روز دوشنبه، جو باربرا (Joe Barbera) عضو بازمانده از تیم مشهور هانا - باربرا (Hanna-Barbera) و خالق شخصیتهای محبوبی چون تام و جری، یوگی و خانواده فلینتستون (عصر حجر) در سن 95 سالگی و دراثر عوارض ناشی از کهولت، درگذشت.
برای اولین بار موفقیت زمانی به باربرا و همکار و شریک دائمی او، بیل هانا (Bill Hanna) روی کرد که آنها کارتونهایی از تیم موفق تام و جری تولید کردند. نبرد دائمی این موش و گربه و ماجراهای عجیب و غریبشان، به آن درجه از هنرمندی و خلاقیت رسید که 7 مرتبه برنده جایزه اسکار شد. موفقیتی که تا کنون هیچ مجموعه ای با شخصیتهای ثابت نتوانسته است به آن دست یابد.
موفقیت عظیم این دو شریک که از زمان کار در استودیو MGM (مترو گلدوین مایر) در دهه 1930 با یکدیگر متحد شده بودند، با تولید مجموعه ای از برنامه های کمدی انیمیشن برای تلویزیون در دهه 60، به وقوع پیوست. مجموعه های خانواده فلینتستون، یوگی خرسه Yogi Bear، اسکوبی دو Scooby-Doo و هکلبری هاوند و دوستان Huckleberry Hound and Friends تعدادی از این آثار هستند.
کارتونهایی که همیشه عالی بودند
لئونارد مالتین (Leonard Maltin) منتقد و نویسنده سینمایی در کتاب خود به نام "از موشها و جادو : تاریخ انیمیشن آمریکا" درباره این تیم چنین گفته است:
"نقاط قوت این دو (هانا و باربرا) به خوبی با هم ترکیب شده بود. باربرا طراحی ماهرانه و تکه های ماهرانه و خنده آور و هانا ملایمت و حس عالی درک زمان را به تیم آوردند."
او همچنین نوشته است : "این تیم نویسنده - کارگردان رکورد دار تولید مداوم کارتونهایی هستند که در طی سالها با وجود داشتن شخصیتهایی ثابت و بدون تغییری در روال معمول ماجراها، از کیفیتی عالی برخوردار بوده اند."
بری مایر (Barry Meyer) رئیس کمپانی وارنر شخصیتهای خلق شده توسط هانا و باربرا را چنین توصیف میکند: "آنها نه تنها فوق ستاره هایی کارتونی هستند، بلکه بخشی دوست داشتنی از فرهنگ عامه آمریکا را تشکیل داده اند."
او اضافه کرد که کارتونهای این تیم، طیف وسیعی را از "عصر حجر تا عصر فضا را در بر میگیرد. این آثار در تمام کانالهای عمومی و کابالی و در تمام ساعات روز به نمایش در می آیند و به این ترتیب با وجود اینکه فقدان باربرا برای خانواده و دوستانش بسیار غم انگیز است، اما همواره در آثار خود باقی خواهد ماند."
هانا که در سال 2001 و در سن 91 سالگی درگذشت، میگفت که خودش هرگز هنرمند (طراح) خوبی نبوده است اما همکارش میتوانسته "بهتر از هر کسی که میشناسم، حال و هوای مورد نظرم را در طرحی سریع تصویر کند."
این دو هنرمند، موش و گربه را برای اولین مرتبه در یک فیلم کوتاه به نام Puss Gets the Boot در کنار هم قرار دادند. این فیلم کاندیدای جایزه اسکار شد و MGM دست آنها را برای کار بر روی این موضوع باز گذاشت تا اینکه شخصیتهای تکمیل شده تام و جری متولد شدند.
گرایش به سمت مخاطبین بزرگسال
در اواسط دهه 50، با تعطیل شدن بخش انیمیشن MGM، هانا و باربرا اجبارا به کار برای خود پرداختند. با توجه به بودجه بسیار کمتری که تلویزیون در اختیار آنها قرار میداد، کارتونهای بعدی آنها بیشتر به جای تاکیدبر شوخیهای حرکتی پر جزئیات سینمایی - که موجب بالا رفتن هزینه کار بود - بر مبنای شوخیهای لفظی بنا شد.
یکی از این مجموعه های بسیار موفق، مجموعه خانواده فلینتستون (که در ایران به عنوان عصر حجر پخش میشد) بود که با محدود نکردن خود به تماشاگران خردسال، موفقیت بزرگی در پر بیننده ترین ساعت تلویزیون - هنگام غروب - پیدا کرد. این مجموعه یکی از 20 مجموعه بسیار محبوب سالهای 61-1960 است و فریاد شادی "یابا دابا دوووو" فرد فلینتستون، هنوز هم از تکیه کلامهای معروف محسوب میشود.
شخصیتهای کارتونهای این دوره هانا - باربرا به قدری مورد علاقه بینندگان کوچک و بزرگ بوده اند که علاوه بر پخش مجدد آنها در شبکه های مختلف تلویزیونی و شهرت جهانی این شخصیتها، فیلمهای ترکیبی زنده / انیمیشن سینمایی که بر مبنای ماجراهای فلینتستون ها و ماجراهای گروه نوجوان و سگ قهرمان مجموعه "اسکوبی دو" ساخته شده اند نیز با استقبال فراوانی مواجه شده اند.
قصه گویی با احساس و نابغه ای خلاق
هانا و باربرا در طی سالهای فعالیت خود موفق به دریافت 8 جایزه امی Emmy award (جایزه بهترینهای تلویزیون آمریکا) شدند. سندر شوارتز (Sander Schwartz) دوست، همکار و رئیس بخش انیمیشن کمپانی وارنر درباره جو باربرا چنین گفته است: "جو باربرا قصه گویی با احساس و نابغه ای خلاق بود که همراه با یار فقیدش بیل هانا، جهان انیمیشن را توسعه دادند. نقش جو در صنعت انیمیشن و تلویزیون بی مانند است زیرا او به تنهایی عهده دار سرگرمی میلیونها نفر از تماشاگران در سراسر جهان بوده است."
جالب اینکه هانا متولد سال 1910 و باربرا متولد 1911، هیچ یک برای کار در زمینه کارتون زمینه سازی نکرده بودند. باربرا در اصل کارمند بانک بود و در این بین داستانهای مصوری برای مجلات طراحی میکرد و چیزی نگذشت که کاری به عنوان طراح انیمیشن به دست آورد. هانا، در رشته مهندسی و روزنامه نگاری تحصیل کرده بود، به این دلیل به سراغ انیمیشن رفت که نیازمند یک شغل بود.
هرچند استودیو هانا - باربرا در سالهای بعد از 50 و 60 دیگر از شهرت سابق خود بهره مند نبود، اما تا سالها همچنان دایر بود تا اینکه در سال 1991 توسط تد ترنر (Ted Turner) یکی از غولهای تلویزیون آمریکا خریداری شد و آرشیو فیلمهایش از سال 1992 در شبکه کابلی Cartoon Network پخش میشود.
