....::::: بهداشت دهان و دندان :::::.....

[Mohsen1001]

بنظرم الان بهترين مسواک مارک Oral-B با کدCross Action Vitalizer باشه که واقعا عاليه بنظرم که لفظ Vitalizer الحق که برازندشه

[Dr.Akhavan]

  نوع مسواك مهمتر از خميردندان‌ 


هموطن سلام: يك متخصص دندانپزشكي با اعلا‌م اين خبر گفت : 70 درصد سلا‌مت دندان به نوع‌مسواك و ميزان عمر آن بستگي دارد . خميردندان فقط تا 30 درصد به سلا‌مت دندان كمك مي كند . يك متخصص دندانپزشكي با اعلا‌م اين خبر گفت : 70 درصد سلا‌مت دندان به نوع‌مسواك و ميزان عمر آن بستگي دارد . فكر آزاد افزود :خميردندانهاي استاندارد ساخت داخل‌, براي مصرف مناسب است ,اما بايد از مسواك هاي ايراني استاندارد استفاده شود . وي با اشاره به اينكه مسواك پس از سه ماه بايد تعويض شود و مهم نيست كه تغيير شكل نداده باشد

[Admiral]

اره من با اين مطلب موافقم

[Dr.Akhavan]

  تغذیه در سلامت  



نويسنده : دکتر رضا آمری نیا

آشامیدنى ها و تعداد وعده هاى غذایى با تاثیرى که بر روى میکروب هاى موجود در محیط دهان مى گذارند، نقش مهمى را درتکامل دندان و لثه و همین طور نسوج و ساختار استخوانى محیط دهان و همچنین پیشگیرى از انواع بیمارى هاى دهاندارند که عمدتاً این تاثیرات به شکل سیستمیک است. کمبود ویتامین هاى B ،B12، C، ریبوفلاوین، فولات ها و مواد معدنى چون روى، آهن و در کاهش روند ترمیم نسوج دهانى موثرند. به همان نسبت که کمبود مواد یادشده در شکل گیرى و سلامت دهانموثر است متقابلاً شکل و سلامت حفره دهان نیز در دریافت مواد فوق و استفاده از آنها نقش دارند یا به عبارتى مى توان گفت این دو وضعیت به گونه اى به هم وابسته اند. بیمارى هاى دهان عمدتاً در پى پوسیدگى دندان ها ایجاد مى شود. فقدان یک یا چند دندان و یا بى دندانى کامل در بیماران بالاى ۶۵ سال رایج است که این خود تاثیر بسزایى در تغذیه این دسته از افراد دارد که علاوه برآن باعث اخلال در رشد، تکامل، بقا و ساختار حفره دهانى مى شود. جزئیات اشاره شده در ذیل بخشى از این مشکلات را مطرح مى سازد. بیمارى هاى پریودنتال به صورت یک بیمارى موضعى و سیستمیک محسوب مى شود. کمبود موادى مانند ویتامین هاى A ،C، E، فولات ها و بتاکاروتن و املاح معدنى چون کلسیم، فسفر و روى در ایجاد بیمارى یادشده نقش موثرى دارند. سرطان هاى دهان که اغلب در اثر استفاده بیش از حد در مصرف تنباکو و الکل رخ مى دهد با اینکه از سویى باعث افزایش نیاز به کسب انرژى و مصرف مواد غذایى در بیمار مى شود از طرف دیگر مشکل توانایى در خوردن و تغذیه را براى وى به ارمغان مى آورد که این عمدتاً مى تواند ناشى از روش هاى درمانى مانند جراحى ها، رادیوتراپى، شیمى درمانى و سایر موارد درمانى باشد. از بیمارى هاى حاد و مزمن دیگرى که مى توانند در توانایى خوردن تاثیر منفى داشته باشند مى توان به دیابت کنترل نشده اشاره کرد که توام با سندرم سوزش زبان، برفک و خشکى دهان است همچنین مشکلات دهانى ناشى از نقص سیستم ایمنى از قبیل سندرم اکتسابى نقص ایمنى (ایدز) است.


• نقش تغذیه در تکامل دندان
تکامل دندان هاى شیرى در ماه دوم و سوم جنینى آغاز مى شود و معدنى شدن آنها در ماه چهارم جنینى تا دهه اول زندگى فرد ادامه دارد. مواد غذایى که جنین از مادر دریافت مى نماید نقش موثرى در تشکیل و تکامل ساختار دندان ها در مرحله قبل از رویش آنها دارد. تشکیل دندان ها با معدنى شدن ماتریکس پروتئینى آنها همراه است. در عاج، پروتئین به صورت الیاف کلاژن هستند که براى ساخت آنها وجود ویتامین C ضرورى است و یتامین D جزء اساسى جهت تشکیل بلور هاى هیدروکسى آپاتیت از کلسیم و فسفر است، فلوراید نیز با اضافه شدن روى بلور هاى هیدروکسى آپاتیتیک لایه مقاوم به پوسیدگى را روى دندان ها ایجاد مى کند. تغذیه و رژیم غذایى در تمام مراحل تکامل، رویش و بقاى دندان موثر است. پس از رویش تغذیه نقش موثر و مداومى در تکامل و تقویت و معدنى شدن مینا و بقیه اجزاى دندان دارد. نقش موضعى مواد غذایى مصرفى به ویژه از طریق کربوهیدرات هاى تخمیرشدنى و تعداد دفعات مصرف غذا که در پى آن تولید اکسید هاى آلى توسط باکترى هاى دهان از این مواد موجب پوسیدگى مى شود را نباید فراموش کرد که در طول زندگى فرد رژیم غذایى نقش موثرى را در دندان ها، استخوان ها، پایدارى نسوج دهان و مقاومت در مقابل عفونت و افزایش عمر دندان ها دارد.


• پوسیدگى دندانى
پوسیدگى دندان یکى از رایج ترین بیمارى هاى عفونى است و براساس گزارشات پنج برابر رایج تر از آسم است. در نتیجه تقریباً ۲۰درصد تا ۵۰درصد بچه هاى ایالات متحده ۸۰درصد دندان هایشان پوسیده است. بررسى پوسیدگى دندان ها نشان مى دهد که بچه هایى که والدین آنها حداقل تا لیسانس تحصیل کرده اند کمتر از بچه هایى که والدین آنها کمتر از لیسانس هستند به پوسیدگى دندان ها مبتلا هستند. ایجاد پوسیدگى به عواملى چون ترکیبات مینا و عاج، محل قرارگیرى دندان ها، نوع و میزان بزاق، وجود شیارها و حفرات در تاج دندان بستگى دارد و ترکیبات بزاق را هم باید به آن اضافه کرد. بزاق هاى الکالوئیدى اثر پیشگیرانه دارند به همان میزان که بزاق اسیدى موجب افزایش خطر پوسیدگى مى شود روش زندگى نیز در این پدیده موثر است. اینکه نقش جداگانه اى براى عوامل تغذیه خانوادگى، الگوى تغذیه با عوامل ژنتیکى در عین مطرح بودن قائل باشیم کار دشوارى است. باکترى ها عامل اساسى در ایجاد پوسیدگى هستند.


• عوامل تغذیه اى موثر بر ایجاد پوسیدگى
تعداد دفعات مصرف کربوهیدرات هاى قابل تخمیر، نوع تغذیه، تعداد دفعات غذا خوردن، ترکیبات مواد غذایى و آشامیدنى، مدت زمان تماس دندان با مواد غذایى و آشامیدنى. کربوهیدرات هاى قابل تخمیر ماده ایده آل براى باکترى ها هستند و فرآورده هاى اسیدى ناشى از آنها موجب کاهش PH بزاق به پایین تر از ۵/۵ مى شوند که زمینه مناسب را براى تولید پوسیدگى فراهم مى آورند. مواد قندى تخمیر شونده در چهار گروه از شش گروه مواد غذایى موجود هستند. ۱- حبوبات۲- میوه ها۳ - فرآورده هاى لبنى۴ - مواد قندى. با وجود اینکه بعضى سبزیجات نیز شامل مواد قندى تخمیر شدنى هستند ولى گزارشى مبنى بر پوسیدگى زایى آنها ارائه نشده است. موادى چون نشاسته که بالقوه داراى قابلیت تخمیر هستند موجب کاهشPH بزاق به کمتر از ۵/۵ مى شود. بیسکویت، کراکر، چیپس، نان و انواع میوه ها (تازه، خشک و کمپوت) و همچنین آب میوه ها نیز پوسیدگى زا هستند.

تمایز بین مواد پوسیدگى زا، متوقف کننده پوسیدگى و ضدپوسیدگى بسیار بااهمیت است. نتایج مطالعات نشان داده است که میزان اسیدى که از تخمیر مواد غذایى توسط باکترى ها ایجاد مى شود به اندازه قندى که در آن ماده وجود دارد بستگى دارد. پوسیدگى زایى همچنین مى تواند تحت تاثیر عوامل دیگرى مانند حجم و میزان بزاق تولید شده در فرد، تعداد وعده هاى مصرف غذا، ترکیبات مواد غذایى مورد استفاده، میزان تشکیل پلاک میکروبى و میزان استعداد ژنتیکى فرد قرار گیرد. مواد غذایى متوقف کننده پوسیدگى یا آن دسته که توسط میکروب هاى پلاک قابل سوخت و ساز نیستند PH بزاق را به پایین تر از ۵/۵ کاهش نمى دهند این مواد شامل پروتئین هایى چون تخم مرغ، ماهى، گوشت، بعضى سبزیجات و آدامس هاى بدون قند هستند. شیرین کننده هاى غیرکربوهیدراتى از قبیل ساخارین، سیکلامات ها و اسپارتام نیز جزء این گروه هستند. بعضى از شواهد دال بر این است که گروه اخیر به علت اینکه مواد مورد نیاز را در اختیار استرپتوکوک قرار نمى دهند متوقف کننده پوسیدگى هستند.مواد غذایى ضدپوسیدگى، موادى هستند که هنگام استفاده از آنها جذب غذا هاى اسید و ژنتیک توسط باکترى ها مختل مى شود. الکل هاى پنج قندى جزء این دسته محسوب مى شوندزیرا توسط آمیلاز بزاق تجزیه نمى شوند. مکانیسم عمل آنها شامل فعالیت هاى ضدمیکروبى علیه استرپتوکوک موتان است. تاثیر آدامس از طریق ترشح بزاق است که منجر به افزایش فعالیت خنثى سازى بزاق و در پى آن افزایش زدودن کربوهیدرات هاى تخمیر شونده از سطح دندان مى شود. آدامس هاى بدون قند از طریق افزایش جریان بزاق در کاهش پوسیدگى موثر هستند. توصیه مى شود پس از غذا هاى حاضرى یا وعده هاى غذایى مورد استفاده قرار گیرند تا احتمال پوسیدگى را کاهش دهند در عین حال امکان معدنى شدن مجدد بخش هاى تخریب شده دندان نیز افزایش مى یابد. در واقع مکانیسم ضدپوسیدگى گزیلیتول موجود در آدامس جایگزین شدن آن به جاى کربو هیدرات هاى تخمیرشونده رژیم غذایى است. استرپتوکوک موتان قادر به متابولیزه کردن گزیلیتول نیست. از دیگر مواد ضدپوسیدگى پنیرها مى توان از پنیرچدار و سوئیسى نام برد.


• عوامل موثر بر پوسیدگى زایى مواد غذایى
مواد حاوى کربوهیدرات هاى تخمیر شونده نقش عمده اى در عملیات تخریبى باکترى ها در تولید پوسیدگى دارند. پوسیدگى زایى به اجزاى تشکیل دهنده ماده غذایى وابسته است به عبارتى به شکل ترکیبات ماده غذایى و اینکه همراه با چه ماده دیگرى مورد استفاده قرارگیرد و مدت زمان تماس آن با دندان و تعداد دفعات مورد استفاده بستگى دارد.
شکل و فرم ماده غذایى و پایدارى آن نقش مهمى در میزان پوسیدگى و کاهش PH دارد. شکل و فرم ماده غذایى مشخص کننده مدت زمان تماس آن در دهان با دندان ها است که تاثیرگذار بر مدت کاهش PH یا روند تولید اسید است. مایعات به سرعت از دهان شسته مى شوند و قابلیت چسبندگى کمترى دارند و بالعکس مواد غذایى جامد مانند کراکر، چیپس، شیرینى ها و دانه هاى خوشبو کننده دهان که حاوى قند هستند موجب افزایش زمان تماس دهان با قند مى شود. قوام ماده غذایى بر چسبندگى آن موثر است. مواد جویدنى مانند آدامس گرچه حاوى میران قند بالایى است ولى تحریک تولید بزاق، چسبندگى کم نسبت به مواد جامد یا غذا هاى چسبنده مثل اسنک ها و کراکرها و چیپس ها که ساکاروز کمى دارند، از ضرر کمترى برخوردارند. مواد غذایى حاوى درصد فیبر بالا به علت اینکه کربوهیدرات تخمیر شونده کمى دارند نیز متوقف کننده پوسیدگى هستند مانند پاپ کورن (ذرت بوداده) و سبزیجات خام.
مواد نشاسته اى که توسط آمیلاز بزاق قابل تخمیر هستند هرچه مدت ماندگاریشان در دهان بیشتر شود میزان پوسیدگى زایى آنها افزایش مى یابد. هنگامى که این مواد بین دندان ها گیر مى کنند فرصت بیشترى دارند تا توسط آمیلاز بزاق هیدرولیز شوند. تکنیک هاى بررسى شده بیانگر آن است که برخى از باکترى ها نشاسته ها را سریعاً تخمیر مى کنند و از طریق هیدرولیز ناقص یا با کوچک کردن اندازه قطعات آنها باعث ایجاد پوسیدگى مى شوند. اگر چه آب نبات هاى حاوى قند باعث افزایش سریع در میزان قند حفره دهانى مى شود که توسط باکترى ها هیدرولیز مى شود، ولى اثر اینها کوتاه مدت است. مواد غذایى حاوى کربوهیدرات ساده و دسرها (مانند چیپس سیب زمینى، نان خشک، شیرینى، کیک، نان روغنى شیرین )براى مدت طولانى غلظت قند دهان را به مرور افزایش مى دهند زیرا این غذاها اغلب به سطوح دندان ها مى چسبند و نسبت به آب نبات ها مدت طولانى ترى دردهان باقى مى مانند.
در ترکیبات غذایى محصولات لبنى به خاطر کلسیم، فسفر، قابلیت پوسیدگى پایینى دارند. مطالعات نشان داده است که پنیر و شیر وقتى با موادپوسیدگى زا مصرف مى شود به بافر کردن PH اسید کمک مى کند. پنیر بخصوص پنیر چدار خصوصیات ضد پوسیدگى زایى دارد و ترشح بزاق را تحریک مى کند که پلاک راکم کند. خوردن پنیر با کربوهیدرات هاى قابل تخمیر مثل دسر در انتهاى یک وعده غذا ممکن است پوسیدگى زایى غذا را کم کند. حبوبات که مقدار قابل ملاحظه اى کربوهیدرات قابل تخمیر ندارند و چربى و فیبر آنها زیاد است پوسیدگى را متوقف مى کنند. غذا هاى پروتئینى مثل غذا هاى دریایى ماهى، گوشت و تخم مرغ و مرغ، همچنین چربى هایى مثل روغن مارگارین و کره نباتى پوسیدگى را متوقف مى کنند.
ترتیب خوردن و ترکیبات غذایى روى پتانسیل ایجاد پوسیدگى موثر است. موز به علت اینکه حاوى کربوهیدرات قابل تخمیر است با توجه به چسبنده بودن آن پوسیدگى زا است ولى وقتى با غلات و شیر خورده مى شود کمتر ایجاد پوسیدگى مى کند. شیر قابلیت چسبندگى میوه را کمتر مى کند. کلوچه خشک وقتى با پنیر خورده مى شود کمتر پوسیدگى زا است تا زمانى که به تنهایى خورده مى شود. مصرف پنیر و شیر در انتهاى وعده غذایى و یا چنانچه توام باکربوهیدرات استفاده شود به علت قابلیت بافرى آنها ضمن مطبوع کردن غذا موجب کاهش پوسیدگى مى شود. مصرف مواد غذایى پوسیدگى زا توام با نوشابه احتمال تولید اسید را افزایش مى دهد. زمانى که یک کربوهیدرات قابل تخمیر مصرف مى شود کاهش PH باعث تسریع در فعالیت تخریبى مى شود که در ظرف ۱۵-۵ دقیقه شروع شده و تا ۳۰دقیقه اثر آن باقى مى ماند. وعده هاى خوراکى بین غذایى عمدتاً حاوى کربوهیدرات هاى قابل تخمیر بالایى است که این امر احتمال میزان پوسیدگى زایى آنها را به مراتب بیشتر از وعده هاى اصلى غذا در بردارد. خوردن چندین شیرینى در یک زمان که به دنبالش مسواک بزنید و دهان را با آب شست وشو دهید کمتر پوسیدگى زاست تا این که در طول روز چندین بار و هر بار یک شیرینى بخورید.

پروسه پوسیدگى با تولید اسید شروع مى شود و ناشى از متابولیسم باکترى ها در پلاک دندانى است. پلاک یک توده بى رنگ و چسبناک از میکروارگانیسم ها و پلى ساکاریدها است که در اطراف دندان تشکیل مى شود و به دندان ها و لثه ها مى چسبد و این خود باکترى تولید کننده اسید را مى پرورد و محصولات آلى ناشى از سوخت و ساز آنها را در تماس با سطح دندان نگه مى دارد. چندین دسته از نوشیدنى ها شامل نوشیدنى هاى سبک، نوشابه هاى انرژى زا، آب میوه و نوشابه هاى حاوى مکمل هاى حاوى ویتامین C داراى میزان بالایى از اسید است. بنابراین مى تواند یک PH اسیدى ایجاد کند.


• انواع پوسیدگى
اگر چه در کل شیوع پوسیدگى در ایالات متحده کاهش یافته ولى با این حال بیش از ۱۷ درصد بچه هاى سنین ۲ تا ۴ سال پوسیدگى دندان دارند. مطابق بررسى هاى تغذیه اى و معاینات ادوارى بیش از ۵۰ درصد کودکان تا ۸ سالگى پوسیدگى داشتند. از پوسیدگى هاى ریشه روى سطح ریشه دندان هاى دائمى به دنبال عقب نشینى لثه رخ مى دهند که این مسئله در معاینات افراد مسن به چشم مى خورد. فاکتور اولیه در ایجاد پوسیدگى ریشه عقب نشینى لثه است که اغلب ناشى از بیمارى لثه است که در این حالت ریشه هاى عریان بسیار مستعد به پوسیدگى هستند. فاکتور هاى دیگرى که به افزایش شیوع این پوسیدگى ارتباط دارد، سن، فقدان فلوراید موجود در آب، بهداشت ضعیف دهان و خوردن مکرر کربوهیدرات هاى قابل تخمیر است. درمان پوسیدگى ریشه شامل ترمیم دندان و مشاوره تغذیه است. پوسیدگى ریشه یک بیمارى عفونى دندان است که در بالغین مسن تر بیشتر مشاهده مى شود زیرا این جمعیت دندان هاى طبیعى خود را در مدت بیشترى نگه داشته اند.


• فلوراید
فلوراید ماده اولیه ضد پوسیدگى است که به صورت سیستمیک و موضعى به کار مى رود و به عنوان یک معیار مطمئن و موثر جوامع بشربراى کاهش شیوع و وقوع پوسیدگى هاى دندان است. در سال ۱۹۴۶تا ۱۹۷۹ افزودن فلوراید به آب به تنهایى ۴۰ درصد تا ۶۰ درصد موجب کاهش شیوع پوسیدگى در افرادى که از این آب استفاده کرده اند، شد. افزودن فلوراید به آب از سال ۱۹۷۹تا ۱۹۸۹ ۳۰،درصد شیوع پوسیدگى را کاسته است. به کارگیرى فلوراید روى پیشگیرى از پوسیدگى به صورت افزودن فلوراید به آب، خمیر دندان ها و دهانشویه ها همچنین استفاده ازنوشیدنى هایى با آب داراى فلورید انجام مى شود.
سه مکانیسم اولیه عمل فلوراید روى دندان ها به این قرار است. اولاً وقتى با مینا و عاج تماس مى یابد با کلسیم و فسفر موجود در آنها فلوروآپاتیت را تشکیل مى دهد و این ترکیبى است که نسبت به هیدروکسى آپاتیت به اسید مقاوم تراست. فلوراید همچنین ترمیم و معدنى شدن مجدد سطح دندان هاى پوسیده را تسریع مى کند و کمک مى کند که روندتخریب معکوس شود و موجب افزایش مقاومت سطح دندان در برابر پوسیدگى شود. در نهایت، فلوراید موجب کاهش اثر تخریبى باکترى ها در حفره دهان از طریق تداخل در تشکیل و عملکرد میکرو ارگانیسم ها مى شود. فلوراید ممکن است به صورت موضعى و سیستمیک به کار رود. وقتى در غذا و نوشیدنى مصرف مى شود فلوراید وارد جریان خون سیستمیک مى شود و در استخوان ها و دندان ها تجمع مى کند. گردش خون سیستمیک با فراهم کردن فلوراید در بزاق اثر موضعى هم دارند. مقدار کمى از فلوراید وارد بافت نرم مى شود و باقى مانده آن در بزاق ترشح مى شود. منبع اولیه فلوراید سیستمیک آب فلوریده شده است. غذا و نوشیدنى ها مقدار کمترى فلوراید دارند. منابع فلوراید موضعى شامل خمیر دندان، ژل ها، دهانشویه که روزانه توسط مصرف کننده ها استفاده مى شود و فلوراید غلیظ شده توسط متخصصان دندان بیشتر به صورت هاى ژل ها _ خمیرهابه کار مى رود.


• افزودن فلوراید به آب
افزودن فلوراید به عنوان یک اقدام بهداشت عمومى توسط انجمن دندان پزشکان آمریکا و انجمن تغذیه آمریکا مورد تائید قرار گرفته است. این انجمن ها بهداشت دهانو نیز ارزش افزودن فلوراید به آب را در زمینه پیشگیرى از بیمارى هاى دندانى و حفاظت از دندان ها مورد تاکید قرار مى دهند. اما به رغم این حمایت، استفاده گسترده از فلوراید مورد مخالفت ضدفلورایدافزاها، واقع شده است که آنها مدعى اند فلوراید افزایى آزادى انتخاب هر فرد را محدود کرده و خطر ابتلا به ایدز و سرطان را افزایش مى دهد. خطر هاى مربوط به بیمارى ناشى از فلوراید بى پایه و اساس است.


• مراقبت هاى پیشگیرانه
در برنامه هاى پیشگیرى از پوسیدگى دندان، رژیم غذایى متعادل، اصلاح منابع و مقادیر کربوهیدرات هاى قابل تخمیر و تلفیق اعمال بهداشت دهانبا شیوه هاى زندگى افراد مورد توجه قرار مى گیرند. بعد از وعده هاى غذایى و غذاى سبک باید مسواک زد، دهان را با آب شست یا آدامس(بدون قند) را به مدت ۲۰- ۱۵ دقیقه جوید. عادات مثبت شامل خوردن خوراک هاى سبک، جویدن آدامس بدون قند بعد از خوردن یا آشامیدن موادى که موجب پوسیدگى مى شوند.
با برنامه ریزى مناسب و بهداشت مناسب دهانو یک رژیم غذایى متعادل، خطر پوسیدگى زایى به شدت کاهش مى یابد. اعمالى که باید از آنها پرهیز کرد عبارتند از استفاده از نوشیدنى هاى گازدار طى دوره هاى ممتد، خوردن متناوب غذا هاى سبک و نگه داشتن مقادیر زیادى از مواد قندى یا آب نبات هاى خوشبو کننده دهان طى دوره هاى ممتد. دارو هاى جویدنى یا مایع بدون نسخه پزشک و ترکیبات ویتامینه هم ممکن است مواد قندى داشته باشند مانند ویتامین C که قند موجود در اسید آن موجب پوسیدگى دندان مى شود و خواندن دقیق برچسب به منظور جلوگیرى یا کاهش استفاده از چنین محصولاتى مهم است. کربوهیدرات هاى قابل تخمیر مانند آب نبات، بیسکویت ها، کلوچه، چوب شور و چیپس بایستى همراه وعده هاى غذایى خاصى خورده شود. یک تکه پنیر در یک وعده غذایى نمونه اى از تدبیر هاى کاهش پوسیدگى دندان است. چیپس ها و بیسکویت هاى سبک، میوه ها و آب میوه ها احتمالاً نسبت به همتا هاى چربى دار خود از تراکم قندى بیش ترى برخوردارند. اعمال مربوط به بهداشت دهاناز قبیل مسواک زدن و دهان شویى و جویدن آدامس بدون قند بعد از خوردن غذا مى تواند خطر پوسیدگى دندان را کاهش دهد. ترکیب کردن میوه ها و پنیر در وعده هاى غذایى موجب کاهش پوسیدگى زایى غذا هاى مذکور مى شود.

تمایز بین مواد پوسیدگى زا، متوقف كننده پوسیدگى و ضدپوسیدگى بسیار بااهمیت است. نتایج مطالعات نشان داده است كه میزان اسیدى كه از تخمیر مواد غذایى توسط باكترى ها ایجاد مى شود به اندازه قندى كه در آن ماده وجود دارد بستگى دارد. پوسیدگى زایى همچنین مى تواند تحت تاثیر عوامل دیگرى مانند حجم و میزان بزاق تولید شده در فرد، تعداد وعده هاى مصرف غذا، تركیبات مواد غذایى مورد استفاده، میزان تشكیل پلاك میكروبى و میزان استعداد ژنتیكى فرد قرار گیرد. مواد غذایى متوقف كننده پوسیدگى یا آن دسته كه توسط میكروب هاى پلاك قابل سوخت و ساز نیستند PH بزاق را به پایین تر از ۵/۵ كاهش نمى دهند این مواد شامل پروتئین هایى چون تخم مرغ، ماهى، گوشت، بعضى سبزیجات و آدامس هاى بدون قند هستند. شیرین كننده هاى غیركربوهیدراتى از قبیل ساخارین، سیكلامات ها و اسپارتام نیز جزء این گروه هستند. بعضى از شواهد دال بر این است كه گروه اخیر به علت اینكه مواد مورد نیاز را در اختیار استرپتوكوك قرار نمى دهند متوقف كننده پوسیدگى هستند.مواد غذایى ضدپوسیدگى، موادى هستند كه هنگام استفاده از آنها جذب غذا هاى اسید و ژنتیك توسط باكترى ها مختل مى شود. الكل هاى پنج قندى جزء این دسته محسوب مى شوندزیرا توسط آمیلاز بزاق تجزیه نمى شوند. مكانیسم عمل آنها شامل فعالیت هاى ضدمیكروبى علیه استرپتوكوك موتان است. تاثیر آدامس از طریق ترشح بزاق است كه منجر به افزایش فعالیت خنثى سازى بزاق و در پى آن افزایش زدودن كربوهیدرات هاى تخمیر شونده از سطح دندان مى شود. آدامس هاى بدون قند از طریق افزایش جریان بزاق در كاهش پوسیدگى موثر هستند. توصیه مى شود پس از غذا هاى حاضرى یا وعده هاى غذایى مورد استفاده قرار گیرند تا احتمال پوسیدگى را كاهش دهند در عین حال امكان معدنى شدن مجدد بخش هاى تخریب شده دندان نیز افزایش مى یابد. در واقع مكانیسم ضدپوسیدگى گزیلیتول موجود در آدامس جایگزین شدن آن به جاى كربو هیدرات هاى تخمیرشونده رژیم غذایى است. استرپتوكوك موتان قادر به متابولیزه كردن گزیلیتول نیست. از دیگر مواد ضدپوسیدگى پنیرها مى توان از پنیرچدار و سوئیسى نام برد.

منبع : انجمن درمانگران ايران

[Dr.Akhavan]

  از دندان  




به گزارش سايت انجمن درمانگران ايران از Healthday News ، مراقبت از دندان‌هاي مصنوعي به كاهش باكتري‌ها در دهان شما مي‌انجامد و از رنگ گرفتن اين دندان‌هاجلوگيري مي كند. دندان‌هاي مصنوعي بايد دست كم روزي يك بار با محلول پاك‌كننده و ابزار مناسب پاك شوند.

انجمن دندانپزشكي آمريكا توصيه مي‌كند كه هميشه از برس‌هاي نرم كه به طور اختصاصي براي پاك كردن دندان مصنوعي ساخته شده‌اند استفاده كنيد.مسواك‌هاي عادي را هم مي‌توان براي اين كار استفاده كرد، اما بايد از مسواك‌هاي زبر كه ممكن است به دندان مصنوعي صدمه بزنند اجتناب كرد.

در مورد انتخاب محلول پاك كننده مي‌توانيد با دندانپزشكتان مشورت كنيد، اما محلول رقيق صابون دستشويي يا مايع ظرفشويي هم براي پاك‌كردن دندان مصنوعي مناسب است.

ابتدا دندان مصنوعي را كاملا آب بكشيد، سپس تمام سطوح آن را به همراه مايع پاك‌كننده برس بزنيد. برس كشيدن را آرام انجام دهيد تا از شكستن دندان مصنوعي اجتناب شود.

هنگامي كه از دندان‌ مصنوعي استفاده نمي‌كنيد، هميشه آن را در آب يا محلول‌هاي ديگر خيساندن قرار دهيد، تا از خشك شدن و ترك برداشتن آن جلوگيري شود.

HealthDay News,11 Aug.,2006

[achachi98]

  بد  


شما زمانی می توانید از بوی بد دهانتان جلوگیری کنید که علت آن را بدانید. در 90% موارد این بوی بد به علت آلوده بودن محیط دهان است.جرم هایی که به علت وجود باکتری در دهان شما نقش می بندد عمده علت بوی بد دهان است. گاهی اوقات وجود عفونت و یا اشکالی در ریه ها یاعث این بوها می شوند. سریع خوردن غذا یکی دیگر از علل این مشکلات معرفی شده است. بوی موادی همچون سیر ها و یا پیاز ها می توانند از طریق خون وارد ریه شود و بوی بد دهان را پدید آورد. تنباکو نیز یکی دیگر از مقصران این ماجراست و چرک سینوس ها و یا دیابت نیز مسبب بوی بد دهان شناخته شده اند. دهان خود را تمیز نگه دارید. این به معنی دوبار مسواک زدن و استفاده از نخ دندان در شبانه روز است. باقی مانده ی غذا میان دندان های شما که سبب تشکیل باکتری ها می شود تنها با نخ دندان بیرون می آید . زبان خود را نیز تمیز نگه دارید. پس از هر بار مسواک زدن زبانتان را هم با مسواک بشویید که محل رشد باکتری ها نشود.
دهانتان را مرطوب نگه دارید. بزاق دهان ضدعفونی کننده ی خدادادی هستند و بوی بد دهان در اول صبح به علت کم شدن ترشح بزاق است.

[Dr.Akhavan]

  بوي بد دهان و راههاي درمان و پيشگري  




بوي بد دهان يك علامت شناخته شده با سابقه تاريخي قديمي است. بوي بد دهان مي‌تواند دليل عمومي يا موضعي داشته باشد. مشخص شده كه تقريبا 85 درصد بوي دهان ناشي از عوامل موضعي است، از اين جهت اهميت روشهاي بهداشتي مثل مسواك زدن دندانها و زبان محرز شده است. بايد يادآوري كرد كه بوي بد دهان به تنهايي يك بيماري نيست بلكه علامت بيماريهاي مختلف است. وجود بوي بد دهان معمولا در اكثر مواقع ناشي از عوامل بيماريزاست و نشان دهنده وجود يك بيماري است كه بايد شناسايي و تصحيح شود همينطور اكثر افراد احساس نگراني درباره بوي بد دهان خود دارند. اين نگراني گاهي به آنجا ميرسد كه فرد از تماس با ديگران پرهيز مي‌كند و هنگام صحبت كردن دست خود را جلوي دهان مي‌گيرد و يا بطور مرتب از آدامس يا از انواع دهان شويه‌ها استفاده مي‌كند. بايد گفت چون گيرنده‌هاي بويايي خيلي سريع خسته مي‌شوند و اين گيرنده‌ها حدود يك ثانيه پس از تحريك به ميزان 50 درصد با محيط سازگاري مي‌يابند و سپس با سرعت كمتري به سازگاري خود ادامه مي‌دهند، از دريافت بوها عاجز مي‌شوند. به همين دليل فرد مبتلا به بوي بد دهان خيلي سريع به آن عادت خواهد كرد، بنابراين شخص نمي‌تواند بوي بد دهان خويش را تشخيص دهد. مطالعات بر روي بزاق انكوبات شده و هواي تنفسي گرفته شده از دهان افراد مورد مطالعه وجود سه تركيب گوگرددار متيل مركاپتان، سولفيد هيدروژن و دي متيل سولفيد را مسئول بيش از 90 درصد بوي بد دهان مي‌داند كه در اين بين نقش دو تركيب اول بيشتر است


بوي بد دهان ناشي از عوامل بيماريزا
در اين حالت بوي بد دهان به وسيله وضعيت‌هاي موضعي مثل بهداشت ضعيف دهان و عفونت لثه (ژنژيويت) مزمن بوجود مي‌آيد. مخصوصا در ژنژيويت مزمن اگر همراه با خونريزي از لثه‌ها باشد موجب بوي زننده و تنفرآور بخصوص هنگام صبح مي‌شود
در تنفس دهاني (مثلا در وجود لوزه‌هاي بزرگ) بدبويي دهان در نتيجه ممانعت از شسته شدن طبيعي مخاط و دندان‌ها توسط بزاق است. زبان شياردار، زبان مودار و زبان باردار چون به تجمع و نگهداري مواد غذايي كمك مي‌كنند در ايجاد بوي بد دهان دخالت دارند. بيماريهاي سينوس نظير سينوزيت مزمن و فيستول سينوس دهاني و بيماريهاي بيني ازجمله رينيت آتروفيك سل و سيفيليس و رينيت چركي همراه با ترشح و بيماريهاي حلق نيز از علل بوي بد دهان هستند


بوي بد دهان ناشي از بيماريهاي عمومي بدن
در اين نوع بيماريها، بيماريهاي دستگاه تنفس تحتاني از درجه اول اهميت برخوردارند.آبسه ريه بوي گنديده شبيه به بوي گوشت فاسد دارد كه حتي گاهي اولين علامت بيماري است. علت اين بوي بد بيشتر باكتريهاي بي‌هوازي هستند. سل ريوي در حالت پيشرفته به سبب نكروز كازئوز و زخمي شدن ضايعات سلي باعث بدبويي دهان و بازدم ناشي از تنفس مي‌شود. ساير بيماريهاي ريوي نظير برونشيت مزمن، پنوموني نكروزه و كلا هر حالت بيماري‌زا كه بر روي درخت تنفسي و ناي اثر بگذارد، ممكن است بوهاي قابل اعتراض توليد كند. در اختلالات گوارشي و سوهضم، زخم‌هاي معده‌، سرطان مري و معده‌، يبوست و عفونت‌هاي روده‌اي نيز بوي بد دهان مشاهده مي‌شود. در ديابت بوي استون در هواي بازدم به مشام مي‌رسد. در نارسايي كليه بوي شبيه آمونياك و در سيروز كبدي بوي كيك گنديده به مشام مي‌رسد. كمبود ويتامين و هر بيماري كه سبب تب شود از علل بوي بد دهان مي‌باشند


بوي بد دهان ناشي از عوامل غيربيماريزا
از اين عوامل سيگار كشيدن را بايد نام برد كه نه تنها به خاطر بوي خود سيگار و توتون، بلكه به سبب ايجاد زبان مودار و كاهش جريان بزاق به بدبويي دهان كمك مي‌كند. همچنين مي‌توان بوي دهان صبحگاهي ناشي از توقف حركت گونه، زبان و لب‌ها و نيز بر اثر كاهش جريان بزاق در طي شب اشاره كرد. به همين دليل مسواك زدن قبل از خواب در كاهش بوي دهان صبحگاهي تاثير زيادي دارد. پروتزهاي ثابت و متحرك دندانپزشكي نيز درصورتيكه بهداشت دهان رعايت نشود سبب بدبويي دهان مي‌شوند


بوي بد دهان ناشي از عوامل عمومي غيربيماري‌زا
دوران قاعدگي چون با افزايش ميكروب‌هاي بزاق و همچنين افزايش 300 درصدي تركيبات سولفوردار همراه است، بوي بد دهان را به دنبال دارد.
در حاملگي، در يائسگي و بلوغ نيز به دليل تغييرات هورموني بوي بد دهان
وجود دارد. در گرسنگي به علت فساد شيره پانكرآس بوي بد دهان وجود دارد كه حتي با مسواك زدن ازبين نمي‌رود. در افراد مسن بوي بد دهان به سبب تغييرات متابوليك و ساير علل نظير كم‌آبي بدن‌، كاهش مقاومت به عفونت، كاهش اشتها و غيره است. در خستگي و ضعف كه بدن نمي‌تواند محصولات فرعي زائد را با سرعتي بيش از سرعت توليد آنها دفع كند، امكان بوي بد دهان است. بوي بد دهان در خانم‌ها بيشتر از آقايان وجود دارد


در مورد نقش تغذيه در ايجاد بوي بد دهان بايد گفت كه دهان ما بوي آن چيزي را كه مي‌خوريم مي‌دهد. به همين دليل آنهايي كه برنامه غذايي با فرآورده‌هاي گوشتي دارند، دهانشان بوهاي مختلف زيادي نسبت به گياه‌خواران مي‌دهد. همچنين مشخص شده است كه مصرف رژيم پرچربي منجر به ايجاد اسيدوز مي‌شود و در هواي تنفسي بويي شبيه به آنچه در كماي ديابتي وجود دارد، بوجود مي‌آيد. بطور كلي غذاهايي كه پروتئين زياد و مواد قندي كمي دارند به علت ايجاد مواد سولفوردار باعث بدبوشدن دهان مي‌شود. البته نقش غذاهاي بوداري مثل سير و پياز كاملا معلوم است


بوي بد دهان ناشي از داروها
ايزوسوربايد (Isordil) كه محتوي هيدرات كلرايد مي‌باشد مي‌تواند باعث بوي بد دهان شود آنتي‌هيستامين‌ها، آمفتامين‌ها، آرامبخش‌ها، ديورتيك‌ها، فنوتيازين‌ها و داروهاي شبه آتروپين باعث كاهش توليد بزاق و بنابراين كاهش شستشوي خودبخودي حفره دهان و در نتيجه ايجاد بوي بد دهان مي‌شوند. فنوتيازين‌ها سبب ايجاد زبان مودار مي‌شوند
افراط در مصرف دخانيات، كهولت سن، يائسگي، بيماريهاي عمومي با تب بالا، اضطراب، كم‌آبي بدن، مصرف بي‌رويه ادويه‌جات و عدم رعايت بهداشت دهان نيز از علل ديگر ايجاد بوي بد دهان هستند


درمان و پيشگيري
چون اغلب بوهاي بد دهان به علت عوامل موضعي است، بنابراين حذف اين عوامل و اصلاح ناهنجاري‌هاي موجود در دهان اولين قدم درمان است. رعايت بهداشت دهان شامل مسواك زدن دندان‌ها، لثه، زبان و استفاده از نخ دندان در كاهش بوي بد دهان با منشا دهاني بسيار موثر است. مسواك زدن دندان‌ها و زبان تركيبات سولفوردار را براي مدت يك ساعت به ميزان 70 تا 85 درصد كاهش مي‌دهد. بايد توجه كرد كه زبان يكي از جايگاه‌هاي اصلي ميكروبها در دهان است و اين به دليل جمع شدن عوامل ميكروبي در سطح پشتي زبان است و بايد يك قسمت ضروري از بهداشت دهان معطوف به زبان شود.
در بيماراني كه به سبب خشكي دهان (به دنبال مصرف داروهايي كه قبلا ذكر شد و يا بر اثر بيماري) بوي بد دهان دارند مي‌توانند از آدامس‌هاي بدون شكر استفاده كنند

بطور كلي بوي بد دهان ناشي از عوامل موضعي بيماري‌زا زماني ازبين مي‌رود كه بيماري درمان شود و بهداشت دهان رعايت گردد. استفاده از دهان‌شويه‌ها اثر موقتي در كاهش بوي بد دهان دارد. در حقيقت كوشش براي حذف بوي بد دهان با استفاده از دهان‌شويه‌ها علاوه بر اينكه موقتي است، حتي ممكن است بيماري عمومي را نيز از ديد دندانپزشك مخفي نگه دارد بطور كلي پوشاندن بوي دهان با يك بوي معطر و قوي‌تر مناسب نيست و درمان بايد بيشتر معطوف درمان علت اصلي باشد.
بطور كلي جهت كاهش بوي دهان بايد از سيگار كشيدن، نوشيدن نوشابه‌هاي بودار، خوردن غذاهاي با ادويه زياد، غذاهاي گوشتي زياد، غذاهاي معطر شده با پياز و سير، افراط در مصرف مواد چربي‌دار مخصوصا كره و روغن‌هاي مختلف اجتناب شود. در حالي كه خوردن ميوه‌هاي تازه و سبزيجات و بطور كلي رژيم غذايي غني از فيبر ارجحيت دارد. همين طور نوشيدن آب زياد در كاهش بوي بد دهان تاثير بسزايي دارد.

منبع irdrug.com

[DJ.HAMED]

  دهان و لوزه  



بوي دهان بر اثر فعاليت باكتريهاي بي‌هوازِي (anaerobic bacteria) كه تركيبات گوگرد‌دار توليد مي‌كنند، ايجاد مي‌گردد.اين باكتريها بيشتر بر روي زبان و حلق زندگي مي ‌كنند و كارشان كمك به هضم تركيبات پروتئيني موجود در دهان است.لوزه ها يکي از مناطقي هستند که به دليل حفرات سطحي ،پناهگاه هاي مناسبي براي باکتريها محسوب مي شوند.

لوزه ها(tonsils) :

لوزه ها يکي از اعضاي دهان بوده که از لحاظ ساختماني شبيه غدد لنفاوي موجود در ساير نقاط بدن از جمله زير بغل و گردن هستند.همانطور که در تصوير مشاهده مي کنيد لوزه ها به صورت دو توده نسج نرم در پشت و بالاي زبان قرار دارند. اين اعضا چون در مجاورت مسير هوائي هستند ،با جذب باکتريهاي هواي تنفسي در سيستم دفاعي بدن سهيم هستند.اين نقش در چند سال اوليه زندگي اهميت بيشتري دارد و با افزايش سن از آن کاسته مي شود به طوري که با برداشتن لوزه ها در دوران کودکي قدرت دفاعي بدن تغيير زيادي نمي کند.
اين اعضا داراي چين خوردگيها و حفراتي هستند به نام کريپت (crypt) که امکان تجمع ذرات غذائي در آنها وجود دارد. باکتريهاي دهان با تجمع بر روي اين ذرات رشد ميکنند و باعث بد بو شدن انها ميگردند. متعاقب تجمع باکتريها سلولهاي دفاعي بدن نيز به آنجا کشانده مي شوند.به علاوه ، سلولهاي مرده مخاط دهان نيز به اين تجمع اضافه مي شوند که در نهايت اجسام سفيد يا زرد رنگي ايجاد ميگردد که به دليل باکتريها بسيار بد بو هستند.اين اجسام را اصطلاحا سنگ لوزه [( calculi of the tonsil, or tonsilloliths (tonsil stones] مي نامند.

کريپت هاي لوزه(tonsilar crypt)

کريپت هاي لوزه به دليل اينکه قابل تميز کردن نيستند دائما مملو از باکتريهاي مختلف بوده ترکيبات حاصل از فعاليت آنها باعث بد بوئي هواي تنفسي فرد مي شوند. مهمترين ترکيبات بد بو ،ترکيبات فرار گوگرد دار (volatile sulfur compounds)هستند. در صورتي که با وسيله اي نرم ،اين کريپتها را مالش داده ، وسيله خود را بو کنيم متوجه شدت بوي کريپتها خواهيم شد.

علاج اين مشکل در موارد معمولي اين است که پس از صرف غذا با آب معمولي غرغره کنيد.البته استفاده از دهانشويه هائي که تاثيرات منفي بر دندانها و لثه نداشته باشند به کاهش تعداد باکتريها و نتيجتا بوي دهان کمک ميکند(استفاده از هر گونه دهانشويه بدون در نظر گرفتن اثرات جانبي و بدون تجويز پزشک نادرست است).
در بيشتر افراد ،کريپتهاي لوزه کوچک بوده باکتريها مشکلات زيادي ايجاد نمي کنند اما در بعضي ديگر ، تجمع باکتريها باعث التهاب و متسع شدن کريپتها ميگردد.بزرگتر شدن کريپتها با فراهم کردن سطوح بزرگتر ،باعث افزايش بوي دهان ميگردد.درمان اين موارد عبارت است از حذف کريپتها با تاباندن اشعه ليزر و يا برداشتن کل لوزه به روش جراحي است.

اخيرا استفاده از ليزر درماني براي درمان بوي دهان مورد تحقيق دانشمندان دانشگاه تل آويو قرار گرفته است. بر اساس مقاله اي که در مجله جراحي سر و گردن به چاپ رسيده است( Otolaryngology - Head and Neck Surgery, October 2004 ) اين دانشمندان با تاباندن 15 دقيقه اي اشعه ليزر Co2 کريپتهاي بيماران را حذف کرده اند که در شکل روبرو نتيجه موفقيت آميز اين درمان را ملاحظه مي کنيد.بر اثر اشعه بافتهاي کريپتها بخار شده ، با تشکيل بافت اسکار (scar tissue) و مسطح شدن ناحيه محل تجمع باکتريها به کلي حذف مي گردد.جالب است که بدانيد انجام اين روش درماني بدون بيهوشي و تنها با بيحسي موضعي انجام گرفته است و بيماران پس از 15 دقيقه درمان از مطب ترخيص شده اند.

انتشار اين خبر عکس العمل هاي مختلفي را بر انگيخته است. بعضي امکان درمان بوي دهان را با ليزر درماني رد کرده اند .بعضي نيز برداشتن لوزه ها را باعث رفع بوي دهان نمي دانند. عده اي نيز ليزر درماني را به عنوان آخرين حربه معرفي کرده اند و مبتلايان را در مراحل اوليه به رعايت بهداست دهان و مصرف زياد آب توصيه کردند.

نظر ما اين است که چون بوي دهان به دليل باکتريهاي پراکنده در دهان ايجاد مي شود ممکن است با سوزاندن و حذف محل تجمع باکتريها بوي دهان را کاهش داد اما به کلي نمي توان آن را حذف کرد.تجربه کلينيکي ما اين است که حتي با برداشتن کامل لوزه ها نمي توان به برطرف شدن بوي دهان اميدي داشت چه رسد به سوزاندن فقط کريپتهاي لوزه.

بنابر اين مبتلايان بوي دهان بهتر است اول لوزهاي خود را در آئينه ديده و با تصاوير روبرو مقايسه کنند اگر چنين وضعيتي مشاهده کردند آنوقت به فکر ليزر درماني باشند.ما تا کنون چنين کريپتهاي متسعي در ميان مراجعين خود نديده ايم ودر صورت مشاهده هم سعي خواهيم کرد با روشهاي کم خرج تر و ساده تر مشکل آنها را بر طرف کنيم.
به علاوه بر اساس آمار مقاله فوق الذکر ميزان موفقيت ليزر درماني يک جلسه اي کمتر از 50 درصد بوده و براي بيش از نصف بيماران جلسات دوم و سوم مورد نياز بوده است. براي 2 نفر از 53 نفر هم مجبور شدند با برداستن لوزه ها (tonsillectomy)مشکل بازگشت بوي دهان را برطرف کنند.

سنگ لوزه(tonsilolith)

سنگ لوزه اجسام سفيد يا زرد رنگي است که در کريپتهاي لوزه تشکيل مي شود . مکانيسم ايجاد آن به اين ترتيب است که متعاقب صرف غذا ذرات غذائي در کريپها به دام مي افتد و به محل مناسبي براي رشد باکتريهاي دهان تبديل مي شود. سپس سلولهاي دفاعي بدن و سلولهاي کنده شده از مخاط نيز به آنها اضافه مي شوند. پس از گذشت چند روز توده نرمي تشکيل مي شود که ممکن است با تماس با سطح گلو باعث ناراحتي فرد شود.

همچنين در اين حالت به دليل رشد باکتريهاي توليد کننده ترکيبات گوگرددار ،بوي بدي از دهان به مشام ميرسد. در بعضي افراد چسبندگي اين توده کم است و به مرور کنده شده بر روي زبان ميافتد ويا با عطسه يا سرفه از حلق به بيرون راه ميابد.در بعضي موارد نيزاين توده هاي کوچک به مرور بزرگ مي شوند و ظاهري شبيه تصوير روبرو پيدا خواهند کرد. در چنين مواردي لازم است اين اجسام ويا کل لوزه به روش جراحي برداشته شود.

توصيه ما براي جلوگيري از ايجاد سنگ لوزه اين است که :

1- بعد از هر وعده غذائي باآب معمولي دهان را شستشو داده ، با رساندن آب به حلق غرغره کنيد تا لوزه ها خوب تميز شوند.

2- بلافاصله بعد از صرف غذا نخوابيد.حداقل نيم ساعت بين صرف غذا و خواب فاصله باشد.

3- با وسايل مختلف سنگ لوزه را دستکاري نکنيد چون باعث خراش ناحيه مي گردد.جهت برطرف کردن سنگ لوزه به کلنيک بوي دهان ويا متخصص گوش و حلق و بيني مراجعه کنيد.

4- براي کاهش بوي ناشي از سنگ لوزه از دهانشويه هاي ضد ميکروبي و يا دهانشويه هاي خنثي کننده ترکيبات گوگرددار استفاده کنيد.(استفاده از اين وسايل کمکي بدون در نظر گرفتن عوارض جانبي و بدون تجويز پزشک توصيه نمي شود).

[Dr.Akhavan]

عالي بود DJ.HAMED, جان
ممنون

[DJ.HAMED]

akhavan_a,
خواهش مي کنم

[DJ.HAMED]

آيا زبانتان را مسواك زده ايد؟
تعجب نکنيد!

اين سوال علي رغم ظاهرش که اشتباه و يا شوخي به نظر مي رسد کاملا درست و جدي است.اگر دهانتان بو مي دهد و جواب شما به اين سوال خير است ، بايد بدانيد که از مهمترين اقدام در رفع بوي دهان غافل هستيد.تميز کردن سطح زبان با مسواک و يا ساير وسايل مشابه ، گام مهمي در درمان بوي دهان محسوب مي شود.

بوي دهان به دليل فعاليت باکتريهاي مفيدي است که ما را در هضم ترکيبات پروتئيني ياري مي کنند.ترکيبات پروتئيني دهان عبارتند از پروتئينهاي ترشحات پشت حلق(خلط گلو)، پروتئينهاي خون که در مايع شيار لثه اي منتشر مي گردد، پروتئينهاي ناشي از مواد غذائي و پروتئينهاي بزاق.پروتئينها پس از تجزيه به ترکيباتي تبديل مي شوند که در بين آنها ترکيبات گوگرد دار (vsc)ترکيباتي هستند که باعث بد بوئي دهان ميشوند.

اين ترکيبات که در ابتدا در بزاق محلول هستند به مرور تبخير شده و با هواي تنفسي مخلوط مي گردند و پس از خروج از دهان عارضه اي به نام بوي دهان ايجاد ميکنند.گاهي باکتريها و ترکيبات حاصل از آنها ،لايه اي بر روي زبان تشکيل مي دهند که زرد يا سفيد رنگ است.بوي ناشي از اين لايه بسيار شبيه بوئي است که از دهان متساعد ميشود.
شما در منزل با آزمون ساده اي به نام آزمون ليسيدن مچ دست(wrist-lick test) ميتوانيد بوي ناشي از زبان خود را آزمايش کنيد. در اين آزمون لازم است سطح داخل مچ دست را به عقبي‌ترين قسمت زبان خود تماس دهيد.

بهتر است تا آنجا كه مي‌توانيد زبان را بيرون بكشيد. پس از 1 يا 2 دقيقه مچ دست را بو كنيد تا متوجه وجود بوي دهانتان شويد. اساس اين آزمون بر اين است كه بزاق به تنهائي ناقل خوبي براي تركيبات بودار است و به همين علت، ارزيابي زماني انجام مي‌شود كه بزاق تبخير شده باشد. گرچه اين آ‌زمون در مقايسه با ساير آزمونها نتايج موفقي كسب نكرده است اما مي‌تواند راهنماي اوليه محسوب شود.

در محيط دهان، زبان بيشترين نقش را در توليد بوي دهان به خود اختصاص مي‌دهد. زبان از دو جهت قابل بررسي است.

- مساحت زبان: در مقايسه با ساير نقاط دهان، زبان بزرگترين عضو محسوب مي‌شود لذا مساحت آن بيشتر از مساحت ساير اعضاء نظير دندانها و لثه‌ها است. به همين دليل خانه مناسبي براي ميلياردها ميكروارگانيسم اعم از باكتري، ويروس، قارچ و غيره است.
سطح زبان بعضي افراد، شيارهاي عميقي دارد (شكل1) كه خود باعث افزايش مساحت و جاي دهي باكتريهاي بيشتر است. سطوح زبان از پرز(papilla) يا رشته‌هاي ريزي تشكيل شده است(شكل 2)، كه در بين و بر روي آنها باكتريها به راحتي رشد و نمو مي‌كنند.

اگر مساحت تمام اين پرزها را با هم جمع بزنيم متوجه خواهيم شد كه از مساحت كل دهان بيشتر است. در اين سطح وسيع باكتريهاي توليد كننده تركيبات گوگرددار لانه گزيني مي‌كنند و با تجزيه پروتئينهاي اطراف خود مشكلي بنام بوي دهان ايجاد مي‌كنند. اين پروتئينها عمد تاً‌ از بزاق و ترشحات پشت حلق منشاُ مي‌گيرند.

- ارتباط زبان و گلو: گلو در ارتباط نزديك با حلق قرار دارد و در هر بار كه لقمه غذا بلع مي‌شود و يا آب دهان قورت داده مي‌شود اين عضو با جداره حلق در تماس قرار مي‌گيرد. اگر همين الآن آب دهان خود را قورت دهيد متوجه موضوع خواهيد شد. زبان با تماسهاي مكرري كه با حلق پيدا مي‌كند به ترشحات پشت حلق آغشته مي‌شود. اين خلط در حالت عادي رقيق است اما در مواردي غليظ مي‌گردد لذا غلظت پروتئينهاي آن زياد شده، مواد اوليه مناسب باكتريها را تامين مي‌كند كه نتيجه تجزيه پروتئينها، ايجاد تركيبات گوگردار ونهايتاً بوي دهان است.

ترشح خلط گلو در همه وجود دارد ولي چرا اين خلط در درصدي از افراد به بوي دهان منجر مي‌شود؟

جواب اين سوال اين است كه صرف وجود باكتريها بر روي زبان و آغشته شدن آن به خلط گلو براي ايجاد بوي دهان كافي نيست. اگر زبان دائما توسط رژيم غذائي مناسب (فيبري) و شستشوهاي معمولي و ترشح معمولي بزاق شستشو شود علاوه بر تركيبات گوگرددار جمعيت وسيعي از باكتريها نيز از روي زبان كنده مي‌شود و به معده منتقل مي‌گردد و زمينه براي ايجاد بوي دهان رفع مي ‌شود.

بعضي افراد اصلاً بهداشت خوبي ندارند وممكن است هفته‌ها مسواك نزنند اما به بوي دهان نيز مبتلا نيستند. اين شواهد تاييد كننده اين است كه بوي دهان مشكل چند علتي(multifactorial) است و صرف وجود يك يا دو علت براي ايجاد آن كافي نيست. درمقابل مبتلاياني را ديده ايم که هر 20 دقيقه يكبار مسواك مي‌زنند ولي دائماً از اين مشكل در رنج و عذاب فكري هستند. چون زبان در ايجاد بوي دهان نقش مهمي دارد بهداشت آن نيز در رفع مشكل، موثر است.

توصيه‌هاي لازم درباره زبان عبارتند از :

پس از هر بار مسواک ، موهاي مسواک را به دهانشويه آغشته کنيد و حدود 10 بار از عقب به جلو بر روي سطح زبان بکشيد.مراقب باشيد که فشار زياد بر روي زبان باعث تخريب پرزهاي چشائي و در مواردي ، زخم شدن آن مي شود.

اگر حالتان به هم مي خورد مي توانيد اسپري بي حسي ليدوکائين 10 درصد را 2 تا 3 بار بر روي سطح زبان بپاشيد تا به درستي و راحتي بتوانيد اين دستور را انجام دهيد.البته استفاده هميشگي از اسپري را براي مدت طولاني توصيه نمي کنيم سعي کنيد به مرور و با تمرين به مسواک روي زبان عادت کنيد. تميز کردن سطح زبان را مي توان با استفاده از تميز کننده هاي زبان نيز انجام داد.توجه کنيد:"تميز کردن روي زبان آري ،تخريب سطح زبان هرگز".

2- دائماً زبان را مرطوب نگه‌داريد. به دفعات دهان را شستشو داده، غرغره كنيد. به هنگام غرغره كردن سعي كنيد زير زبان و حلق نيز شستشو شود.

معمولاَ مبتلايان به بوي دهان از وجود مزه بد دهان شكايت دارند. تركيبات گوگردداري كه باعث بوي دهان هستند، با ايجاد مزه بد موجب ناراحتي بيشتري مي‌گرد ند. بيماران، مزه بد دهان را به صورت مزه بد، تلخ و فلزي ابراز مي‌كنند لذا در ارزيابي بوي دهان بايد وجود اختلالات چشائي بررسي گردد. تميز كردن سطح عقبي زبان كمك شاياني به تغيير مزه دهان مي‌كند.

دندانها و لثه(Gums and teeth) :

باکتريهاي دهان بر روي تمام سطوح دهاني چسبندگي دارند و تجمع آنها باعث پوسيدگي دندان (dental caries) مي گردد.پرکردگيهاي نامناسب، حفرات پوسيده و شيار لثه محيط مناسبي براي باکتريها محسوب مي شود.بوي ناشي از پوسيدگي و مشکلات دنداني از لحاظ ماهيت و شدت از متمتيز از بوي دهان است و براي پرسنل درماني مجري قابل تشخيص است.

شيار لثه (gingival sulcus)عبارت است از فاصله اي که بين دندان و لثه وجود دارد.اين فاصله در لثه هاي سالم حدود 1 ميلي متر است.اين شيار بر اثر بهداشت نا مناسب ، عميق مي شود و محيطي مناسب براي تکثير باکتريها فراهم مي کند.در اين شيار مايعي وجود دارد که از خون منشا مي گيرد و غني از پروتئين است.بعلاوه سطح لثه نيز از سلولهاي مرده و احيانا خون تشکيل مي شود که هر دو به مزاق باکتريها بسيار خوشايند است. تجزيه اين همه پروتئين چيزي جز بوي نا مطبوع به دنبال ندارد.

پژوهش‌هاي مكرر نشان مي‌دهند كه رابطه قوي بين ناراحتي‌هاي لثه و بوي دهان وجود دارد. تجربيات كلينيكي نيز، تاييد كننده موضوع است.پركرد گيهاي نامناسب دندان و پروتزهاي ثابت مي‌توانند بوي متعفني بوجود بياورند. آموزش نحوه نخ دندان كشيدن(flossing) و تميز كردن زير بريج(bridge) (دندانهاي كاشتني چيني) در تمام موارد حتي در غياب بوي دهان لازم و اساسي است.

تمام بيماران ما، پس از چسباندن بريج تحت آموزشهاي لازم قرار مي‌گيرند. به ايشان نحوه رد كردن نخ دندان از زير بريج آموزش داده مي‌شود.به طوري که با استفاده از وسيله تميز كردن زير بريج يعني فلاس تردر(floss threader)، بوي ناشي از آن به كلي برطرف مي‌گردد.

پروتزهاي متحرك كامل(complete denture) يا پارسيل (partial denture)(تكه‌اي) در صورت عدم رعايت موارد بهداشتي بوي مخصوصي بنام بوي دنچر(denture odor) ايجاد مي‌كنند. هيچيك از بيماران ما، به بوي دنچر مبتلا نمي‌شوند چون روش رعايت بهداشت آن را آموزش مي‌بينيد. با توجه به تجربيات فوق‌الذكر واضح مي‌شود كه بوي ناشي از دندانها و لثه موقت و گذرا هستند و با رفع علت، بوي دهان نيز برطرف مي‌گردد. خوشبختانه موفقيت ما در رفع بوي دهان ناشي از دندانها و لثه 100% بوده است.

[DJ.HAMED]

  یا دندان طبیعی؟ 


دندان های شما بخش مهمی از ظاهر شما را تشکیل می دهند. دندان های زیبا علاوه بر تامین زیبایی، امکان تغذیه و تکلم بهتر را برای شما فراهم می کنند.

ولی دندان ها در تمام طول عمر با شما همراه نیستند. پوسیدگی، بیماری لثه و حوادث ممکن است سبب از دست رفتن دندان ها شوند. از دست دادن دندان ها ممکن است تغذیه، تکلم و ظاهر شما را مختل نماید. علاوه بر این با از دست دادن حتی یک دندان، استخوان اطراف آن شروع به تحلیل خواهد کرد و تاثیر بدی بر عملکرد دهان شما خواهد داشت.
خوشبختانه طی سی سال گذشته با پدید آمدن " ایمپلنت های دندانی " نه تنها تاج دندان های از دست رفته جایگزین می گردد، بلکه می توان ریشه این دندان ها را هم دوباره در استخوان بازسازی کرد. بنابراین ایمپلنت های دندانی زیربنایی محکم برای دندان های مصنوعی که ظاهر و احساس و عملکردی شبیه به دندان های طبیعی دارند، فراهم خواهند کرد.

این نوع درمان پشتوانه ای از چندین دهه تحقیقات علمی و کاربرد کلینیکی موفق دارد. بنابراین " ایمپلنت های دندانی " احتمالا همان درمانی است که شما سال ها منتظر آن بوده اید.