راهنماي سلامت در شنا

[Dr.Akhavan]

  سلامت در  



شنا از مفيدترين و مفرح‌ترين ورزش‌هايي است كه با شروع فصل گرما انبوهي از علاقه‌مندان را به خود جذب مي‌كند. استخرها با داشتن ايمني بالا مي‌توانند جايي براي تفريح، منبعي براي درآمد و مكاني مناسب براي دوستداران ورزش باشند. اما استفاده‌كنندگان از استخرهاي عمومي، با خطر گروه گسترده‌اي از بيماري‌ها مواجهند. بسياري از بيماري‌هاي چشمي، پوستي، گوارشي، عفونت‌هاي دستگاه تنفس و... به دليل استفاده از آب استخرهاي آلوده ايجاد مي‌شود‌.‌ اگر موازين بهداشتي از سوي صاحبان استخر و استفاده‌كنندگان به درستي رعايت شوند، اين خطرات به ميزان قابل‌توجهي كاهش مي‌يابد.


عفونت رنگارنگ
قارچ‌هاي بيماري‌زا از پوست افراد مبتلا، در آب استخر رها شده و مي‌تواند موجب آلودگي شناگران ديگر شود. برخي افراد مقاومت ذاتي در برابر عوامل قارچي داشته و به اين بيماري‌ها مبتلا نمي‌شوند اما افراد مستعد به‌ويژه كساني كه دچار بيماري‌هايي مانند ديابت، ايدز، كم خوني و لوپوس هستند يا داروهاي شيمي‌درماني و كورتون استفاده مي‌كنند، در معرض ابتلا قرار دارند. شايع‌ترين بيماري قارچي كه از طريق آب استخر منتقل مي‌شود بيماري <تينهآ ورسيكالر( >كچلي رنگارنگ) است. اين بيماري به‌وسيله قارچي به نام <مالاسزيا فورفور> ايجاد مي‌شود. اين قارچ در حالت عادي در بدن اغلب انسان‌ها زندگي مي‌كند، اما فقط برخي افراد، مستعد بيماري هستند. اين‌بيماري‌به‌صورت لكه‌هاي سفيد، قهوه‌اي تيره، قهوه‌اي روشن و... ديده مي‌شود. اين ضايعات خارش خفيف تا متوسط دارند و با گرم شدن هوا تعريق تشديد مي‌شوند.بعد از حمام اين ضايعات كمي روشن‌تر شده و به تدريج به رنگ قبلي خود باز مي‌گردند. هرچند مي‌تواند در تمام بدن پخش شده و تا مدت‌ها باقي بماند ولي به درمان به خوبي پاسخ مي‌دهد.

مخمر مزاحم
قارچ ديگري كه به طور شايع از استخر منتقل مي‌شود <كانديديا آلبيكنس> است. اين قارچ مخمري شكل بوده و به رنگ سفيد در بين نواحي چين‌دار بدن مانند لاي انگشتان، زير بغل و كشاله ران ديده مي‌شود. اين نواحي پوسته پوسته مي‌شوند و خارش شديد دارند ولي به درمان به خوبي پاسخ مي‌دهد. اگر بعد از خروج از استخر بدن خود را به دقت خشك نكنيد، احتمال ابتلا به اين قارچ افزايش مي‌يابد.

كچلي با استخر!
قارچ‌هايي كه ايجاد كچلي بدن و مو مي‌كند نيز ممكن است توسط آب استخر منتقل شود . اين بيماري به صورت ضايعات حلقوي با زمينه قرمز و پوسته مختصري در اطراف ضايعه ديده مي‌شود كه اگر به موقع درمان نشود مي‌تواند منجر به از دست رفتن موها و يا ايجاد زخم در ناحيه شود.استفاده از مايو و يا حوله اجاره‌اي امكان ابتلا به عفونت‌هاي قارچي را به شدت افزايش مي‌دهد.

باكتري‌هاي مضر
باكتري‌هاي موجود در ادرار كه وارد آب استخر مي‌شوند، مي‌توانند از طريق پوست خراشيده وارد بدن شوند و ايجاد عفونت كنند. عوامل ايجادكننده زرده‌زخم و كورك (استرپتوكك و استافيلوكك) نيز مي‌توانند از طريق آب آلوده استخر، منتقل ‌شوند. سياه زخم نيز از جمله بيماري‌هايي است كه به سرعت از طريق آب منتقل مي‌شود. در صورتي كه موازين بهداشتي رعايت نشود بيماري‌هاي ديگري مانند حصبه، وبا و بيماري‌هاي اسهالي مي‌توانند از طريق آب استخر منتقل شوند.

ويروس‌هاي شناگر
بيماري‌هاي ويروسي گوناگوني از طريق آب استخر منتقل مي‌شوند كه عفونت ويروسي چشم يكي از موارد شايع است. معمولا <آدنوويروس‌ها> عامل ايجادكننده اين بيماري در استخرها هستند. در اين حالت علاوه بر قرمزي، اشك‌ريزش و خارش چشم، علايم عمومي مانند تب، تهوع، استفراغ و تورم غدد لنفاوي ديده مي‌شود. <مولوسكوم كنتاژيوزوم> نيز يك بيماري ويروسي است كه از طريق آب و يا حوله منتقل مي‌شود. اين بيماري به صورت جوش‌هاي برجسته و متعدد كه حالت ناف مانند دارند در كودكان ديده مي‌شود. ويروس‌هاي تب‌خال، فلج اطفال و زگيل نيز مي‌توانند از طريق آب استخر منتقل شوند. در مورد انتقال ويروس اچ.آي.وي (عامل بيماري ايدز) از طريق آب استخر بحث‌هاي گوناگوني صورت گرفته اما امروزه عقيده اكثر دانشمندان بر اين است كه اين ويروس از طريق آب استخر منتقل نمي‌شود.

آب‌هاي انگلي
آميب‌ها از جمله انگل‌هايي هستند كه از طريق آب منتقل مي‌شوند. اين موجودات مي‌توانند هنگام شنا كردن از راه بيني وارد بدن شده خود را به سيستم عصبي برسانند و موجب عفونت‌هاي مغزي شوند. البته امكان اين اتفاق در استخرها بسيار كم است اما شنا در بركه‌ها احتمال اين مشكل را به شدت افزايش مي‌دهد. <تركومونيازيس> يكي از عفونت‌هاي مقاربتي است كه در اثر آميب ايجاد مي‌شود. اين بيماري نيز مي‌تواند از طريق آب استخر منتقل شود.

خطرات كلر
يكي از وظايف پوست محافظت از بدن در برابرآسيب‌هاي محيطي است. خارجي‌ترين لايه پوست كه لايه شاخي نام دارد به عنوان سدي مقاوم از ورود عوامل خارجي به قسمت‌هاي داخلي‌تر پوست جلوگيري مي‌كند. هنگامي كه فردي وارد استخر مي‌شود لايه شاخي شروع به جذب آب حاوي كلر مي‌كند. همانطور كه كلر با پروتئين‌هاي باكتري‌ها و ديگر موجودات تركيب شده و آنها را نابود مي‌كند، مي‌تواند با پروتئين‌هاي پوست نيز واكنش دهد. اين واكنش موجب مي‌شود سلول‌هاي لايه شاخي و در نتيجه كارآيي خود را از دست بدهند. كه اين اساس آسيب به پوست در اثر كلر است.افراد با پوست خشك و حساس در اثر تماس با كلر آب دچار قرمزي، خشكي و در موارد شديدتر خارش بدن مي‌شوند. بيماراني كه دچار اگزماي آتوپيك هستند اگر به طور مرتب از استخر استفاده كنند دچار افزايش خارش پوست مي‌شوند. اگر كلر موجود در استخر زياد باشد (به خصوص در افراد مستعد) مي‌تواند موجب تحريك، خارش، سوزش و التهاب چشم‌ها شود.

علايم حساسيت به صورت سرخي، سوزش، خارش و جوش‌هاي زير پلك خود را نشان مي‌دهد. افراد مستعد بايد از عينك‌هاي مخصوص شنا كه آب به داخل آنها نفوذ نمي‌كند، استفاده كنند. كلر همچنين مي‌تواند موجب ريزش موها شود. موهاي رنگ شده به كلر بسيار حساس بوده و در اثر تماس با كلر رنگ خود را از دست مي‌دهند.

بيماري‌هاي آفتابي
آفتاب، اين انرژي حيات‌بخش، مي‌تواند بسيار خطرناك و حتي كشنده باشد. از آنجايي كه سطح آب، نور خورشيد را منعكس مي‌كند ميزان اشعه مضر نور خورشيد در كنار استخر چند‌برابر مي‌شود. اين تشعشعات مي‌توانند موجب ايجاد كك و مك، قرمزي، خشكي پوست،آفتاب‌سوختگي و در صورت تماس مداوم و طولاني مدت موجب سرطان پوست شوند. توصيه مي‌شود در هنگام شنا حتما از كرم‌هاي ضد آفتاب مقاوم در برابر آب استفاده كنيد و هر سه ساعت يكبار آن را تجديد كنيد. به خاطر داشته باشيد بزرگ‌ترين خطر ناشي از آفتاب براي شناگران به ويژه شناگران در استخرهاي‌ ‌روباز آفتاب سوختگي نيست، بلكه امكان ابتلا به سرطان‌هاي پوستي است. البته سرطان‌هاي پوست به دنبال تماس مداوم و طولاني با آفتاب ايجاد مي‌شود و معمولا چند سال پس از تماس با آفتاب بروز مي‌كند‌.



توصيه‌هاي ايمني
با رعايت نكات زير مي‌توانيد با آسودگي و اطمينان بيشتري از استخر استفاده كنيد.
‌ هيچگاه از لباس و حوله كرايه‌اي استفاده نكنيد.
پيش از ورود به استخر حتما دوش بگيريد و پس از اتمام شنا نيز دوباره استحمام كنيد تا بقاياي كلر از پوست شما پاك شود.
سعي كنيد از كرم‌هاي ضد آفتاب با ميزان محافظتي )SPF 15( كه در برابر آب مقاوم باشد، استفاده كنيد.
اگر چشم‌هايتان حساس است حتما از عينك‌هاي مخصوص شنا كه آب به داخل آنها نفوذ نمي‌كند، استفاده كنيد.
تحقيقات نشان داده اطراف استخرها بيش از داخل استخر آلوده است سعي كنيد در كناره‌هاي سيماني استخر ننشينيد.
اگر پوست خشكي داريد بهتر است قبل از شنا از لوسيون‌ها و روغن‌هاي مخصوص استفاده كنيد.
بعد از شنا مايوي خود را شستشو داده و در مقابل نور آفتاب آن را خشك كنيد.
بارداري مانع از شنا كردن نيست مراقب باشيد شيرجه نزنيد و شناي سنگين انجام ندهيد.
پوست آسيب‌ديده به كلر حساس است و محل خوبي براي ورود ميكروب‌هاست، سعي كنيد با پوست مجروح در استخر شنا نكنيد.‌

منبع:هفته نامه سلامت