گفت‌وگو با اريك اشميت، مديرعامل گوگل در آستانه نهمين سالگرد تاسيس.



شركتي كه 9 سال قبل در همين روزها، با يك ميليون دلار سرمايه در يك گاراژ شروع به كار كرد، حالا 13 هزار نفر پرسنل تمام وقت دارد، گردش مالي‌ سالانه‌اش به 10 ميليارد دلار و سودش به 3 ميليارد دلار مي‌رسد و همه اين كسب و كار را مديون سايتي است كه باز كردنش حتي با كندترين خط‌هاي اينترنت هم كمتر از 5 ثانيه طول مي‌كشد.

Google حالا ديگر نه يك شركت يا يك سايت، كه يك فعل است؛ فعلي كه خيلي‌ها در شبانه‌روز بيشتر از پركاربردترين فعل‌هاي زبان مادري، مرتكبش مي‌شوند. روزي كه گوگل اعلام كند ديگر دنبال چيزي نمي‌گردد، دنيا كم يا زياد تغيير خواهد كرد.

مدتي پيش، مجله فورچون، ليستي منتشر كرد از 100 شركتي كه بهترين شرايط كار را براي كارمندانشان فراهم مي‌كنند و البته گوگل در رأس اين فهرست قرار داشت: شركتي كه سال گذشته از بين يك ميليون و 100هزار متقاضي كار، 2200 نفر را استخدام كرده‌ است. شنيدن رازهاي موفقيت و محبوبيت اين غول اينترنتي، از زبان مديرعاملش- اريك اشميت- مي‌تواند جالب باشد.


48 سال پيش، پيتر دراكر، مفهومي را ابداع كرد كه به نظرم ما در گوگل به دنبال پياده ‌كردن هرچه بهترش هستيم: «كاركنان دانش‌محور» با تعريف او كساني هستند كه فكر مي‌كنند براي مؤثر بودن حقوق مي‌گيرند، نه براي اين‌كه از 8 صبح تا 4 عصر كار كنند.

شركت‌هاي هوشمندي كه در جذب و پرورش اين افراد موفق باشند، خيالشان را از بابت در اختيار داشتن برگ برنده برتري در رقابت‌هاي تجاري 25 سال آينده راحت كرده‌اند.

در گوگل ما به دنبال همين برتري هستيم. الآن بحثي هست بر سر اين‌كه آيا شركت‌هاي بزرگ، كاركنان دانش‌محورشان را بد مديريت مي‌كنند يا نه و هر شركتي كه قضيه را درست نفهمد يا جدي نگيرد كارش تمام است. چيزهايي كه در ادامه مي‌آيد، 10 اصل كليدي گوگل براي استفاده هرچه بهتر از كاركنان دانش‌محور است.

1 - گروهي استخدام كنيد: كسي كه براي استخدام شدن به گوگل مي‌آيد، حداقل با 6 نفر مصاحبه مي‌كند كه اينها از بين كادر مديران و همين‌طور همكاران بالقوه داوطلب انتخاب مي‌شوند. اينجا نظر و عقيده همه در نظر گرفته مي‌شود و اين، فرآيند استخدام را عادلانه‌تر مي‌كند. درست است كه كار بيشتر طول مي‌كشد اما ارزشش را دارد. اگر آدم‌هاي بزرگي را استخدام كنيد و نظرشان را در استخدام بقيه بپرسيد، مسلم است كه آدم‌هاي بزرگ بيشتري نصيبتان مي‌شود.

2 - به فكر تك تك نيازهايشان باشيد: به قول دراكر هدف اصلي برداشتن همه موانع از سر راه كاركنان دانش‌محور است. در گوگل فقط وسايل و لوازم كار مهيا نيست. غذاخوري‌هاي درجه يك، سالن‌هاي ورزش، لباسشويي، ماساژ، آرايشگاه، كارواش، خشكشويي، سرويس‌هاي رفت‌وآمد و خلاصه هر چيزي كه يك كارمند سخت‌كوش ممكن است به آن احتياج پيدا كند اينجا حاضر است. بايد حقيقت را پذيرفت: برنامه‌نويس مي‌خواهد برنامه بنويسد، نمي‌خواهد رخت‌هايش را بشويد پس بهتر است كاري كنيد كه بدون نگراني هر دو را بتواند انجام بدهد.

3 - كنار هم جمعشان كنيد: تقريباً تمام پروژه‌هاي گوگل، كارهاي تيمي است و تيم‌ها بايد با هم در رابطه باشند. بهترين راه براي ساده ‌كردن اين ارتباط اين است كه اعضاي تيم را در چند متري همديگر بنشانيد.

در گوگل تقريباً هيچ‌كس دفتر كار اختصاصي ندارد. به اين ترتيب وقتي يك برنامه‌نويس مي‌خواهد با همكارش مشورت كند، دسترسي، آني و بلافاصله است: بدون تلفن، بدون ايميل و بدون انتظار براي جواب. حتي مديرعامل گوگل- كه خودم باشم- هم تا چند ماه دفتر اشتراكي داشت و بايد بگويم نشستن كنار يك كارمند دانش‌محور، تجربه آموزشي فوق‌العاده‌اي بود.


4 - هماهنگي را آسان كنيد: چون اينجا همه اعضاي يك تيم در چند قدمي هم‌اند، هماهنگي پروژه‌ها كار به نسبت آساني‌ است. علاوه‌ بر مجاورت فيزيكي، هر كارمند گوگل (يا گوگلر) هفته‌اي يك ايميل كوچك به بقيه اعضاي گروهش مي‌زند و آنها را از كارهايي كه در هفته ‌گذشته كرده‌ است باخبر مي‌كند. در چنين محيطي، تعقيب روند كار و انجام هماهنگي‌ها بسيار آسان‌تر است.

5 - محصولتان را مصرف كنيد: كاركنان گوگل، به‌طور گسترده از ابزارها و محصولات شركتشان استفاده مي‌كنند. تقريباً تمامي پروژه‌ها و فعاليت‌هاي گوگل، يك صفحه وب داخلي دارد كه در اختيار اعضاي تيم پروژه است. ساير ابزارهاي مديريت اطلاعات هم در گوگل به‌وفور استفاده مي‌شود كه خيلي‌هايشان در نهايت به صورت يكي از محصولات شركت درمي‌آيد.

مثلاً يكي از دلايل موفقيت Gmail اين است كه چندين ماه به‌صورت آزمايشي در خود شركت مورد استفاده قرار مي‌گرفت و چون ايميل، ابزار بسيار مهمي در ارتباطات داخلي شركت است، Gmail به‌تدريج طوري تغيير و ارتقا پيدا كرد كه بتواند از عهده برآورده‌ كردن نيازهاي سخت‌گيرترين مشتريانش بربيايد؛ مشتري‌هايي كه همان كاركنان دانش‌محور ما بودند.


6 - خلاقيت را تشويق كنيد: مهندسان گوگل مي‌توانند تا 20 درصد از وقتشان را صرف پروژه‌هاي شخصي كنند. البته پروژه بايد تصويب شود و هميشه هم چيز مفيدي از آب درنمي‌آيد، اما ما نمي‌خواهيم جلوي خلاقيت آدم‌هاي خلاق را بگيريم.

يكي از سلاح‌هاي نه‌چندان سري گوگل، «فهرست ايده‌ها»ست: يك صندوق پيشنهادات مجازي كه مرتباً با ايميل بين كاركنان ردوبدل مي‌شود و هركس مي‌تواند ايده‌هايش درباره چيزهاي مختلف- از فرآيند پارك ماشين در شركت گرفته تا محصول بعدي گوگل- را در آن بنويسد. نرم‌افزار صندوق، به همه اجازه مي‌دهد كه درباره ايده‌ها نظر يا به آنها امتياز بدهند و به اين ترتيب بهترين ايده‌ها به صدر فهرست مي‌آيد.

7 - بكوشيد به اتفاق نظر برسيد: در اسطوره‌شناسي مدرن شركت‌ها، كسي كه به‌تنهايي تصميم مي‌گيرد، قهرمان است. ما همان ضرب‌المثل قديمي را كه مي‌گويد: «چند نفر بيشتر از يك نفر مي‌فهمند» ترجيح مي‌دهيم. در گوگل، مدير، گردآورنده ديدگاه‌هاست نه ديكتاتور تصميم‌ها. رسيدن به اتفاق نظر، گاهي خيلي طول مي‌كشد اما هميشه تيمي متعهدتر و تصميم‌هايي بهتر به‌دست مي‌دهد.

8 - شرور نباشيد: درباره اين جمله- كه شعار گوگل است- خيلي حرف‌ها زده‌ شده ولي ما سعي مي‌كنيم- مخصوصاً در رده‌هاي مديريتي- با آن زندگي كنيم. اينجا هم مثل همه شركت‌هاي ديگر، آدم‌ها ديدگاه‌هاي شخصي‌شان را دوست دارند اما بر خلاف تمرين‌هاي مديريتي بعضي از شركت‌هاي معروف، در گوگل كسي صندلي پرت نمي‌كند. [كنايه از اتفاقي است كه در مايكروسافت افتاد]. هدف گوگل، رسيدن به جوي از احترام و بردباري است نه شركتي پر از بله‌قربان‌گو.

9 - از اطلاعات استفاده كنيد: در گوگل، تقريباً هر تصميم بر اساس تحليل‌هاي كمي گرفته مي‌شود. اينجا سيستم‌هايي براي مديريت اطلاعات هست و تحليلگراني كه در ميان اين داده‌ها غوطه مي‌خورند و براي به‌روز نگه‌‌داشتن ما، روند تغييرات همه‌چيز را نشانمان مي‌دهند. غير از اين، هر بخشي از بازار كه درگيرش هستيم، يك تابلوي آنلاين دارد كه موقعيت ما را در بازار نمايش مي‌دهد.

10 - ارتباطات موثر داشته باشيد: جمعه‌ هر هفته يك گردهمايي همگاني در گوگل برقرار است شامل اعلام اطلاعيه‌ها، معرفي اعضاي جديد، پرسش و پاسخ و البته خوردني و نوشيدني.

چنين جلساتي، مديران و كاركنان دانش‌محور را در تماس و ارتباط با يكديگر قرار مي‌دهد. در مقابل پخش و انتقال گسترده اطلاعات در درون گوگل، نشت اطلاعات به بيرون تاكنون بسيار كم بوده‌ است. برعكس خيلي‌ها كه فكر مي‌كنند به كارمند وفادار بايد اعتماد كرد، ما معتقديم كارمندي كه مورد اعتماد قرار بگيرد، وفادار هم خواهد بود.


منبع: نيوزويك
مترجم: احسان لطفي