوشیدنی قهوه مهارت دارند، دانه های سبز قهوه خام و دم کردن آنها به روش سنتی را ترجیح می دهند.
انواع نوشیدنی قهوه
قهوه تلخ: نوعی قهوه ی دم کرده است که بدون شکر، شیر و دیگر مواد افزودنی مصرف می شود.
شیر قهوه: قهوه ای است که پس از تهیه ی آن، شیر و گاهی شکر اضافه می کنند.
کاپوچینو: نوعی اسپرسو است که با شیر کف کرده و گاهی شکر و کاکائو تهیه می شود.
قهوه معطر: در برخی کشورها، به نوشیدنی قهوه مواد مختلفی اضافه می نمایند. شکلات یکی از مرسوم ترین این مواد است که یا روی قهوه آماده شده می پاشند یا همراه با قهوه هنگام دم کردن، مخلوط می کنند. البته از برخی ادویه جات از جمله دارچین، جوز هندی، هل و.. هم برای معطر نمودن قهوه استفاده می کنند.
قهوه یونانی یا قهوه ترک: این نوع قهوه را با جوشاندن پودر بسیار ریز قهوه در آب تهیه می کنند. این نوع قهوه را داخل قوری مسی که دسته بلندی دارد و سر آن باز است درست می کنند. زمانی که قهوه را داخل فنجان می ریزند، صافی نمی گذارند و بنابراین، پودر قهوه که دیگر به تفاله قهوه تبدیل شده است هم داخل فنجان می ریزد. معمولاً فنجان را تا مدتی حرکت نمی دهند تا این پودر قهوه کاملاً ته نشین شود. گاهی به این نوع قهوه ادویه و شکر هم اضافه می کنند.
قهوه فوری
قهوه فوری پودری است که قابل حل شدن در آب یا شیر می باشد. این نوع قهوه به روشی بسیار متفاوت از قهوه هایی که در بالا در موردشان توضیح داده شد، تهیه می شوند. البته این نوع قهوه مسلماً طعم قهوه هایی که برای درست کردن آنها زمان صرف می شود، را ندارد. برخی این نوشیدنی را غیر قابل تحمل به شمار می آورند و بعضی عقیده دارند که جانشین خوبی برای نوشیدنی قهوه واقعی است. برخی هم اعتقاد دارند که این نوشیدنی، اصلاً قهوه نیست و نوعی نوشیدنی خاص خود می باشد.
جنبه های اجتماعی نوشیدنی قهوه
کشورهای آمریکا، آلمان و فنلاند به ترتیب، بیشترین میزان مصرف قهوه را دارند. در کانادا و اروپا هم این نوشیدنی رایج است و بسیاری از رستوران ها تخصص ویژه ای در تهیه ی این نوشیدنی دارند.
در این رستوران ها چای، انواع ساندویچ، انواع کیک و کلوچه و دیگر انواع اسنک هم عرضه می شود. افرادی که این نوشیدنی را خیلی دوست دارند، معمولاً در پیک نیک ها و یا مسافرت ها قهوه را آماده نموده و داخل فلاسک که تا مدتها آن را گرم نگه می دارد با خود می برند.
در برخی کشورها، مخصوصاً شمال فرانسه، نوشیدنی قهوه جایگاه خاصی در عصرانه دارد. افراد، دوستان و افراد فامیل خود را به عصرانه دعوت می کنند و به عنوان عصرانه، به آنها قهوه با کیک می دهند. معمولاً این کیک ها را خانم ها خود در خانه تهیه می کنند.
البته از قهوه در وعده صبحانه هم بسیار زیاد استفاده می کنند.
مواد محرک موجود در قهوه
همان طور که می دانید، قهوه دارای کافئین بوده که نوعی ماده محرک محسوب می شود. بنابراین معمولاً برای صبحانه و هنگام کار، از این نوع نوشیدنی استفاده می کنند (چون کافئین خاصیت از بین بردن حالت خواب آلودگی دارد). دانش آموزان و دانشجویان هم در شب های امتحانات، از این نوشیدنی استفاده می کنند که قدرت تمرکزشان بالا رود. کارمندان هم وقتی خسته می شوند و احساس می کنند که برای ادامه کار دیگر انرژی ندارند، با خوردن یک فنجان قهوه انرژی خود را باز می یابند.
قهوه بدون کافئین، نوعی قهوه است که کافئین موجود در آن را با استفاده از آب یا یک حلال دیگر، مثلاً تری کلرو اتیلن گرفته اند.
قهوه به عنوان نوعی کود
تفاله نوشیدنی قهوه کود خوبی محسوب می شود، چون میزان نیتروژن آن بسیار بالاست. نیتروژن بخش عمده RNA و DNA و همچنین پروتئین را تشکیل می دهد که گیاهان برای رشد خود، به این مواد نیاز اساسی دارند. پودر قهوه پتاسیم، فسفر و بسیاری از مواد لازم برای رشد گیاه را هم در بر می گیرد. بسیاری از باغبان ها به این نتیجه رسیده اند که با اضافه کردن پودر قهوه به خاک، گل های رز بزرگ و خوشرنگ می شوند.
کافئین موجود در قهوه می تواند فرد مصرف کننده را معتاد کند یا احتمال خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد. افرادی که از این نوشیدنی زیاد مصرف می کنند، همگی نوعی حالت عصبی را پس از مصرف زیاد قهوه بیان می کنند. در سال های اخیر، تحقیقات نشان داده اند که مصرف چای، به مراتب کم ضررتر و سالم تر از مصرف قهوه است. البته چای هم کافئین دارد، اما مقدار این کافئین کمتر است.
تحقیقات مختلفی در زمینه ضررهای نوشیدن قهوه صورت گرفته است. برای مثال، تحقیقی که در فوریه سال 2003 م در کشور دانمارک بر روی 18.478 زن باردار که میزان مصرف قهوه آنها در دوران بارداری شان زیاد بود صورت گرفت، نشان داد که احتمال مرده به دنیا آمدن نوزاد در مادرانی که هنگام بارداری قهوه زیاد می نوشیدند (تقریبا 4 تا 7 فنجان در روز) بسیار بیشتر از مادرانی است که از این نوشیدنی خیلی کم استفاده می کنند.
تحقیقی که در سال 2004 انجام شد نشان داد که مصرف بیش از یک فنجان قهوه در روز، سبب افزایش التهاب و حالت برافروختگی می شود. در نتیجه این حالت، مصرف قهوه تأثیر مضاعفی بر عروق قلبی می گذارد.
هنر اسپرسو (هنر قهوه)
اگر مثل من عاشق قهوه و به خصوص قهوه اسپرسو باشید حتماً اسم هنر اسپرسو رو هم شنیدین. اسپرسو یک واژه ایتالیایی است به معنی سریع و خیلی کوتاه. در سال 1822 میلادی ایتالیاییها روش جدیدی رو برای تهیه قهوه ابداع کردند. به اين طريق كه در فشار بالا و با آب 90 درجه از دانه قهوه، عصاره آن را میگرفتند، قهوه به دست آمده از اين طريق به قهوه اسپرسو معروف شد. بعد از اون دستگاهای اسپرسو ساز به بازار اومدن.
حرفهایها این نوع قهوه رو بعد از ریختن داخل فنجان به کمک كمى خامه رقيق شده با شير پرچرب و البته کمی دقت و حوصله تزیین میکنند که زیبایی خاصی رو به این نوع از قهوه میده و لذت خوردنش رو دو چندان میکنه و باعث شده تا این هنر تزیین قهوه رو، هنر اسپرسو بنامند. (من در کافی شاپهای ایران این چنین تزییناتی رو تا بحال ندیدم) نیویورک تایمز همچنین مقاله مفصلی در مورد آموزش هنر اسپرسو به همراه یک فیلم دارد. نمونههایی از این هنر رو در تصاویر زیر مشاهده میکنید:
قهوه چیست؟
قهوه درختی است که در نواحی گرمسیری میروید و بلندی آن بین ۳ تا ۱۰ متر است. درخت قهوه پس از ۳ تا ۵ سال از زمان کاشت محصول میدهد. گلهای سفید قهوه خوشبو است و بسیار شبیه به یاسمن. و اما آنچه که ما به نام قهوه میشناسیم میوه این درخت است که که برشته و ساییده میشود. این میوه که ظاهری تخممرغی شکل دارد و بصورت خوشهای رشد میکند ابتدا سبز رنگ است که به تدریج زرد و در نهایت قرمز یا بنفش میشود. بین ۶ تا ۹ ماه طول میکشد تا میوه کاملن رسیده شود. هر درخت حدود ۲۰۰۰ میوه میدهد که تقریبا یک پوند قهوه برشته از آن بدست میآید. میوه قهوه را با دست میچینند و بر حسب وزن آنها را جدا میکنند. پس از شستشو دانهها را خشک میکنند (معمولا با نور خورشید). سپس بستهبندی میکنند. اندازه دانهها را در بستهبندی درنظر میگیرند تا محصولی یکدست ارائه شود. اکنون بستهها آماده صادرات یا برشته شدن است. دانهها را در جای خشک و خنک نگهداری میکنند.
Hooman Golparvar ۱۳:۵۷، ۱۳ مه ۲۰۰۷ (UTC)
ريشه كلمه قهوه
لغت انگليسي Coffee احتمالا از لغت عربي Qahva گرفته شده است و در اتيوپي به آن Bunn و يا Bunna( زبان "امحاريك" (Amharic) زبان مردم اتيوپي) و در زبان تيگرينيايي (Tigrinya) به آن Bunni و در زبانهاي ديگر، نامهايي كه همه از ريشه كلمه Bunn گرفته شده اند ناميده ميشود. در واقع لغت عربي qahwa (قهوة) خلاصه شده كلمه "قهوة البن" qahwat al-bunn بوده كه به معني شراب گياه بن است. چون در دين اسلام نوشيدن الكل نفي شده بود، قهوه به عنواني جانشيني مناسب مورد استفاده قرار گرفت. بعدها كلمه عربي "قهوة" در زبان تركي به "كهوه" Kahve معروف شد كه همين كلمه در زبان ايتاليايي به Caffe و در زبانهاي فرانسوي، پرتغالي و اسپانياي به نام Cafe مورد استفاده قرار گرفت. سابقه اين لغات به دهه آخر قرن 16 برمي گردد ولي لغت "Coffee" از اواسط دهه 1600 مورد استفاده قرار گرفت.
Hooman Golparvar ۱۳:۵۷، ۱۳ مه ۲۰۰۷ (UTC)
برشته کردن: برشته کردن دانههای قهوه در بدست آمدن یک فنجان قهوه خوشطعم بسیار موثر است. طی این مرحله دانه سبز رنگ به دانهای قهوهای تبدیل میشود و بخشی از ترشی، بو و کافئین از بین میرود. در نهایت دانهای صافتر و حدود دو برابر بزرگتر و شیرینتر با رگهای تلخی بدست میآید. در خانه هم میشود دانهها را در فر یا ماهیتابه برشته کرد.
"مدت زمان بو دادن"
1- 7 دقيقه: بو دادن ملايم:AMERICAN ROAST
2- 9 الي 11 دقيقه: بو دادن متوسط: CITY ROAST.
3- 11 الي 13 دقيقه: بو دادن تا حد تيره: FRENCH ROAST.
4- 14دقيقه: تيره ترين حالت:ESPRESSO ROAST
([External Link Removed for Guests]
ساییدن: هنوز وقت دم کردن قهوه نرسیده! پیش از آن باید دانهها آسیاب شوند و با فشار از دانه برشته به پودر تبدیل شوند. بخاطر داشته باشید که اکسیژن دشمن قهوه است! سعی کنید قهوه آسیاب شده را در جای خنک و کمنور نگهداری کنید.
انواع قهوه
مرغوبترین قهوه که طعم و بویی منحصربهفرد دارد از بوتهای به نام Arabica به دست میآید که قدیمیترین نوع قهوهاست و در ارتفاع ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا رشد میکند.حدود ۷۵ ٪ از کل قهوهای که در جهان کشت میشود Arabica است. قدیمیترین نوع قهوه Arabica موکا و جاوه هستند که امروزه نامی شناختهشده محسوب میشوند. نوع دیگری از قهوه Robusta نام دارد که در بلندی ۲۵۰۰ پایی رشد میکند و بیشتر از Arabica تحمل سرما را دارد. میزان کافئین Robusta دو برابر Arabica است، اگرچه بو و طعم آن در رده پایینتری قرار دارد و ارزانتر است. Robusta حدود ۲۵ ٪ از کشت قهوه جهان را تشکیل میدهد. نوع مرغوب آن هم برای تهیه اسپرسو به کار میرود. نوع دیگری از قهوه که در افریقای غربی میروید Liberica نام دارد که درصد بسیار اندکی از دانههای قهوه از این نوع هستند.
تاریخچه قهوه
قهوه در سال ۸۵۰ میلادی کشف شد. گلهداری اهل اتیوپی به نام کالدی متوجه شد بزهای گله او بعد از خوردن دانههای قرمز رنگ بوتهای محلی بسیار پرانرژی و رقصکنان گردش میکنند. کالدی از دانهها خورد و همان نشاط و سرزندگی را تجربه کرد. میگویند کالدی نخستین فردی است که طعم قهوه را چشید. اگرچه در تاریخ اختلافنظر هم وجود دارد و بعضیها یمن را منشا اولیه تولید قهوه میدانند.
قهوه در گذر تاریخ
۱- نخستین کافیشاپ یا قهوهخانه جهان سال ۱۴۷۵ میلادی در استانبول امروزی برپاشد.
۲- یمن در قرن پانزدهم مرکز صادرات قهوه به شهرهای بزرگ خاورمیانه و نیز قاهره و استانبول بود.
۳- نخستین کافیشاپ اروپا سال ۱۶۵۴ میلادی در ونیز افتتاح شد. همچنین آکسفورد و لندن در ۱۶۵۲، پاریس در ۱۶۷۲ و برلین در ۱۷۲۱ شاهد افتتاح نخستین قهوهخانه خود بودند.
۴- صنعت قهوه برزیل با قاچاق دانههای قهوه از پاریس در ۱۷۲۷ آغاز شد.
۵- نخستین دستگاه اسپرسوساز خانگی در سال ۱۸۲۲ در فرانسه ساخته شد. علاقمندان قهوه در کشور ایتالیا هم در ۱۹۰۵ شاهد ساخت نخستین دستگاه اسپرسوساز تجاری در کشورشان بودند.
۶- دو بار مصرف قهوه در سوئد بخاطر حمایت از اقتصاد ملی ممنوع شد در ۱۷۵۶ و طی ۱۸۱۷-۱۸۲۲ که موفق هم نبود.
۶- اکنون قهوه از معروفترین و پرطرفدارترین نوشیدنیهای جهان است. دوستداران این نوشیدنی در سراسر جهان سالانه بیش از ۴۰۰ میلیارد فنجان قهوه میل میکنند. بنابراین ادعای بیهودهای نیست اگر بگوییم قهوه پس از نفت دومین مایع پرطرفدار جهان است!
۷- بزرگترین تولیدکنندگان قهوه در حال حاضر برزیل، کلمبیا، پورتوریکو، ویتنام، اندونزی (جاوه)، مکزیک و هند هستند. البته در ۷۰ کشور دیگر نیز قهوه در حجم کمتری تولید میشود. از جمله کاستاریکا، هندوراس،نیکاراگوئه، جامائیکا در جنوب و مرکز امریکا، سوماترا و گینهنو در جنوب شرقی آسیا.
۸- و اما کشورهایی که بیشترین واردات قهوه را دارند ایالات متحد امریکا، آلمان، ژاپن، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا هستند.
۹- بیشترین میزان مصرف سرانه قهوه در فندلاند، دانمارک، نروژ، سوئد و استرالیاست.
قهوه در ایران
قهوه در در زمان صفویه جای خود را در میان نوشیدنیهای روزانه ایرانیها باز کرد و نمونهای است از ورود ایران به شبکه اقتصادی جهانی آن دوران. تا قرن نوزدهم که چای به نوشیدنی غالب مردم تبدیل شد، همچنان این ماده سیاه و تلخ بسته به منطقه جغرافیایی و طبقه اجتماعی دوستداران خود را داشت. امروزه نوشیدن انواع قهوه از جمله قهوه فرانسه، اسپرسو، کاپوچینو و قهوه فوری وشیرقهوه طرفداران زیادی پیدا کرده. البته قهوه ترک بخاطرمحبوبیت میان ایرانیان ارمنی از گذشته در میان مردم رایج بوده و بواسطه فال قهوه جایگاه خاص خود را داشته. امروز میتوانید در تمام کافیشاپها و قهوهسراها به راحتی این نوشیدنی نشاطآور را پیدا کنید. انواع گلاسهها از نوشیدنیهای مورد علاقه مردم هستند.
خواص قهوه
۱- به دلیل خاصیت نشاط بخشی قهوه، ضد افسردگی است.
۲- نوشیدن یک فنجان قهوه در بسیاری از مواقع سردرد شما را برطرف میکند.
۳-قهوه به دلیل داشتن مادهای به نام تانن از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند.
۴- تحقیقات ۹ ساله دانشمندان ژاپنی نشان میدهد مصرف منظم قهوه به دلیل دارا بودن اسید کلروژونیک، خطر ابتلا به سرطان کبد را تا ۴۹ درصدو مصرف نامنظم قهوه میتواند خطر ابتلا به سرطان کبد را تا ۲۹ درصد کاهش دهد.
۵- محققان هلندی به این نتیجه رسیدند که نوشیدن یک فنجان قهوه در طی روز خطر ابتلا به دیابت را کاهش میدهد. زیرا ترکیبات موجود در قهوه از جمله منیزیم و پتاسیم به سوخت و ساز قند رد بدن کمک میکند.
احتیاط!
بدون تردید افراط در مصرف هر ماده غذایی اثر خوشایندی به دنبال نخواهد داشت. بنابراین با مصرف به اندازه قهوه در طول روز از زیانهای مصرف بیش از اندازه آن از جمله بیخوابی، سوءهاضمه و بالا رفتن فشار خون پیشگیری کنید.
مادارن باردار: دانشمندان دانمارکی طی ۱۰ سال تحقیق و بررسی به مادران باردار اعلام کردند برای اطمینان از به دنیا آوردن یک نوزاد سالم بیش از ۳ فنجان قهوه (۳۰۰ میلی گرم کافئین) در روز مصرف نکنند.
«من زندگیم را با تعداد قاشقهای قهوه پیمانه میکنم» تی اس الیوت
نوشیدنی قهوه نوعی نوشیدنی گرم است که از دانه برشته شده قهوه که از گیاه قهوه بدست می آید، تهیه می شود.
این نوع نوشیدنی همچون چای، جایگاه خاصی در انواع نوشیدنی های گرم دارد. با اضافه نمودن مواد مختلف به نوشیدنی قهوه و همچنین با روش های مختلف دم کردن آن، انواع متفاوتی از این نوع نوشیدنی را تهیه می کنند.

روش های مختلف دم کردن قهوه
برای تهیه نوشیدنی قهوه، قهوه را می توان به صورت های مختلف دم کرد. تمام این روش ها را به چهار دسته کلی تقسیم بندی نموده اند که تفاوت این روش ها تنها به این نکته بستگی دارد که چگونه آب را به قهوه اضافه می کنند.
جوشاندن
یکی از روش های قدیمی دم کردن قهوه که هنوز در خاور میانه، آفریقای شمالی، ترکیه و یونان به کار می رود، این است که قهوه را به همراه آب، داخل قوری می ریزند و اجازه می دهند که آرام به جوش آید. این نوع قهوه را گاهی شیرین مصرف می کنند. برای این کارچند حبه قند داخل قوری می ریزند و می گذارند تا همراه قهوه به جوش آید. گاهی به این قهوه هل هم اضافه می کنند.
قهوه ترک به این روش تهیه می شود. قهوه بدست آمده، نوشیدنی غلیظی است که رویش کف دارد و پودر قهوه هم در ته فنجان، ته نشین شده است.
تحت فشار قرار دادن
قهوه اسپرسو ، با تحت فشار قرار دادن آب داغ تهیه می شود. این روش برای تهیه انواع نوشیدنی های قهوه به کار می رود. قهوه اسپرسو طعم متمایزی داشته و به علاوه رویش ماده خامه مانندی جمع می شود.
در این روش از نوعی قوری که سه بخش دارد استفاده می کنند. در قسمت پایینی، آب می ریزند. پس از آن که آب به جوش می آید، با فشار وارد قسمت میانی می شود که پودر قهوه در آن قسمت قرار دارد. در نهایت، نوشیدنی قهوه در قسمت بالایی قوری جمع می شود. معمولاً قوری را روی گاز می گذارند تا عملیات تهیه قهوه صورت گیرد.
کمک گرفتن از نیروی جاذبه
روشی دیگر برای تهیه ی نوشیدنی قهوه، قرار دادن پودر قهوه داخل یک صافی است که آب جوش قطره قطره روی قهوه می چکد. طعم این قهوه به میزان آب و قهوه بسیار بستگی دارد. اما کلاً طعم قهوه اسپرسو از این قهوه بهتر است. در این روش با استفاده از نیروی جاذبه، آب از میان پودر قهوه عبور می کند و قهوه خوش طعمی را ایجاد می نماید.
خیس کردن
در این روش از استوانه ای شیشه ای که دارای پیستون صافی داری است استفاده می کنند. قهوه و آب جوش در استوانه با هم مخلوط می شوند (معمولاً به مدت چند دقیقه) قبل از آن که پیستون که به شکل فویل است، پایین بیاید. در این هنگام نوشیدنی قهوه در قسمت بالایی آماده ریختن است.
قهوه های کیسه ای نسبت به چای کیسه ای کمیاب ترند. این امر به دلیل آن است که در تهیه ی قهوه کیسه ای باید مقدار زیادی قهوه آسیاب شده (نسبت به چای به کار رفته در چای کیسه ای) به کار برد که از نظر اقتصادی برای تولید کنندگان این محصولات، با صرفه نمی باشد.
در تمام این روش ها از مخلوط آب جوش با قهوه آسیاب شده (دانه قهوه ای که برشته و آسیاب شده است) استفاده می شود. پودر قهوه یا پشت صافی باقی می ماند یا همراه نوشیدنی داخل فنجان ریخته می شود. میزان ریز بودن دانه قهوه بستگی به نوع نوشیدنی دارد که قرار است با آن تهیه شود.
دستگاه های برقی تهیه قهوه، آب را جوش می آورند و سپس مواد لازم را بدون این که لازم باشد انسان کمک زیادی کند، با هم مخلوط می کنند. این دستگاه ها بر اساس برنامه زمان بندی خاصی عمل می کنند. افرادی که در تهیه نوشیدنی قهوه مهارت دارند، دانه های سبز قهوه خام و دم کردن آنها به روش سنتی را ترجیح می دهند.
انواع نوشیدنی قهوه
قهوه تلخ: نوعی قهوه ی دم کرده است که بدون شکر، شیر و دیگر مواد افزودنی مصرف می شود.
شیر قهوه: قهوه ای است که پس از تهیه ی آن، شیر و گاهی شکر اضافه می کنند.
کاپوچینو: نوعی اسپرسو است که با شیر کف کرده و گاهی شکر و کاکائو تهیه می شود.
قهوه معطر: در برخی کشورها، به نوشیدنی قهوه مواد مختلفی اضافه می نمایند. شکلات یکی از مرسوم ترین این مواد است که یا روی قهوه آماده شده می پاشند یا همراه با قهوه هنگام دم کردن، مخلوط می کنند. البته از برخی ادویه جات از جمله دارچین، جوز هندی، هل و.. هم برای معطر نمودن قهوه استفاده می کنند.
قهوه یونانی یا قهوه ترک: این نوع قهوه را با جوشاندن پودر بسیار ریز قهوه در آب تهیه می کنند. این نوع قهوه را داخل قوری مسی که دسته بلندی دارد و سر آن باز است درست می کنند. زمانی که قهوه را داخل فنجان می ریزند، صافی نمی گذارند و بنابراین، پودر قهوه که دیگر به تفاله قهوه تبدیل شده است هم داخل فنجان می ریزد. معمولاً فنجان را تا مدتی حرکت نمی دهند تا این پودر قهوه کاملاً ته نشین شود. گاهی به این نوع قهوه ادویه و شکر هم اضافه می کنند.
قهوه فوری
قهوه فوری پودری است که قابل حل شدن در آب یا شیر می باشد. این نوع قهوه به روشی بسیار متفاوت از قهوه هایی که در بالا در موردشان توضیح داده شد، تهیه می شوند. البته این نوع قهوه مسلماً طعم قهوه هایی که برای درست کردن آنها زمان صرف می شود، را ندارد. برخی این نوشیدنی را غیر قابل تحمل به شمار می آورند و بعضی عقیده دارند که جانشین خوبی برای نوشیدنی قهوه واقعی است. برخی هم اعتقاد دارند که این نوشیدنی، اصلاً قهوه نیست و نوعی نوشیدنی خاص خود می باشد.
جنبه های اجتماعی نوشیدنی قهوه
کشورهای آمریکا، آلمان و فنلاند به ترتیب، بیشترین میزان مصرف قهوه را دارند. در کانادا و اروپا هم این نوشیدنی رایج است و بسیاری از رستوران ها تخصص ویژه ای در تهیه ی این نوشیدنی دارند.
در این رستوران ها چای، انواع ساندویچ، انواع کیک و کلوچه و دیگر انواع اسنک هم عرضه می شود. افرادی که این نوشیدنی را خیلی دوست دارند، معمولاً در پیک نیک ها و یا مسافرت ها قهوه را آماده نموده و داخل فلاسک که تا مدتها آن را گرم نگه می دارد با خود می برند.
در برخی کشورها، مخصوصاً شمال فرانسه، نوشیدنی قهوه جایگاه خاصی در عصرانه دارد. افراد، دوستان و افراد فامیل خود را به عصرانه دعوت می کنند و به عنوان عصرانه، به آنها قهوه با کیک می دهند. معمولاً این کیک ها را خانم ها خود در خانه تهیه می کنند.
البته از قهوه در وعده صبحانه هم بسیار زیاد استفاده می کنند.
مواد محرک موجود در قهوه
همان طور که می دانید، قهوه دارای کافئین بوده که نوعی ماده محرک محسوب می شود. بنابراین معمولاً برای صبحانه و هنگام کار، از این نوع نوشیدنی استفاده می کنند (چون کافئین خاصیت از بین بردن حالت خواب آلودگی دارد). دانش آموزان و دانشجویان هم در شب های امتحانات، از این نوشیدنی استفاده می کنند که قدرت تمرکزشان بالا رود. کارمندان هم وقتی خسته می شوند و احساس می کنند که برای ادامه کار دیگر انرژی ندارند، با خوردن یک فنجان قهوه انرژی خود را باز می یابند.
قهوه بدون کافئین، نوعی قهوه است که کافئین موجود در آن را با استفاده از آب یا یک حلال دیگر، مثلاً تری کلرو اتیلن گرفته اند.
قهوه به عنوان نوعی کود
تفاله نوشیدنی قهوه کود خوبی محسوب می شود، چون میزان نیتروژن آن بسیار بالاست. نیتروژن بخش عمده RNA و DNA و همچنین پروتئین را تشکیل می دهد که گیاهان برای رشد خود، به این مواد نیاز اساسی دارند. پودر قهوه پتاسیم، فسفر و بسیاری از مواد لازم برای رشد گیاه را هم در بر می گیرد. بسیاری از باغبان ها به این نتیجه رسیده اند که با اضافه کردن پودر قهوه به خاک، گل های رز بزرگ و خوشرنگ می شوند.
کافئین موجود در قهوه می تواند فرد مصرف کننده را معتاد کند یا احتمال خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهد. افرادی که از این نوشیدنی زیاد مصرف می کنند، همگی نوعی حالت عصبی را پس از مصرف زیاد قهوه بیان می کنند. در سال های اخیر، تحقیقات نشان داده اند که مصرف چای، به مراتب کم ضررتر و سالم تر از مصرف قهوه است. البته چای هم کافئین دارد، اما مقدار این کافئین کمتر است.
تحقیقات مختلفی در زمینه ضررهای نوشیدن قهوه صورت گرفته است. برای مثال، تحقیقی که در فوریه سال 2003 م در کشور دانمارک بر روی 18.478 زن باردار که میزان مصرف قهوه آنها در دوران بارداری شان زیاد بود صورت گرفت، نشان داد که احتمال مرده به دنیا آمدن نوزاد در مادرانی که هنگام بارداری قهوه زیاد می نوشیدند (تقریبا 4 تا 7 فنجان در روز) بسیار بیشتر از مادرانی است که از این نوشیدنی خیلی کم استفاده می کنند.
تحقیقی که در سال 2004 انجام شد نشان داد که مصرف بیش از یک فنجان قهوه در روز، سبب افزایش التهاب و حالت برافروختگی می شود. در نتیجه این حالت، مصرف قهوه تأثیر مضاعفی بر عروق قلبی می گذارد.
هنر اسپرسو (هنر قهوه)
اگر مثل من عاشق قهوه و به خصوص قهوه اسپرسو باشید حتماً اسم هنر اسپرسو رو هم شنیدین. اسپرسو یک واژه ایتالیایی است به معنی سریع و خیلی کوتاه. در سال 1822 میلادی ایتالیاییها روش جدیدی رو برای تهیه قهوه ابداع کردند. به اين طريق كه در فشار بالا و با آب 90 درجه از دانه قهوه، عصاره آن را میگرفتند، قهوه به دست آمده از اين طريق به قهوه اسپرسو معروف شد. بعد از اون دستگاهای اسپرسو ساز به بازار اومدن.
حرفهایها این نوع قهوه رو بعد از ریختن داخل فنجان به کمک كمى خامه رقيق شده با شير پرچرب و البته کمی دقت و حوصله تزیین میکنند که زیبایی خاصی رو به این نوع از قهوه میده و لذت خوردنش رو دو چندان میکنه و باعث شده تا این هنر تزیین قهوه رو، هنر اسپرسو بنامند. (من در کافی شاپهای ایران این چنین تزییناتی رو تا بحال ندیدم) نیویورک تایمز همچنین مقاله مفصلی در مورد آموزش هنر اسپرسو به همراه یک فیلم دارد. نمونههایی از این هنر رو در تصاویر زیر مشاهده میکنید:







در خاک غریب پرسه بی انتهاست - هم گریز غربتم زادگاه من کجاست؟