جشن مهرگان

[pejman]

در تقويم زرتشتي يا اوستايي، ماه سي روز تمام داشت و سي روز ماه هر يک نامي داشت و سال دوازده ماه داشت و هر روز از ماه هاي مختلف نيز نام هايي داشت که بعضي از اين نام ها ، به نام ماه هاي دوازده گانه ناميده مي شد . هر گاه نام روز و نام ماه موافق قرار مي‌گرفت ، آن روز را جشن مي‌گرفتند، نام شانزدهم از هر ماه بنام روز مهر ناميده مي شد . به همين دليل ، روز شانزدهم از مهرماه ، جشن مهر برپا مي‌شد و مهرگان بود.
جايگاه جشن مهرگان
مهرگان يا عيد مهر که در 16 مهرماه واقع مي‌شد ، عيد بسيار بزرگي در ميان ايرانيان به شمار مي‌رفت. مهرگان نيز همانند نوروز با مراسم خاص و آداب و رسوم ويژه برگزار مي‌شد . جشن مهرگان به يادگار حواث که در آغاز آفرينش جهان رخ داده برقرار شده است . اين عيد به ياد وقايعي که در تاريخ داستاني مذکور است وضع شده بود . بر طبق اين داستان هاي اسطوره اي ، در اين روز پادشاهان ايران تاجي بر سر مي‌نهادند که صورت آفتاب در ميان چرخي گردان بر آن منقوش بود. هنگام طلوع آفتاب يکي از سپاهيان در حياط قصر سلطنتي ايستاده فرياد مي‌زد «اي فرشتگان به عالم فرود آييد و بدکاران را بزنيد و از دنيا برانيد»
برنامه هاي جشن مهرگان در ايران قديم
• اهداء هداياي فراوان به پيشگاه پادشاهان
• بخشيدن لباس هاي تابستاني يا زمستاني موجود در صندوق خانه شاه به عموم مردم
• رسيدن پيک خجسته به دربار شاهي
• مراسم آفرين خواني
• برگزاري تعدادي رسوم تمثيلي از عمده‌ترين مراسمات اين عيد بود .
سابقه جشن مهرگان در گذشته ايران
قدمت جشن مهرگان به شاهان باستاني و بزرگي چون فريدون منسوب شده است . در دوره هخامنشيان اعتبار اين جشن بيشتر بود و مورد توجه‌ بيشتري نيز بود . به علاوه اهميت مقام مهر در دورة هخامنشيان بسيار مورد توجه بوده است.
جشن مهرگان بعد از اسلام :
جشن مهرگان بعد از ورود اسلام به ايران ، همچنان توسط پادشاهان و حاکمان اسلامي برگزار شد. از آنجائيکه اين جشن بزرگ و با شکوه که قرنها و سده‌هاي فراوان در اين مرز و بوم بر پا و برقرار بوده و از اهميتي شايان برخوردار بود .امروز نيز مراسم و آداب و سنن ويژه‌اي در ميان پاره اي ايرانيان برگزار مي‌شود. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------
دومين جشن بزرگ ملي- ديني ايرانيان "مهرگان" بودكه در روز 10مهر، روزي كه نام روز و ماه يكي بود، جشن گرفته مي‌شد و مانند نوروز سه جنبه نجومي (طبيعي)، تاريخي و ديني داشت. از نظر نجومي، مهرگان چند روز پس از اعتدال پاييزي جشن گرفته مي‌شود (اعتدال پاييزي اول مهر صورت مي‌گيرد) و جشن برداشت محصولات كشاورزي است. از نظر تاريخي در اين روز نيروي داد و راستي به سركردگي كاوه آهنگر بر آرتش دروغ و ستمگري آژيدهاك پيروز شد و فريدون به شاهي رسيد. مبارزه راستي و دروغ، داد و ستم در ايران ريشه ديني دارد و همه جشن‌هاي ملي هم به گونه‌اي اين مبارزه و پيروزي نهايي حق بر ناحق را نشان مي‌دهد. ولي،‌در تاريخ مهرگان اين جنبه درخشندگي ويژه‌اي دارد. ابوريحان بيروني در كتاب "آثار الباقيه" مي‌گويد: در روز "مهرگان" فرشتگان به ياري كاوه آهنگر شتافتند و فريدون به تخت شاهي نشست و ضحاك را در كوه دماوند زنداني كرد و مردمان را از گزند او برهانيد، از نظر دين در فرهنگ ايراني مهر يا ميترا به معناي فروغ خورشيد و مهر و دوستي است. همچنين مهر نگهبان پيمان و هشدار دهنده به پيمان شكنان است. جشن مهرگان همانند نوروز از فروغمندترين نمودهاي فرهنگ ايراني است. مهر يكي از خدايان پيش از زرتشت بود كه پس از زرتشت به فرشته آفريده اهورا مزدا درآمد.روشنايي و مهر، هميشه با روشنايي بي پايان خدايي يكي بوده‌اند.
چون نور كه از مهر جدا هست و جدا نيست / عالم همه آيات خدا هست و خدا نيست
ما يرتو حقيم و هم اوييم و نه اوييم / چون نور كه از مهر جدا هست و جدا نيست
به روايتي تاجگذاري اردشير بابكان، هم مقارن با جشن مهرگان بود. بدون دو دلي پادشاهان هخامنشي، اشكاني و ساساني جشن مهرگان را بزرگ مي‌داشتند، در روزگار ما به مناسبت آغاز سال تحصيلي و گشايش آموزشگاه‌ها در آغاز مهر، جشن مهرگان جشن فرهنگي اعلام شده بود. همچنين مي‌توان آن را به عنوان جشن كشاورزان، جشن ملي نگاهداشت. زرتشتيان ايران هميشه اين جشن را با شكوه ويژه‌اي برگزار كرده و مي‌كنند. بني‌اميه با تعصب ضد ايراني در روز مهرگان، زرتشتيان را مجبور ميكردند هدايايي تقويم كنند و مقدار اين هدايا را جرجي زيدان در كتاب تمدن اسلامي، پنج تا ده ميليون درهم ذكر كرده است. الومسلم خراساني، برمكيان و دولت مردانزمان عباسيان، در گرفتن جشن مهرگان پافشاري داشتند.
روز مهر و ماه و جشن فرخ مهرگان مهرافزا اي نگار مهر چهر مهربان
مهرباني كن به جشن مهرگان و روز مهر مهرباني به، به روز مهر و جشن مهرگان

قبل از تسلط اعراب بر ايران، در انتهاي سلسلة ساساني در زمان يزدگرد سوم ( قرن 7 ميلادي ) دين رسمي کشور ايران، دين زرتشت بود. پيامبر اين دين يعني اشو زرتشت براي قدر نهادن ايزدان، که سمبلهاي نيروهاي سودمند به حال آدمي در طبيعت بودند، مراسم آييني فراواني از جمله جشن هايي را پايه گذاري کرد.
اين جشنها شامل 2 بخش بودند، گاه انبارها و جشنهاي ماهانه .
گاه انبارها، جشنهايي بودند که براي تقديس اهورامزدا و شش روان جاويدان ( امشا سپندان ) که همواره نزداومتوطن هستند، برگزار مي شدند. اهورامزدا و شش امشا سپندان، حافظان هفت مخلوق مي باشند. آسمان، آب ها، زمين، آتش، گياهان، حيوانات و آدمي. بعدها شش امشا سپند را در زبان فارسي با اندکي تغيير به نامهاي شهريور، خرداد، اسفند، اردي بهشت، امرداد و بهمن خواندند. به نظر مي رسد پايه گذار اين جشن ها، زرتشت پيامبر باشد. اما گفته شده است که اين جشن ها به خصوص گاه انبارها در زمانهاي بسيار دورتر از زمان زرتشت هم جشن گرفته مي شده اند. گاه انبارها هر يک به مدت پنج روز برگزار مي شدند و به ترتيب عبارت بودند از : 1- ميديوزرم، در نيمة بهار هنگام برداشت خرمن 2- ميديوشهم، در نيمة تابستان 3- پيتي شهم، در ماه شهريور 4- اياترم، در ماه مهر 5- ميديارم، در نيمة زمستان 6- همسپتمدم، در ماه اسفند 7- آخرين گاه انبار، روز آخر سال بود و به جشن نوروز متصل مي شد.
هزينة اين جشنهاي هفتگانه را ثروتمندان تامين مي کردند. مردم در اين روزها در کنار همديگر مي خوردند، مي نوشيدند و پايکوبي مي کردند و در پايان جشن، آنچه از خوردني ها باقي بود، به خانة افراد نيازمند فرستاده مي شد. در کنار گاه انبارها، جشن هاي ماهانه هم از اهميت خاصي برخوردار بودند. در هر ماه يک روز نام ماه با نام روز يکي مي‌شد. مردم اين روز را جشن مي‌گرفتند و در آن طي مراسمي به تقديس نام اهورامزدار مي‌پرداختند. از مهم‌ترين جشن‌هاي ماهانه مي‌توان مهرگان و تيرگان را نام برد که جزء پنج جشن بزرگ ايرانيان بوده‌اند. (در کنار نوروز، سده و يلدا) و در سرتاسر امپراطوري مراسم مربوط به آن‌ها با شکوه تمام برگزار مي‌شده‌ است. از ميان جشن‌هاي ماهانه، مهرگان بي شک مهمترين و با شکوه ترين جشن بوده است. روز مهر از مهرماه. اين جشن سابقه‌اي پيش اوستايي دارد. در باور مردمان آن زمان، اين خورشيد بوده است که به طبيعت زندگي مي‌بخشيده. آنان خورشيد را مهر نام نهادند و مهر نامي است که براي مفهوم دوستي و محبت برگزيده‌اند و به اين ترتيب نشان داده اند که اساس هستي و آنچه که به عالم هستي، بودن مي‌بخشد "مهر" است. "مهر" از مهمترين عناصر "اشا" قانون حاکم بر طبيعت است و همواره بر ضد "دروژ" در مبارزه. آنان که راه مهر را پيمايند به مبدأ مي‌رسند. در سنت ميترائيسم، ميترا، ايزد نگهبان خورشيد، حافظ پيمان و سمبل مهر ورزيدن است.شخصيت مسيح گونه ميترا را در متن هاي مقدس دوره پيش اوستايي مي توان يافت. ميترا هنگامي که جهان را "دروژ" فرا گرفته بود و از "اشا" تقريباً خبري نبود، به صورت گاو نر سفيدي به زمين متجلي شد و به عنوان فديه گناهان بشر خود را قرباني کرد تا جهان از تباهي مصون بماند و خورشيد مهر دوباره بر تارک هستي فروزان گردد و اين همان است که در مورد مسيح از کتاب مقدس مي‌خوانيم.
مسيح - که درود خدا بر او باد- به روي صليب جان داد تا نوع بشر از تباهي رها شود، مسيح که سمبل مهرورزيدن مي‌گويد، راه منم، راستي منم، زندگي منم، هيچ نمي‌تواند به خدا برسد مگر به وسيلة من و اين چيزي نيست جز باور مردمان بدوي زمان‌هاي دور که تنها راه رسيدن به مبدأ، پيمودن راه مهر است. از نقطه نظر اسطوره‌اي در روز مهر از ماه مهر، نيروي راد و راستي (اشا) به سرکردگي کاوه بر آتش دروژ ضحاک به پيروزي رسيد و فريدون پادشاه شد. بنابراين مهرگان سمبلي از پيروزي نهايي مزدا بر اهريمن است. بر اساس منابع يوناني در جشن مهرگان پادشاهان لباس ارغواني مي‌پوشيدند و به همراه مردم در مجالس عمومي باده گساري مي‌کردند. اين تنها روز در ايران باستان بوده که مردم مي‌توانستند در ملا عام باده گساري کنند. از جشن مهرگان در کتاب تلمود، از کتب مقدس يهود هم سخن رفته است و اين نشان مي‌دهد که اين جشن مختص ايرانيان نيست و در بسياري از مناطق دنياي باستان برگزار مي‌شده است. در متون تاريخي زرتشتي آمده است که مهرگان روزي است که در آن انسان نر و ماده از کيومرث که در باور زرتشتي مثال نوع بشر است آفريده شد. همچنين آمده است که خورشيد براي اولين بار درخشندگي خود را در اين روز شروع کرد و در واقع اين روز، روز آغاز جهان بوده است.

[Karim1504]

pejman, جان

دستت درد نکنه با این مطلبت

نمی خوام دوباره صحبت را پیش بکشم ولی واقعا اعراب بر مردم ایران ظلم کردند و باید هر عربی که در ایران وجود دارد را با یه حمله همه جانبه منکوب و از کشور بیرون و همه به آئین گذشته برگردیم.(البته سوء تفاهم نشود فقط آئین ها و انهم در سایه اسلام ناب محمدی )

ما مسلمانیم اما عرب نیستیم
ما ایرانی هستیم آنهم از نوع اصیلش