تئوری برابری مقدار مبادله ( نظریه مقداری پول) Quantity Equation of

[ganjineh]

یکی از نظریات مهم پولی مکتب کلاسیکها نظریه برابری مقدار مبادله است. آنها معتقد بودند که عرضه پول در اقتصاد، عامل مهمی از برابری مقدار مبادله می­باشد. در واقع عرضه پول باید با تقاضای پول که همان درآمد ملی است، برابری کند. بر اساس مکتب کلاسیک در برابر تقاضا برای کالاها و خدمات و معادل ارزش آنها، عرضه پول صورت می­گیرد. این نظریه به صورت ساده مطرح شده است. کلاسیکها با خلق این نظریه به این نکته تاکید می­کنند که هر گاه اقتصاد با افزایش میزان پول در دسترس مردم روبرو شود، این مساله به افزایش مخارج بیشتر مردم می­انجامد و از آنجایی که تولید ملی ثابت است، افزایش میزان پول تنها منجر به رشد قیمت کالاها و خدمات می­شود. بنابراین تغییر در میزان پول در دسترس مردم، تنها بر سطح عمومی قیمتها تاثیرگذار خواهد بود و بر متغیرهایی واقعی همچون درآمد واقعی، نرخ بهره واقعی بی­اثر است.

برابری مقدار مبادله رابطه­ای است که تناسبی بین سطح عمومی قیمتها و میزان پول در جریان اقتصاد برقرار می­سازد و به صورت زیر بیان می­شود:



MV = PQ

میزان دادوستدها × سطح قیمتها = سرعت گردش پول × عرضه پول
در اینجا : عرضه پول = حجم پول





سرعت گردش پول به مفهوم نرخی است که پول در طی یک سال یا دوره مشخصی جهت تسهیل در مبادلات مورد استفاده قرار می­گیرد. به بیان دیگر شمار دفعاتی که یک واحد پول در طول یک دوره مورد استفاده قرار می­گیرد به گردش پول مرسوم می­شود. بر طبق گفته ساموئلسون عبارت سمت چپ (MV) با تولید ناخالص ملی برابر است.



عرضه پول در اقتصاد ایالات متحده:

داده­های عرضه پول در ایالات متحده به طور هفتگی منتشر می­شود. این دادها از این جهت سودمند هستند که دوره یا مرحله چرخه­های بهبود و رونق اقتصادی را آشکار می­کنند. برای نمونه عرضه پول بزرگتر، اقتصاد قویتری را به طور نسبی نمایان می­سازد. با این که ارقام عرضه پول بااهمیت هستند، معامله­گران بازارهای مالی کمتر به آن توجه نشان می­دهند که البته این موضوع بی ارتباط با انواع جدیدی از حسابهای بانکی و شبه پول نیست. در طی سی سال گذشته بانک مرکزی آمریکا گونه­های جدیدی از پول را خلق کرده و این سبب انحراف و اختلاف آماری در اندازه­گیری عرضه پول شده است. به واسطه همین انحراف آماری، در سال 1993 بانک فدرال رزرو ایالات متحده دریافت که عرضه پول برای اندازه­گیری کیفیت و چگونگی وضعیت اقتصاد چندان سودمند نیست.

عرضه پول در اقتصاد انگلستان و منطقه یورو:

داده­های عرضه پول در منطقه یورو با رویکرد M3 محاسبه و انتشار می­یابد. این عامل اقتصادی برای تصمیمات بانک مرکزی اروپا با اهمیت است و از این رو سرمایه­گذاران بازارهای مالی به این داده بنیادی توجه می­کنند. در اقتصاد انگلستان عرضه پول با رویکرد M4 و به صورت ماهانه انتشار می­یابد. اگر چه داده­های عرضه پول در ایالات متحده در تصمیمات فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) برای تعیین نرخ بهره تقریبا بی اثر است، اما همین داده ها برای شورای سیاست پولی انگلستان و اروپا تاثیرگذار و مهم به شمار می­آید.



منبع: کتاب بنیادهای اقتصادی در بازار ارز، نوشته محمد مساح

تهیه و پالایش: موسسه آموزش و پژوهشهای اقتصادی رهنمون سرمای