25 دسامبر 2011 بیست‌امین سالگرد فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است؛ یکی از مهمترین فرازهای تاریخ معاصر جهان که البته وقوع آن، پیشتر از سوی معمار کبیر انقلاب هم هشدار داده شده بود. در این روز، بسیاری گمان کردند که جنگ سرد به پایان رسیده است؛ اما...
کد خبر:
سرویس عکس ـ در آخرین روزهای دسامبر 1991 میلادی، «میخائیل گورباچف» یا آنچنان که غربی‌ها صدایش می‌کردند، «گربی» خبر انحلال اتحاد جماهیر شوری را اعلام کرد و به این ترتیب جنگ سرد، ظاهرا، پایان یافت و نام او به عنوان آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی در تاریخ این کشور ثبت شد. گورباچف در سال 1990 برنده جایزه صلح نوبل شد؛ رویدادی که هیچ گاه از سوی حزب کمونیست روسیه پذیرفته نشد و از آن به عنوان هم‌آغوشی «گربی» با غرب یاد می‌شود. در میان کهنه سربازهای روس مثلی درباره گورباچف هست که می‌گویند: چون او بوی باروت جنگ دوم جهانی به مشامش نخورده، سرزمین پهناور شوروی را به نابودی کشانده. است. گورباچف نخستین رهبر شوروی بود که در جریان جنگ جهانی دوم شرکت نداشت و با آرمان‌خواهی‌های آن نسل آشنا نبوده و به این ترتیب در پایان سال 91 کشوری را که حاصل انقلاب کمونیستی 1917 بود، متلاشی کرد؛ رویدادی که پیش از این از سوی رهبر کبیر انقلاب به او گوشزد شده بود.
امام خمینی(ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به تأسی از پیامبر بزرگوار اسلام (ص) درنامه‌ای خطاب به رهبر کمونیست شوروی به وی گوشزد کرد که «از اين پس، كمونيسم را بايد در موزه‌هاي تاريخ سياسي جهان جستجو كرد» و این اتفاق در کمتر از دو سال رخ داد. فروپاشی شوروی مناسبات سیاسی جهان را تغییر داد. دیگر نه کسی سعادت را در لوای پرچم کمونیسم می‌دانست و نه امپریالسم آمریکایی دلربایی سابق را داشت. البته، روسیه با تأنی دارد در حد یک کشور و نه اتحادیه به جایگاه جهانی خود بازمی‌گردد و غرب با جریان‌سازی روانی و رسانه‌ای می کوشد، مانع این امر شود. بررسی این اتفاق تاریخی در هفته‌ای که رهبر کره شمالی، یکی از آخرین پایگاه‌های لرزان کمونیسم هم در گذشته، خالی از لطف نباشد. در بیست‌امین سالگرد فروپاشی شوروی در گزارش تصویر زیر رخدادهای آن سال‌ها را بررسی می‌کنیم: دسامبر 1991 / به داس و چکشی که روزگاری نماد پر ابهت اتحاد جماهیر شوروی بود، نگاه می کند که اکنون روی زمین افتاده است.
[HR] ژانویه 1990/ «لیتوانی» با حمل پرچم این کشور در مرکز «ویلینیوس»، خواستار استقلال این کشور شدند. نخستین زمزمه‌های انحلال به گوش می‌رسد. 
[HR] ژانویه 1990/ در میان استقلال طلبان لیتوانی درباره اصلاحات اقتصادی حرف می‌زند. او البته می داند طرح «پروستریکا»ی او در این کشور راه به جایی نمی‌برد و رکود اقتصادی، شوروی را در بدترین شرایط ممکن قرار داده است. 
[HR] ژانویه 1990/ تانک‌های ارتش شوروی به سوی «گنجه» برای سرکوب معترضان 
[HR] آوریل 1990/ طویل مردم برای تهیه نیازهای زندگی. وضعیت بد اقتصادی مردم در زمان گورباچف، یکی از کاتالیزورهای حرکت به سوی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بود. 
[HR] فوریه 1990/ مردم در برابر ساختمان وزارت کشور در "دوشنبه"، پس شورش های قومی در دوشنبه و چند شهر دیگر تاجیکستان، دولت محلی حالت فوق العاده اعلام کرد. 
[HR] ژانویه 1991/ 100,000 نفری مردم در برابر کاخ کرملین در مسکو و تقاضا برای استعفای گورباچف. تظاهر کنندگان به خشونت‌های ارتش شوروی در لیتوانی هم اعتراض داشتند؛ لیتوانی، نخستین کشور از کشورهای متحد با شوروی بود که در مارس 1990 اعلام استقلال کرد. 
[HR] ژانویه 1991/ تانک های ارتش سرخ به لیتوانی و کشتار مردم و 
[HR] مارس 1991/ راهپیمایی ضد دولتی در روسیه و تلاش برای استعفای میخائیل 
[HR] می 1991/کاخ ماه بعد افرادی که در این تصویر حضور دارند، علیه گورباچف کودتایی را رقم می‌زنند که به کودتای ماه اوت معروف است. نیروهای تندرو در کادر رهبری شوروری تلاش کردند گورباچف را از قدرت عزل کنند و اجازه ندهند، معاهده اتحاد جدید را امضا کند. در همین هنگام، گورباچف سه روز را (از ۱۹ اوت تا ۲۱ اوت) در حبس خانگی در یک ویلا در کریمه گذراند و پس از آن آزاد شد و به قدرت برگشت. 
[HR] اوت 1991/ تانک‌های ارتش سرخ در میدان سرخ مسکو، پس از شکست کودتای ماه اوت و بازگشت به قدرت گورباچف. 
[HR] اوت 1991/ کودتای ماه اوت شوروی، از سمت چپ: «بوریس پوگو»، وزیر کشور اتحاد جماهیر شوروی. «گنادی یانیف»، معاون رئیس جمهور اتحاد جماهیر شوروی و «اولک بلاگونف»، معاون اول رئیس‌جمهور. این افراد رهبران کودتای ماه اوت و تشکیلات خودساخته ای به نام «کمیته اضطراری» بودند که در در نوزدهم اوت 1991 در کنفرانس مطبوعاتی به توافقات صورت گرفته برای بازگشت به قدرت گورباچف اشاره کردند. 
[HR] اوت 1991/ «بوریس یلتسین» در حال حمل یک لوله بزرگ برای ساخت سنگر در خیابان‌های شهر هستند. 
[HR] اوت 1991/ رئیس‌جمهور روسیه در جریان کودتای ماه اوت روی یک خودروی زرهی برای هوادارانش سخنرانی می‌کند. یلتسین از مهمترین مخالفان گورباچف بود. 
[HR] اوت 1991/ یک ویدئوی ضبط شده از گورباچف در زمان اسارتش در حین کودتا. وی گفت، کودتا بر خلاف قانون اساسی این کشور است و کودتاچیان، باید هر چه زودتر عرصه قدرت را ترک کنند. 
[HR] اوت 1991/ ارتشیان به صفوف 
[HR] 1991/ در پارلمان شوروی؛ روزهای پس از آزادی از حبس 
[HR] سپتامبر 1991/ تصویر لنین در 
[HR] سپتامبر 1991/ نشسته بر مجسمه لنین در 
[HR] دسامبر 1991/ سرانجام پایان؛ مردم از تلویزیون پیام گورباچف را مبنی بر استعفا از قدرت و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی می‌بینند. 
