ژاپن در حال توسعه جنگنده استيلت بومي خود جهت مقابله با نسل جديدي از جنگنده هاي چيني و ديگر تهديدات منطقه ايست. نيروي هوائي ژاپن از چندي قبل در حال يافتن جايگزيني مناسب براي اسكادران هاي F-4 و F-15 خود بوده و اميدوار بود تا بتواند جنگنده هاي فوق مدرن F-22 را از واشنگتن دريافت نمايد ولي آنها زماني نا اميد شدند كه كنگره آمريكا صادرات F-22 را به خارج ممنوع اعلام كرد ، همچنين بي ميلي آشكار آمريكا در زمينه صدور و همكاري هاي تكنيكي در ارتباط با فناوري استيلت، ژاپن را وادار كرد تا خود دست به كار شود.
بنا به گفته مقامات ارشد وزارت دفاع ژاپن، يكي از كليدي ترين بخشهاي اين پروژه 6 ساله، موتور XF5-1 است كه جنگنده را قادر ميسازد تا مانور خود را بهبود بخشيده و در سرعتهاي مافوق صوت به گشت زني بپردازد. مقامات وزارت دفاع ژاپن قصد خود را از طراحي جنگنده استيلت بومي خود اينگونه اظهار ميدارند: ما نياز به جنگنده اي منطبق با فناوريهاي بالاي فني داريم، مشابه آنچه كه در ديگر كشورها در حال توسعه است. اين يك پروژه سخت در توسعه جنگنده هاست كه نقش كليدي را در يگانهاي پروازي آينده ما و دفاع از فضاي كشورمان ايفا خواهد كرد.
وزارت دفاع ژاپن اميدوارست تا اولين پرواز آزمايشي نمونه اوليه را در اواخر مارچ 2014 به انجام برساند. لقبي كه براي ATD-X به طور غير رسمي در نظر گرفته شده “Shinshin” يا “روح” ميباشد و انتظار ميرود رقم بودجه براي اين پروژه 419.8ميليون دلار باشد. وزارت دفاع ژاپن براي سال اول در خواست بودجه 141.4 ميليون دلاري را از دولت داشته. توانائي مانور بالا و پرواز در سرعت مافوق صوت بدين معني است كه ATD-X ميتواند سريعتر و طولاني تر پرواز نمايد ، همچنين RCS پائين آن، شناسائي اين جنگنده را بسيار مشكل ميسازد. توليد بومي جنگنده استيلت، نسبت به تكيه كردن صرف به واردات از خارج، نقشي كليدي در بازدارندگي و ارتقاء امنيت ملي ژاپن در مواجه با جنگنده هاي استيلت در حال توسعه چيني و روسي خواهد داشت.
روسيه قصد دارد تا جنگنده هاي تهاجمي نسل پنجم خود را حدود سال 2015 توليد نمايد. اين توليد در راستاي بخشي از برنامه ارتقاي ارتش روسيه ميباشد. چين نيز قبلا جنگنده J-10 را كه يكي از مدرنترين جنگنده هاي حال حاضريست كه در دنيا در حال خدمت ميباشد را به كار گرفته است. پكن همچنين در حال توسعه جنگنده هاي ارتقاء يافته J-12 و J-14 با فناوري استيلت ميباشد. ژاپن در سالهاي اخير كوشش زيادي در به دست اوردن فناوري (استيلت) جهت ارتقاء دفاع هوائي خود داشته است. توكيو همچنين پس از آزمايش موشك برد بلند “Taepodong” كره شمالي ، دفاع موشكي بالستيكي خود را با قيد 'مهمترين اولويت براي امنيت ملي' توليد كرد.
جنگنده Mitsubishi ATD-X Shinshin توسط انستيتوي تحقيق و توسعه فني وزارت دفاع ژاپن (TRDI) جهت مقاصد تحقيقاتي در حال توسعه ميباشد. ATD-X مخفف كلمات: اثباتگر تكنولوژي پيشرفته - x است و پيمانكار اصلي آن " صنايع سنگين ميتسوبيشي" ميباشد. ATD-X يك نمونه اثباتگر فناوري و پيش نمونه تحقيقاتي براي توليد جنگنده نسل پنجم بومي ژاپن ميباشد. در طراحي ATD-X از نمونه آمريكائي آن F-22 الهام گرفته شده . همچنين اين جنگنده مجهز به موتورهاي 3D با قابليت تغيير بردار رانش است. وزارت دفاع ژاپن مصمم است تا پيش نمونه آزمايشي جنگنده استيلت خود را با سيستم كنترل پيشرفته و سيستمهاي جمينگ رادار در خلال 5 تا 6 سال آينده آزمايش نمايد.
يك ماكت از ATD-X آزمايشات مقدماتي زميني را در فرانسه گذرانده است. به گزارش روزنامه Tokyo Shimbun newspaper ، اين احتمال نيز ميرود كه كومپاني آمريكائي Lockheed Martin نيز درگير اين پروژه گردد. همچنين بنا به گزارش اين روزنامه، ژاپن با توليد جت جنگنده استيلت بومي ،نشان ميدهد كه نبايد براي تكنولوژي هاي كليدي نظامي وابسته به دولتهاي خارجي بود (اشاره مستقيم به تصميم كنگره آمريكا). همچنين اين پروژه ، ژاپن را در افزايش قابليتهاي سيستمهاي راداري بر عليه تهديدات منطقه اي (روسيه- چين) كمك خواهد نمود. كامپيوترهاي نيروي دريائي ژاپن اخيرا به اطلاعات برنامه مشترك آمريكا- ژاپن در ارتباط با سيستم رادار AEGIS رخنه كرده اند و اين مسئله آمريكا را مورد اشتراك اطلاعات بيشتر با ژاپن نگران كرده است. ژاپن و آمريكا اخيرا موافقتنامه اي را در جهت كنترل بيشتر نسبت به اطلاعات محرمانه و طبقه بندي شده نظامي يكديگر به امضاء رسانده بودند.
انستيتوي تحقيق و توسعه فني وزارت دفاع ژاپن (TRDI) اخيرا عكسي از ماكت ATD-X با مقياس كامل را به نمايش گذاشت. همچنين كاملا مشخص شد كه فرانسه ، ژاپن را در برنامه ATD-X حمايت فني ميكند. بين سپتامبر و نوامبر 2005، مدل استيلت ژاپني در فرانسه تست شده است. ديگر خصوصيات اين جنگنده استيلت ژاپني شامل: موتورهاي تغيير بردانش مشابه خروجي موتور F-22. سيستمهاي كنترل پروازي پيشرفته و سنسور smart-skin است. همچنين فناوري استيلت ميتواند در ديگر ادوات نظامي از جمله موشكهاي كروز و يا پهپادها مورد استفاده قرار گيرد.
استفاده از امكانات فرانسه منطقي بود، در Bruz، نزديك Rennes، مركز تحقيقات ميداني RCS قرار دارد. Solange شايد بزرگترين سايت مركز تحقيقات RCS در جهان باشد. Solange قابليت اندازه گيري جنگنده حقيقي به جاي ماكتهاي مقياس كوچك آنها را دارد. مركز Solange، با كمك شركت امريكائي absorber specialist Emerson & Cuming ساخته شده.
آخرين اخبار در مورد وضعيت توسعه و ساخت ATD-X :
برنامه ژاپن براي ساخت جنگنده اثباتگر استيلت به علت كاهش بودجه دفاعي سال 2008 ژاپن با كندي مواجه شد. بودجه اختصاص يافته به پروژه Mitsubishi ATD-X تنها 7 ميليارد ين (66 ميليون دلار ) از 49.9 ميليارد ين درخواستي از طرف انستيتوي تحقيق و توسعه فني وزارت دفاع ژاپن (TRDI) است. اين مقدار بودجه تخصيص يافته به اين پروژه ، اجازه طراحي و ادامه تحقيقات فناوري را ميدهد ، اما ساخت اثباتگر به تعويق خواهد افتاد.
ATD-X از لحاظ اندازه مشابه جنگنده Saab Gripen است و مجهز به موتورهاي IHI XF5 كه خود مشتق شده از موتورهاي توربوفن XF7 است خواهد بود. هواپيماي گشت دريائي Kawasaki XP-1 كه هم اكنون در حال گذراندن تستهاي پروازي است مجهز به موتورهاي XF7 ميباشد.
XP-1 منابع:
Aviationweek & Space Technology پنج ژانويه 2007
Airforcetimes ده دسامبر 2007
Dailylark.blogspot يازده ژانويه 2008
Flight اول فوريه 2008
اخبار مرتبط: جنگنده هاي استيلت چيني در راهند
