استخاره از دیدگاه قرآن کریم

[ganjineh]

از آنجا که قرآن یک کتاب آسمانی و الهی است که در آن به جزئیات نمی پردازد بلکه نوعا کلی می گوید و بررسی جزئیات مهم را به ثقل دیگر خود یعنی عترت (چهارده معصوم) می سپارد، موضوع استخاره اگرچه به صراحت در قرآن نیامده است لکن در اخبار و احادیث صحیحه به این موضوع اشارات زیادی شده است، و این اختصاص به این موضوع تنها ندارد بلکه در مورد مهمترین عمل یک مسلمان یعنی نماز، قرآن تنها می گوید: و اقم الصلوة لذکری، نماز را بپای دارید به خاطر ذکر و یاد من. و از بیان آنکه چگونه نماز بخوانیم، نماز صبح یا مغرب و عشاء چند رکعت است، خودداری کرده است و بیان احکام نماز را به بیان کننده قرآن یعنی پیامبر(ص) و اهل بیت علیهم السلام می سپارد.
در مورد استخاره، روایاتی از پیامبر و ائمه اطهار علیهم السلام وارد شده است که بعضا اختصاص به شیعه ندارد بلکه در کتب معتبره اهل سنت نیز نقل شده است.
مرحوم سیدبن طاووس رحمة الله علیه در این فصل از کتاب خود برای اثبات استخاره و مطرح کردن دلیل از قرآن اشاره به آیات زیر می نماید:
1- وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ : و پروردگار تو هر چه را بخواهد مى‏آفريند و برمى‏گزيند و آنان اختيارى ندارند(قصص/68)
مولا امیرالمومنین علی علیه السلام برای رساندن این معنی چه زیبا می فرماید:
العبد یُدبر و الرب یُقدر: یعنی بنده تصمیم می گیرد و خداوند تقدیر می کند.
2- لِلَّهِ الْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَمِن بَعْدُ: [فرجام] كار در گذشته و آينده از آن خداست.(روم/4)
3- وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ ... : و اگر حق از هوسهاى آنها پيروى مى‏كرد قطعا آسمانها و زمين و هر كه در آنهاست تباه مى‏شد(مومنون/71)
و این ایات تصریحی است از طرف خداوند به قصور و کوتاهی فهم بنی آدم و ندانستن خبر خود و اینکه هواها و امیال و آرزوهای آنان، آسمانها و زمین وآنچه در آنهاست را به فساد می کشاند. پس چون این مطالب را از قرآن دیدم و به گوینده آن ایمان داشتم از اراده و اختیارات خود در کارهایم، که اگر خداوند از آنها پیروی می کرد همه چیز جز فساد می شد- فرار کردم و به اراده و اختیارات خداوندی پناه بردم آن هم تنها با اطاعت از مشورتهای با او.