آشنايي با بمبافكن استراتژيك توپالف 160
هواپيماي Tu-160 را بايد پاسخي به بمبافكن B-1 دانست، آن هم چه جوابي! 20 درصد بزرگتر از B-1. در واقع Tu-160 سنگينترين و بزرگترين هواپيماي جنگي ميباشد كه تاكنون در جهان توليد شده است. اين هواپيما، سرعتي بالغ بر 2 ماخ دارد و قادر است در شعاع عمل بسيار بزرگي، بدون نياز به سوختگيري، عمليات نمايد. اين هواپيما داراي پساي كم (اصطكاك هوايي)، و بنا بر گزارشاني، داراي اثر راداري كوچكتري نسبت به B-1 است.
هواپيماي Tu-160 يك بمبافكن استراتژيك چندمنظوره است كه براي عمليات در حالتهاي پرواز زيرصوت – ارتفاع پائين و پرواز مافوقصوت – ارتفاع بالا، طراحي شده است.
دو محل حمل بمب در اين هواپيما، ميتوانند به نحوي بارگذاري شوند كه براي دو ماموريت مختلف، هواپيما بتواند عمل نمايد. براي نمونه ميتوان به حمل موشكهاي استراتژيك كروز، موشكهاي كوتاهبرد هدايت شونده، بمبهاي هستهاي، معمولي و انواع مين اشاره كرد. هرچند تسليحات اصلي اين بمبافكن، موشكهاي كوتاهبرد هدايت شونده و موشكهاي كروز هستند كه (اين هواپيما) را قادر ميسازند دست به حملات اتمي بر عليه اهداف قبلن مشخص شده كه مختصات دقيق آنها حين پرواز ارسال ميشود، بزند. پس از بارگذاري اين هواپيما با تسليحات بسيار دقيق، آنگاه ميتواند بر عليه اهداف متحرك يا اهداف تاكتيكي به كار گرفته شود.
حکايت توليد پرفراز و نشيب Tu-160
هواپيماي Tu-160، حاصل رقابت تسليحاتي دوران جنگ سرد براي ساخت يك بمبافكن چندمنظوره بود. آن زمان از طرف دفتر طراحي توپالف، اين هواپيما به عنوان نمونهاي كه از قطعات هواپيماهاي Tu-144، M-18 و سوخويT4 استفاده ميكرد، پيشنهاد شد. اگرچه پروژهاي ساخت هواپيمايي كه توسط دفتر طراحي مياسيشف (Myasishchev) ارائه شده بود ( هواپيماي M-18 )، در عمل بسيار موفقيتآميز از آب درآمده بود، ولي تشكيلات و سازماندهي شركت معظم توپالف، داراي توانايي بالقوه بيشتري براي ساخت و اجراي اين پروژهء بزرگ (ساخت بمبافكن مافوقصوت) بود. از اين رو براي كار توسعه و طراحي اين هواپيما بنا شد از قطعات ساخته شده و طراحيهاي انجام شده براي بمبافكن M-18 استفاده شود. پروژهء (ساخت هواپيما) توسط V.N. Binznyuk نظارت شد.
آزمايشات تمريني (اين هواپيما) در پايگاههاي هوايي اتحاد شوروي، به سال 1987 آغاز شدند و توليد انبوه اين هواپيما در صنايع هواپيماسازي كازان (Kazan) انجام شد. شرکت هواپيماسازي كازان (KAPO)، با توجه به تجربهء فراواني از توليد اين هواپيما بدست آورده بود، عهدهدار ارتقاء 15 فروند از بمبافكنهاي Tu-160 نيروي هوايي روسيه شد. برنامهء تهيه شده توسط دفتر طراحي توپالف براي ارتقاء، شامل سيستمهاي هدفياب جديد، موشكهاي كروز و سيستمهاي جنگالكترونيك اين هواپيماها بود.
KAPO مخففKazan Aircraft Production Organization
اولين پرواز اين هواپيما به تاريخ 18 دسامبر 1981 انجام شد، هرچند سه هفته قبل، ماهوارهء جاسوسي ايالات متحده، تصاويري از اين هواپيما تهيه كرده بود و مقامات نظامي آمريكا ابتدا بر روي آن، نام RAM-P را نهادند و سپس BlackJack ناميده شد، هرچند به علت پارهاي مشكلات و كمبود اعتبار براي توليد نهايي، پروژهء ساخت اين بمبافكن چند سالي متوقف شد.
به سال 1981، دفتر طراحي توپالف (OKB Tupolev) دو فروند نمونهء اوليه از اين را توليد نمود؛ يك فروند بمبافكن و يك فروند ديگر جهت انجام آزمونهاي استاتيك (روي زمين).
اولين آزمون پروازي با هواپيماي سريال 70 به تاريخ 19 دسامبر 1981 انجام شد. در طول انجام آزمونهاي پروازي، يك فروند از هواپيماها ساقط شد. پس از كمي توقف، به زودي آزمونها آغاز شدند. توليد سري (انبوه) اين هواپيماي بمبافكن، به طور رسمي به سال 1984 در كارخانهء كازان (پس از در اختيار گرفتن نقشههاي طراحي) آغاز شد.
در ابتدا برنامهاي براي توليد 100 فروند هواپيما درنظر گرفته شده بود، اما تا سال 1992 كه توليد آنها متوقف گشت، تنها 36 فروند بمبافكن توليد گشته بود.
[External Link Removed for Guests]
هواپيماي Tu-160 عمدتن به وسيلهء مشخصاتي نظير دم هواپيما (مجموعهء سكان عمودي و افقي) كه بالاتر از بدنه قرار گرفته است و بالهاي متغير كه از زاويهء 20 الي 65 درجه باز ميشوند، شناسايي ميشود. اين بالهاي متغير، نقش اساسي را در ايجاد قابليت پرواز فراصوت فراهم ميآورند، بدين معني كه براي برخاستن از باند، بالها كاملن باز ميشوند تا طول دويدن روي باند كوتاه شود و براي پرواز فراصوت، بالها بسته ميشوند تا برا كم شده و هواپيما بتواند مدت طولاني با سرعت فراصوت پرواز نمايد.
4 موتور بسيار پرقدرت توربوفن از نوع NK-32 اين غول را به پرواز درميآورند و هركدام از موتورها با استفاده از پسسوز، كشش فوقالعادهء 25000 كيلوگرم را فراهم ميآورند. اين موتورها به وسيلهء دفتر طراحي كوزنتسف (OKB Kuznetsov) به سال 1977 طراحي و ساخته شدند. اين موتورها، به صورت دوتايي در زير قسمت ثابت بالها نصب شدهاند، داراي ورودي هواي مربع شكل و خروجيهايي هستند كه تا انتهاي لبههاي دم امتداد يافتهاند.
[External Link Removed for Guests]
به هنگام طراحي، به نكاتي جهت كاهش اثر وجود اين هواپيما (پنهانكاري)، توجه بسياري شد. اين اقدامات شامل كاهش اثرات مادون قرمز (Infrared) ايجاد شده توسط حرارت موتورها و اثر ايجاد شده بدنهء هواپيما روي رادار بود. آزمايش اين اقدامات (قابليت مخفيسازي)، براي اولين بار به سال 1980 بر روي يك بمبافكن Tu-95 انجام شد. در طرح هواپيماي Tu-160 براي كاهش اثر ايجاد شده روي رادار، كمپرسور موتورها، تك مرحلهاي طراحي شدند و از مواد مخصوص جاذب امواج رادار استفاده گشت.
اين نكته نيز جالب توجه است كه طرح بمبافكن B-1B (همتاي آمريكايي Tu-160) براي افزايش خصلت پنهانكاري از رادار (Stealth) مجددن مورد بازنگري و تغييرات گسترده قرار گرفت و شكل ورودي هواي موتورهايش تغيير پيدا كرد، در حالي كه طرح و شكل موتورهاي Tu-160 از ابتدا قابل اعتماد بود. طراحي مجدد شكل موتورهاي B-1B منجر به قابليت دست يافتن اين بمبافكن از سرعت گذرصوت به سرعت فراصوت ميگرديد (پيش از آن، مدل اوليهء B-1 نتواسته بود از سرعت 0.99 ماخ فراتر رود) در حالي كه بمبافكن Tu-160 در همان مدل اوليه، به راحتي توانست به سرعت 2.07 ماخ دست پيدا كند.
اين هواپيما با مجموعهاي از كنترلكنندههاي مركزي كه در كابين تعبيه شدهاند هدايت ميشود. (ميزان قدرت) موتورها با اهرمهايي كه بين صندلي خلبانان تعبيه شدهاند، كنترل ميشوند.
[External Link Removed for Guests]
همچنين يك قسمت براي استراحت در نظر گرفته شده است كه شامل دستشويي، مكاني براي خواب و يك سيستم حرارتي جهت گرم كردن غذا ميباشد.
گزارشات نشان ميدهند كه از اين هواپيما به عنوان سكويي براي پرتاب فضاپيماي Burlak استفاده شده است. اين فضاپيما ميتواند ماهوارههايي به وزن 300 تا 500 كيلوگرم را در مداري به فاصلهء 500 تا 700 كيلومتري كرهء زمين قرار دهد. اين فضاپيما كه از سوخت جامد استفاده كرده و داراي بال دلتا شكل ميباشد، در زير بدنهء هواپيما نصب ميگردد.
به تاريخ مي 1987، اولين بمبافكن، رسمن وارد خدمت در نيروي هوايي اتحاد شوروي شد. تا پايان سال 1991، تعداد 19 فروند Tu-160 در گردان 184 نيروي هوايي شوروي در اوكراين در خدمت بودند؛ در آن سال و پس از فروپاشي اتحاد شوروي، اوكراين، اين هواپيماها را جزء دارايي خود اعلام كرد و از پس دادن آنها به روسيه خودداري نمود.
به سال 1992 گردان 121 نيروي هوايي روسيه، (مستقر در فرودگاه B.G. Engels) به بمبافكنهاي Tu-160 مجهز شد. سپس بمبافكنها، جهت حمل موشكهاي دوربرد، مورد آزمايش قرار گرفتند.
بر اساس گزارشات رسيده، به تاريخ 2 جولاي 1999، كارخانهء هواپيماسازي قربانف – كازان، دستوري از وزير دفاع روسيه مبني بر تكميل طرح توليد بمبافكن استراتژيك Tu-160 دريافت كرد. بنابراين، مدير كل اين كارخانه - Nail Hairullin – قراردادي به مبلغ 45 ميليون روبل را جهت آغاز توليد اين بمبافكن امضاء کرد.
Tu-160 هاي اوکراين
به تاريخ جولاي 1999، وزير دفاع اوكراين - Alexander Kuzmuk – رسمن اعلام كرد كه اوكراين در برابر مبلغ بدهي ايجاد شده بابت خريد گاز از روسيه، تحويل تعداد 10 فروند از بمبافكنهاي استراتژيك Tu-160 و Tu-95 را به روسيه پيشنهاد داده است. اين هواپيماها به علت نقص قطعات يدكي و عدم تحويل قطعات از سوي روسيه، زمينگير شده بوده و قابل استفاده نبودند. وي از اعلام قيمت موشكهاي كروز خودداري كرد، ولي در نظرش، قيمت هر فروند را بيش از 25 ميليون دلار در نظر گرفته بود.
به تاريخ 12 اكتبر 1999، نيروي هوايي روسيه اعلام كرد كه توافقنامهاي را با اوكراين به امضاء رسانده است كه بر پايهء آن، بدهي چند صد ميليون دلاري اوكراين به روسيه را (بابت خريد انرژي)، با دريافت 11 فروند بمبافكن استراتژيك (8 فروند Tu-160 و 3 فروند Tu-95) تسويه ميكند.
11 فروند بمبافكن استراتژيك و 600 موشك كروز، در عوض بدهي اوكراين به روسيه، در اواسط فوريهء سال 2000 به روسيه تحويل شدند. دو بمبافكن از پايگاه هوايي Priluki در اوكراين مستقيمن به پايگاه هوايي Engels در روسيه پرواز كردند. موشكهاي كروز نيز توسط قطار به روسيه حمل شدند. سه بمبافكن Tu-95MS به همراه 6 فروند Tu-160 قبل از آن به تاريخ اكتبر 1999 منتقل شده بودند. قبل از انتقال اين بمبافكنها به روسيه، 19 فروند Tu-160 و 21 فروند Tu-95MS در فرودگاه نظامي Priluki روسيه استقرار يافته بودند.
طراحي
* بدنهء اين بمبافكن يک ويژگي ممتاز دارد، (آن هم) اين است که با افزايش سرعت هواپيما، با جمع شدن بالها و رسيدن به زاويهء 65 درجه، کل پيکربندي هواپيما به صورت يکپارچه به نظر ميرسد. بدنهء هواپيما بر اساس ستونهاي تيتانيومي ساخته شده است که اين سنونها به کل بدنه جوشکاري شدهاند و تمام اجزاء بدنه به واسطهء ستونهاي تيتانيومي، مقاوم گشته است.
* همانطور که پيشتر گفته شد، بالهاي متغير از 20 تا 65 درجه جمع ميشوند. اين قابليت، امکان خوبي براي پرواز فراصوت يا زيرصوت ميدهد.
* سکان افقي و عمودي نيز يکپارچه است و تمامن متحرک.
* اين هواپيما از کنترل الکترونيکي سطوح متحرک هواپيما يعني سيستم Fly By Wire استفاده ميکند که براي به حرکت درآوردن فلپها و شهپرهاي اين غول پرنده، استفاده از اين سيستم، اجتناب ناپذير است.
* در اين هواپيما از سه مجموعه چرخ کوتاه براي فرود استفاده ميشود. چرخ انتهايي در هرکدام از اين سه مجموعه، کارکرد ترمز را نيز دارد. ضمن اينکه براي ترمز، از يک چتر مخصوص نيز استفاده ميشود.
* اين هواپيماي سنگين وزن، براي برخاستن، نياز به باندي با زمين بتني يا آسفالتي بسيار محکم، با حداقل 3050 متر طول، نياز دارد.
[External Link Removed for Guests]
کابين خلبان
* خدمهء اين هواپيما شامل يک خلبان، يک کمک خلبان، يک ناوبر و يک اپراتور است.
* هر چهار خدمه، مجهز به صندليهاي پرتاب شونده از نوع صفر – صفر هستند. اين صندليها، امکان پرش ايمن را در حداکثر ارتفاع و حداکثر سرعت و حتا در حال پارک و ايست کامل، فراهم ميآورند. (صندليهاي پرتب شوندهء صفر – صفر يعني قابليت پرتاب در سرعت و ارتفاع صفر)
* در کابين اين هواپيما، تمام اطلاعات ارسالي از بيرون (نظير سرعت، ارتفاع، زاويهء حمله و . . . ) به طور معمول به وسيلهء نمايشگرهاي عقربهاي يا چراغهاي اخطار نشان داده ميشود.
* طبق معمول توليدات روسي که داراي ضعف مفرط در زمينهء آلات دقيق الکترونيکي هستند، از نمايشگرهاي تلويزيوني، خبري نيست. ضمنن از نمايشگر سربالا (HUD) نيز استفاده نشده است.
* در اين هواپيما، به جاي دستههاي کنترل چرخي شکل يا چهار تکه که معمولن در هواپيماهاي ترابري بزرگ يا بمبافكنها استفاده ميشود، همانند جنگندههاي سبک، از کنترل استيک (ميله شکل) استفاده شده است.
[External Link Removed for Guests]
تسليحات
در اين هواپيما امکان استفاده از تسليحات گوناگوني وجود دارد: انواع بمبهاي هستهاي، تسليحات معمول (بمبها و موشکهاي غيرهستهاي) و موشکهاي کروز دوربرد؛ نظير SRAM و ALCM ، که در دو محفظهء مخصوص تسليحات، بارگذاري ميشوند.
* موشکهاي دوربرد استراتژيک کروز از نوع Kh-55MS که در ناتو به نام AS-15 Kent شناخته ميشوند. (تا 12 فروند، 6 فروند در هر محفظه) موشک دوربرد Kh-55MS يا ALCM به موتور توربوفن مجهز است و بيشتر به يک جنگندهء سبک شباهت دارد تا يک موشک. اين موشک بردي حدود 3000 کيلومتري دارد و سرجنگي آن، مجهز به يک کلاهک هستهاي به قدرت 200 کيلوتن ميباشد.
* در محفظههاي حمل جنگ افزار، ميتوان به تعداد 24 فروند از موشکهاي Kh-15P را نصب کرد. اين موشکها، در ناتو با کد AS-16 Kickback يا SRAM شناخته ميشوند. اين موشکها نيز معمولن داراي کلاهک هستهاي هستند، هر چند که ميتوانند به جاي آن، از کلاهک معمول 250 کيلوگرمي استفاده کنند.
* در مجموع، تا ميزان 40 تن تسليحات، ميتوان بر اين غول روسي، بارگذاري کرد.
موشک هسته اي Kh-55MS در کنار Tu-160
[External Link Removed for Guests]
آويونيك
در اين هواپيما به طور وسيعي از کامپيوتر استفاده شده است و سيستمهاي آويونيک، شامل دستگاه نشانروي، ناوبري، سيستم کنترل پرواز، به همراه يک رادار کنترل آتش و رادار ناوبر، سيستم ضدعمل الکترونيک و هدايت خودکار هواپيما ميباشد.
* مجموعهء پيچيدهء ناوبري و سيستم هدفياب به نام RID. اين سيستم توسط يك رادار بسيار قدرتمند، اهداف مورد نظر خود را روي زمين يا دريا در فواصل بسيار دور، شناسايي ميكند.
* سيستم خودكار دنبال كردن عوارض زمين (كوهها يا تپهها) براي مخفي ماندن از رادار دشمن
* اخلالگر الكترونيكي - راديويي فعال و غيرفعال بسيار پرقدرت
* نوع آلات دقيق كابين: الكترومكانيكي (عقربهاي)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
مشخصات
سازنده: اتحاد جماهير شوروي
نام روسي: Tu-160
نام آمريكايي: Blackjack
طراح: دفتر طراحي توپالف (OKB-156 Tupolev)
كارخانهء سازنده: كازان (Plant Nr. 22 Kazan)
خدمه: 4 نفر
پيشرانه
4 موتور بسيار پرقدرت توربوفن از نوع NK-32
ميزان كشش خشك در سطح دريا = 30.843 پاوند
ميزان كشش در سطح دريا با استفاده از سيستم پسسوز (AB) = 55.077 پاوند
وزن مخزن سوخت داخلي: 109.770 كيلوگرم
سوختگيري هوايي: دارد – از طريق هواپيماهاي تانكر IL-78 و ZMS-2 – غلاف سوختگيري هوايي در جلوي کابين خلبان و در داخل هواپيما، تعبيه شده است.
[External Link Removed for Guests]
صندليهاي پرتاب شوند K-36DM (با قابليت عمل در ارتفاع بالا و سرعت 2 ماخ)
مشخصات بدنه
طول: 54.1 متر
ارتفاع: 13.1 متر
فاصلهء دو سر بالها: در حال بسته = 35.6 متر و در حالت باز = 55.7 متر
مساحت بالها: 255.48 متر مربع
سرعت: 2200 کيلومتر بر ساعت در ارتفاع بالا و 1030 کيلومتر بر ساعت در نزديکي سطح زمين يا سطح دريا
نرخ اوجگيري: 70 متر بر ثانيه
حداکثر سقف پرواز: 16000 متر
سقف پرواز رزمي: 15000 متر
اوزان
وزن خالي: 110.000 کيلوگرم (110 تن)
وزن سوخت: 148.000 کيلوگرم (148 تن)
حداکثر وزن سوخت قابل بارگذاري: 160.000 کيلوگرم (160 تن)
حداکثر وزن قابل برخاستن: 275.000 کيلوگرم (275 تن)
وزن عادي بارگذاري مهمات: 9000 کيلوگرم
حداکثر وزن قابل بارگذاري: 40.000 کيلوگرم (40 تن)
برد
حداکثر برد با بارگذاري مهمات 9000 کيلوگرم = 14000 کيلومتر
حداکثر برد با بارگذاري مهمات 40000 کيلوگرم = 10500 کيلومتر
قيمت: نامعلوم
سال آغاز طراحي: 1975
اولين پرواز: 12 / 19 / 1981
سال ساخت توليد سري: 1984
ورود به خدمت: 1987
هواپيماهاي مشابه: B-1B و XB-70
[External Link Removed for Guests] - [External Link Removed for Guests] - [External Link Removed for Guests]
منم دیگه یواش یواش تا 16 تیر زحمتو کم می کنم
