هر سال با فرارسیدن فصل تابستان تعداد زیادی از مردم عینک های آفتابی می خرند. اغلب آنها دو انگیزه اصلی برای استفاده از عینک های آفتابی دارند: زیبایی و مراقبت از چشم ها. اما به نظر می رسد خیلیها عینک آفتابی را فقط برای شیک شدن می زنند.
یکی از پرتوهای خورشید اشعه ماورا بنفش است که تاثیر مخرب بر روی چشم ها دارد و به گفته کارشناسان، قرار گرفتن در معرض پرتوی ماورا بنفش خورشید می تواند در طولانی مدت صدمات غیرقابل جبرانی را به چشم وارد کند.
حتی در روزهایی از سال که آفتاب چندان شدید نیست و یا هوا ابری است، چشم ها در خطر آسیب دیدن از اشعه فرا بنفش خورشید هستند. بنابراین پزشکان توصیه می کنند نه فقط در تابستان که در سایر فصول سال نیز مردم برای جلوگیری از بیماری های چشمی از جمله آب مروارید که شایعترین بیماری ناشی از اشعه فرابنفش خورشید است از عینک های آفتابی استفاده کنند
به گفته متخصصان عینک های آفتابی استاندارد با کیفیت مناسب به شرطی که کاملا چشم را بپوشاند می توانند تا حدود 99 تا 100 درصد از نفوذ اشعه های مضر خورشید به چشم جلوگیری کنند.
دکتر پرویز زرین بخش رئیس بخش تحقیقات اپتیک و لنز ایران درباره لزوم استفاده از عینک های آفتابی میگوید: "عینک آفتابی بخصوص در آب و هوای ایران که یک کشور پرآفتاب است برای همه افراد توصیه می شود. ولی برای بعضی اشخاص مثل کسانی که ماهیگیر هستند، یا کسانی که اسکی بازی می کنند یا افرادی که عمل آب مروارید و اعمال جراحی برای رفع عیب های انکساری انجام داده اند. بیشتر توصیه می شود."
بازار داغ عینک های تقلبی
قیمت نسبتا بالای عینک های آفتابی استاندارد با مارک های معروف خارجی سبب تمایل بسیاری از مردم - که توانایی خرید عینک های چند ده هزارتومانی را ندارند - به خرید عینک های ارزان قیمت شده است.
این عینک ها در نگاه اول با نمونه های اصل خارجی تفاوتی چندانی ندارند. ولی بسیاری از پزشکان با تاکید بر انتخاب صحیح عینک های آفتابی استاندارد می گویند عینک نزدن بهتر از استفاده از این عینک های تقلبی و غیراستاندارد است.
دکتر زرین بخش جراح و متخصص چشم درباره ضررهای استفاده از عینک های غیراستاندارد می گوید: "استفاده از عینک های آفتابی نامرغوب نه تنها چشم را در برابر نور خورشید محافظت نمیکند بلکه باعث وارد شدن صدمات بیشتر به چشم می شود."
وی ادامه می دهد: "جنس شیشه یک عینک باید طوری باشد که مانع عبور اشعه مضر خورشید شود. اگر یک عینک فقط از عبور نور جلوگیری کند، خطر بیشتری ایجاد میکند. چون زمانی که حجم نور وارد چشم میشود، چشم برای دفاع و برای بهتر دیدن مردمک را باز میکند. بنابراین این باعث میشود که حجم بیشتری از اشعه مضر وارد چشم شود و صدمه بیشتری به چشم بزند."
اتحادیه عینک سازان تهران فروردین ماه امسال به مناسبت هفته سلامت خبر از برخورد با فروشندگان عینک های قلابی و جمع آوری عینک های آفتابی غیراستاندارد از مراکز و فروشگاههای توزیع کننده این عینک ها را داده بود. اما گشت و گذاری در خیابان های تهران نشان می دهد هنوز هم بازار خرید و فروش عینک های تقلبی که به مراتب ارزانتر از نمونه های اصلی هستند داغ است. خیابان های حوالی میدان انقلاب و مرکز خرید و فروش برلن از محل هایی است که این عینک ها را به قیمتی از هزار تا چهار هزار تومان می فروشند.
تفاوت تقلبی با اصل؟
دکتر زرین بخش در مورد اینکه چطور می شود فرق عینک های آفتابی تقلبی را با عینک های استاندارد تشخیص داد می گوید: "دستگاه هایی هست که میزان عبور اشعه یو-وی (Ultraviolet) را چک میکند. یعنی با این دستگاه ها میشود شیشه عینک ها را آزمایش کرد و میزان عبور اشعه یو-وی رو از داخل این شیشه ها را سنجید."
خیابان فلسطین در تهران بورس فروش انواع عینک های آفتابی است.
"یاشار"، یکی از فروشندگان عینک طبی و آفتابی در مورد روش تشخیص اصل یا تقلبی بودن عینک آفتابی میگوید: "اولین مشخصه یک عینک اصل، قیمت آن است. عینک های اصل که معمولا از مارک های خارجی هستند حداقل حدود چهل هزار تومان قیمت دارند. بنابراین اگر کسی گفت عینک 'ریبن' چهار هزار تومان، مطمئن باشید این عینک تقلبی است. ضمن اینکه عینک های تقلبی لایه محافظ اشعه ندارند. البته این ویژگی با چشم قابل رویت نیست، ما پیش از فروش آن را با دستگاه به مشتری نشان می دهیم."
زیبایی یا مد؟
قیمت انواع عینک های آفتابی خارجی در خیابان فلسطین بسته به میزان شهرت شرکت سازنده عینک، نوع و جنس قاب (فریم) و شیشه از چهل تا پانصد هزار تومان متفاوت است.
"رضا"، 26 ساله و دانشجو، درباره عینک آفتابی که به چشم دارد میگوید: "من این عینک را سال پیش حدود 10 هزار تومن خریدم. موقع خرید برای من بیشتر زیبایی و مارکش مهم بود. فروشنده هم صحبتی از اشعه گیر بودن عینک نکرد من هم اطلاعی نداشتم و طبیعتا سوالی هم نپرسیدم."
جوان دیگری به نام "محمد" درباره استفاده از عینک آفتابی میگوید: "من از عینک آفتابی اغلب حین رانندگی استفاده میکنم. ولی در خیابان چون فکر می کنم باعث جلب توجه دیگران می شوم و این کمی اذیتم می کند کمتر به چشم می زنم مگر اینکه واقعا نور آفتاب شدید باشد".
"نگار"، 27 ساله و کارمند، نیز میگوید: "عینکم را حدود هشتاد هزار تومن از خیابان فلسطین خریدم. فروشنده اول 120 هزار تومن بابت عینک درخواست کرد ولی با چانه زدن قیمتش به هشتاد هزار تومن رسید. پرداخت این مبلغ برای یک کارمند با ماهی 200 هزار تومن حقوق زیاد است، ولی به توصیه پزشک این مبلغ را برای خرید عینک آفتابی پرداختم. الان هم راضی هستم و قرمزی چشم که همیشه اذیتم می کرد فقط با زدن عینک آفتابی کاملا برطرف شده".
"جلال"، یکی دیگر از فروشندگان عینک در خیابان فلسطین در مورد انگیزه و سلیقه مشتریانش در انتخاب عینک آفتابی می گوید: "به خاطر محیط دانشجویی و وجود چند دانشگاه اطراف این خیابان، اکثر خریداران عینک ما جوان و دانشجو هستند و طبیعتا جنبه زیبایی برایشان مهمتر است. ولی کم و بیش سایر مردم هم برای خرید عینک مراجعه میکنند. متاسفانه به خاطر قیمتهای پایین و رونق بازار عینک های تقلبی چینی فروش ما هم کمتر شده".
مخفی کردن چشم ها؟
استفاده از عینک های آفتابی به غیر از جنبه زیبایی و محافظتی کاربردهای متفاوت دیگری هم دارد. عینک آفتابی میتواند عیب های ظاهری چشمها را بپوشاند، شما را متفاوت، جذاب یا حتی گوشه گیر و منزوی نشان دهد.
چشم ها به خوبی احساس را منتقل میکنند. عینک آفتابی با قطع ارتباط چشمی در مواردی که می خواهید طرف مقابلتان از حستان با خبر نشود به خوبی می تواند کمکتان کند. چنانچه حدود قرن پانزدهم میلادی قاضی های چینی با استفاده از نوعی کریستال شبیه کواترز مانع از آن می شدند که شهود موقع جواب دادن به سوالات در دادگاه بتوانند از حالت های بیان، چشمها و صورت قاضی باخبر بشوند.
اما کاربرد دیگر عینک های آفتابی، مخفی شدن هنرپیشه ها و آدم های مشهور از دست خبرنگارن یا طرفداران احیانا سمج آنهاست. یک عینک آفتابی با قاب بزرگ و شیشه تیره به ایندسته از آدمها کمک میکند تا ناشناس بمانند.
ترانه علی دوستی از هنرپیشه های مطرح سینمای ایران در پاسخ به این سوال که تا حالا شده برای مخفی ماندن از دست طرفدارهاش عینک آفتابی بزند، میگوید: "من از عینک آفتابی استفاده می کنم، ولی نمی توانم ادعا کنم برای این است که کمتر شناخته بشوم. چون مرا همه به آن صورت در خیابان نمیشناسند. ولی آن دسته ای که می شناسند معمولا با عینک آفتابی هم همیشه شناختند و کاملا مشخص بوده که پشت عینک کیست."
