فیلمی مناسب برای تلویزیون"۱۰ رقمی"

[Leila]

فیلم سینمایی "۱۰ رقمی" ساخته همایون اسعدیان فاقد موضوعی متناسب با انتظارات مخاطب سینماروست، اما نتوانسته این امتیاز را از نوع پرداخت و نگاه خود به طنز و کمدی به دست آورد. فیلمی که همچنان مناسب مدیوم و مخاطب تلویزیونی است.
اسعدیان در فیلم "۱۰ رقمی" تلاش کرده بر محور قصه‌ای ساده که خاستگاه آن به واسطه جذابیت موضوع، انتخاب بازیگران و ... به تلویزیون بازمی‌گردد، یک کمدی متوسط و معمولی برای مخاطب خود تدارک ببینید.
با توجه به جایگاه ویژه کمدی و طنز در کارنامه شش فیلمی اسعدیان، به نظر می‌آید رویکرد او به این وجه در "۱۰ رقمی" باید ویژگی و سویه‌ای خاص داشته باشد. این نکته را می‌توان از بازگشت او پس از هشت سال به سینما و همچنین همکاری با یک نویسنده تازه‌کار و گروهی از بازیگران شناخته‌شده طنز در عرصه تلویزیون مورد توجه قرار داد.
علیرضا محمودی فیلمنامه‌نویس "۱۰ رقمی" پیش از این تجربه نگارش متن مجموعه "مرگ تدریجی یک رویا" را برای فریدون جیرانی به عهده داشته است. در واقع این فیلم اولین بخش از سه‌گانه‌ای درباره فرش است که دومین قسمت آن در مراحل نگارش به سر می‌برد. محمودی در مجموعه جیرانی یک ملودرام خاص را مد نظر قرار داده ولی از آنجا که هنوز برای مخاطب و اهل فن ناشناخته است، انتظار غافلگیر شدن مخاطب از رویکرد او به طنز و کمدی چندان دور از ذهن نیست.
فیلم "۱۰ رقمی" بر محور موقعیتی ساده و باورپذیر آغاز می‌شود که در عین حال نشانی‌های روشن به شرایط واقعی جامعه می‌دهد. سکانس اول با چرخش دوربین در موزه فرش به نوعی هم کارکرد معرفی این مکان را به عنوان یک لوکیشن کلیدی دارد و هم کدی برای موضوع محوری فیلم می‌دهد که حول محور یک تخته فرش نفیس به نام "باغ بهشت" می‌چرخد که در موزه فرش نگهداری شده و مورد سرقت قرار می‌گیرد.
در واقع دست به دست شدن این فرش به واسطه ارزش و قیمتی که نمی‌توان برای آن تعیین کرد و همچنین پیگیری گروه‌های مختلف که با انگیزه‌های متفاوت در پی تصاحب آن هستند، اساس ماجرا و کشمکش‌های محوری فیلم را تشکیل می‌دهد.
قهرمان فیلم یک دزد خرده‌پا به نام فیروز (جواد رضویان) است که به دلیل نحوست و بدشانسی به بار آوردن برای همه به "فیروز ۱۳" معروف شده است. در فیلم تلاش شده بر این تعریف اولیه شخصیت مانور داده شود تا برای مخاطب محرز شود و سپس از این وجه به نفع چینش اتفاقات و ماجراهای بعد استفاده شود.
هر چند دیالوگ‌های مادر (فریده سپاه منصور) بر نحسی آوردن او از هنگام تولد تا به حال دلالت دارد، اما یک سکانس به شدت نمایشی و اغراق‌آمیز که به فانتزی پهلو می‌زند برای این منظور طراحی شده است. سکانسی که با خبر ورود فیروز به قهوه‌خانه محل قرار خلافکاران، هر کس خود را به کاری بی‌ضرر مشغول می‌کند تا فیروز از کارش سر در نیاورد و نحسی او دامن کسی را نگیرد.
این سکانس می‌تواند تعریف اولیه شخصیت را نهادینه کند و در عین حال بامزه هم باشد، اما غیرواقعی بودن آن با بافت کلی فیلم که واقعگرایی را محور قرار داده، در تناقض است و در عین حال این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که چه نیازی به پنهانکاری به این شیوه غیرمعمول و غیرعادی بوده است؟ آیا راهی بهتر و باورپذیرتر برای پوشش دادن به کارهای این دزدان خلافکار نبود؟
در واقع وقتی قرار است کمدی و طنز محملی شوند برای ورود هر نوع تفکر برای طراحی شوخی و ...، باید انتظار چند لحنی شدن شوخی‌ها و طنز جاری در فیلم را هم داشت. از همین روست که در بخشی از فیلم که مربوط به طراحی افراد خانواده فیروز و خواهر ناتنی‌اش (فیروزه - بهاره رهنما) می‌شود، با نوعی طنز رئالیستی مواجه هستیم،‌ در بخش حضور گروه مافیایی به رهبری شهبال (رضا فیض نوروزی) که به دنبال فرش "باغ بهشت" هستند با کمدی فانتزی در طراحی و چینش روابط و ... مواجه هستیم.
در بخشی دیگر در طراحی شخصیت نازی خالقی (بهنوش بختیاری) که از شدت علاقه به "باغ بهشت" پایان‌نامه خود را بافت دوباره این فرش انتخاب کرده، هرچند از طنز پررنگ اغراق شده استفاده شده ولی از آنجا که کدها و نشانه‌های رفتاری او مابه ازاء‌ واقعی دارد،‌ در کلیت فیلم جای نمی‌گیرد. همانطور که در طراحی شخصیت مادر فیروز، فیروزه و شوهرش (اصغر نقی‌زاده) نیز تلاش شده چهره‌ای کاریکاتوری از طبقه فرودست با همه نیازها و مسائلشان ترسیم شود.
حتی در کاراکتر پدر (احمد پورمخبر) نیز که حضوری کمرنگ در چند سکانس دارد با متمرکز شدن بر عشق فیلم بودن برجسته در این قشر و علاقه بیمارگون به تماشای فیلم،‌ می‌توان این حضور کمرنگ اما اغراق شده را به عنوان کدی از نمونه‌های واقعی پذیرفت.
با توجه به نکاتی که ذکر شد این یکدستی در کلیت طراحی شوخی و طنز فیلم و شخصیت پردازی‌ها وجود ندارد. در واقع از دیگر نمونه‌هایی که کار را از یکدستی خارج کرده می‌توان به مواردی چون به گوشه‌چشم به طنزهای تلویزیون در طراحی موقعیت‌های بخش میانی اشاره کرد.
در یکی از سکانس‌ها فیروز و نازی برای حرف زدن به قهوه‌خانه می‌روند. پرداخت آشنای این سکانس به شدت به موقعیت مشابه در مجموعه ‌ای مهران مدیری پهلو می‌زند. هر چند در این سطح اولیه هم باقی نمانده و در ادامه فانتزی را به گونه‌ای اغراق شده وارد شوخی‌های این سکانس کرده و به جز جذابیت لحظه‌ای،‌ امتیازی به کلیت کار نمی‌دهد.
از نکاتی که موجب می‌شود به نظر بیاید فیلم ضریب هوشی مخاطب خود را بسیار پایین در نظر گرفته و یا مخاطب کودک را مد نظر داشته، می‌توان به غفلت از برخی بدیهیات اشاره کرد که کاملاً قابل پیش‌بینی است ولی فیلم بی‌جهت تلاش کرده آنها را دراماتیک جلوه دهد.
به عنوان مثال حضور یعقوب مال‌خر (مهران رجبی) در مراسم عروسی نمایشی به عنوان عاقد از این نمونه‌هاست. مخاطب در این همراهی ۵/۱ ساعتی با فیلم این نکته را به خاطر دارد که شهبال قبلاً با یعقوب مواجه شده و صدا و ظاهر او را می‌شناسد. اما بخشی عمده از مراسم به بله گرفتن چندباره عاقد از عروس می‌گذرد و تازه وقتی یعقوب برای امضا گرفتن از عروس و داماد جلوتر می‌آید، شهبال و بادی‌گاردش او را شناسایی می‌کنند و عروسی بهم می‌ریزد.
اگر بخواهیم درباره مواردی مشابه چون حریف شدن یک تنه پدر با بادی‌گارد شهبال و فرار از محلی که به اصطلاح گروگان گرفته شده، رسیدن او در عرض چند لحظه به مراسم عروسی و ناک‌اوت کردن شهبال هم بپردازیم،‌ نتیجه‌ای بهتر عایدمان نمی‌شود. همانطور که مخاطب در انتهای فیلم باید به تبع کوته‌فکری نازی که تصور می‌کند به عقد واقعی فیروز درآمده،‌ باید توهم او را به عنوان واقعیت بپذیرد.
"۱۰ رقمی" فاقد موضوعی خاص و ویژه است که متناسب با انتظارات مخاطب از سینما رفتن باشد، ولی نتوانسته این امتیاز را از نوع پرداخت، نگاه خاص به طنز و کمدی و حتی قرار دادن ترکیبی از بازیگران شناخته شده طنز تلویزیونی در کنار هم به دست آورد. این گونه است که باید به ریشه‌های اولیه فیلم بازگشت و آن را بیش از هر چیز مناسب و متناسب با نیازها و انتظارات مخاطب تلویزیونی دانست که تنها با چند در صد از تمرکز خود با فیلم همراهی می‌کند نه همچون مخاطب سینمارو با همه تمرکز!
فیلم "۱۰ رقمی" ششمین فیلم همایون اسعدیان به تهیه‌کنندگی منوچهر محمدی و بر اساس فیلمنامه علیرضا محمودی است. داستان فیلم درباره دزدی خرده‌پا و بدشانس به نام فیروز است که ناخواسته درگیر سرقت حرفه‌ای از موزه فرش می‌شود. جواد رضویان، بهاره رهنما، بهنوش بختیاری، رضا فیض نوروزی، فریده سپاه‌منصور، اصغر نقی‌زاده، جلال طباطبایی، مهران رجبی و احمد پورمخبر از بازیگران فیلم هستند.
"۱۰ رقمی" از چهارشنبه ۱۲ تیرماه در گروه سینمایی عصر جدید جایگزین فیلم "قرنطینه" شده است. طرح این فیلم در ابتدا تلویزیونی بود اما بعد تصمیم گرفته شد به صورت سینمایی ساخته شود و بدون انتظار برای حضور در جشنواره فیلم فجر راهی اکران تابستانی سینماها شد.


ksabz

[PASARGAD]

من این فیلم و دیدم

فقط می تونم بگم که اخر فیلم بسیار پشیمون شدم
.و خیلی ناراحت شدم که وقتم را به خاطر این فیلم خراب کردم

برای اولین بار تو سینما دیدم که اطرافیان در حین پخش فیلم بگن
چه فیلم مسخره ای.

واقعا متاسفم.

میگن هر فیلمی ارزش یه بار دیدن رو داره
اما باور کنید این فیلم حتی یک بار هم ارزش نداره که وقتتون رو خراب کنید.

اگر خیلی بیکارید برای پر کردن وقت خوبه.