آیا گوگل قانون کپی رایت را نقض می کند؟

[DANG3R]

هفته گذشته یکی از وکلای شرکت مایکروسافت، گوگل را به دلیل اسکن میلیون ها نسخه کتاب و نشریه از کتابخانه های سراسر جهان و قرار دادن آنلاین محتویات آنها در اختیار کاربران اینترنت، به تجاوز به قانون کپی رایت متهم نمود. اما در مقابل شرکت گوگل کلیه اقدامات خود در این زمینه را قانونی بر می شمرد.

گوگل تنها شرکتی نیست که کتاب ها را اسکن کرده و بر روی اینترنت قرار می دهد، در کتابخانه "British Library" لندن، شرکت مایکروسافت در یکی از اتاق های بزرگ آنجا سیستمی را به منظور اسکن صدهزار جلد کتاب، راه اندازی نموده است.

یک گیره اتوماتیک کتاب ها را در چهارچوبی جهت اسکن شدن نگه می دارد و آنها را ورق می زند. به کمک دوربین های پیشرفته از هر صفحه تصویر برداشته می شود و پس از آن متن مربوطه توسط کامپیوتر خوانده می شود.

گوگل و مایکروسافت پا به پای یکدیگر پروژه های خود در این زمینه را پیش می برند، پروژه هایی که کل منابع ادبیاتی موجود در جهان را جهت جستجوی آنلاین در اختیار عموم قرار خواهند داد.

گوگل تا کنون با کتابخانه های دانشگاههای هاروارد و آکسفورد قرارداد امضاء نموده، مایکروسافت نیز با کتابخانه دانشگاه کالیفرنیا و British Library به توافق رسیده است.

پیشی گرفتن گوگل
در مواردی که ناشرین دیگری تمایل دارند کتاب های خود را در این پروژه جای دهند، هیچ منع قانونی وجود ندارد و تنها بحث عمده پیرامون کتاب هایی است که در کتابخانه ها مورد اسکن قرار می گیرند.

شرکت مایکروسافت تنها عناوین و نسخ قدیمی تر کتاب ها را اسکن می کند، به عنوان مثال در British library تنها کتاب های چاپ شده قبل از سال 1850 را اسکن می کنند، زیرا کتاب هایی که پس از این تاریخ به چاپ رسیده ممکن است هنوز تحت قانون کپی رایت باشند و اسکن کردن آنها به معنی تجاوز به حقوق قانونی نویسندگان محسوب گردد.

در این میان گوگل با حمایت شرکای آمریکایی خود، تعدادی از کتاب های تحت قانون کپی رایت را نیز اسکن نموده و همین اقدام سبب ادعای مایکروسافت شده است.

مایکروسافت نسبت به این حرکت گوگل به شدت معترض است اما در مقابل گوگل معتقد است که این کار را به صورت کاملا قانونی تحت قانون کپی رایت حاکم بر کشور آمریکا انجام می دهد، همان قانونی که گوگل نیز با استفاده از آن مشغول اسکن نمودن کتاب هاست.

استفاده عادلانه
جنس ردمر (Jens Redmer)، مدیر پروژه بخش کتاب های اروپایی گوگل در اولین مصاحبه اش با شبکه رادیویی BBC 4 در انگلستان در این باره اظهار داشته : "ما کلیه مراحل این پروژه را با رعایت قانون کپی رایت به انجام رسانده ایم."

در حقیقت گوگل با تکیه بر قانون "استفاده عادلانه" در آمریکا که در مقایسه با قوانین دیگر انعطاف بیشتری دارد، این پروژه را پیش می برد.

طبق قوانین حاکم بر آمریکا، در موارد کاربرد اصل "استفاده عادلانه"، معیارهای متعددی جهت ارزیابی اینکه عمل مربوطه تهدید تجاری برای فرد یا افراد دیگری به دنبال دارد یا خیر، مورد بررسی قرار می گیرند.

ردمر در ادامه می افزاید :"بخش عمده ای از معلومات بشری هنوز به صورت آنلاین درنیامده و در مجموعه های شخصی و کتابخانه ها نگهداری می شوند. "

نگرانی های قانونی
گوگل معتقد است از آنجائیکه در پروژه این شرکت تنها اشاره کوچکی به کتاب های شامل قانون کپی رایت شده است،مغایرتی با قوانین موجود ندارد.

ردمر در این باره توضیح می دهد :"در مورد کتاب های دارای کپی رایت، به جز در مواردی که با دارندگان امتیاز به توافق رسیده ایم، تنها از بخش کوچکی از کتاب ها استفاده نموده ایم. در حقیقت در مورد این دسته از کتب ما تنها اشاره کرده ایم که کتابی با مشخصات عنوان شده در بازار موجود است. "

به هر ترتیب، در آمریکا انجمن نویسندگان بر علیه گوگل به دلیل نقض قوانین کپی رایت شکایت به عمل آورده است. دادگاه در این مورد که آیا این اقدام گوگل در قانون "استفاده عادلانه" می گنجد یا خیر تصمیمی اتخاذ خواهد نمود.

ناگفته نماند گوگل توسط یکی از بزرگترین و قدرتمندترین متخصصان در زمینه کپی رایت، استاد حقوق دانشگاه استنفورد لارنس لسیگ (Lawrence Lessig) حمایت می شود.

او در وبلاگ خود در این باره می نویسد : "گوگل تنها اشاره ای فهرست وار به این کتاب ها دارد و محتویات کتاب را برای خواندن در اختیار کاربران نمی گذارد. "

حمایت از نویسندگان
قانون کپی رایت به منظور حمایت از نویسندگان و با هدف جلوگیری از سرقت آثار آنان تنظیم و طراحی شده است. حال سئوالی که مطرح می شود این است که اقدامات موتورهای جستجو، نظیر پروژه گوگل، نهایتا با بالا بردن میزان فروش کتاب ها به نفع نویسندگان خواهد بود و یا بر عکس به بازار نشر ضرر خواهد رساند؟

ناشرین مختلف در این مورد نظریات گوناگونی دارند، بسیاری از آنان معتقدند که آنلاین بودن آثارشان تهدیدی برای آینده این حرفه تلقی خواهد گردید.

مل تامپسون (Mel Thompson) یکی از نویسندگان انگلیسی در این باره می گوید : "تنها چیزی که نویسندگان و ناشران در این میان نیاز دارند، نوعی تضمین و اعمال کنترل است."

او معتقد است تا زمانی که یک برنامه کاملا سیستماتیک برای اطمینان از پرداخت حق و حقوق نویسندگان طرح ریزی نشده، شاهد نزول تدریجی کیفیت کتاب ها خواهیم بود. به علاوه پروژه گوگل نیز در دراز مدت لطمات بسیاری به این عرصه وارد خواهد نمود. در عین حال او پروژه مذکور را عامل افزایش رقم فروش کتاب ها در بازار می شمرد.

او می افزاید : "نویسندگان مایلند در مورد سود عادلانه فروش اینترنتی آثارشان در مقایسه با فروش نسخه های چاپی، اطمینان داشته باشند. "

از آنجائیکه قانون کپی رایت در تکنولوژی دیجیتال، امروزه در کلیه کشورها مورد بررسی است، بحث و مجادلاتی که پیرامون پروژه گوگل در حال انجام است، از جانب وکلای سراسر جهان پی گیری می گردد.

در انگلستان اخیرا مقاله ای انتقاد آمیز در مخالفت با قوانین و سیستم های انعطاف پذیر آمریکا توسط دولت ارائه شده و ظاهرا قرار است کتابخانه ها برای تصمیم گیری در مورد قانون مربوطه به بحث و تبادل نظر بپردازند.

لیند برندلی (Lynne Brindley) مدیر اجرایی British Library نیز خواستار پیاده سازی سیستمی شده که در آن کلیه حق و حقوق نویسندگان پرداخت شود، در عین حال مجمو عه های موجود در کتابخانه ها را بتوان به صورت آنلاین مورد جستجو قرار داد.

او دراین باره اظهار داشته : "ما به یک توافق عادلانه در این زمینه نیازمندیم، زیرا این حقیقت وجود دارد که اگر کانون نویسندگان پا به دنیای دیجیتال نگذارند، ار لحاظ اقتصادی دچار مشکلات حادتری خواهند شد."

news.bbc.co.uk
در حقیقت گوگل با تکیه بر قانون "استفاده عادلانه" در آمریکا که در مقایسه با قوانین دیگر انعطاف بیشتری دارد، این پروژه را پیش می برد.