اقتصاد خانواده

[misam5526]

با خسيسي همسرمان چه کنيم ؟

نويسنده: ديانا رحمتي




همه ما مي دانيم که خساست امري ذاتي است نه اکتسابي . پول و درآمد براي اين افراد تمام زندگي است . آنها محبت را با پول مي سنجند و حتي هديه اي که مي خرند بر کيفيت و نوع آن توجه اي ندارند . در منزل اين افراد تصميم گيري براي خريد هر وسيله ساده اي بايد بااجازه آنان باشد و براي صدور اين مجوز نيز بايد دلايل قانع کننده اي ذکر شود ترس از بروز واکنشي نامطلوب از سوي آنان بر همه رفتارها و روابط زندگي سايه مي اندازد و آزادي عمل را ازهمه افراد خانواده سلب مي کند . اين افراد در برآوردن نيازهاي فردي خود نيز امساک و خساست به خرج مي دهند تا حدي که سلامتي آنها هم ممکن است به خطر بيفتد .
از اين روست که امروزه زنان خانه دار که البته تعداد آنها روز به روز در حال کاهش است از اينکه بايد براي دريافت هزينه هاي شخصي و تامين مخارج زندگي به دستان همسر خود نگاه کنند ، بيشتر از نسل گذشته عذاب مي کشند و شايد به همين دليل است که دختران امروزي قبل از تشکيل زندگي مشترک به فکر يافتن کار و شغلي حتي با حقوق اندک براي خود مي افتند . خصوصاً وقتي مردان خانواده افراد سخاوتمندي نباشند و بخواهند بر تمام مخارج زندگي به نوعي کنترل و نفوذ داشته باشند ، در چنين صورتي واقعاً ادامه زندگي براي زني که استقلال مالي ندارد دشوار است .
از نظر روان شناسان خساست يک نوع مشکل رواني است که افراد مبتلا به آن در همه رفتارهايشان دچار خست و امساک هستند . به لحاظ علمي ، خساست در شيوه خرج و پس انداز کردن ، رفتارهاي فردي و اجتماعي . ناتواني در برقراري ارتباط با ديگران ، گوشه گيري ، امتناع از حضور در جمع ، توجه بيش از حد به رفتارهاي ديگران و بررسي رفتارهاي آنها به قصد انتظار مشاهده مي شود .
تا زماني که فرد خسيس مجرد است خساست او فقط موجب تنها ماندن وي و دوري از جمع مي شود ، ولي وقتي تشکيل خانواده مي دهد اين مشکل رفتاري به مرور فاصله عميقي را ميان او و همسرش به وجود مي آورد ، چرا که او نمي تواند نيازهاي عاطفي و روحي و رواني همسرش را برآورده کند . حتي مردان خسيس هميشه از رفتارها و تلاش هاي فرزندانشان ناراضي هستند و آنها بر خلاف والدين ديگر که براي فرزندانشان هزينه مي کنند و به دنبال موفقيت آنها هستند ، نه تنها هيچ تلاش و کمکي براي پيشرفت آنها نمي کنند ، بلکه فقط از فرزندان خود توقع دارند .

طاقتم طاق شده است :
يکي از شکايات خانم هاي خانه دار از همسران خسيس شان اين است که در دادن خرجي منزل بيش از اندازه امساک مي کنند . خانم خانه اي که خود را در واقع محرم اسرار و شريک همسر خود مي داند از اينکه همسرش به هنگام خروج از منزل و رفتن بر سر کار مبلغ ناچيزي به عنوان خرجي يک روز بر روي اوپن آشپزخانه قرار مي دهد شکايت و گله گذاري مي کند و مي گويد : او که مي داند با اين پول چيزي نمي توان خريد اگر او بيشتر از اين مبلغ بگذارد آيا فکر مي کند من دشمن او هستم و تمام پول ها را حيف و ميل مي کنم . در حالي که اگر آن پول بيشتر از نياز من باشد من حتماً آن را ذخيره خواهم کرد و براي روز بعد که نياز دارم استفاده مي کنم . به اعتقاد يکي از خانم هاي خانه دار ، بدترين روش ممکن آن است که يک خانم هر روز به دست شوهرش نگاه کند و براي هر خريد حتي يک خريد کوچک منتظر باشد که همسرش به او پول بدهد . خصوصاً اينکه همسرش از خصلت خساست باشد .
خانم مسني که سال ها با خساست همسرش کنار آمده بود مي گويد : يک عمر با خساست همسرم ساختم و چيزي نگفتم ولي امروز ديگر طاقتم تمام شده و مدام با همسرم بدخلقي مي کنم بعضي موقع ها فکر مي کنم بايد انتقام آن روزهاي جواني که مي توانستم خوب زندگي کنم ولي نتوانستم را از او بگيرم .
يا خانم 50 ساله اي که مدام بايد براي خريد هر وسيله اي از منزل به شوهرش جواب پس بدهد ابراز نارضايتي مي کند و مي گويد : مگر من انسان نيستم آيا از خودم اين اختيار را ندارم که براي يک بار هم شده براي دلم از يک لباسي که خوشم آمده بتوانم براي خودم آن را خريداري کنم و مجبور نباشم براي خريد آن به همسرم پاسخگو باشم . تا کي ما زن ها بايد براي هر کاري به همسرمان پاسخ بدهيم و تمام فکر و زندگي مان اين باشد که چگونه خرج کنيم تا همسرمان اعتراضي نکند و او راضي باشد .

آنچه که زنان بايد انجام دهند :
در کنار خساست هاي مالي مردان و سختگيري هاي آنان بر زنان نبايد از ولخرجي هاي برخي زنان هم به راحتي گذشت . بسياري از زنان خانه دار که رنج کسب درآمد را نکشيده اند و از مخارج زندگي آگاهي ندارند توقعات زيادي از همسرانشان دارند . آنها بدون اينکه بدانند همسرشان توانايي مالي تامين تمامي هزينه هاي زندگي را به ميزاني که آنها مي خواهند دارند ، فقط مي خواهند به خواسته هاي مالي خود برسند .
اين گونه رفتارها نيز به مانند خساست مردان که قبلاً نيز گفته شد مي تواند فاصله عميقي را در روابط زن و شوهر ايجاد کند در حالي که بايد به ياد داشت که تنظيم برنامه خانواده بر اساس درآمد شوهر موضوعي است که بايد با دقت تمام از سوي خانم خانه صورت بگيرد و چون نمي توان درآمدها ، خرج ها و خلق و خوي افراد را با يکديگر تطبيق داد اين کار بايد توسط خانم خانه و بر اساس تجربيات خود او انجام شود .

راهکار :
زنان بايد بدانند که بيماري همسر خسيسشان درماني ندارد ، فقط بايد با او مدارا کنند و به عبارت ديگر او را تحمل کنند هر چند که سخت و دشوار است . به اعتقاد روان شناسان مقابله به مثل با اين افراد نتيجه اي نمي دهد شايد موجب تشديد رفتار آنان نيز بشود . بنابراين اگر تصميم به خريد وسيله اي براي منزل را دارند قبل از خريد با همسرشان مشورت کنند چرا که در غير اين صورت ممکن است با جنجال همسرشان رو به رو شوند . زماني که از رفتار او ناراحت مي شويد با او دعوا نکنيد بلکه با لحني ملايم به او توضيح دهيد که اين رفتار او باعث ناراحتي و خجالت شما شده است و او را به رفتاري منطقي تر تشويق کنيد . به فرزندان خود نيز رفتار مقابله به مثل با پدر را ياد ندهيم بلکه به آن ها بفهمانيم که اين عقيده پدر آنهاست و بايد احترام بگذارند . بهتر است براي تقسيم دخل و خرج منزل با آنها همفکري کنيم تا به تدريج تغييراتي در شرايط ايجاد شود .
منبع:مجله راه کمال شماره 24

[misam5526]

آثار روان شناختى قوانين اقتصادى اسلام در خانواده





تعاليم اسلام، قوانين اقتصادي ويژه اى براي خانواده دارد كه نه تنها نظام اقتصادي خانواده را اداره و تنظيم مى كند، بلكه در سلامت روانى، تعادل و تعالى خانواده و اعضاي آن نقش مؤثرى دارد. در اين قسمت، با بررسى سه امر اقتصادى مهم در خانواده از ديدگاه اسلام، يعنى مهريه، نفقه و ارث، تأثيرهاى روان شناختى آنها را مورد توجه قرار مى دهيم.

1. مهريه
«مهريه» از سوي مرد به زن داده شود.(1) مرد و زن در مورد مهريه و مقدار آن بايد به توافق برسند(2) و زن پس از ازدواج مالك مهريه مى شود و مى تواند در آن هرگونه تصرفى بكند. مهريه پيش از بعثت پيامبر (ص) نيز در ازدواجها وجود داشته و اسلام آن را تعديل و مواردى از آن را باطل اعلام كرده است.(3) در درجه اول، مهريه امر با ارزشى است كه از جانب مردي كه زن مى خواهد سالها با او زندگى مشترك داشته باشد، به او داده مى شود. قرآن از مهريه به «صدقه» تعبير مى كند كه نشانه راستين بودن علاقه مرد و افزون بر آن، به معناى صداقت در باور است. كلمه «نحله» نيز به معناى هديه و پيش كشى است.(4) اين امر تأثير روان شناختى ويژه اى در زن بر جاى مى گذارد. وى احساس مى كند مرد به او علاقه مند است و علاقه خود را در ميدان عمل نيز نشان داده و حاضر است هزينه آن را بپردازد. اينكه چرا مرد بايد پيشكش را بپردازد، به تفاوت روان شناختى زن و مرد در عشق ورزي باز مى گردد. بدون شك جذابيت ظاهري و روانى جنس زن از مرد بيشتر است و همين امر موجب شده كه امروزه بيشتر فرهنگها از زن به سان وسيله ي مناسبى براى تبليغات، استفاده كنند؛ در نتيجه مرد به سوى زن كشيده مى شود و زن نيز با حيا و خوددارى اين جاذبه را بيشتر مى كند؛ چنان كه در حيوانات نيز چنين وضعيتى ديده مى شود و حيوان نر هميشه به دنبال جفت خود مى دود.(5) در اين رابطه مرد با هديه اى، موجبات رضايت زن به پيوند ازدواج را فراهم مى كند.
نكته دوم، ارزش اقتصادى مهريه براى زنان است. وضعيت زيستى و اجتماعى زنان به گونه اى است كه در همه دوره هاي تاريخ، در بعد اقتصادى از مردها پايين تر بوده اند.(6) زنان در مدت بارداري و پس از زايمان كه به شيردهى و پرورش نوزاد مى پردازند، عملا نمى توانند فعاليت و كار درآمدزايى داشته باشند. افزون بر اين، حتى در عصر حاضر در بيشتر جوامع مسؤليت اداره خانه با زنان است و اين خود وقت بسياري از آنها مى گيرد، بدون آنكه در برابر آن در آمدى كسب كنند؛ از اين رو، قرار دادن مهريه براى خود زن و نه پدر يا خويشان او، پشتوانه اقتصادي نسبتا مطمئنى را براى او فراهم مى آورد تا با دلگرمى بيشتري به ايفاي مسؤليتهاي خانوادگى بپردازد. در متون اسلامى، شواهدي وجود دارد كه اهميت اقتصادي مهريه را براي زنان نشان مى دهد. به طوركلى، ندادن مهريه به زن نوعى دزدى به شمار رفته است.(7) اين امر باعث مى شود رابطه جنسى مرد با همسر قانونى خود مانند روابط غيرمشروع به نظر برسد(8) و حتى در روايات آمده است خداوند يكى از گناهانى را كه نمى بخشد،(9) انكار مهريه زن و ندادن مهريه به او است. حال اگر مهريه تنها جنبه اي عاطفى داشت و صرفا زمينه اي براى آغاز يك زندگي خانوادگى بود ندادن آن به زن به اين شدت مذمت و توبيخ نمى شد. نكته ي ديگر، تأكيد رضايت طرفين بر مهريه است(10) كه همين امر آن را قانونى مى كند و حتى اگر مقدار آن بسيار زياد باشد،(11) قابل انكار و ترك نيست. اين جنبه هاي مهريه نيز اهميت اقتصادى آن را نشان مى دهد.
مهريه در مرد نيز آثار روان شناختى ويژه دارد. در درجه اول، او درمى يابد كه ازدواج امري آسان نيست و از همان ابتدا بايد براي آن سرمايه گذارى كند. همين امر موجب مى شود او با بينش بالاتر و شناخت عميق تري به ازدواج روى آورد. در درجه دوم، تأثير مهريه به پس از ازدواج بازمى گردد. به طوركلى اگر براي كسب چيزى سرمايه گذاري كنيم، راضى نمى شويم آن رابه سادگى از دست بدهيم. حال هر چه اين سرمايه گذارى بيشتر و گسترده تر باشد، چشم پوشى از آن دشوارتر و با تأمل بيشتر است. بر اساس نظريه هماهنگى شناختى فستينگر، كسى كه براي كارى يا قبول عضويتى هزينه بيشترى پرداخت كرده باشد، خود را به قابل تحمل بودن وضعيت بيشتر متقاعد مى كند.(12) در مورد ازدواج نيز مرد سرمايه گذاري عاطفى و مادي گسترده اي كرده است و به همين جهت نمى تواند به آسانى از آن دست بردارد. به دلايل ياد شده، مهريه نبايد مقدار ناچيزي باشد.(13) البته به لحاظ قانونى ازدواج با مهريه پايين نيز صحيح است، ولى با توجه به بعد روان شناختى آن توصيه مى شود مهريه مقداري باشد كه فرد نتواند به آسانى از آن بگذرد.
در مجموع مى توان گفت مهريه هديه اى است كه پيوند زن و شوهر را از ابتداى زندگى تقويت كرده و زمينه پديدآيى و گسترش روابط عاطفى مثبت را فراهم مى كند. البته محبت بين زن و مرد، ريشه ها و زمينه هاى اساسى مى طلبد كه قرار دادن مهريه فقط براي تقويت آن است نه ايجاد آن؛ از اين رو، زياد گرفتن مهريه موجب محبت نمى شود و در كلمات اهل بيت (ع) نيز آمده است: مهريه را به عنوان يك هديه محسوب كنيد؛(14) زيرا اگر در مقدار آن زياده روي كنيد، بيشتر موجبات دشمنى بين زن و مرد را فراهم خواهيد كرد.(15) همچنين گفته شده بهترين زنان مسلمان، زيباترين و كم مهريه ترين آنان هستند.(16)
برخى پس از بررسى تبيينهاي مختلف جامعه شناختى مهريه، تعبير هديه و پيشكش را براى آن مناسب تر با مبانى اسلامى مى دانند. مفاهيم معرف مهريه ي مانند نحله، صداق، عطيه و كابين، بر هديه و بدون عوض بودن مهريه دلالت صريح دارند، توصيه هاي اخلاقي مؤكد به كم گرفتن آن، بناى تعاليم دين بر تسامح در محاسبه ارزش مادى و اقتصادي آن از راه معرفى برخى معادله هاي معنوي، سفارش به بخشش رضامندانه آن از سوى زن به عنوان راهى براي تحكيم بيشتر خانواده، ارجاع مقدار آن به رضايت طرفين، تحليل موقعيت مرد در جريان زناشويى، مسئله ي تقاضامندي وي و برخى امور ديگر، بر هديه بودن اين حق مالى در تعاليم اسلامى دلالت دارد. در مورد استحقاق يك سويه زن نسبت به دريافت اين هديه نيز، افزون بر نكاتى كه گذشت، به اين امور اشاره شده است: اخذ تعهد محكم به تشكيل يك زندگى مشترك مادام العمر، قبول مسئوليتهاي متنوع ناشى از پيمان زناشويى، ابراز قدردانى به پاس اجابت از سوى زن، ايجاد زمينه مناسب جهت ارضا و شكوفايى تمايلات اصيل انسانى، محروميت زن از تحصيل برخى هزينه هاي فردي و اجتماعى ناشى از ايفاى مسئوليتهاى خانوادگى و ابراز محبت و ايجاد عشق و علاقه وافر به عنوان مهم ترين سرمايه تحكيم و تثبيت خانواده.(17) به نظر مى رسد اين تبيين، تا حدى جنبه هاي مختلف مهريه را مورد توجه قرار داده است.
نكته قابل توجه در فرهنگ ايران در عصر كنونى، فزونى مهريه و به تبع آن دشوارى ازدواج به سبب موانع گسترده است. دختران ايرانى با وجود تحصيلات بيشتر باز به دنبالى مهريه اى بيشتر بوده اند. پيروزي انقلاب اسلامى موجب شد كه براى مدتى، مهريه ها به حالت عادى و متعادل باشد، ليكن پى از چند سال باز روند رو به افزايش مهريه ادامه يافت.(18) در تبيين جامعه شناختى فزونى مهريه، امور ذيل بيان شده است: نسيه بودن مهريه، غلبه روحيات اقتصادى و نگرشهاى محاسباتى، عدم استيفاى كامل حقوق زن، طلاق و كنترل تمايلات نوجويانه مرد، ارتقاى منزلت اجتماعى زن، بالا رفتن هزينه ها و تشريفات ازدواج و شيوع ازدواجهاى برون فاميلى.(19)
از آن جا كه مهريه از نظر شرعى و قانونى، در هر حال بر عهده ي مرد است، فزونى مهريه او را در تعهدات مالى سنگين تري قرار مى دهد؛ مهريه در ازدواج موفق، معمولا از سوى زن مطالبه نمى شود و در اين رابطه، به ندرت مشكلى بروز مى كند؛ اما اگر ازدواج ناموفق باشد و به طلاق بينجامد، مرد بدترين وضعيت را خواهد داشت. با توجه به اين واقعيتها تعديل ميزان مهريه با نگاهى دقيق تر به آن، به صورت يك بدهى قطعى مى تواند از بروز مشكلات بعدى تا حدى جلوگيري كند. در غير اين صورعت، مهريه كه به عنوان ابزاري براى تحكيم روابط خانوادگى و پيوند زناشويى در نظر گرفته مى شود، به زمينه اى براي دشمني و بروز مشكلات بيشتر تبديل مى گردد.

2. نفقه
بر اساس تعاليم اسلام مخارج اقتصادي خانواده، يعنى زن و فرزندان، برعهده مرد است.(20) اين مخارج كه شامل محل سكونت،(21) خوراك و پوشاك(22) و ساير امور وابسته به آنها مانند تحصيلات است، بايد با توجه به زندگى زن و فرزندان و شرايط زمانى و اجتماعى آنها باشد. زن در امور اقتصادي خانواده مسئوليتى ندارد، هرچند درآمد زيادي داشته باشد. مسئوليت اساسى زن همراهى در روابط مناسب در زندگى خانوادگى است و فقط كوتاهى در اين امور در زمينه خانواده، براى زن مسئوليت آور است. در خانواده، زن مسئوليت برقرارى روابط مناسب با همسر، توليد نسل و پرورش فرزندان را بر عهده دارد و درگير نشدن او در تأمين مخارج خانواده، فراغتى براي او ايجاد مى كند كه بتواند با آرامش بيشترى به ايفاى مسئوليتها بپردازد. نكته جالب توجه در مسائل خانواده آن است كه مخارج زن بيش از مرد است. بسياري وسايل خانه بيشتر مورد استفاده زن است، و افزون بر آن، لباس و وسايل زينتى براى زن اهميت بيشتري دارد. اين امور لازمه ي نقش زن در خانواده است و كمبود و فقدان آنها، در درجه اول زن را با مشكل روبه رو مى كند. اگر زن خود بخواهد به تأمين اين امور بپردازد، ناگزير در ايفاي مسؤليتهاي همسري و مادري با مشكلاتى بسيار روبه رو خواهد شد. توجه به اين قانون و سعى در اجراى مناسب آن، مرد و زن را در يك فضاى روان شناختى ويژه اي قرار مى دهد، به گونه اى كه مرد خود را مسئول تأمين مخارج خانواده مى داند و با نگرشى مثبت به فعاليتهاى اقتصادى و هزينه كردن براى خانواده مى پردازد. در اين حالت، انتظار او از زن به ايفاى مسئوليتهاى خانوادگى محدود مى شود. در همين رابطه، فعاليت و كار زن در خانه نيز كمكى است كه زن به اداره ي خانواده مى كند، در حالى كه مسئوليت اساسى او نيست. زن براي تأمين مخارج خود، به فعاليت اقتصادى نيازى ندارد و در اين راستا خود را مديون مرد مى داند كه اين امر نوعى وابستگى به همسر در او پديد مى آورد. اين احساس وابستگى موجب مى شود وظايف همسري و مادري را تا حد توان و با عشق و علاقه انجام دهد.
از نظر اسلام، زن داراي استقلال اقتصادى است و اختيار مصرف اموال خود در جهات گوناگون را دارد،(23) هرچند شايسته است به گونه اي رفتار نكند كه انسجام خانواده را مختل سازد. از سوى ديگر، اداره ي اقتصادى خانواده برعهده ي مرد مى باشد و در اين مورد زن بايد با هماهنگى و رضايت شوهر رفتار كند. اين امر به وحدت و انسجام خانواده كمك مى كند و مديريت خانواده راكه در واقع مبتنى بر اداره اقتصادي خانواده است و پيش از اين به آن اشاره شد و آيات قرآن نيز شاهد آن است، به نوعى وحدت و قوت مى بخشد.(24) بر همين اساس، از نظر اسلام زن ملزم نيست براى اداره خانواده به فعاليت اقتصادي درآمدزا بپردازد، هرچند اين فعاليت مادام كه به مسئوليتهاى خانوادگى او آسيبى نرساند و حقوق ساير اعضاي خانواده پايمال نشود، براي او جايز است.
بخشى ديگر از نفقه مربوط به هزينه فرزندان در كودكى يا وقتى است كه نيازمند باشند، و هزينه والدين هنگام نيازمندى است. از نظر اسلام، حقوق متقابل بين فرزندان و والدين مستلزم آن است كه در صورت نيازمندى هر يك و توانايى ديگري بر تأمين مخارج او، به كمك او بشتابد و اداره اقتصادي او را برعهده گيرد. اين قانون اقتصادي اسلام در خانواده نشان مى دهد كه اسلام خانواده را در چهارچوب خانواده ي هسته اي زن و شوهر نمى داند، بلكه خانواده را گستره اي از خويشاوندان درجه ي اول، يعنى فرزندان، فرزندان آنها، پدر و مادر والدين در نظر مى گيرد. اين نگاه به خانواده روابط عاطفى و اجتماعى گسترده اي رابه دنبال مى آورد كه در بحث خويشاوندى به آن اشاره شد.

3. ارث
«ارث» يكى ديگر از قوانين اقتصادي خانواده است كه در اسلام بر آن تأكيد شده و براي هر مرتبه از افراد، درصدى از مال بر جاي مانده از متوفى قرار داده شده است.(25) اين درصد بر اساس تعلق خانوادگى است و با وجود برخى افراد، سهمى به بقيه نخواهد رسيد. اولين مرتبه ارث در اسلام به فرزندان و والدين فرد متوفى مربوط است كه در صورت زنده بودن آنها سهمى به مراتب بعدى، مانند خواهر و برادر متوفى، نخواهد رسيد. ارث افزون بر آن كه نوعى پشتوانه اقتصادي براي افراد خانواده است، تأثيرى روان شناختى نيز بر آنها دارد. اين امر در واقع تقويت وابستگى و تعلق خانوادگى است كه ناخود آگاه موجب مى شود فرد به روابط عاطفى با والدين يا فرزندان ادامه دهد. البته روابط عاطفى بين اعضاي خانواده بايد فراتر از منافع اقتصادى باشد، ولى گاه مبادي شناختى و عاطفي روابط استحكام ندارند و همين تعلق اقتصادي مى تواند زمينه اي براى تقويت مبادى ديگر رابطه شود. قانون ارث نيز شاهد ديگرى براى گستره نظام خانواده است و بايد به جنبه هاي رابطه اى آن توجه شود، تا زمينه اي را براى تقويت انسجام خانودگي فراهم کند.

پي نوشت :

1. ر.ک: رساله هاي فقهي و آيات قرآن مانند سوره ي نساء، 4.
2. «ما تراضيا عليه...» کليني، فروع کافي، ج 5، ص 378.
3. مطهري، نظام حقوق زن در اسلام ص 238.
4. همان، ص 235.
5. همان، ص 232 - 234.
6. امام رضا (ع) در سخني، با بيان دلايل تشريع مهريه، به اين امر اشاره دارد: «... مع ان النساء محضورات عن التعامل و المتجر...» حرعاملي، وسائل الشيعة، ج 15، باب 1، ح 9.
7. عن ابي عبدالله (ع): «السراق ثلاثة... مستحل مهور النساء...» مجلسي، بحارالانوار، ج 103، ص 349.
8. قال النبي(ص): «من ظلم امرأة مهرها فهو عند الله زان...» همان؛ حرعاملي، وسائل الشيعة، ج 15، ص 22.
9. «ان الله تعالي غافر کل ذنب الا من جحد مهرا...» همان.
10. عن ابي عبدالله (ع) سألته عن المهر ما هو؟ قال: «ماتراضي عليه الناس» کليني، فروع الکافي، ج 5، ص 378.
11. «الصداق ما تراضيا عليه الناس من قليل او کثير فهذا الصداق» حرعاملي، وسائل الشيعة، ج 15، ص 2.
12. صديق اورعي، غلامرضا، جامعه شناسي مسائل اجتماعي جوانان، ص 111.
13. در روايتي از اميرمؤمنان (ع) نقل است که فرمود: دوست ندارم مهريه ي زن از ده درهم کم تر باشد که مشابه پول زنا شود ( حرعاملي، وسائل الشيعة، ج 15، ص 11).
14. مجلسي، بحارالانوار، ج 100، ص 353.
15. «لا تغالوا بمهور النساء فتکون عداوة» حرعاملي، وسائل الشيعة، ج 15، ص 10.
16. «افضل نساء امتي اصبحن وجهها و اقلهن مهرا» کليني، فروع الکافي، ج 5، ص 324.
17. شرف الدين، سيد حسين، تبيين جامعه شناختي مهريه، ص 302 - 371.
18. محسني و...، ازدواج و خانواده در ايران، ص 319 و 322.
19. شرف الدين، تبيين جامعه شناختي مهريه،ص 68 - 318.
20. عن ابي عبدالله (ع) قال قلت له: من الذي اجبر عليه و تلزمني نفقته؟ قال: «الولدان و الولد و الزوجة» حرعاملي، وسائل الشيعة، ج 15، ص 237.
21. «أسکنوهن من حيث سکنتم من وجدکم» طلاق، 6.
22. «يشبعها و يکسوها...» حرعاملي، وسائل الشيعه، ج 1، ص 224، ح 5.
23. «للرجال نصيب مما اکتسبوا و للنساء نصيب مما اکتسبن» نساء 32.
24. «الرجل راع علي اهل بيته و کل راع مسوول عن رعيته و المرأة راعية علي مال زوجها و مسوولة عنها» نوري، مستدرک الوسائل، کتاب نکاح، باب 62، ح 3.
25. نساء، 11، 12 و 176.

[misam5526]

آیا آن قـدر ولخـرجی کرده اید که به همه مقروض شده اید؟
خوب نگران نباشیـد، شـما تـنها فـردی نیـستید کـه در یک چنین شرایطی قرار گرفته است. زندگی مدرن به گونـه ای است که خواه نا خواه ما را به سمت خرج کردن میکشاند.
بـه هر حال اگر می خواهید کلیه ی بدهی هایتان را صـاف کرده و بـه آرامش ذهنـی دسـت پیـدا کنـید، بـاید به صورت ریشـه ای بـا این مشکل برخورد کرده و جلوی ولخرجیـهای بیهوده ی خود را بگیرید.
در این مقاله چند تکنیک به شما آموزش داده می شود که به واسطه ی آنها می توانید مانع از زیاده روی در خرج کردن پولهایتان شوید.
1- متوجه باشید که چه مقدار پول خرج می کنید
افراد بسیاری که به خرج کردن معتاد شده اند، دیگر متوجه نیستند که چه مقدار پول خرج می کنند. ابتدا باید دقت کنید که هر آیتمی که قصد خرید آن را دارید چه قیمتی دارد و برای خرید هر یک از آنها باید چه مبلغی را پرداخت کنید، این امر می تواند به شما کمک کند که حساب پول هایتان را داشته باید و ببینید آیا واقعاً به تمام چیزهایی که می خواهید بخرید، احتیاج دارید یا خیر. به عنوان مثال یک شب که بیرون می روید، ببینید چقدر خرج می کنید. گاهی اوقات افراد آنقدر پول نوشیدنی و غذای دوستان خود را حساب می کنند که اصلاً متوجه نمی شوند جیبشان خالی شده. این افراد زمانیکه به خانه بر می گردند احساس می کنند که باید مقداری از اسکناس هایشان را گم کرده باشند، غافل از اینکه تمام آنها را خرج دوستانشان کرده اند. شاید چیز گرانی هم نخریده باشند و فقط هزینه ی چای، قهوه، و بستنی و ... بچه ها را حساب کرده باشند؛ اگر با دقت بیشتری به این نوع خرج کردن های خود نگاه کنید، می بینید که اصلاً نیازی به خرید هیچ یک از آنها نبوده است.
2- تصمیمات آنی برای خرج کردن نگیرید
اگر شما جزء افرادی هستید که به طور آنی تصمیم می گیرند تا اجناس گرانقیمتی را خریداری کنند، باید بر روی این خصوصیت اخلاقی خود تجدید نظر کنید. اگر چیزی را می بینید که واقعاً خوشتان می آید و می خواهید آن را همان لحظه بخرید، یک لحظه صبر کنید، حداقل یک روز به خودتان وقت بدهید تا بیشتر روی خرید آن فکر کنید، شاید به این نتیجه رسیدید که اصلاً به آن نیازی ندارید. اگر هم به آن احتیاج داشته باشید بر می گردید و آن را تهیه می کنید. با انجام این کار فرصت پیدا می کنید تا اجناس مشابهی که از کیفیت بالاتری برخوردار هستند را نیز پیدا کنید.
3- به مکان هایی که به راحتی می توان پول خرج کرد نروید
اگر ما وقت زیادی را در مکان های خاصی صرف کنیم، خود به خود به سمت پول خرج کردن کشیده می شویم. این نوع پول خرج کردن ها صرفاً احساسی هستند. بنابراین باید سعی کنید تا آنجایی که می توانید اطراف مغازه های مورد علاقه تان پرسه نزنید. به پارک و یا جایی بروید که وسوسه پول خرج کردن به پایین ترین میزان خود برسد.
4- در زمان خرید اهداف خود را معین کنید
پیش از اینکه به قصد خرید خانه را ترک کنید، لیستی از تمام چیزهایی که به آن احتیاج دارید تهیه کنید. این کار بیانگر آن است که شما تنها چیزهایی را می خرید که به آن احتیاج دارید و اجناس را تنها به این خاطر که "خوشم آمد" نمی خرید. هیچ گاه بدون تعیین اهداف خرید، پا به بازارهای خرید نگذارید.
5- مایحتاج خود را اولویت بندی کنید
پیش از اینکه جنسی را بخرید، ببینید ارزش آن چقدر است و تا چه حد به آن احتیاج دارید. اگر این کار را واقع بینانه انجام دهید، آنوقت متوجه می شوید که از هر 10 آیتمی که یادداشت کرده اید، تنها به 8 مورد آن نیاز داشتید. اگر برای این کار یک روز به خودتان مهلت بدهید، آنوقت زمانی که برای خرید بیرون می روید، تنها چیزهایی را تهیه می کنید که واقعاً به آن نیاز دارید.
6- از روی عادت پول خرج نکنید
در اکثر موارد بیشتر ولخرجی های روزانه ما تنها از روی عادت شکل می گیرند. در بسیاری از مواقع این مخارج روزانه غیر ضروری به نظر می رسند. به عنوان مثال اگر هر روز صبح در مسیر خود به محل کار یک فنجان قهوه می خرید، چرا این پول را برای خرید یک قهوه ساز پس انداز نمی کنید؟ و یا اگر هر روز 2 -3 هزار تومان صرف نهار می کنید، به آن معنا نیست که مجبور هستید تا آخر عمر این کار را انجام دهید. از خانه نهار ببرید. کلیه آداب خرج کردن خود را مجدداً ارزیابی کرده و ببینید که آیا انجام آنها ضروری است یا خیر؛
7- برای خود محدودیت های مالی محکم تعیین کنید
اگر واقعاً نمی توانید جلوی ولخرجی های بی مورد خود را بگیرید، بهتر است به صورت هفته ای، میزان محدودی پول به خودتان بدهید. این پول باید نقد باشد، چراکه کنترل و رسیدگی به آن راحت تر است. اگر یاد بگیرید که با ماهی 200 هزارتومان مخارج روزمره خود را بگذارانید، برای پول هایتان ارزش بیشتری قائل می شوید و آداب صرفه جویی را به خوبی یاد می گیرید.

[misam5526]

عشق و اسکناس؛ اهمیت وفاق مالی در روابط








مبحث رابطه زناشویی و مقوله ی سرمایه گذاری هر دو به نوبه ی خود مفاهیم پیچیده ای هستند و درآمیختن این دو مطلب می تواند منشاء ایجاد فاجعه باشد. در این مقاله قصد داریم تا کارهایی را که شما باید (و نباید) با پول خود در یک ارتباط جدی انجام دهید را به شما آموزش دهیم.

نکته 1: حساب شخصی در مقابل حساب مشترک
تا آنجایی که تاریخ به ما اجازه ی بررسی می دهد، همیشه هم زوج ها و هم کارشناسان علوم اجتماعی هر دو بر سر مسئله حساب های شخصی و مشترک بحث و مناقشه داشته اند. کاملاً واضح است که در زندگی مشترک هر دو طرف در تلاش برای رسیدن به یک هدف هستند. زن و شوهر در عین حال که برای دست یابی به اهداف خود تلاش می کنند می بایست رابطه زناشویی خود را استحکام بخشیده و مسئولیت های اقتصادی خود را نیز به خوبی حفظ نمایند؛ و اما بحث در زمینه ی حساب بانکی به دو شکل زیر مطرح می گردد:
1) برخی معتقدند: حساب مشترک نوعی حس یگانگی و اتحاد ایجاد می کند که برای هر رابطه ی موفقی لازم است. اگر شما مسائل مالی را تفکیک کنید، با این کار حس "یکپارچگی" که لازمه ی هر ارتباط بلند مدت و موفقی هست را از بین برده اید.
2) عده ای دیگر بر این باورند: حساب های جداگانه این اجازه را به زوجین می دهند که استقلال خود را حفظ کرده و به واسطه ی این امر هر کس روی پای خود بایستد و رابطه دوام و استحکام بیشتری پیدا کند.

حق با کیست؟ بستگی دارد
پیش از آنکه بخواهید برای آینده ی اقتصادی خود و کسیکه دوستش می دارید برنامه ریزی کنید، ابتدا باید توجه خود را بر روی این نکته متمرکز کنید که شخصیت اقتصادی طرفین چگونه است. اخلاق و خصوصیات مالی افراد در این زمینه نقش مهمی را ایفا می کنند. اگر یکی از زوجین جزء آن دسته از افرادی باشد که در زمان مجردی به راحتی بر روی امور مالی خود کنترل داشته، نحوه ی صحیح خرج کردن پول را می دانسته، و از هم اکنون برای زمان بازنشستگی خود تدابیری را اندیشیده، به ندرت اتفاق می افتد که یک چنین فردی از حیطه قدرت خود دست برداشته و برنامه ریزی ها را با کسی که قرار است مابقی عمر خود را با او صرف کند در میان بگذارد و راضی به باز کردن حساب مشترک شود. از سوی دیگر اگر یکی از زوجین جزء افراد مستعد به ولخرجی بوده و راحت خرج کردن را حق خود بداند، تمایل به باز کردن حساب مشترک افزایش می یابد. بنابراین می توان نتیجه گرفت در صورتی می توان حساب مشترک باز کرد که هر دو طرف دارای خصوصیات مالی یکسانی باشند.

نکته 2) هر دو نفر باید پاسخگوی مخارج باشند
قبل از اینکه خیلی هیجان زده بشوید توجه کنید که این بدان معنا نیست که تنها یکی از طرفین هر زمان که تمایل داشت حق دارد در مورد چگونگی خرج کردن پول ها سوال و جواب کند. این امر در برای هر دو نفر صدق می کند. در بیشتر نامه هایی که من از طرف زوج ها دریافت می کنم خانمها (و کمتر آقایون) اظهار می کنند که همسرانشان در رابطه با مسائل مالی مانند یک کودک با او رفتار می کنند. این افراد شکایت می کنند که همسرشان درست مثل یک کودک به او مستمری و یا پول تو جیبی می دهد. در برخی موارد این مسئله صحت دارد اما در اکثر موارد زمانیکه کل ماجرا توضیح داده می شود، تازه به این نتیجه می رسیم که حق با همسرش است و او واقعاً قابلیت صحیح خرج کردن را نداشته و از اصول متعارف مالی بی اطلاع است.

مثال: داستان شهرام و الهام
ما می توانیم از شهرام و الهام درس خوبی بگیریم. قبل از اینکه این دو نفر با هم آشنا شوند، آقا صاحب یک رستوران بود و ماهی 2 میلیون تومان درآمد داشت. خانم معلم دبستان بود و درآمد ماهیانه اش چیزی در حدود 400 هزار تومان بود. روز که آنها به من مراجعه کردند الهام شکایت می کرد که شهرام تنها ماهی 200 هزار تومان به او پول می دهد تا خرید خانه کند و مخارج زندگی را بگذراند. الهام از این کار ناراحت می شد و دوست نداشت شهرام به او پول تو جیبی بدهد. این مسئله آنقدر برایش گران تمام شده بود که درخواست طلاق رد کرد. الهام به عنوان یک خانم تحصیلکرده احساس می کرد درآمدش بطور کامل مال خودش است و هر طور که بخواهد می تواند آنرا خرج کند.
اجازه دهید تا با نگاهی ریزبین تر به این مسئله بپردازیم. حقیقت اینجاست که هر یک از این دو نفر قبل از ازدواج حساب های جداگانه ی بانکی داشتند. الهام در ابتدای هر ماه حقوقش را مستقیماً به بانک می برد، هرچقدر که می خواست خرج می کرد و مابقی را پس انداز می نمود. پس از ازدواج شرایط زندگی به طور کلی تغییر پیدا کرد، مخارج زندگی آنها بالا بود و از آنجایی که آنها مجبور به پرداخت اجاره خانه و سایر هزینه ها بودند، شهرام احساس می کرد که همسرش نیز می تواند در پرداخت برخی از مخارج به او کمک کند و به سهم خود او را همیاری نماید. در ابتدای کار با هم توافق کرده بودند که 10% از مخارج را الهام پرداخت کند، اما ماه اول الهام همه ی پول ها را خرج کرد و نتوانست قبض ها را پرداخت نماید، نزد شهرام آمد و او را در جریان قرار داد، شهرام ناراحت شد و قبول نکرد که مبلغی در اختیار او قرار دهد، بنابراین قبض ها پرداخت نشدند و این امر سبب شد که از آن به بعد آقا به روش پول توجیبی با همسر خود برخورد کند.
نتیجه اخلاقی داستان: شاید قدری سختگیرانه باشد اما کاری که شهرام انجام داده درست بوده. اگر هر یک از طرفین قابلیت مسئولیت پذیری در رابطه با مسائل مالی را نداشته باشد، این حق از او سلب شده و کنترل امور اقتصادی از دست وی خارج می گردد. این مسئله به وی‍ژه زمانیکه پای فرزندان هم در رابطه باز می شود از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. دلیل مشکل الهام و شهرام این بود که چون خانم از قبل به روند مالی در زندگی مجردی خود عادت کرده بود، اطلاعی از هزینه های بالای زندگی نداشت به همین دلیل با ورود به زندگی مشترک، هزینه ها بیشتر از درآمد او شده بودند و به همین دلیل همیشه با کسری بودجه مواجه بود؛ اگر همینطور ادامه می داد ظرف چند ماه برشکست می شد.
این مسائل شوخی بردار نیستند و به زندگی شما مربوط می شوند. هیچ شروع مجدد یا امتحانی وجود ندارد. ادعای الهام کاملاً بچگانه بود. هرچند این مسئله گاهی اوقات واقعاً به صورت یک مشکل اساسی و جدی در می آید اما به محض اینکه الهام تصمیم گرفت مانند یک بزرگسال رفتار کند و دخل و خرج خود را کنترل نماید، از رتبه ی اقتصادی همسان در ارتباط برخوردار شد. نباید فراموش کنیم که این مطلب گاهی اوقات در مورد برخی از آقایون هم صدق پیدا می کند. در برخی از روابط، این خانم ها هستند که پس انداز و سرمایه گذاری کرده و مسئول کنترل مخارج هستند و آقایون بدون هیچ توجهی فقط به خرج کردن فکر می کنند. تنها به این دلیل که شما "مرد" هستید دلیل نمی شود مسئولیت مالی هم بر عهده شما باشد، در حقیقت این مسئولیت کسی است که صلاحیت و دانش بیشتری داشته باشد.

نکته 3: حساب دو امضایی
اگر هنوز هم خواستار داشتن حساب مشترک بوده و در عین حال نگران این مسئله هستید که یکی از طرفین سرمایه ی شما را به باد دهد، نگران نباشید. بیشتر بانک ها و تالارهای سهام امکان دو امضایی بودن حساب را در اختیار مشتری ها قرار می دهند تا شخص مطمئن شود که سرمایه ی او از بین نمی رود. در این حساب ها برداشت و یا جابجایی وجه بدون رضایت کتبی دو طرف امکانپذیر نخواهد بود. این قابلیت نه تنها جلوی کشمکش های بالقوه را می گیرد، بلکه از پول شما هم محافظت می نماید. از این گذشته اگر قرار باشد که برای هر خریدی امضای همسرتان هم باشد، این کار نهایتاً به خرج کردن کمتر می انجامد که به نفع هر دو طرف خواهد بود.
جنگ بر سر استرات‍ژی های پول و عشق
یکی دیگر از بحث هایی که ممکن است میان زن و شوهر اختلاف ایجاد کند، تکنیک های سرمایه گذاری است. اگر همسر شما محافظه کار است و شما فردی هستید که از قدرت ریسک پذیری بالاتری برخودارید، باز هم بهتر است که حساب های جداگانه باز کنید. در غیر اینصورت هر دو از دست هم ناراحت و عصبانی می شوید.

هشدار
1- اگر شما و همسرتان دید یکسانی به مسائل مالی دارید، می توانید حساب مشترک باز کنید.
2- اگر یکی از شما مستعد ولخرجی است، حساب دو امضائه باز کنید.
3- اگر دیدگاههای شما متفاوت است، حسابهای جداگانه باز کنید! چرا برای خودتان مایه دردسر درست کنید؟
4- اهداف مشترک خود را تنها محدود به مسائل مالی نکنید و آرمانهای مشترک دیگری هم داشته باشید.
5- تنها یک کارت اعتباری برای مواقع ضروری در اختیار داشته باشید.
6- با کمک از یک نرم افزار خوب مانند Microsoft Money و یا Quickenسیاهه مسائل مالی خود را ثبت و کنترل کنید.
منبع:http://www.mardoman.ne

[misam5526]

همانطور كه در خانواده، والدين بايد مديريت عاطفي، رواني و اجتماعي را براي ايجاد روابط دوستانه و رسيدن به تكامل خانواده به عهده گيرند و عمل كنند، بايد بر دخل و خرج خانواده نيز مديريت كنند. اهميت مديريت صحيح اقتصادي در خانواده مي‌تواند موجب استحكام بنيان خانواده و كاهش تنش‌ها و مشكلات خانوادگي شود. پدر و مادر در خانواده نقش اساسي را در امور مالي و كاهش مشكلات اقتصادي دارند. بسياري از جامعه‌شناسان اعتقاد دارند، زنان به دليل دقت نظر در اداره كردن امور مالي خانواده از موفقيت بيشتري برخوردارند.
مديريت اقتصادي خانواده در شرايط عادي بايد براساس ميزان درآمدهاي يكي از اعضاي خانواده و هزينه‌ها تنظيم شود. خانواده براساس شرايط حال تصميم‌گيري كند و در مديريت اقتصادي جايي نيز براي پس‌انداز در نظر بگيرد. اين نوع مديريت نشان از آينده‌نگري خانواده دارد و معمولاً دچار مشكلات مالي و اقتصادي نمي‌شود و در برابر مشكلات و عوامل پيش‌بيني نشده اقتصادي مقاومت مي‌كند.
درحال حاضر به دليل تجمّل‌گرايي، مخارج اضافه، نداشتن قناعت و صرفه‌جويي و الگوهاي مصرف نامناسب نيمي از خانواده‌ها با سه شيفت كار كردن نمي‌توانند هزينه‌هاي زندگي را تأمين كنند. اين خانواده‌ها در مديريت اقتصادي خانواده مشكل دارند و فرهنگ قناعت و صرفه‌جويي در اين خانواده‌ها بسيار كم‌رنگ است. بايد در خانواده صرفه‌جويي و درست مصرف كردن و به آن چه داريم، راضي باشيم فرهنگ‌سازي شود. فرهنگ مصرف صحيح موجب آرامش، شادابي و نشاط خانواده مي‌شود و بسياري از خانواده‌ها با وجود امكانات مالي خوب؛ امّا افسرده، مضطرب و ازهم‌گسيخته هستند. آنان بايد با آموخته‌هاي مذهبي از تجمّل‌گرايي و مصرف‌زدگي كه هزينه‌هاي خانواده‌ها را افزايش داده است مبارزه كنند. آمارها نشان مي‌دهد 80 درصد هزينه‌هاي زايد خانواده‌ها به دليل تجمّل‌گرايي و چشم و هم‌چشمي‌هاست.
بنابراين اقتصاد خانواده را بايد براساس داشته‌ها و درآمدها برنامه‌ريزي كرد، نه براساس خواسته‌ها. خداوند متعال در آيه 27 سوره بني‌اسرائيل درخصوص اسراف‌كاران مي‌فرمايد:
«اسراف مكن و مال خودت را پراكنده مساز، به درستي كه اسراف‌كنندگان برادران شيطانند و شيطان كفركننده پروردگار است.»
حضرت علي(علیه السلام) فرموده‌اند: « زياده‌روي و اسراف مكن، زيرا بخشش اسراف‌كار مورد ستايش نيست و تنگدستي او هم مورد ترحّم واقع نمي‌شود و اسراف و زياده‌روي موجب نابودي مال و ثروت و از بين رفتن بركت و مقدّمه فقر و تنگدستي است.»
منبع: روزنامه اطلاعات

[misam5526]

آيا آن قدر ولخرجي کرده ايد که به همه مقروض شده ايد؟ خوب نگران نباشيد، شما تنها فردي نيستيد که در يک چنين شرايطي قرار گرفته است. زندگي مدرن به گونه اي است که خواه ناخواه ما را به سمت خرج کردن مي کشاند. به هر حال اگر مي خواهيد کليه بدهي هايتان را صاف کرده و به آرامش ذهني دست پيدا کنيد، بايد به صورت ريشه اي با اين مشکل برخورد کرده و جلوي ولخرجي هاي بيهوده خود را بگيريد. در اين مطلب چند تکنيک به شما آموزش داده مي شود که بواسطه آنها مي توانيد مانع از زياده روي در خرج کردن پول هايتان شويد.

متوجه باشيد که چه مقدار پول خرج مي کنيد
افراد بسياري که به خرج کردن معتاد شده اند، ديگر متوجه نيستند که چه مقدار پول خرج مي کنند. ابتدا بايد دقت کنيد که هر آيتمي که قصد خريد آن را داريد چه قيمتي دارد و براي خريد هر يک از آنها بايد چه مبلغي را پرداخت کنيد، اين امر مي تواند به شما کمک کند که حساب پول هايتان را داشته بايد و ببينيد آيا واقعا به تمام چيزهايي که مي خواهيد بخريد، احتياج داريد يا خير. به عنوان مثال يک شب که بيرون مي رويد، ببينيد چقدر خرج مي کنيد. گاهي اوقات افراد آنقدر پول نوشيدني و غذاي دوستان خود را حساب مي کنند که اصلا متوجه نمي شوند جيبشان خالي شده است. اين افراد زمانيکه به خانه برمي گردند احساس مي کنند که بايد مقداري از اسکناس هايشان را گم کرده باشند، غافل از اينکه تمام آنها را خرج دوستانشان کرده اند. شايد چيز گراني هم نخريده باشند و فقط هزينه چاي، قهوه، و بستني و... بچه ها را حساب کرده باشند; اگر با دقت بيشتري به اين نوع خرج کردن هاي خود نگاه کنيد، مي بينيد که اصلا نيازي به خريد هيچ يک از آنها نبوده است.

تصميمات آني براي خرج کردن نگيريد
اگر شما جز» افرادي هستيد که به طور آني تصميم مي گيرند تا اجناس گرانقيمتي را خريداري کنند، بايد بر روي اين خصوصيت اخلاقي خود تجديد نظر کنيد. اگر چيزي را مي بينيد که واقعا خوشتان مي آيد و مي خواهيد آن را همان لحظه بخريد، يک لحظه صبر کنيد، حداقل يک روز به خودتان وقت بدهيد تا بيشتر روي خريد آن فکر کنيد، شايد به اين نتيجه رسيديد که اصلا به آن نيازي نداريد. اگر هم به آن احتياج داشته باشيد بر مي گرديد و آن را تهيه مي کنيد. با انجام اين کار فرصت پيدا مي کنيد تا اجناس مشابهي که از کيفيت بالاتري برخوردار هستند را نيز پيدا کنيد.

به مکان هايي که به راحتي مي توان پول خرج کرد نرويد
اگر ما وقت زيادي را در مکان هاي خاصي صرف کنيم، خود به خود به سمت پول خرج کردن کشيده مي شويم. اين نوع پول خرج کردن ها صرفا احساسي هستند. بنابراين بايد سعي کنيد تا آنجايي که مي توانيد اطراف مغازه هاي مورد علاقه تان پرسه نزنيد. به پارک و يا جايي برويد که وسوسه پول خرج کردن به پايين ترين ميزان خود برسد.

در زمان خريد اهداف خود را معين کنيد
پيش از اينکه به قصد خريد خانه را ترک کنيد، ليستي از تمام چيزهايي که به آن احتياج داريد تهيه کنيد. اين کار بيانگر آن است که شما تنها چيزهايي را مي خريد که به آن احتياج داريد و اجناس را تنها به اين خاطر که «خوشم آمد» نمي خريد. هيچگاه بدون تعيين اهداف خريد، پا به بازارهاي خريد نگذاريد.

مايحتاج خود را اولويت بندي کنيد
پيش از اينکه جنسي را بخريد، ببينيد ارزش آن چقدر است و تا چه حد به آن احتياج داريد. اگر اين کار را واقع بينانه انجام دهيد، آنوقت متوجه مي شويد که از هر 10 آيتمي که يادداشت کرده ايد، تنها به 8 مورد آن نياز داشتيد. اگر براي اين کار يک روز به خودتان مهلت بدهيد، آنوقت زماني که براي خريد بيرون مي رويد، تنها چيزهايي را تهيه مي کنيد که واقعا به آن نياز داريد.

از روي عادت پول خرج نکنيد
در اکثر موارد بيشتر ولخرجي هاي روزانه ما تنها از روي عادت شکل مي گيرند. در بسياري از مواقع اين مخارج روزانه غير ضروري به نظر مي رسند. به عنوان مثال اگر هر روز صبح در مسير خود به محل کار يک فنجان قهوه مي خريد، چرا اين پول را براي خريد يک قهوه ساز پس انداز نمي کنيد؟ و يا اگر هر روز 3- 2 هزار تومان صرف نهار مي کنيد، به آن معنا نيست که مجبور هستيد تا آخر عمر اين کار را انجام دهيد. از خانه نهار ببريد. کليه آداب خرج کردن خود را مجددا ارزيابي کرده و ببينيد که آيا انجام آنها ضروري است يا خير.

براي خود محدوديت هاي مالي محکم تعيين کنيد
اگر واقعا نمي توانيد جلوي ولخرجي هاي بي مورد خود را بگيريد، بهتر است به صورت هفته اي، ميزان محدودي پول به خودتان بدهيد. اين پول بايد نقد باشد، چراکه کنترل و رسيدگي به آن راحت تر است. اگر ياد بگيريد که با ماهي 200 هزارتومان مخارج روزمره خود را بگذارانيد، براي پول هايتان ارزش بيشتري قائل مي شويد و آداب صرفه جويي را به خوبي ياد مي گيريد.
منبع: بانک مقالات فارسی

[misam5526]

عادات صحیح اقتصادی





پویایی اقتصادی فقط به زمانی که جیب هایتان پر از پول است، محدود نمی شود. هر چند در یک چنین مواقعی باید به شدت به آداب مالی خود توجه داشته باشید، اما به هر حال باید این توانایی را نیز داشته باشید که پول هایتان را همین حالا نیز به بهترین شیوه کنترل و سپس سرمایه گذاری نمایید. بنابراین به جای اینکه نفستان در سینه حبس کرده و منتظر از راه رسیدن آن روز رویایی باشید که یک چک مبلغ بالا نصیبتان شود، همین حالا شیوه های صحیح نظارت بر مسائل اقتصادی را یاد بگیرید تا بتوانید خودتان را دارنده آن چک پر بها بکنید. در این مقاله چند نمونه از تکنیک های صحیح آداب مالی را برای شما ذکر می کنیم.

پرداخت خودکار
به جای اینکه انرژی خود را بیش از اندازه صرف کنید و به دنبال پاس شدن چک هایتان بروید و تمام مدت به آن فکر باشید که چگونه می توانید چند هزار تومان بیشتر پس انداز نمایید، اجازه دهید که سیستم های خودکار این کار را برای شما انجام دهند. چک حقوقتان را مستقیماً باید به حساب بخوابانید تا اولاً بیهوده به این بانک و آن بانک برای خورد کردن و یا نقد کردن پول ها نروید، و بعد هم بیش از اندازه اسکناس در جیبتان نباشد که در مواقع غیر ضروری هوس خرج کردنشان به سرتان بزند. می توانید به کارفرمای خود بگویید که حقوقتان را مستقیماً به حساب پس انداز و یا جاری شما بریزد. همچنین می توانید پول خود را در بازار بورس سرمایه گذاری کنید. بانک ها خدمات متفاوتی را برای شما فراهم آورده اند و به شما این اجازه را داده اند که پول هایتان را هر طور که خودتان تمایل داشته باشید در آنها پس انداز کنید.

از شعبه مرکزی بانک خود اطلاع داشته باشید
به جای اینکه هر بار نیار به پول دارید کنار باجه های خودپرداز بایستید، در طول هفته برنامه ریزی کرده و در طول ساعات اداری سری به شعبه اصلی بانکی که در آن حساب دارید بزنید. این کار هم شما را به کارکنان بانک معرفی می کند و هم از خرج کردن بیش از اندازه پول جلوگیری می نماید. همچنین با مراجعه به بانک دیگر هزینه های سیستم هوشمند بر شما متحمل نمی شود.

تنها یک کارت بانک را با خود حمل کنید
با هجوم کارت های بیشمار و بالا رفتن میزان استفاده از آنها، هیچ شکی وجود ندارد که ممکن است هر یک از شما بیش از یکی از آنها را داشته باشید. به هر حال هر نوع کارتی برای مصرفی خاص است و می توایند در موارد مختلف، از مزایای هر یک از آنها بهرمند شوید؛ اما به جای اینکه همه آنها را در کیف خود بگذارید، سعی کنید که تنها یکی از آنها را در کیف خود قرار دهید، تا بی دلیل وسوسه نشوید و همه پول هایتان را یکجا خرج نکنید و زمانی هم که به خرج و مخارج خود نگاه میکنید، اگر تنها یک کارت در دست خود داشته باشید خیلی راحت تر میتوانید دخل و خرج خود را با هم تطبیق داده و تصمیمی صحیحی در مورد نحوه خرج کردن پول هایتان اتخاذ نمایید. به دنبال کارت هایی باشید که مزایای بیشتری را در اختیار شما قرار می دهند. اگر به بانک بدهکار هستید، همیشه قصدهایتان را سر موقع پرداخت کنید و به اصطلاح خوش حسابی کنید تا خدمات گسترده تری به شما ارائه گردد.

حساب هایتان را تصفیه کنید
بیشتر افراد عادت ندارند که حساب های معوقه خود را چک کرده و آنها را تصفیه نمایند. این کار نه تنها شما را از نزدیک با بدهی ها و بستانکاری ها آشنا میکند، بلکه نوعی شیوه صحیح اقتصادی را به شما القا میکند که سبک بزرگان اقتصادی است. این حرکت یکی از تمرین های ابتدایی برای رساندن شما به درآمدزایی بیشتر است. همچنین این کار به شما کمک می کند که اگر بانک ها به طور ناخواسته هزینه های ناروایی را به شما تحویل کرده بودند، شما متوجه شده و جلوی آنها را بگیرید. حتی اگر هم هیچ گونه مشکلی را در مورد حساب های خود احساس نمی کردید، ما به شما پیشنهاد می کنیم که حساب های خود را به صورت ماهانه بررسی کنید تا همه چیز را در ذهنتان داشته باشید تا در صورت لزوم بتوانید به آنها استناد کنید.

به بانک سر بزنید
از آنجایی که چندی است استفاده از بانک های الکترونیکی روی کار آمده است هیچ شکی وجود ندارد که بسیاری از افراد ترجیح می دهند تا از این طریق واریزی ها و کارهای بانکی خود را دنبال نمایند. اگر سرتان خیلی شلوغ است سعی کنید که حداقل یک مرتبه در ماه به شعبه بانکی که درآن حساب دارید سر بزنید. با این کار هم خدمه و هم مدیران بانک بهتر شما را می شناسند. البته این امر هیچ چیز را برای شما تضمین نمی کند، اما زمانیکه شما وارد بانک شده و با تحویلدار صحبت می کنید، او می تواند شما را بهتر راهنمایی کرده و گزینه هایی را در اختیار شما قرار بدهد که به واسطه آنها بتوانید سود کمتری را به بانک پرداخت نمایید. از این گذشته زمانیکه یک ارتباط اجتماعی سالم و صمیمی میان شما برقرار شود، می توایند کارهایتان را راحت تر و سریع تر و با صرف هزینه های کمتر انجام دهید.

مراقب عملکرد اعتباری خود باشید
اعتبار بانکی شما رقمی است که نزد بانک نگهداری می شود و شما نمی توانید از آن اطلاع دقیقی داشته باشید. البته روش هایی هم وجود دارند که شما می توانید از طریق آن اطلاعاتی در مورد میزان اعتبار خود بدست آورید. گاهی اوقات با ثبت نام در سرویس هایی که گزارشی از عملکرد حساب ها و میزان اعتبار شما می دهند، میتوانید به طور دائمی میزان اعتبار خود را چک کنید. البته اگر همه افراد بخواهند در کلیه بانک ها اعتبار بالایی داشته باشند که نمی شود، به هر حال چک های برگشتی و بدهکاری همه جا وجود دارد و همین مسائل از اعتبار افراد می کاهند. به هر حال بد نیست که به میزان اعتبار خود نگاهی داشته باشید و ببینید که چگونه با پرداخت های به موقع می توانید میزان اعتبار خود را افزایش داده و موقعیت اقتصادی خود را ارتقا بخشید.

از نرم افزار استفاده کنید
امروزه نرم افزارهای بیشماری وارد عرصه های تجاری شده اند که به راحتی به شما کمک می کنند که بتوانید کلیه کارهایی که در بالا به آنها اشاره کردیم را در یک چشم به هم زدن انجام دهید. تخمین میزان بودجه، بررسی هزینه ها، تصفیه کردن، و برنامه ریزی بودجه بندی از جمله کارهایی می باشند که به راحتی با به گار گیری این نرم افزارها قابل انجام می باشند. نرم افزارهایی از قبیل Quicken هم برنامه های عظیم مدیریت اقتصادی را در اختیار علاقمندان قرا می دهند. بیشتر بانک ها و موسسه های مالی و اعتباری نیز به شما اجازه دانلود تراکنش هایی را می دهند که به واسطه آن بتوانید ذخیره کردن خسته کننده اطلاعات آماری و همچنین امکان بروز اشتباه را به طور کامل از بین می برند. برنامه های اینترنتی نیزمانند mint.com هم نیز انجام چنین کارهای را به عهده می گیرند و به راحتی به شما می گویند که با انجام چه کاری میتوانید پول بیشتری ذخیره کنید و یا چه کاری می تواند پول شما را زایل کند.

پول شناس باشید و آنرا درست خرج کنید
به جای اینکه انتظار داشته باشید که از آسمان برایتان پول برسد تا از وضعیت موجود نجات پیدا کنید، از چیزهایی کوچکی شروع کنید که فکر میکنید می توانید آنها راتحت کنترل خود در آورید، مانند این است که یک سکه 10 ریالی پیدا کنید و بعد تلاش کنید تا به واسطه آن به بالاترین درجات برسید؛ اما به خاطر داشته باشید که زمانیکه یک چیز به صورت عادت در شما شکل بگیرد، دیگر انجام دادن آن نیز به تلاش و کوشش نیاز ندارد. تمرین کردن عادات صحیح اقتصادی چیزی است که شما می توایند به آن افتخار کنید و روی آن حساب باز کرده و زمانی هم که سود باد آورده به سوی شما جاری شود، خیلی بهتر از گذشته می توانید روی آن برنامه ریزی کرده و در راه مناسب تری از آن استفاده کنید.

[misam5526]

منابع خانواده زمان، درآمد، فضای زندگی و ... است. از آن‌جا که منابع خانواده محدود است، تهیه تمام کالاها و خدمات مورد نیاز خانواده ممکن نیست.
هر سال اسفند و فروردین، ماه‌هائی است که خانواده‌ها هزینه‌هائی بیشتر از بقیه ایام سال دارند. آئین نوروز رسم و آدابی دارد که زندگی را تازه می‌کند اما این آئین هزینه‌آور است. با این حال باید بر انجام آداب پافشاری کرد. خرید شب عید، سفرهای نوروزی و ... اگر دقیق و درست و با رعایت اصول اقتصادی انجام شود برای هر خانواده‌ای شیرین خواهد بود و هزینه‌هایش هم بر زندگی خانواده‌ها سنگینی نخواهد کرد. این مسئله‌ای است که در قالب رعایت اقتصاد خانواده قادر به مراعات آن خواهیم بود. اقتصاد خانواده را می‌توان چگونگی سازماندهی و مدیریت منابع خانواده تعریف کرد. منابع خانواده زمان، درآمد، فضای زندگی و ... است. از آن‌جا که منابع خانواده محدود است، تهیه تمام کالاها و خدمات مورد نیاز خانواده ممکن نیست. پس باید از میان خواست‌های خود انتخاب به عمل آورد. انتخاب قلب اقتصاد است. انتخاب از میان خواسته‌های مختلف با توجه به هزینه‌ها، وظیفه اصلی اقتصاد خانواده است. اقتصاد خانواده به دنبال بهترین انتخاب می‌گردد و بهترین انتخاب برای خانواده، انتخابی است که بیشترین رضایت خاطر را برای بیشتر اعضاء خانواده به بار آورد. اقتصاددانان به‌جای رضایت خاطر، از یک اصطلاح علمی به اسم مطلوبیت استفاده می‌کنند.
آنها می‌گویند بیشترین مطلوبیت با توجه به شرایط هر خانواده و میزان درآمدها، متفاوت است. پس در انتخاب از میان خواسته‌ها، حفظ اعتدال مهم است. برای این‌که از بین خواسته‌های خود، دست به انتخاب بزنید:
۱) فایده‌ها را محاسبه کنید.
۲) هزینه‌ها را برآورد کنید. در نظر داشته باشید هزینه تنها آن مبلغی نیست که شما می‌پردازید، بلکه فرصت‌های از دست رفته نیز در شمار هزینه‌هاست.
۳) انتخابی را انجام دهید که فایده‌اش بیش از هزینه باشد.
پویائی اقتصادی فقط به زمانی که جیب‌هایتان پر از پول است، محدود نمی‌شود. هر چند در یک چنین مواقعی باید به شدت به آداب مالی خود توجه داشته باشید، اما به هر حال باید این توانائی را نیز داشته باشید که پول‌هایتان را همین حالا نیز به بهترین شیوه کنترل و سپس سرمایه‌گذاری نمائید. بنابراین به‌جای این‌که نفستان را در سینه حبس کرده و منتظر از راه رسیدن آن روز رویائی باشید که یک چک مبلغ بالا نصیبتان شود، همین حالا شیوه‌های صحیح نظارت بر مسائل اقتصادی را یاد بگیرید تا بتوانید خودتان را دارنده آن چک پر بها بکنید. در این نوشتار چند نمونه از تکنیک‌های صحیح آداب مالی را برای شما ذکر می‌نمائیم.

پول‌شناس باشید و آن‌را درست خرج کنید
به‌جای این‌که انتظار داشته باشید که از آسمان برایتان پول برسد تا از وضعیت موجود نجات پیدا کنید، از چیزهای کوچکی شروع کنید که فکر می‌کنید می‌توانید آنها را تحت کنترل خود در آورید، مانند این است که یک سکه ۱۰ ریالی پیدا کنید و بعد تلاش کنید تا به واسطه آن به بالاترین درجات برسید؛ اما به خاطر داشته باشید که زمانی‌که یک چیز به‌صورت عادت در شما شکل بگیرد، دیگر انجام دادن آن نیز به تلاش و کوشش نیاز ندارد. تمرین کردن عادات صحیح اقتصادی چیزی است که شما می‌توانید به آن افتخار کنید و روی آن حساب باز کرده و زمانی هم که سود باد آورده به سوی شما جاری شود، خیلی بهتر از گذشته می‌توانید روی آن برنامه‌ریزی کرده و در راه مناسب‌تری از آن استفاده کنید. هنر درست خرج کردن هنر مهمی در زندگی است.

دفترچه هزینه
برای هر خانواده و هم‌چنین هر یک از افراد خانواده، دفتر یادداشت مخصوص هزینه‌ها لازم است. این دفتر را به سه بخش تقسیم کنید
۱) هزینه‌های ضروری
۲) هزینه‌های غیرضروری
۳) فهرست مخارج روزانه

هزینه‌های ضروری
هزینه‌های ضروری واقعاً ضروری‌اند ولی می‌شود متعادلشان کرد. در آغاز هر ماه فهرستی از مخارج ضروری خود را یادداشت کنید؛ مثلاً اجاره، قبض تلفن، موبایل، برق، خورد و خوراک، پوشاک و ... حالا با توجه به هزینه‌هائی که این مخارج در ماه قبل برای شما داشته‌اند رقمی را جلوی هرکدام یادداشت کنید. جمع این رقم پولی است که تا آخر ماه نباید صرف چیزی شود. حالا جلوی هر مورد بنویسید چه‌طور می‌توان هزینه هر کدام را کاهش داد؛ مثلاً:
ـ قبض برق: می‌توانم از لامپ کم‌مصرف استفاده کنم و زمانی‌که سرگرم کاری هستم تلویزیون را خاموش کنم.
ـ قبض موبایل: در ماه قبل تعداد زیادی SMS غیرضروری و چند مکالمه طولانی غیرضروری داشتم. این ماه از SMS فقط برای موارد لازم استفاده می‌کنم.
ـ خورد و خوراک: هنگام خرید میوه و سبزی، مصرف واقعی خانواده را در نظر می‌گیرم تا میوه لک‌دار و خراب در سبد خانه نماند و دور ریخته نشود؛ یا در مهمانی غذا را به اندازه درست می‌کنم تا دور ریخته نشود.
حالا خودتان حساب کنید. همین چند مورد کوچک که ذکر شد در آخر هر ماه، چه مبلغی را در کیف پول یا حساب شما باقی می‌گذارد. نگوئید ای بابا! با این پول‌ها که چیزی حل نمی‌شود. همین قطره‌ها دریا می‌شوند.

هزینه‌های غیرضروری
اگر اسم هزینه‌هائی غیرضروری شد، لزومی ندارد آن را به کل از برنامه اقتصادی خودتان حذف کنید بلکه می‌توانید آن در اولویت دوم، پس از ضروریات قرار دهید. این‌جا امکان صرفه‌جوئی بیشتری برایتان وجود دارد. دو سئوال: آیا این خرج در زندگی‌ام مؤثر است؟ و اگر موثر است، چه‌قدر؟ را از خود بپرسید. مثلاً سفر تابستانی حتماً در روحیه شما مؤثر است ولی اگر پس از بازگشت با مشکل بی‌پولی روبه‌رو شوید، خرجی اضافه و بدون دوراندیشی بوده. حالا اگر این مشکل را نداشته باشید می‌توانید در دفتر هزینه‌ها یادداشت کنید که در سفرهای قبلی چند مورد خرج اضافه (مانند غذای زیاد یا خرید سوغات بی‌مصرف و تزئینی) داشته‌اید. این مخارج را از سفر حذف کنید.
یک مورد دیگر، رفتن به رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها است. بسیاری از خانواده‌ها در برنامه خود، هفته‌ای یک شب در رستوران شام می‌خورند که می‌توان آن را به سه هفته یک‌بار تقلیل داد. یک هفته دیگر را می‌توانید با غذای خانگی به طبیعت بروید و هفته سوم را در خانه، میز قشنگی برای اهالی منزل بچینید.
حالا خودتان میزان کاهش هزینه را در همین مورد حساب کنید. یا زمانی‌که در تنگنای مالی قرار دارید به‌جای پرداخت مبلغ باشگاه ورزشی از ورزش صبحگاهی پارک‌ها استفاده کنید. اگر همه مخارج ضروری و غیرضروری را بنویسید و جلوی آنها راه صرفه‌جوئی‌اش را هم یادداشت کنید، این موارد قابل اجرا می‌شود.

یادداشت مخارج روزانه
زمانی‌ه تمرین درست خرج کردن را شروع می‌کنید، هر شب باید چند دقیقه را به ثبت مخارج روزانه خود، از ریز تا درشت، اختصاص دهید. با این کار، هم حساب خرج دستتان می‌آید، هم پس از مدتی متوجه برخی مخارج می‌شوید که دائماً در زندگی شما تکرار می‌شود و هیچ ضرورتی هم ندارد؛ فقط عادت کرده‌اید.

دلائل ولخرجی
۱) رودربایستی
شما با مهمانتان رودربایستی دارید و برای یک نفر به اندازه چهار نفر تدارک می‌بینید یا همراه دوستی ولخرج هستید و مجبور به خرج‌های غیرضروری می‌شوید. باید بدانید با پذیرائی مفصل از مهمان، او را هم معذب می‌کنید و به فکر جبران می‌اندازید؛ و اگر به دوستتان نه نگوئید هرگز نمی‌فهمد شما از این همه پول خرج کردن در عذاب هستید.
۲) عدم اعتماد به نفس
شما برای پوشاندن کمبود اعتماد به نفس، به طرف خرید کردن هجوم می‌برید تا دوستان و آشنایان را تحت تأثیر قرار دهید. ولی آنها هم احتمالاً باهوش هستند و زیاد تحت تأثیر این خریدهای عجیب و غریب قرار نمی‌گیرند؛ بلکه خیلی زود اصل قضیه را می‌فهمند.
۳) بیکاری و بطالت
از بیکاری حوصله‌تان سر می‌رود و خرید می‌کنید یا از یک کافی‌شاپ به دیگری سرک می‌کشید و شام را هم با دوستان صرف می‌کنید تا در خانه بیکار نمانید. این کار شما هم ضرر مالی دارد، هم مقطعی و کوتاه مدت است. تنها توصیه به درد بخور این است که علائق واقعی‌تان را پیدا کنید تا مفید واقع شوید.
۴) خجالت
به مغازه‌ای می‌روید و جنسی را قیمت می‌کنید. چنان از اخم آقای فروشنده جا می‌خورید که خجالت می‌کشید بگوئید گران است و آن را می‌خرید یا خجالت می‌کشید بگوئید مایل به رفتن به رستوران گران‌تر از سطح بودجه‌تان نیستید. باید گفت تا زمانی‌که به دیگران بیش از خودتان اهمیت می‌دهید همیشه آخر ماه مبلغی پول کم می‌آورید.
۵) جلب محبت
عادت کرده‌اید محبت دیگران را با هدیه گران و بذل و بخشش بخرید و اطرافیانتان را غرق هدایای گران‌قیمت می‌کنید ولی باز هم میزان محبتتان کمتر از مبلغ خرج شده است. اگر دوست و هم‌زبان می‌خواهید روشی غیر از خرید و فروش محبت پیدا کنید!
۶) عادت
شاید در خانواده‌ای مرفه یا فاقد دوراندیشی بزرگ شده‌اید که کسی در آن به پس‌انداز فکر نمی‌کرده و شما هم دائماً پول خرج کرده‌اید؛ طوری‌که برای پول ارزش قائل نیستید. بالاخره یک نفر باید به شما بگوید که روش قبلیتان غلط بوده و پول برای ایجاد یک زندگی امن ضروری است. چه‌طور است روش منطقی خانوادە‌های دیگر را با دقت بنگرید و الگو بگیرید؟!

پس‌انداز، گنج روانی
حال که راه پس‌انداز کردن برخی هزینه‌های زائد را تمرین کرده و در دفترچه نوشته‌اید، می‌دانید مبلغی به‌عنوان پس‌انداز برای شما باقی می‌ماند. این جایزه شماست، مبارک است! فکر نکنید مبلغ کمی است، چون با این روش روز به روز بر پول شما اضافه می‌شود و میزان پس‌انداز شما با میزان امنیت مالی شما رابطه مستقیم دارد. پس‌انداز کنید تا لذت این امنیت را دریابید. امید است برای ششروع اجرای این توصیه‌ها از هزینه‌های نوروزی خانواده آغاز نموده و از همین سال نو برمبنای علم اقتصاد روزگار بهتری را برای خود و خانواده خود رقم زنید.

[misam5526]

برای آنهایی که تازه مادربزرگ می شوند
سیسمونی یا وسایل نوزاد که از زمان گذشته طبق آداب و رسوم پدربزرگ ها و مادربزرگ های مادری برای نوه اولشان تهیه می کردند، در حال حاضر خانواده ها را درگیر رقابت و چشم و هم چشمی کرده است. به گفته یکی از فروشندگان لوازم کودک، هزینه یک سیسمونی متوسط بالغ بر دو سه میلیون تومان می شود. اگر شما هم سری به یکی از مراکز فروش وسایل سیسمونی بزنید، تا حدودی قیمت دستتان می آید.
حمید گلمکانی، فروشنده لوازم چوب سیسمونی، در این مورد می گوید: سرویس ۷ پارچه سیسمونی که شامل تخت، پاتختی، میز آرایش، کمد، ویترین، دراور و میز تحریر می شود، بین ۷۰۰ هزار تومان تا ۵ میلیون تومان قیمت دارد؛ البته گاهی تا ۷ میلیون تومان نیز سفارش می دهند.
فروشنده دیگری می گوید: اکثر مادربزرگهای مهربان در خرید لوازم سیسمونی افراط می کنند، به طوری که گاهی اوقات برای دوران کودکی و نوجوانی نوزاد هم لوازمی از قبیل سه چرخه، میز تحریر و حتی دوچرخه تهیه می بینند. سادات می افزاید: من در این مورد بیشتر خانمها را مقصر می دانم و تقاضا دارم در تهیه سیسمونی افراط نکنند، چون خانواده هایی که از لحاظ مالی در مضیقه هستند و نمی توانند سیسمونی مفصل بگیرند، دچار حقارت و غم و اندوه می شوند.وی اضافه می کند: البته ما فروشنده ها برای این قبیل خانواده ها که دستشان تنگ است تخفیف زیادی قایل می شویم، با این حال وقتی فقط سرویس کالسکه بچه از ۲۲۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد، خانواده های کم بضاعت چگونه از عهده تهیه این لوازم بر می آیند؟
از یک مادربزرگ که به اتفاق دخترش مشغول خرید لوازم سیسمونی است، می پرسم: به نظر شما یک سیسمونی نسبتاً خوب شامل چه لوازمی است؟ کمی مکث می کند، سپس کاغذی را از کیفش بیرون می آورد و شروع به خواندن می کند: سرویس تخت، کالسکه، نی نی لای لای، ساک بچه، صندلی ماشین، صندلی غذای بچه، سه چرخه، دودوک،چند جفت کفش، چند دست لباس نوزاد، چند دست لباس کودک تا دو سالگی، وسایلی از قبیل شیشه شیر در ابعاد مختلف، پستانک، شانه برس، ناخنگیر، تب سنج، وان حمام، کرم و لوسیونهای مختلف، پودر بچه، وسایل حمام (از قبیل حوله - کلاه - لیف و صابون بچه) ، کرم سوختگی، مقداری پوشک، تعدادی اسباب بازی از قبیل تنفگ، ماشین، عروسک و... از او تشکر می کنم و از خانمی که مشغول خرید کالسکه بچه است، می پرسم: این کالسکه را چند قیمت گذاشته اند؟ با غرور می گوید: ۲۲۰ هزار تومان، محصول خارجی است. با این حساب، می بینم اگر ما بخواهیم همین لوازم را حتی با مارک ایرانی تهیه کنیم، بیشتر از دو سه میلیون می شود.

سیسمونی یا مسابقه تجمل پرستی؟
محمد حسین فصیحی، کارشناس ارشد مشاوره، در این مورد به گزارشگر ما می گوید: «سیسمونی» یا سیسمانی را که عبارت است از لباس و وسایل اولیه مورد نیاز نوزاد، در قدیم مادربزرگها برای نوه اول تهیه می کردند و به عنوان چشم روشنی در اختیار دخترشان قرار می دادند. این سنت پسندیده علاوه بر اینکه موجب انس و الفت و علاقه بین خانواده ها می شد، از لحاظ اقتصادی و روحی - روانی نیز کمکی به زوجهای جوانی بود که برای اولین بار صاحب بچه می شدند و نمی دانستند چه چیزهایی را باید برای فرزندشان آماده کنند و توان مالی چندانی هم نداشتند؛ ولی متأسفانه بتدریج این رسم جالب نیز مثل سایر مراسم ما جنبه رقابت و چشم و هم چشمی به خود گرفت، به طوری که در حال حاضر پدربزرگها و مادربزرگها را دچار مشکل کرده است.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سؤال که چرا تهیه سیسمونی بر عهده مادربزرگ مادری است، می گوید: تهیه سیسمونی وظیفه نیست که بر عهده خانواده دختر یا پسر باشد، وانگهی بیشتر اوقات مادربزرگ پدری نیز تهیه بخشی از لوازم کودک را بر عهده می گیرد. البته، در قدیم مادربزرگها خودشان پارچه می بافتند، لباس می دوختند و حتی لحاف و تشک و بالش و ننوی نوزاد را خودشان می دوختند و آماده می کردند، به همین دلیل تهیه این لوازم هزینه زیادی در بر نداشت؛ ولی امروزه که باید همه این وسایل به اضافه تعداد زیادی لوازم تجملی را از بازار تهیه کنند، باید آن قدر باشد که گرفتار قسط و وام نشوند؛ بخصوص بعضی از خانواده ها که دارای چند دختر هستند، اگر قرار باشد برای همه آنها جهیزیه و سیسمونی مفصل بگیرند، به راحتی از عهده تأمین مخارج آنها بر نمی آیند. بنابراین، کسانی هم که توان تهیه سیسمونی مفصل را دارند، باید طوری رفتار کنند که موجب چشم و هم چشمی نشوند، زیرا خانواده ها همه به هم نگاه می کنند و هیچ کس دوست ندارد از دیگری کم بیاورد. وانگهی، ما باید عرف معمول جامعه را هم در نظر بگیریم. هر کاری وقتی از حد طبیعی خارج شد و به صورت افراط یا تفریط درآمد، پسندیده نیست و ما در بحث روان شناسی این گونه رفتارها را بیمار گونه می نامیم که باید معالجه شود.

سیسمونی سنت قشنگی است، اما...
دالستان شاه پسندی، مشاور روان شناسی کودک نیز معتقد است: در رابطه با سیسمونی اختلاف طبقاتی زیاد است، به دلیل اینکه افراد ثروتمند ما، ثروتمندهای ناشی از هوش و تلاش نیستند بلکه ثروتمندان فی البداهه هستند. افرادی که در سالهای بحران اقتصادی به مال و منالی رسیده اند؛ مثلاً ملکی، زمینی یا مغازه ای داشتند که یک مرتبه ترقی کرده یا ارثیه ای به آنها رسیده به هر حال، عمدتاً بدون تلاش و کوشش ثروتی کسب کرده اند و نمی دانند کجا و چگونه خرج کنند. به همین دلیل، ثروت بادآورده را طوری خرج می کنند که از این طریق برتری خود را به رخ دیگران بکشند و امتیازی برای خود قایل شوند، و گرنه اصل سیسمونی سنت قشنگی است واصالتش خیلی جالب است؛ زیرا خانمی که برای اولین دفعه باردار می شود، نگرانیهای خاص خودش را دارد و ابهامهای زیادی در ذهنش موج می زند. مثلاً اینکه چه خواهد شد؟ چگونه بچه را به دنیا بیاورد؟ چه وسایلی لازم دارد؟ چه لباسهایی تهیه کند تا فرزندش در ماه اول و سال اول دچار مشکل نشود؟
حتی ممکن است از لحاظ مالی هم در مضیقه باشد و توان تهیه ملزومات بچه را نداشته باشد. مسأله دیگر، آن شور و هیجانی که برای تهیه سیسمونی در نظر می گیرند موجب می شود مادر جوان خوشحال شود؛ یعنی اینکه ما با تو هستیم، نوزاد تو را دوست داریم و هنگام مشکلات کمکت می کنیم و این یک مقدار از نگرانیهای او را کم می کند. به همین دلیل، این یک سنت بسیار جالب و پسندیده است، ولی متأسفانه اختلاف طبقاتی همه چیز را مسخ کرده و چه در مورد تهیه جهیزیه و چه سیسمونی که به صورت یک مسابقه تجمل پرستی در آمده است.

چه باید کرد؟
به اعتقاد شاه پسندی، به این افراد باید گفت که ما انسان هستیم. وجود انسان بسیار متعالی است و بالاتر از این است که تهیه یک سیسمونی به او عزت نفس و خودباوری بدهد. حالا اگر به زیبایی و رنگ آمیزی آن دقت کنند یا مثل مادربزرگهای قدیم خودشان سوزن بزنند و سلیقه به خرج دهند، اشکالی ندارد؛ و گرنه پول دادن و لوازم خریدن که هنر نیست، اینها بازی کودکانه است و به کسی عزت نفس نمی دهد که مثلاً انسان همسرش را تحت فشار قرار دهد یا مادرش را مجبور کند این همه وسایل زاید را خریداری نماید تا از این طریق به دیگران فخر بفروشد. چنین بازیهای کودکانه ای هیچ سودی ندارد، جز فاصله گرفتن از معنویت.

بهانه ای برای اظهار وجود
جواد ناصح کارشناس ارشد روان شناسی نیز معتقد است: مهم ترین دلیل چشم و هم چشمی و رقابت بر سر تهیه جهیزیه و سیسمونی این است که خانمها نیاز به توجه و همدلی دارند و وقتی همسرشان به این نیاز توجه نمی کند، خود را با این بازیهای کودکانه سرگرم می کنند. وی در ادامه می افزاید: مراجعان ما در مرکز مشاوره عمدتاً از بی همزبانی و تنهایی شکایت دارند.
چندی پیش خانمی می گفت زمانی که من نیاز به توجه و هیجانات مناسب داشتم، همسرم به این نیاز توجه نکرد و این خلا در وجود من موجب شد تا به تولد یک نوه دلخوش باشم و به این بهانه اظهار وجود کنم؛ ولی متأسفانه این مسأله هم بار اضافی روی دوش زندگی ما گذاشته و موجب شده دائماً با هم درگیر باشیم، در حالی که اگر همسر من به وجود من اهمیت می داد، با من حرف می زد و صادقانه به درد دل من گوش می کرد، دیگر لازم نبود به برگزاری این قبیل مراسم دلخوش کنم.
ناصح در پایان یادآور می شود: ما در مرکز مشاوره به این نتیجه رسیده ایم که خانمها انتظار زیادی از همسرشان ندارند، ولی وقتی نیازهای عاطفی آنها را بر آورده نمی کنیم، باعث می شود نیازهای بزرگتری را جایگزین کنند و متأسفانه تأمین آن نیازها هم گره ای از مشکل زندگی ما باز نمی کند و این خود بار اضافی بر دوش زندگی ما می شود و مشکلی بر مشکلاتمان می افزاید.
بنابراین، به عنوان یک مشاور به آقایان توصیه می کنیم با همسر خود حرف بزنند و به حرفهای او گوش بدهند. این همدلی و همزبانی موجب می شود زن از لحاظ عاطفی احساس رضایت کند و هرگز خود را با خریدهای زاید و بیهوده و برگزاری مراسم آن چنانی، دلخوش و سرگرم نکند.
منبع: روزنامه قدس

[misam5526]

آیا درآمد شوهر در تصمیم به اشتغال زنان مؤثر است؟
در خانواده‌های ثروتمند و یا در خانواده‌هائی که درآمد حاصل از کار همسر، نیازهای خانواده را برآورده می‌سازد، کار زن به‌منظور رفع نیازهای اولیه زندگی نمی‌باشد.
برای پاسخ به این پرسش، باید به خانواده‌ها از نظر درآمد که به سه گروه تقسیم می‌شوند اشاره کرد:

۱) خانواده‌های پردرآمد:
در خانواده‌های ثروتمند و یا در خانواده‌هائی که درآمد حاصل از کار همسر، نیازهای خانواده را برآورده می‌سازد، کار زن به‌منظور رفع نیازهای اولیه زندگی نمی‌باشد. بنابراین با توجه به این‌که مطلوبیت خانواده، با مصرف (کالاها و خدمات)، فراغت و تعداد بچه، افزایش می‌یابد، اشتغال زن، ترکیب کالای مصرفی خانواده را تغییر نمی‌دهد. در این‌گونه خانواده‌ها، کار زن، کمتر بر مطلوبیت خانواده می‌افزاید. در بعضی از خانواده‌ها، هزینه‌های مرتبط با کار زن، بیش از فایده آن است.
از این‌رو در این‌گونه خانواده‌ها ـ خصوصاً در جوامعی که حقوق زن (مادی و معنوی) محفوظ است ـ انگیزه زن برای کار کردن کاهش می‌یابد، زیرا مطلوبیت حاصل از کار، کمتر از عدم مطلوبیت آن است، لذا زن ترجیح می‌دهد که وقت بیشتری را به کار خانه اختصاص دهد. در جوامعی که حقوق زن کمتر مورد توجه است و برای کار خانگی هیچ اجباری در قانون پیش‌بینی نشده است، با وجود توانائی خانواده برای تأمین نیازهای آن، زن وارد بازار کار می‌شود هدف از کار در این‌صورت مشارکت اجتماعی و بیمه در برابر حوادث غیرمترقبه می‌باشد.

۲) خانواده‌های فقیر یا خانواده‌های با سرپرست زن
در این خانواده‌ها، زن سرپرست خانواده بوده یا درآمد شوهر برای برآوردن نیازهای اساسی کافی نیست. در این صورت راهی جز اشتغال برای زن وجود ندارد. در این‌گونه خانواده‌ها، هرچند ممکن است هزینه کار زن (عدم رسیدگی به فرزندان، به‌هم خوردن آرامش و ...) زیاد باشد، ولی با توجه به این‌که منافع آن زیاد است، مطلوبیت حاصل از کار بیش از عدم مطلوبیت آن است و زن ناگزیر به اشتغال تمام وقت می‌باشد بدیهی است که در تمام خانواده‌ها، تقسیم کار در خانواده، نقش مهمی در افزایش مطلوبیت خانواده دارد و همسر و فرزندان با همکاری در کار خانه می‌توانند بار طاقت‌فرسای زندگی را از دوش زن بردارند.

۳) خانواده‌ها با درآمد متوسط
در این خانواده‌ها، نقش زن، در طول زندگی در تأمین نیازهای مادی خانواده متفاوت است. در اوایل زندگی که خانواده پس‌انداز کافی ندارد درآمد زن نقش مهمی در افزایش مطلوبیت دارد؛ ولی اگر اوایل زندگی همراه با تولد فرزند باشد، همراه افزایش مطلوبیت ناشی از کار، هزینه‌های آن هم بالا می‌رود. از این‌رو برای افزایش مطلوبیت خانواده، تنظیم زمان تولد فرزندان (تعویق انداختن تولد فرزندان در صورت امکان و یا فاصله‌گذاری مناسب بین تولد فرزندان) می‌تواند هزینه‌های ناشی از کار زن را کاهش دهد.
در این‌گونه از خانواده‌ها که امکان استفاده از خدمتکار به علت پر هزینه بودن وجود ندارد، تقسیم کار خانگی بین زن و شوهر می‌تواند مطلوبیت حاصل از کار کردن زن را افزایش دهد. هم‌چنین در این خانواده‌ها مدیریت درآمد، هزینه و پس‌انداز نقش مهمی در تغییر میزان کار فراغت زن در طول زمان دارد. عدم وجود حمایت‌های مناسب اقتصادی برای زن و عدم امنیت نسبت به آینده (در صورت مواجهه با حوادث) یکی از مهم‌ترین دلایل اشتغال زن به‌رغم داشتن فرزند کوچک و ... است. در جوامعی که تأمین حقوق مناسب برای زنان خانه‌دار وجود دارد، امکان تصمیم‌گیری بین کار ـ فراغت جهت افزایش مطلوبیت خانواده برای زنان فراهم است.

آیا برای کسب درآمد حتماً باید به بیرون خانه رفت؟
با توجه به پیشرفت وسائل ارتباطی و پیشرفت تکنولوژی، در حال حاضر، تغییرات مهمی در جامعه ایجاد شده است. بسیاری از آموزش‌ها از طریق وسائل ارتباط جمعی انجام می‌شود. انواع آموزش‌ از آموزش‌های هنری گرفته تا آموزش‌های پیشرفته به‌صورت‌های مختلف در دسترس است. بنابراین خانواده (زن) می‌تواند به میزان دسترسی به این وسائل، از آموزش‌های مناسب (به‌صورت فیلم تلویزیونی، ویدئوئی، اینترنت و ...) بهره‌مند شوند.
زنان می‌توانند با فراگیری تخصص‌ها، به هر میزان که درس خوانده باشند، تخصص‌های مورد علاقه خود را فراگیرند و در منزل به اشتغال بپردازند. شاید تصور کنید که در منزل فقط می‌توان به کارهای بافتنی، خیاطی و ... پرداخت، ولی این‌گونه نیست؛ زنان با بالاترین درجه تخصص، می‌توانند در منزل به کارهای مختلف علمی، حسابداری، پژوهشی و غیره بپردازند. نه‌تنها زنان بلکه درصد قابل توجهی از افراد در کشورهای پیشرفته، در منزل به کارهای درآمدزا مشغول هستند. به‌عبارت دیگر، محل کار به خانه منتقل شده است. مشاغل آینده، بیش از هرچیز به ابتکار و خلاقیت بستگی دارد. از این‌رو خانه مناسب‌ترین محل برای این‌گونه فعالیت‌ها می‌باشد.
امروزه امکان اشتغال و کسب درآمد زنان، بدون‌ این‌که مجبور باشند خانه را ترک و برنامه خود را مطابق نظر کارفرما تنظیم کنند، فراهم شده است. این نوع کار، کاملاً انعطاف‌پذیر بوده و زن می‌تواند بین امور خانه، تربیت فرزندان و اشتغال، با توجه به شرایط خانواده، ترکیب مناسبی انتخاب کند. در کشور ما، وزارت کار، وزارت تعاون، جهاد سازندگی و برخی از سازمان‌های ذیربط، وجوهی را به‌صورت وام در اختیار این‌گونه افراد قرار می‌دهد.
منبع: ماهنامه اقتصاد خانواده

[misam5526]

افزایش بهره‌وری در خانواده

نويسنده: دکتر زهرا افشاری
بهره‌وری را در خانواده چگونه افزایش دهیم ؟
آشنائی با اصول اقتصاد خانواده...
صرف‌نظر از این که درآمد خانواده‌ها چه مقدار باشد، خانواده غنی باشد یا فقیر، درآمد خانواده‌ها صرف خرید تعدادی کالا (نه یک کالا) می‌شود. یعنی خانواده درآمد خود را صرف خرید فقط یک کالا مثل گوشت، سیب‌زمینی و... نمی‌کند و آن را به انواع کالاها، غذا، پوشاک، مسکن و... اختصاص می‌دهد. حتی برای تهیه یک نوع غذا هم به تعداد زیادی از مواد نیاز دارد.
از آن‌جا که رضایت خاطر در افراد و خانواده‌های مختلف با مصرف کالاهای گوناگون به‌دست می‌آید، هر خانواده مجبور به انتخاب مستقل است. بنابراین، یک انتخاب واحد برای تمامی خانواده‌ها وجود ندارد.
باید توجه داشت که مطلوبیت (رضایت) خانواده را نمی‌توان با ماشین حساب تعیین و یا به دقت اندازه‌گیری کرد. مطلوبیت با احساس و برداشت، محاسبه می‌شود. همان‌طور که پروانه بدون آموزش پرواز می‌کند، خانواده هم حتی بدون خواندن این فصل می‌تواند تصمیم عقلانی بگیرد.
● چه مقدار از یک کالا مصرف کنیم؟
فرض کنید که در یک روز گرم تابستان، پس از ساعت‌ها تحمل گرما به‌خانه می‌آیید. نوشیدن آب گوارا یا شربت خنک، برای شما لذت زیادی دارد. مادر دومین لیوان آب را به شما می‌دهد دومین لیوان آب را می‌خورید و لذت می‌برید. ولی واضح است که لذت لیوان اول بسیار بیش از لذت لیوان دوم است. اگر مادر مرتب لیوان سوم و چهارم و... را به شما بدهد، رفته‌رفته لیوان بعدی لذت کمتری از لیوان قبلی ایجاد می‌کند تا جائی می‌رسد که نه تنها از خوردن نوشیدنی لذت نمی‌برید بلکه با عدم لذت هم مواجه می‌شوید. به عبارت دیگر، اگر شما یک لیوان نوشابه را با لذت بخورید می‌توان گفت مطلوبیت مثبت دارد. نوشابه اول لذت بسیار بالائی دارد. ولی با خوردن نوشابه‌های بعدی لذت، کمتر و کمتر می‌شود و به‌صفر می‌رسد و در نهایت با عدم لذت مواجه می‌شویم.
● چگونه مصارف مختلف را با یکدیگر جایگزین کنیم؟
اگر گفته شود که افراد در دور افتاده‌ترین و فقیرترین نقاط فقط به فکر سیر کردن شکم خود هستند، دور از واقعیت است. آنها بنابر طبیعت انسانی، به غیر از غذا به سایر کالاها و خدمات نیز نیاز دارند.
از آن‌جا که درآمد برخی خانواده‌ها به مقداری نیست تا هر اندازه که تمایل دارند که کالاها و خدمات استفاده کنند، از این رو مجبورند که از مصرف یک یا چند نوع کالا بکاهند.
برای این منظور، خانواده به چند مورد توجه می‌کند:
▪ اول: خانواده به درآمد خود توجه می‌کند. هرچه درآمد بالاتر باشد، خرید تعداد بیشتری از کالاها و تهیه خدمات امکان‌پذیر است.
▪ دوم: کالاها را می‌توان به دو گروه ضروری و غیر ضروری تقسیم کرد، بدیهی است اولویت را باید به گروه کالاهای ضروری داد.
▪ سوم: بعضی از کالاها هستند که می‌توانند جانشین یکدیگر شوند. برای مثال در زمینه مواد غذائی می‌توان انواع مختلف گوشت را جایگزین یکدیگر کرد، برای بدست آوردن پروتئین مورد نیاز می‌توان از انواع تأمین کننده‌های پروتئین استفاده کرد و یا انواع مختلف نان، برنج و سیب‌زمینی جانشین همدیگر هستند. این کالاها راکالاهای جانشین می‌گویند.
▪ چهارم: بعضی از کالاها از قبیل گوشت، کفش دست‌دوز و... را کالای مرغوب می‌گویند. منظور از مرغوب، کیفیت کالا نیست. بلکه قیمت آن است. برخی از کالاها مثل سیب‌زمینی (در مقابل برنج) را نیز کالای نامرغوب می‌گویند.
خانواده‌ها با افزایش درآمد، سعی می‌کنند کالای مرغوب را جایگزین کالای نامرغوب کنند. ینی با افزایش درآمد، مردم سعی می‌کنند غذای مرغوب‌تر، کفش مرغوب‌تر، اتومبیل مرغوب‌تر و... خریداری کنند.
▪ پنجم: همه ما وقتی به خرید می‌رویم، قبل از هر چیز به قیمت کالاها نگاه می‌کنیم. برای مثال، در ابتدای فصل بهار، به سبب آنکه قیمت هندوانه گران است، خانواده‌های دارا هم مقدار کمتری از آن را خریداری می‌کنند، ولی در فصل تابستان که قیمت هندوانه ارزان‌تر است، مقدار بیشتری توسط طبقات مختلف خریداری می‌شود.
● تفاوت در سلیقه و ترجیحات خانواده‌ها
هرچند که رفتار انسان‌ها شباهت بسیاری به هم دارد، ولی خصوصیات هیچ دو فردی با هم یکسان نیست. این تفاوت در خصوصیات فراتر از اختلاف‌های ناشی از استعداد، شخصیت، ظاهر و مسوولیت افراد است. همواره ما شاهد هستیم که سلیقه و تمایلات افراد، مورد پرسش دیگران قرار می‌گیرد و گاهی اوقات به شکل ناپسندی در جامعه روز می‌کند. مثلاً این چه رنگ لباسی است که فلانی پوشیده است؟ این چه غذائی است؟
ارزش‌ها حتی اگر برای عده‌ای از افراد یکسان باشد، برای گروهی از اشخاص در مقایسه با دسته‌ای دیگر متفاو است.
هم‌چنان که رفتار غذائی در خانواده‌های مختلف در یک شهر و یا در نقاط مختلف کشور متفاوت بوده و رفتار غذائی یک خانواده مورد پسند خانواده دیگر قرار نمی‌گیرد، این تفاوت سلیقه در مورد تمامی کالاهای مصرفی خانواده اعم از پوشاک، مسکن تزئین خانه و... نیز مشاهده می‌شود. البته بعضی از این تفاوت‌ها جنبه فرهنگی و سنتی دارد و برخی دیگر کاملاً فردی است.
تمایلات و ترجیحات افراد، متفاوت است. از این رو هیچ دو خانواده‌ای را نمی‌توان یافت که با دو سبد یکسان از فروشگاه خارج شوند. تنوع ترجیحات افراد یکی از مهمترین حقایق زندگی بشر است. لذت (مطلوبیت) به ترجیحات درونی بستگی دارد و مستقل از درآمد و یا قیمت است. به‌همین، دلیل انواع کالاها در اقتصاد تولید می‌شود و افراد با انواع ترجیحات و سلیقه‌ها کالاهای مختلف را انتخاب می‌کنند.
● تمرین
خانواده‌ای که در ماه ۲۴۰ هزار تومان درآمد دارد، به دو نوع ماده غذائی و غیر غذائی نیازمند است. قیمت خرید یک واحد ماده غذائی و غیر غذائی به ترتیب ۴۰۰۰۰ و ۶۰۰۰۰ هزار تومان است. شیوه‌های مختلفی برای انتخاب این خانواده وجود دارد.
اگر خانواده فوق تمام درآمد خود را به مواد غذائی اختصاص دهد، ۶ واحد موادغذائی به‌دست می‌آورد، ولی مواد غیر غذائی نمی‌تواند تهیه کند. مسلماً این ترکیب را انتخاب نمی‌کند، چون خانواده به کالاهای دیگر هم نیازمند است.
هم‌چنین اگر تمام درآمد را به مواد غیر غذائی اختصاص دهد، ۴ واحد مواد غیر غذائی می‌تواند مصرف کند. آیا خانواده این ترکیب را انتخاب می‌کند؟ مسلماً خیر!
پس چه ترکیبی از مواد غذائی ـ غیر غذائی را انتخاب می‌کند؟ قطعاً همه خانواده‌های با درآمد ۲۴۰ هزار تومان یکسان عمل نمی‌کنند. با توجه به سلیقه، وضعیت خانواده، سن، تعداد فرزندان و... هر خانواده ترکیبی از دو گروه کالاها را انتخاب می‌کند که بالاترین لذت (مطلوبیت) را فراهم می‌کند.
چگونه درآمد خود را بین مخارج مختلف خانواده تقسیم کنیم؟
درآمد خانواده از دو منبع اساسی تأمین می‌شود:
▪ درآمد حاصله از کار
▪ درآمد حاصله از سرمایه
بخش عمده درآمد خانواده‌ها از محل کار به‌دست می‌آید و درآمد حاصل از سرمایه، درصد کمی از درآمد خانواده‌های متوسط را در بردارد. علاوه بر این، بعضی از خانواده‌ها از ثروت، کسب درآمد می‌کنند و یا تحت پوشش نهادهای مختلف مثل بهزیستی، کمیته امداد امام و...هستند. خانواده‌ها، خریدهای خود را با توجه به‌درآمد انجام می‌دهند. انتخاب در بسیاری از موارد، با توجه به سطح پائین درآمد، بسیار مشکل است. گاهی اوقات خانواده برای اینکه بتواند نیازهای خود را تأمین کند زیر بار قرض می‌رود، ولی قرض باید پرداخته شود.
با ساعات کار بیشتر و یا با افزایش تعداد شاغلین یک خانواده، درآمد خانواده افزایش می‌یابد، ولی راه‌های افزایش درآمد نیز محدودیت‌های خود را دارد و زندگی خانوادگی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین یکی از تصمیمات، انتخاب بین ساعت کار و ساعت فراغت هر یک از افراد خانواده است. هم چنین اینکه چه کسی باید کار کند؟ کجا کار کند؟ چند ساعت کار کند؟ و... از دیگر تصمیماتی است که در خانواده باید اتخاذ شود. بدیهی است که با توجه به ترجیحات هر یک از افراد خانواده، تصمیم‌های متفاوتی می‌توان گرفت. همچنین تصمیم‌های دیگر مانند این که یک فرد در خانواده چند سال درس بخواند، چه رشته‌ای بخواند، چه مقدار از درآمد را صرف آموزش کند.
اگرچه ممکن است تصمیم‌گیری در مورد فردآسان باشد، ولی در مورد تمام افراد خانواده کاری بس مشکل است. بنابراین، با توجه به شرایط هر فرد و ترجیحات افراد خانواده، تصمیم‌گیری متفاوتی اتخاذ می‌شود.
مدیریت‌ دارائی‌های خانواده نیز با توجه به ترجیحات فرد و خانواده تعیین می‌شود. دارائی‌ها را می‌توان به شکل‌های مختلف نگهداری کرد. سهام، اوراق مشارکت و... سایر کالاهای با ارزش از این رو انتخاب‌های مختلفی برای خانواده وجود دارد که باید برای آن تصمیم‌گیری شود.
● چگونه هزینه خانواده را به حداقل مقدار ممکن برسانیم؟
همان‌طور که گفتیم، هیچ انسانی نیست که بتواند به تمام خواسته‌های خود و به هر اندازه که می‌خواهد دست یابد. با توجه به محدودیت‌ها و امکانات خانواده، تصمیم‌گیری صحیح بسیار مهم است. از این رو باید در انجام تمامی کارها و در تمام انتخاب‌ها، روشی را انتخاب کنیم که به خواست خود به کمترین هزینه دست یابیم. پس تنها برای بالا بودن مطلوبیت، کسب درآمد بیشتر لازم نیست. می‌توان با اتخاذ روش‌های علمی که هزینه را کاهش می‌دهد مطلوبیت خانواده را بالا برد. کم کردن هزینه به معنی بدتر زندگی کردن نیست.
● بهره‌وری را در خانواده چگونه افزایش دهیم؟
فرض کنید برای پخت برنج می‌توانید از برق، گاز و... استفاده کنید. اما از کدام یک استفاده می‌کنید؟ بدیهی است که بدون توجه به قیمت نفت و برق و گاز نمی‌توانید به این پرسش پاسخ دهید.
بنابراین، اگر خانم‌ خانه‌دار از وسایل گازسوز برای طبخ غذا استفاده کند، بدون این که کیفیت غذا تغییر کند، صرفه‌جوئی بیشتری در هزینه‌های خانواده انجام می‌شود. اگرچه در کسب درآمد این خانواده هیچ تغییری حاصل نشده است، ولی خانواده می‌تواند خواسته‌های بیشتری را تأمین کند.
برای کاهش هزینه خانواده، قبل از استفاده از هر روشی، قیمت روش‌های مختلف را با هم مقایسه کنید. آن‌گاه از روشی استفاده کنید که پائین‌ترین هزینه را برای خانواده داشته باشد.
در انتخاب وسایل زندگی با توجه به قیمت نفت، گاز برق، آن وسیله‌ای را انتخاب کنید که بتوانید به خواست خود به کمترین هزینه دست یابید. اگر گاز ارزان است، از استفاده کالاهای برقی برای سوخت خودداری کنید و سعی کنید وسایل را گازسوز کنید.
● چگونه درآمد را به مصارف مختلف تخصیص دهیم؟
انتخابی را انجام دهید که:
۱) بین درآمد و هزینه تعادل برقرار باشد.
۲) با توجه به تفاوت در ترجیحات، سلیقه، فرهنگ حاکم در جامعه و خانواده، انتخابی را انجام دهید که وقتی به آن انتخاب دست یافتید به منظور تغییر آن، تلاش مجددی صورت نگیرد.
● اقتصاد خانواده از چه طریق با سایر واحدهای اقتصادی رابطه برقرار می‌کند؟
خانواده‌ها یکی از مهمترین تصمیم گیرندگان اقتصادی کشور هستند که رفتار آنها بر عملکرد کل اقتصاد اثر می‌گذارد. خانواده‌ها با بازارهای مختلف در ارتباط هستند. افراد خانواده در بازار کار می‌کنند و در ازای کار، دستمزد دریافت می‌کنند. بخشی از ثروت (پس‌انداز) خود را صرف خرید سهام و... می‌کنند. بنابراین، با بازار سرمایه مرتبط هستند و از آنها دستمزد و بهره دریافت می‌کنند. درآمد کسب شده از دو بازار کار و سرمایه، درآمد خانواده را تشکیل می‌دهد. بخشی از این درآمد صرف خرید کالاها و خدمات می‌شود. خانواده به بازار محصول و خدمات مراجعه و با پرداخت بخشی از درآمد خود، از کالاها و خدمات استفاده و بخشی دیگر از درآمد را پس‌انداز می‌کند.
رابطه بین خانواده و بازار از طریق سه بازار تأمین می‌شود:
۱) بازار عوامل تولید:
خانواده، کار و سرمایه و پس‌انداز خود را به آن عرضه می‌کند. بنگاه‌ها خریدار آن هستند و در عوض به خانواده سود (دستمزد) می‌دهند.
۲) بازار کالاهای مصرفی:
خانواده، کالاهای مورد نیاز را با صرف بخشی از درآمد خریداری می‌کند. همچنین خدمات مورد نیاز مثل آموزش، بهداشت، حمل و نقل، ایاب و ذهاب و... از این بازار تأمین می‌شود.
۳) بازار مالی:
خانواده پس‌انداز خود را صرف خرید سهام، اوراق قرضه و یا سپرده‌گذاری می‌کند.
بنابراین، خانواده‌ها تنها منبع عرضه کننده نیروی کار جامعه هستند. لذا یکی از مهمترین عوامل تولید جامعه، یعنی نیروی انسانی را فراهم می‌کنند. هم‌چنین خانواده‌ها می‌توانند بخش مهمی از سرمایه فیزیکی اقتصاد را از طریق سپرده‌گذاری، خرید اوراق مشارکت، اوراق سهام و... فراهم کنند و یا سرمایه خود را در راه تولید و کسب و کار صرف کنند.
از طرفی، خانواده مصرف کننده کالاها و خدمات تولید شده در جامعه است. بنابراین استفاده صحیح از این کالاها می‌تواند صرفه‌جوئی زیادی در منابع جامعه ایجاد کند. با توجه به اهمیت این موضوع، می‌توان گفت: مهمترین تصمیم‌گیری‌ها که آینده کشور و توسعه جامعه را به‌دنبال دارد، در خانواده اتخاذ می‌شود.

[misam5526]

ده مهارت اقتصادي در زندگي مشترک

در هر حال چه در خانواده هاي فقير و چه ثروتمند امکان اينکه بين زن و شوهر بر سر مسائل مالي اختلاف ايجاد شود وجود دارد. گاهي ممکن است اين اختلاف بر يکدلي و صميميت آن ها لطمه وارد آورده، حتي منجر به جدايي گردد. براي جلوگيري از اختلاف و مجادله در اين باره مهارتهاي زير مي توانند مفيد واقع شوند.
1. وقتي اختلافي پيش مي آيد به طور صريح و دوستانه درباره آن با همسر خود صحبت کنيد. زيرا توضيحات طرفين مي تواند اشتباه يا سوء تفاهم را برطرف سازد در حالي که مسکوت گذاشتن آن ممکن است اثرات نامطلوب داشته باشد.
2. در تنظيم برنامه اي مناسب در مورد مخارج، همکاري داشته و با احساس مسئوليت آنرا رعايت کنيد.
3. چنانچه حساب بانکي مشترک يا حسابهاي جداگانه داريد درباره اينکه مخارج چگونه پرداخت شود قرار لازم را بگذاريد تا منظم و روشن باشد.
4. بهتر است، هر کدام که فرصت و آمادگي و تجربه بيشتري براي خرجکرد منزل داريد، آنرا به عهده گرفته و با نظم و ترتيب انجام دهيد.
5. همواره حساب درآمد و مخارج را در نظر داشته، خريدهاي خود را بر حسب آن تنظيم نمائيد.
6. اگر همسر شما در برخي موارد خريدي برخلاف نظر شما کرد سخت گير نباشيد و استقلال او را تا حد لازم و مقتضي رعايت کنيد. گرچه تفاهم و مشورت لازم است.
7. در مورد خريدهاي عمده و تهيه لوازم گرانقيمت، مشورت و توافق نمائيد.
8. در حضور ديگران درباره پول و مخارج بحث نکرده از انتقاد يکديگر خودداري نمائيد.
9. وقتي بچه شما چيزي را مي خواهد که قيمت آن نسبتا زياد است در مورد آن توافق کنيد. اگر همسر شما با آن مخالف بود از تحريک کردن طفل بر عليه او خودداري کنيد.
10. در موارد اختلاف نظر، بحث و گفتگو براي پيدا کردن راه حل را همچنان ادامه دهيد تا به توافق دست يابيد.
اين موضوع لازم به توضيح نيست که تشريک مساعي و همکاري زن و شوهر در مورد مسائل مالي در ايجاد صميميت و محبت در خانه اثرات فراواني دارد. کساني که در اين باره با توافق به پيش مي روند مي توانند سالهاي متمادي در کنار هم از زندگي توأم با آرامش و آسايش برخوردار باشند.
منبع: کتاب مهارتهاي زندگي