دستیابی به فناوری جداسازهای لرزه‌ای

[hani1459]

ژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف برای نخستین بار در کشور موفق به تولید جداساز‌‌های لرزه‌ای شدند.


  دانشگاه شریف برای نخستین بار در کشور موفق به تولید جداساز‌‌های لرزه‌ای شدند. این فناوری که در مرحله تولید صنعتی قرار دارد، می‌تواند ساختمان‌ها، پل‌ها و تجهیزات را در برابر زلزله محافظت کرده و از انتقال ارتعاشات قوی زمین به سازه‌‌ها جلوگیری کند. 
  به کارگیری این جداساز لرزه‌ای در پل‌ها راه حل مناسبی برای پاسخ به چالش انقباض و انبساط حرارتی عرشه پل‌ها است. بهره‌گیری از فناوری جداساز‌‌های لرزه‌ای، مناسب‌ترین شیوه برای ارتقای ایمنی لرزه‌ای ساختمان‌های با اهمیت بالا همانند بیمارستان‌ها، مراکز امداد و نجات، مخابرات و غیره است. هنگامی که زمین لرزه رخ می‌دهد حرکت قوی زمین، نیروهای افقی شدیدی را به سازه‌ها وارد می‌کند که در مواردی سبب تخریب و فروریزش آنها می‌شود. 
  لرزه‌ای که در دانشگاه صنعتی شریف طراحی و ساخته شده است، مانند یک ضربه‌گیر انعطاف‌پذیر بین پی و سازه ساختمان قرار گرفته و همان طور که وزن ساختمان را تحمل می‌کند از انتقال لرزش‌های افقی شدید زمین به سازه تا حد زیادی جلوگیری می‌کند. 
  عملکردی به ویژه در ساختمان‌های چند طبقه بسیار تأثیرگذار است. در این گونه ساختمان‌ها، بیشینه شتاب افقی وارده بر طبقات بالایی سازه در حین زلزله تا چند برابر میزان شتاب ورودی ناشی از زلزله می‌رسد. به گفته مسئولان پروژه ساخت جداساز لرزه‌ای، آزمایش‌ها نشان داده به کارگیری این جداسازها نه تنها از افزایش نیروها در طبقات بالا جلوگیری می‌کند، بلکه به کاهش آنها نیز می‌انجامد. 
  از مهم‌ترین مشخصه‌های جداسازهای لرزه‌ای که در کیفیت جذب نیروهای لرزه‌ای تأثیر می‌گذارد، میرایی موثر جداساز است که این ویژگی که در فناوری‌های معمول بین 3 تا 5 درصد تغییر می‌کند، در جداساز طراحی شده توسط دانشگاه صنعتی شریف به 10 درصد میرایی بحرانی می‌رسد. هر چند این جداساز که بیش از 97 درصد آن را لاستیک طبیعی تشکیل می‌دهد، ظاهر ساده‌ای دارد اما تولید آن از فناوری پیچیده‌ای برخوردار است. 
  بخشی، سرپرست پروژه ساخت جداساز لرزه‌ای با میرایی بالا در این باره توضیح می‌دهد: لاستیک به تنهایی در برابر وزن ساختمان مقاومت بالایی ندارد و ما باید راهی را پیدا می‌کردیم که از له شدن لاستیک زیر بار ساختمان جلوگیری کرده و در عین حال انعطاف این ماده را برای جذب حرکات افقی حفظ کند. 
  در ادامه به تلاش‌های مشترکی که با همکاری بخش خصوصی انجام شد اشاره می‌کند و می‌گوید: راه حل در استفاده از صفحات فولادی یا فیبر کربنی بود که به صورت افقی مابین لایه‌های لاستیک قرار گرفته و در فشار و دمای معین برای ایجاد یک‌ پارچگی پخته شده‌اند. 
  ولادوست، همکار پروژه، یکی از سخت‌ترین بخش‌های فنی کار را یکپارچه کردن صفحات مسلح کننده با ماده لاستیکی می‌داند و می‌گوید: «صفحات فولادی از مقاومت بالا و قیمت پایینی برخوردارند اما به راحتی با ماده لاستیکی یک پارچه نمی‌شوند، ضمن آنکه در محیط‌‌های شیمیایی مثل برخی کارخانه‌ها به سرعت دچار خوردگی می‌شوند. 
  کربن راه حل دیگری است که هر چند قیمت بالاتری دارد، اما یک پارچگی آن با لاستیک به صورت بهتری انجام شده و در مقابل خوردگی هم بسیار مقاوم است.، اما استفاده از فیبر پلی آمید راه حل دیگری بود که برای اولین بار در این پروژه به کار گرفته شد و نتایج بسیار خوبی را به دنبال داشت. 
  آمید هر چند نسبت به فیبر کربن از مقاومت کمتری برخوردار است، اما از آن بسیار ارزان‌تر است و یکپارچگی بهتری را هم با لاستیک دارد، این ماده حتی یک تا دو درصد در افزایش میرایی جداساز لرزه‌ای نیز تأثیر داشت. وی در رابطه با راز دستیابی به میرایی بالای جداساز لرزه‌ای تولید شده گفت: برای اینکه میرایی جداساز تا حد ممکن بالا برود، نزدیک به 30 نوع مواد افزودنی گوناگون در 2 تا 3 درصد باقیمانده آمیزه لاستیکی جداساز استفاده شد. 
  جداساز لرزه‌ای با میرایی بالا که تمام مراحل طراحی اولیه، تولید نمونه و ساخت محصول نهایی آن در دانشگاه صنعتی شریف و با مشارکت بخش خصوصی انجام شده است هم‌ اکنون در مرحله بهره‌برداری صنعتی قرار دارد و دفتر خدمات دانش بنیان دانشگاه صنعتی شریف آمادگی دارد تا این فناوری را در اختیار متقاضیان قرار دهد. 
 
 
 
 
 [External Link Removed for Guests]