1- سبك هرم وارونه (Inverted Pyramid )؛
2- سبك تاريخي (Chronological style)؛
3- سبك تاريخي به همراه ليد (Combination Style)؛
4- سبك پايان شگفت انگيز (Surprise ending )؛
افزون بر اين سبكها و به ويژه سبك چهارم كه نسبتاً جديد و مستلزم مهارت است و دو سبك ديگر به نامهاي سبك بازگشت به گذشته (نقطه مقابل سبك تاريخي) و سبك تشريحي (تشريح قسمت به قسمت خبر) هم مطرح هستند كه عملاً هر روزنامه نگاري درطول زندگي حرفه اي خود، خواسته و ناخواسته، به سوي آنها كشيده مي شود و شخصاً آنها را تجربه مي كند. اما بايد خاطرنشان ساخت كه استخوان بندي كلي سبكها را همان چهار سبك نخست تشكيل مي دهند.
پيش از پرداختن به بررسي اين سبكها ذكر اين نكته به صراحت ضروري است كه اگر كسب خبر كاري دشوار و توانفرساست، تنظيم خبر و ريختن آن در داخل يك سبك، كاري بس دشوارتر است.
دشواري اين امر هنگامي بيشتر معلوم مي شود كه شخص قصد داشته باشد به يک روزنامه نگار پرقدرت تبديل شود. در واقع نكته اين است كه شما صرفاً براي رفع تكيلف خبر نمي نويسيد، بلكه بايد خبر را براي خوانده شدن – و نه فقط چاپ شدن – بنويسيد و خواننده، خبر شما را نمي خواند، مگر آنكه توجه او به خبر جلب شده باشد و اين جلب توجه ميسر نخواهد شد مگر آنكه لباس خبر - با هما ن سبك ارائه خبر- چشم نواز و فاخر باشد.
«خبر محض» و «هنجار طبيعي»
حتي يك خبر محض (Straight news) يا خبر صرفاً خبر كه به آن خبر معمولي و خبر مستقيم و بدون تفسير هم مي گويند و همچنين سخت خبر (Hard news) هم خوانده مي شود. نمي تواند فاقد ساخت مناسب باشد. البته بديهي است كه خبر محض (يا همان خبر معمولي) اصلاً به معني خبر بي اهميت نيست. در ادبيات روزنامه نگاري براي خبر محض تعريف علمي مشخصي وجود دارد:
«خبر محض»، گزارشي است كه حول يك رويداد مشخص– در زمان و مكان مشخص– بدون اعمال نظر خبرنگار شكل مي گيرد و وظيفه آن انتقال جزئيات– تا حد امكان– در چارچوب محدوديتهاي زماني و مكاني است. «خبر محض» بخش اعظم توليد تحريريه هاي مطبوعات و مطالب صفحة اول روزنامه ها را تشكيل مي دهد.
خبر گزاريهاي بزرگ بين المللي يعني آسوشيتدپرس (AP )، يونايتدپرس اينتر نشنال (UPI)، فرانس پرس (AFP) ورويتر (REUTER) مدعي هستندكه همه خبرهايي كه ا زسوي آنها مخابره مي شوند خبر محض هستند.
بنابراين، تنظيم خبر محض كاري مهم و جدي است و از آنجا كه بحش اصلي مطالب روزنامه ها را خبرهاي محض تشكيل مي دهند، اين نوع خبر ها بايد سادگي و وضوح تمام تهيه شوند. پرهيز از لفاظي و حاشيه روي در تنظيم اين نوع ازخبرها، پايه و اساس كار را تشكيل مي دهد. اما در عين حال نبايد اطلاعات لازم و ضروري را به پاي اختصار و ايجاز خبري، قرباني كرد. بايد خبر را مثل يك ارگانيسم انساني تلقي كرد وگوشت و اسكلت را با هم ارائه نمود. پس بنابراين وقتي كه خبر محض مي نويسيم، بايد به فكر ساخت خوب و مناسب آن باشيم وآداب ويژه اي رابرا ي نيل به اين مقصود به جا آوريم؛ و اين ممكن نخواهد بود مگر آنكه از يك هنجار طبيعي پيروي شود. دستيابي به اين هنجار طبيعي بسيار ساده است؛ مشروط به اينكه به نحوة خبردهي مردم به يكديگر توجه شود. مردم بهترين خبر نگاران هستند، كوتاه، مختصر و مفيد خبر مي دهند وقتي كه مردم به يكديگر خبر مي دهند اصل مطلب رابدون حاشيه روي درهمان ابتدا مطرح مي كنند وبعد جزئيات ضروري را بيان مي نمايند به ديگر سخن، مي توان گفت كه مردم جالب ترين بخش خبر را ابتدا و اطلاعات تكميلي را در مرحله دوم ارائه مي كنند. به هنگام خبردهي هرگز ابتدا به پيشينة خبر و به پيش زمينه هاي آن نمي پردازند.
همين هنجار طبيعي خبردهي مردم، هيمشه بايد الگوي خبر نويسي خبر نگاران در زمنيه ارائه خبرهاي محض باشد: حركت از جالب ترين بخش خبر به سوي كم جاذبه ترين بخش آن. خبري که با اين سياق ساخته و پرداخته مي شود از سبک معروف به سبک هرم وارونه استفاده کرده است.
سبك هرم وارونه
درسبك هرم وارونه قاعدة هرم حاوي جذابترين ، ودر بسياري از مواقع، حاوي مهمترين بخش خبر (به شكل نگاه كنيد) است و نوك آن _ بخش انتهايي _ حاوي بي اهميت ترين بخشهاي ماجراست.
در واقع درسبك هرم وارونه مطالب با توجه به ميزان اهميت آنها از بالا به پايين تنظيم مي شوند.
گفتني است كه تعيين چگونگي پاگرفتن اين سبك خبرنويسي يك علت تاريخي مطرح مي كنند گفته مي شود كه اختراع تلگراف بيشترين تأثير را بر شكل گيري و تكوين سبك هرم وارونه گذاشت. پس از كشف تلگراف، روزنامه نگاران و به ويژه روزنامه نگاران آمريكايي، هنگام بروز جنگ داخلي درآمريكا به هنگام مخابرة خبر از ترس قطع ارتباط تلگرافي اصل مطلب را ابتدا مخابره مي كردند وسپس اگر ارتباط قطع نمي شد، ساير جزئيات خبر را مخابره مي نمودند.
در هر حال، همانگونه كه گفته شد، پاراگراف اول (ليد) در سبك هرم وارونه اصلي ترين بخش مطلب را در خود جا مي دهد و ساير پاراگرافها به ترتيب اهميت به دنبال پاراگراف اول مي آيند. اين توالي و چيدن مضامين و به عبارت بهتر طبقه بندي مضامين، در عين حفظ رابطه منطقي ميان اجزاي خبر بايد از مهمترين و اصلي ترين اجزاي اطلاعات به طرف بي اهميت ترين بخشهاي مطلب صورت پذيرد.
تأکيد اين نكته ضرور ي است كه: سبك هرم وارونه عمدتاً به دو منظور مورد استفاده قرار مي گيرد و مقبوليت دارد:
شيوة طبيعي نقل وقايع؛ چنانكه مردم درخبر دهي به يكديگر از همين شيوه وسياق پيروي مي كنند.
مشخص شدن سريع تكليف خواننده با متن: خواننده به محض خواندن پاراگراف نخست، اگر تمايلي به خواندن موضوع حس كند، بقيه مطلب را خواهد خواند و به اين ترتيب وقت او تلف نخواهد شد.
سبك هر م وارونه علاوه بر مزاياي فوق دو مزيت ديگر هم دارد:
الف- چونكه اصل مطلب درپاراگراف اول (ليد) مي آيد كار تيتر زدن هم آسان مي شود؛
ب- اگر به دليل تراكم مطلب قرار باشد كه از متن خبر كاسته شود، حذف پاراگرافهاي بعد كه حاوي مطالب بي اهميت تر هستند، امكان پذير است. مزيت ديگر سبك هرم وارونه اين است كه به سبب اختصار و ايجازي كه دارد، جاي كمتري در روزنامه مي گيرد و به اين ترتيب جا براي ساير خبرها باز مي شود و اين امر به تنوع مضموني روزنامه كمك مي كند ضمن اينكه خبرهاي بلند و طولاني اساساً خوانندگان كمتري دارند. در ميان روزنامه نگاران اين يك اصل پذيرفته شده است كه افزايش پاراگرافها با تعداد خوانندگان دقيقاً رابطه معكوس دارد يعني كه هر چه تعداد پاراگرافها بيشتر شود خوانندگان آن كمتر خواهند شد.
صفحه آرايان هم از مطالبي كه با سبك هرم وارونه تنظيم مي شوند، بيشتر استقبال مي كنند زيرا كه اين اخبار هم در هنگام تراكم مطلب، قابل كوتاه شدن هستند و هم به زيبايي صفحات كمك مي كنند هر چند كه بستن صفحات با خبر هاي كوچك براي صفحه آرايان دشورا تر است.
شايان ذكر است كه سبك هرم وارونه به رغم همة مزاياي آشكاري كه دارد، داراي معايبي نيز هست.
معايب سبك هرم وارونه:
ضعفهاي سبك هرم وارونه به قرا رزير هستند:
٭ خبر نگار به خاطر قدرت مانووري كه اين سبك از نظر جابه جايي عناصر خبري به او مي دهد، قادر به اعمال نظر مي شود؛
٭ خواننده چونكه اصل مطلب رادر پاراگراف نخستين خبر، خوانده است، ممكن است كه از مطالعة بقية خبر منصرف شود؛
٭ آنچه در پارگراف اول ( ليد) آمده است، دوباره درخبر تكرار مي شود.
كاربرد سبك هر م وارونه:
روزنامه نگاران از سبك هرم وارونه براي تنظيم خبر هاي مربوط به سمينارها، سخنرانيها و اخبا روزمره بهره مي گيرند.
متأسفانه برخي از خبرنگاران در هنگا م مصاحبه، ناخودآگاه سؤالات خود را به همان شيوه كه در سبك هرم وارونه مرسو م است مطرح مي كنند، يعني مهمترين سؤالها را در همان آغاز مصاحبه مي پرسند، در حالي كه اين شيوه باعث مي شود كه حركت و سمت و سوي مصاحبه به سوي يك مصاحبه بسته برود و مصاحبه شونده از همان آغاز گفت وگو با گارد بسته شروع كند و تا انتها اين وضعيت نامطلوب را حفظ نمايد. مطلوب اين است كه مصاحبه گر با سوالات معمولي و نه چندان مهم، مصاحبه شونده را به اصطلاح گرم كند. و در عين حساس نكردن او، به تدريج پرسشهاي كليدي خود را مطرح سازد. طبعاً نكاتي كه به آنها اشاره شد و در مصاحبه ها ي اختصاصي كاربرد دارند و در مصاحبه هاي عمومي و كنفرانسهاي مطبوعاتي بايد اصلي ترين پرسشها را به دليل كمبود وقت و نيز پيشگيري از طرح آنها به وسيلة خبرنگاران روزنامه هاي رقيب، در ابتدا مطرح ساخت.
(نمونه سبك هرم وارونه)
تقاضا براي نفت اوپك در سه ماهه دوم سال ميلادي جاري صد هزار بشكه در روز كاهش خواهد يافت.
بر اساس تازه ترين گزارش دبيرخانه اوپك، در حالي كه تقاضاي جهاني براي نفت در سه ماهه اول سال جاري با صد هزار بشكه افزايش به 55/65 ميليون بشكه در روز خواهد رسيد، درخواست براي نفت اوپک کاهش خواهد يافت و به سطح 3/23 ميليون شبکه در روز مي رسد.
به اين ترتيب روند كاهش سهم اوپك از بازار جهاني آنچنان ادامه خواهد يافت. ميانگين تقاضا براي نفت خام اوپك در سال جاري 62/24 ميليون بشكه در روز پيش بيني شده است كه از ميانگين سال گذشته كمتر است.
همچنين دبير خانه اوپك در مورد تقاضاي جهاني نفت در سال جاري پيش بيني هايي كرده است.
.
.
.
ادامه این مطلب رو می توانید در سایت زیر مطالعه بفرمایید:
[External Link Removed for Guests]
امیدوارم مفید باشه
ما داغ دل را گذارد