سرود .......اي ايران اي مرز پرگهر.......... را بيشتر بشناسم

[Mil@d]

ای ایران، یکی از معروف‌ترین سرودهای ملی گرایانه‌ی ایرانی است.

این سرود برای اولین بار 64 سال پسیش در ۲۷ مهر ۱۳۲۳ در تالار دبستان نظامی دانشکدهٔ افسری اجرا شد.

شعر این سرود توسط حسین گل‌گلاب هم‌زمان با اشغال ایران در جنگ جهانی دوم ساخته شد و روح‌الله خالقی آهنگی در آواز دشتی بر روی این شعر قرار داد. پس از نخستین اجرای این سرود در ارکستر انجمن موسیقی ملی در سینما تهران در خیابان استانبول، از رادیو ایران نیز پخش شد. در اجرای اول این سرود به شکل کُر خوانده شد ولی بعد از آن غلامحسین بنان و اسفندیار قره‌باغی آن را به شکل تک‌خوانی نیز اجرا کردند. از آن زمان تا کنون به دلیل محبوبیت فراوان، خوانندگان و گروه‌های موسیقی متعددی این سرود را اجرا کرده‌اند.

این سرود هم در زمان حکومت پهلوی و همچنین در حکومت جمهوری اسلامی ایران، از صدا و سیمای ایران پخش شده‌است. برخلاف بعضی تصورات، این سرود تاکنون سرود ملی رسمی هیچ یک از دولت‌های ایران نبوده‌است، بلکه سرودی میهنی صرف نظر از نوع حکومت در ایران است. در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی ایران این سرود مدت کوتاهی به عنوان سرود ملی از رادیو و تلوزیون پخش شد ولی پس از آن که با مخالفت گرایش‌های ضد ملی‌گرا مواجه شد و مدتها از رسانه‌های ملی ایران پخش نمی‌شد. اما در سالهای اخیر هر از چند گاهی در مناسبت‌های مختلف این سرود از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده‌است.

این سرود موضوع اصلی فیلمی از ناصر تقوایی به همین نامِ ای ایران نیز بوده‌است. در این فیلم حسین سرشار نقش معلمی را ایفا می‌کند که سعی در آموختن این سرود به دانش‌آموزان خود دارد.

این سرود در سال ۱۹۶۰ در کنفرانس بین‌المللی بررسی سرودهای ملی یکی از پرتاثیر ترین سرودهای ملی کشورها انتخاب شد.
فرهاد فخرالديني، آهنگساز و رهبر اركستر ملي درباره اين قطعه گفت: زماني كه آقاي خالقي اين سرود را ساخت، سرود يكي از مسائل بسيار مهمي بود كه در مدارس آن زمان به بچه‌ها تدريس مي‌شده است.

وي افزود: در آن زمان، سرودهاي خيلي زيادي ساخته شد كه اين كار در درجه اول به همت كلنل وزيري و خالقي صورت گرفت كه در ميان آنها، چند سرود، خيلي خوش درخشيد كه يكي از آنها سرود «اي ايران» بود.

فخرالديني اظهار كرد: دليل تاثير زياد اين سرود بين مردم اين است كه آقاي خالقي با تمام وجودش، خيلي خوب توانسته به اين قطعه يك روحيه ايراني بدهد. در واقع اين قطعه تفاوت بسياري با قطعات ديگر و حتي سرودهاي مشابه دارد.

رهبر اركستر ملي با بيان اين‌ كه سرود از نظر فرم، يك فرم اروپايي است، بيان كرد: سرود از فرنگ به ايران آمده، ولي آقاي خالقي روي سرود «اي ايران» به گونه‌اي كار كرده كه هويت ملي و ايراني پيدا كرده و چون آن را در آواز دشتي ساخته است، بيشتر با خلق و خوي مردم ايران الف و انس دارد و به نوعي به دل‌ها مي‌نشيند.

آهنگساز موسيقي سريال امام علي(ع) تصريح كرد: من احساس مي‌كنم مردم وقتي در كنار هم اين قطعه را مي‌خوانند، با هم صميمي‌تر مي‌شوند و رفاقت و صميميتشان بيشتر مي‌شود و همديگر را بيشتر دوست دارند، در واقع اين قطعه نوعي وحدت و يكپارچگي به مردم مي‌دهد.

رهبر اركستر ملي درباره اجراي اين قطعه گفت: گويا نخستين بار اي ايران را بنان خوانده كه پس از آن، خوانندگان مختلف نيز آن را اجرا كرده‌اند. يادم هست يك‌ بار آن را با اسفنديار قره‌باغي در راديو اجرا كرديم. ما اين قطعه را در اركستر ملي با صداي قرباني، عقيلي و رشيد وطن‌دوست نيز اجرا كرده‌ايم.

فخرالديني در پايان با اشاره به اجراي مختلف اين قطعه از سوي اركستر ملي خاطرنشان كرد: در هر كنسرتي تا اين سرود را براي مردم اجرا نكنيم، آنها سالن را ترك نمي‌كنند. بر اين اساس، ما به خواست مردم و به خاطر احترامي كه براي مخاطبان قائل هستيم، در تمام كنسرت‌هاي اركستر ملي اين قطعه را اجرا مي‌كنيم.

عکسهای سازندگان این سرود تاریخی به ترتیب:

دکتر حسین گل گلاب شاعر و استاد وقت دانشگاه تهران

روح الله خالقی آهنگساز

استاد بنان خواننده

[External Link Removed for Guests]

برگرفته از تابنک و ویکی پدیا

[Mil@d]

ای ایران ای مرز پرگُهر .............................. ای خاکت سرچشمهٔ هنر
دور از تو اندیشهٔ بَدان................................ پاینده مانی تو جاودان
ای دشمن ار تو سنگ خاره‌ای من آهنم............ جان من فدای خاک پاک میهنم
مهر تو چون، شد پیشه‌ام ..........................دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما............... پاینده باد خاک ایران ما
سنگ کوهت درّ و گوهر است....................... خاک دشتت بهتر از زر است
مهرت از دل کِی برون کنم........................... بَرگو بی مهرِ تو چون کنم
تا گردش جهان و دور آسمان به‌پاست............... نورِ ایزدی همیشه رهنمای ماست
مهر تو چون، شد پیشه‌ام ........................... دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو، کِی ارزشی دارد این جان ما............... پاینده باد خاک ایران ما
ایران ای خرّم بهشت من ........................... روشن از تو سرنوشت من
گر آتش بارد به پیکرم................................. جز مهرت در دل نپرورم
از آب و خاک و مهرِ تو سرشته شد گِلم ............. مهر اگر برون رود تهی شود دلم
مهر تو چون، شد پیشه‌ام ...........................دور از تو نیست اندیشه‌ام
در راه تو کِی ارزشی دارد این جان ما................ پاینده باد خاک ایران ما

[hedayat.m]

چندین ساله از این سرود
این بانگ آزادیست........کز خاوران خیزد...
خبری نیست.
اصلا پخش نمیشه.

[Mil@d]

دوستان عزیزم در CC با وجود اینکه می دانم همگی بارها و بارها سرود ای ایران را شنیده اید و با آن همخوانی کرده اید...باز هم برای کسانی که احیانا در هارد کامپیوترشان این سرود را ندارند قرار داده ام...اگه سم دریا سالار روشه چون کپی رایت داره حواستون باشه!!!!!!!

نکته اساسی اینکه بر اساس اطلاعات من این نسخه همان نسخه ای است که برای دانشکده افسری در سال 1323 ساخته شده است..
و می توتن گفت جر اولین اجراهای آن است...هیچگاه صدای خاطره انگیز استاد بنان از این سرود پاک نمی شود...هر کسی آن را بازخوانی کند باز هم بنان چیز دیگری است...

[External Link Removed for Guests]