پل سفید(هلالی) شهر اهواز

[shapooor]

سلام

پل سفید(هلالی) شهر اهواز که اولین پل معلق ایران با قدمتی بیش از هفتاد سال نیازمند بازسازی و تعمیرات کلی است و امکان فروریختن آن وجود دارد.این پل تاریخی که با تکنیک "پرچ" و بدون استفاده از جوش آهن ساخته شده است، توسط مهندسین آلمانی و در دوران شکوفایی روابط ایران و آلمان در سال 1315 ساخته شده است.پل معلق اهواز که اینک به نماد این شهر تبدیل شده است،از سوی سازندگان آن دارای ضمانت 50 ساله بود که این ضمانت مهندسی حدود بیست سال است که پایان یافته

عکس های قدیمی پل

[External Link Removed for Guests]

[External Link Removed for Guests]

[External Link Removed for Guests]

[External Link Removed for Guests]

[m-249]

پل سفید اهواز؛ اولین پل معلق ایران ، چهارمین پل معلق جهان


كمتر از پنجاه سال از احداث و افتتاح پل بروكلین پل فلزی جهان می‌گذشت كه در شهر اهواز پایه‌های پل فلزی معلق بنا گذاشته شد.
از جمله روایات مربوط به احداث پل، این که می‌گویند مهندسی آلمانی به اتفاق همسرش كه مهندس نیز بود شروع به ساختمان پل كرد و كار را تا مرحله سوار كردن یكی از هلالی‌ها با موفقیت پیش برد، ولی انگلیسیهای حاكم بر شركت نفت در آن زمان، لوازم و ادواتی كه در اختیار سازنده پل گذارده بودند از جمله جرثقیلی كه با آن هلالی اول را بالا كشیده و مهار كرده بود پس گرفتند كه این عمل انگلیسی ها باعث دق كردن و مرگ مهندس آلمانی، سازنده پل شد. ولی بعد از چندی، سرانجام زن مهندس آلمانی كمر همت بست و با ابتدایی‌ترین وسایل ممكن آن زمان و بكار گرفتن چند دوبه بجای جرثقیل، هلالی دوم را بر اسكلت پل سوار كرد و ساختمان آن را بپایان رسانید و پل را آماده تحویل و بهره‌برداری كرد.
نحوه بسته شدن قرارداد و چگونگی اجرای پل:
در تاریخ 10خرداد 1312 از طرف ریاست اداره بهره برداری راه ‌آهن ناحیه جنوب اهواز (اریك كسوندسن) و معاونت فنی و مهندسی سیف‌ الله ‌خان مشاور پروژه ساختمان، یك پل جدید بر روی رود كارون جهت عبور و مرور اهالی شهر اهواز در یازده صفحه به وزارت كل طرق و شوارع داده و سه محل برای احداث پل پیشنهاد گردید. تا این زمان تنها پل معلق بر روی رودخانه كارون پل فلزی راه آهن (پل سیاه) بود كه برای اتصال راه‌آهن سراسری به بندر امام خمینی در سال 1308 احداث شده است.



در تاریخ 17 خرداد 1313 قراردادی در 12 ماده بین میرزا علی‌خان منصور وزیر طرق و شوارع ایران و اسكارلیندال نماینده شركت سوئدی سونسكاانتر پرناداكتی پولاكت منعقد و طبق قرارداد مسئولیت ساختمان پل كارون اهواز و امتحان زمین و تهیه نقشه‌های اصلی به شركت مذكور كه به اختصار (سنتاب) نامیده می‌شد واگذار گردید، كل هزینه عملیات مربوط به پل كارون كه بایستی به موجب قرارداد پرداخت می‌شد، مجموعاً پنج ‌میلیون و هفتصد و هشت هزار ریال (000/708/5 ریال) برآورد گردید. كه پرداخت آن طی 12 فقره چك به عهده بانك ملی ایران واگذار گردید. فولاد مورد نیاز و سایر مصالح و لوازم ساختمان پل از طرف شركت سنتاب پس از تایید رسمی سفارت ایران در استكلهم به كشور سوئد داده شد.
بر اساس ماده 3 این قرارداد انجام كار بعد از تصویب نقشه‌های تفصیلی و امضاء قرارداد بیست ماه تعیین گردید و طبق شش ماه شركت سنتاب موظف بود یك نفر نماینده با اختیارات تام برای مذاكرات و تصمیمات مربوط به امور ساختمان در محل كار تعیین نمایند و در همین بند از قرارداد اداره راةآهن جنوب نیز نماینده وزارت طرق و شوارع به منظور نظارت در اجرای عملیات ساختمانی، طبق نقشه‌های مصوب معرفی گردید.
یك ماه بعد از تاریخ 20 مرداد 1313 گونتربرگ از طرف شركت سنتاب به سمت ریاست ساختمان پل اهواز منصوب و بعنوان نمایندة شركت مذكور به اهواز اعزام شد. مهندس سیف‌الله‌خان مشاور از طرف وزارت طرق و شوارع به نمایندگی انتخاب شد.


در اوایل مهرماه 1313 موقعیت خط وسط پل بر روی رود كارون تعیین و در دوم شهریور همان ماه به منظور استحكام زمین برای شالوده ریزی پایه‌های پل از شركت نفت درخواست وسایل حفاری شده كه در اواخر همین ماه یعنی در 28 مهرماه 1314 اولین پی‌كنی آن آماده گردید و تا 20 بهمن‌ماه همان سال پنج پایه از هفت پایه اصلی پل بر اساس طرح (ك. لوبرك استاد آكادمی استكهلم) پی‌كنی و بتون‌ریزی شد. در ماههای اردیبهشت و تیر ماه سال 1314 دو پایه باقیمانده آن تكمیل شد. فطعات فلزی پل كه در كارخانه «مولارك استاد» سوئد ساهته گردید بهم متصل، سپس از «دوبه» راه‌آهن بوسیله جرثقیل كشتی فلورستان متعلق به كمپانی استریل در روز 18 مرداد 1314 اولین قطعه آهن پل فلزی اهواز بالا كشیده شد.
در 12 مرداد 1315 بتون‌ریزی سرتاسری پل به پایان رسید و در 15 مرداد آسفالت سطح اتومبیل روی پل آغاز شد و در 24 مرداد همان سال ضمن شروع سیم كشی برق جهت روشنایی پل از سوی شركت سنتاب اعلام شد كه پل اهواز 14 روز دیگر برای تحویل حاضر می‌شود.
آزمایش پل چهار ساعت و نیم به درازا كشید و سرانجام در 30 شهریور 1315 با بیش از هفت ماه تأخیر با ضمانت بیست و چهار ماهه و عمر مفید پنجاه ساله به ناحیه راه‌آهن جنوب تحویل داده شد. سپس در تاریخ پانزده آبان ماه 1315 افتتاح و با رعایت اینكه:
1- در موقع عبور، بیش از یك ماشین روی پل در حركت نباشد.
2- چند درشكه پشت سرهم روی پل در حركت نباشد.
3- سرعت حداكثر اتومبیل روی پل 5 كیلومتر در ساعت باشد.
و بنابراین ارتباط عبور و مرور اهالی از شهر قدیم اهواز به شهر جدید آغاز شد.
بازسازی و مرمت عرشه پل معلق:


هدف از اجرای طرح:
- رفع خطرات احتمالی، به لحاظ گذشت 13 سال از عمر مفید پنجاه ساله پل
- بهینه سازی، مرمت و احیاء سمبل تاریخی شهر
مشخصات فنی پل:


جنس سازه : بتونی و فلزی
طول: 20/501
عرض: 8/9
سه دهانه: 49 متری
دو دهانه: 130 و 136 متری
دو قوس بتونی: 12 و 20
8 ستون به ضخامت: 20/56
ارتفاع از سطح آب: 13
مراحل اجرایی پروژه:


كه شامل عملیات تخریب بتن كف، نصب قطعات فلزی، بتون ریزی و كف سازی، ساخت نرده مناسب، سند بلاست و رنگ‌آمیزی مجدد كل قطعات فلزی پل و نورپردازی با استفاده از فیبر نوری می‌باشد.
هزینه و روش اجرا:


این پروژه با اعتبار 5/7 میلیارد ریال و در سه فاز اجرایی برنامه‌ریزی شده است.
- فاز اول شامل سه دهانه وسطی
- فاز دوم شامل دهانه بزرگ غربی
- فاز سوم شامل دهانه بزرگ شرقی

منبع:
تبیان خوزستان














کمتر از پنجاه سال پس از احداث و افتتاح پل بروکلین ( اولین پل فلزی جهان ) در شهر اهواز پایه های احداث چهارمین پل معلق دنیا گذاشته شد که امروزنماد و مظهر زیبایی شهر به شمار می رود.

از جمله روایات مربوط به احداث پل, این است که می گویند مهندسی آلمانی به اتفاق همسرش که او نیز مهندس بود شروع به ساختن پل نمود وکار را تا مرحله سوار کردن یکی از هلالی ها با موفقیت پیش برد, ولی انگلیسی های حاکم بر شرکت نفت در آن زمان لوازم و ادواتی را که در اختیار سازنده پل گذارده بودند از جمله جرثقیلی که با آن هلالی اول را بالا کشیده و مهار می کردند پس گرفتند. این عمل انگلیسیها موجب بیماری ومرگ مهندس آلمانی سازنده پل شد. ولی پس از چندی همسر او, کمر همت بست و با ابتدایی ترین وسایل ممکن در آن زمان و بکارگیری چند دوبه بجای جرثقیل , موفق شد هلالی دوم را بر اسکلت پل سوار نموده و ساختمان آن را به پایان برساند.
قرارداد پل
در تاریخ ۱۰ خرداد سال ۱۳۱۲ از طرف ریاست اداره بهره برداری راه آهن ناحیه جنوب – اهواز ( اریک کسوندسن) و معاونت فنی و مهندسی سیف الله خان مشاور پروژه , ساختمان یک پل جدید بر روی رود کارون جهت عبور و مرور اهالی شهر اهواز در به وزارت کل طرق و شوارع داده شد و سه محل برای احداث پل پیشنهاد گردیدتا آن زمان تنها پل معلق بر روی رودخانه کارون پل فلزی راه آهن( پل سیاه) بود. در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۱۳ قراردادی در ۱۲ ماده بین میرزا علی خان منصور وزیر طرق و شوارع ایران و اسکار لیندال نماینده شرکت سوئدی سونسکاانترپرناداکتی پولاکت(سنتاب) منعقد گردید وطبق این قرارداد پنج میلیون وهفتصد وهشت ریالی، مسئولیت احداث پل کارون اهواز، امتحان زمین وتهیه نقشه های اصلی به شرکت مذکور واگذار شد و بانک ملی موظف شد طی ۱۲فقره چک هزینه قرارداد را تامین نماید.

یک ماه بعد یعنی در تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۱۳ گوتنبرگ از طرف شرکت سنتاب به سمت ریاست ساختمان پل اهواز منصوب و به اهواز اعزام شد. مهندس سیف الله خان مشاور نیز از طرف وزارت طرق و شوارع به نمایندگی انتخاب شد.

در اوایل مهر ماه سال ۱۳۱۳ موقعیت خط وسط پل بر روی رود کارون تعیین و در دوم شهریور همان سال به منظور استحکام زمین برای شالوده ریزی پایه های پل از شرکت نفت درخواست وسایل حفاری شده که در اواخر همین ماه یعنی در ۲۸ مهر ۱۳۱۴ اولین پی کنی آن آماده شده و تا ۲۰ بهمن ماه همان سال پنج پایه از هفت پایه اصلی پل براساس طرح (ک. لوبرک استاد آکادمی استکهلم) پی کنی و بتون ریزی شد. در ماههای اردیبهشت و تیر سال ۱۳۱۴ دو پایه باقیمانده آن نیز تکمیل شد.

قطعات فلزی پل که در کارخانه (مولارک استاد) سوئد ساخته شده بودند به هم متصل شده , سپس در روز ۱۸ مرداد ۱۳۱۴ اولین قطعه پل فلزی اهواز بالا کشده شد.

در ۱۲ مرداد ۱۳۱۵ بتون ریزی سرتاسر پل به پایان رسید و در ۱۵ مرداد آسفالت سطح اتومبیل روی پل آغاز شد . ۱۰روز بعدضمن شروع سیم کشی برق جهت روشنایی پل از سوی شرکت سنتاب اعلام شد که پل اهواز ۱۴ روز بعد افتتاح خواهد شد.

آزمایش پل چهار ساعت و نیم به درازا کشید و سرانجام در ساعت ده و سی دقیقه ۳۰ شهریور سال ۱۳۱۵ با بیش از هفت ماه تاخیرو با ضمانت بیست و چهار ماهه و عمر مفید پنجاه ساله به ناحیه راه آهن جنوب تحویل داده شد. سپس در تاریخ ۱۵ آبان ماه ۱۳۱۵ افتتاح و ضمن تاکید رعایت موارد زیر مسیر ارتباطی اهواز قدیم و اهواز جدید را فراهم نمود.

۱- در موقع عبور و مرور بیش از یک ماشین روی پل در حرکت نباشد.

۲- چند درشکه پشت سر هم روی پل در حرکت نباشد.

۳- حداکثر سرعت حرکت اتومبیل بر روی پل ۵ کیلومتر در ساعت باشد

پل تمام فلزی سفید به طول 501/20 و عرض 9/8 متر , با دو پیاده رو , دارای دو دهانه بزرگ به طولهای ۱۳۶ و ۱۳۰ متر و سه دهانه میانی ۴۹ متری و دو دهانه کناری به طول های ۱۲و ۲۰ متر است و تمامی قطعات آن توسط پیچ و مهره به هم متصل شده اند. این پل بر روی پایه بتنی قرار دارد که درگذشته جهت عبور و مرور درشکه و وسایل نقلیه سبک , انسان و احشام و … مورد استفاده قرار می گرفت و در حال حاضر جهت عبور عابران و وسایل نقلیه به صورت یک طرفه مورد استفاده قرار می گیرد. پل سفید درسال۱۳۷۸ به شماره ۲۴۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
منبع:mehrdad-zare.blogfa.com


این پل که یکی از شاهرگ های ارتباط بین دو منطقه جدید و قدیم کلان شهر اهواز است از حدود سه سال قبل یک طرفه شده است و قرار بود عملیات بازسازی و تعمیر آن انجام شود، اما به نظر می رسد این عملیات متوقف شده است و تنها به یک طرفه کردن این پل تاریخی بسنده شده است.
ضمن اینکه عملیات نورپردازی و زیباسازی این پل نیز معلق مانده و باعث شده است زیبایی های این اثر تاریخی-مهندسی آنطور که شایسته است به نظر نیاید.

گفتنی است اخیرا اختلافات متعددی بین شورای شهر و شهردار اهواز رخ داده است که اداره امور کلان شهر اهواز را با مشکلاتی روبرو کرده است.

مهندسین سازنده پل در هنگام تحویل پل شروط زیر را تعیین کرده بودند:

1-در موقع عبور، بيش از يك ماشين روي پل در حركت نباشد.

2-چند درشكه پشت سرهم روي پل در حركت نباشد.

3-سرعت حداكثر اتومبيل روي پل 5 كيلومتر در ساعت باشد.
منبع:www.parsine.com