آشنایی با جنگنده میتسوبیشی اف-2

در اين بخش مي‌توانيد در مورد کليه مباحث مرتبط با هواپيماهاي نظامي به بحث بپردازيد

مدیران انجمن: SAMAN, شوراي نظارت, مديران هوافضا

ارسال پست
Major II
Major II
نمایه کاربر
پست: 1796
تاریخ عضویت: شنبه ۲۵ شهریور ۱۳۸۵, ۴:۱۸ ب.ظ
سپاس‌های ارسالی: 35 بار
سپاس‌های دریافتی: 215 بار
تماس:

آشنایی با جنگنده میتسوبیشی اف-2

پست توسط Karim1504 »

دوستان من زیاد زبان انگلیسیم خوب نیست.خلاصه اگه مشگلی در جمله بندی وجود داشت باید منو ببخشید!!! :(

  F-2 Attack Fighter, Japan  تصویر  
مقدمه:
جنگنده هاي F-2 كه براي وزارت دفاع ژاپن ساخته شده ،نتيجه برنامه الحاق توسعه اي ژاپن و امريكاست.صنايع سنگين ميتسوبيشي سازنده اوليه است و شركت لاكهيد مارتين اكروناتيك بعنوان اصل امريكايي اين مجموعه است.

 
تصویر 

F-2A نوع تك سرنشين آن است و F-2B نوع دو كابينه يا دو صندلي آن است.وزارت دفاع ژاپن در نظر داشت كه 130 جنگنده F-2 را تهيه كنند (83 تك كابين و 47 عدد دو كابين).با اينكه تا به حال 76 سفارش انجام شده ،اما آينده اين برنامه نامشخص است.

در سال 1987 ميلادي وزارت دفاع ژاپن چندين مدل ازF-16C را به جاي FS-X ژاپني كه انتخاب كرده ،جايگزين جنگنده F-1 ميتسوبيشي كند و در سال 1988 ميتسوبيشي بعنوان سازنده اصلي اين جنگنده انتخاب شد كه اين جنگنده را F-2 نام گذاشتند.اين برنامه شامل انتقال تكنولوژي از امريكا به ژاپن بود و در تقسيم هزينه 60 درصد سهم ژاپن و 40 درصد سهم امريكا مي شد.




چند نمونه با سقف پرواز بالا توسعه يافتند و آزمونهاي برداري اين نمونه در سال 1997 با موفقيت انجام شد و هواپيما در سال 1998 توليد شد.اولين توليد هواپيما در سپتامبر سال 2000 وارد وزارت دفاع ژاپن شد و طي اين انتقال بيش از 49 هواپيماي F-2 به ژاپن منتقل شدند.هواپيماها در بخش جنوبي كوماكي ، ميتسوبيشي در ناگويا مونتاژ مي شوند.
طراحي :
كاواساكي مسئول ساخت بخشهاي مياني بدن هواپيما و همچنين قسمتهاي مربوط به چرخ اصلي و موتور است.ميتسوبيشي بخش جلويي بدنه هواپيما و بالها را مي سازد.ميتسوبيشي همچنين ساختار جعبه بال پاييني را كه شامل پوسته و كلاهك و … را طراحي مي كند و آنها را از تركيب گرافيت و اكسپوسي مي سازد.

اين اولين كاربرد تكنولوژي CO-CURED در يك محصول جنگنده است.كارخانه فوجي ،سطح بال بالايي ،كيفيت بالها،رادوم ها،فليبرونها و بخشهاي كاهش هواي موتور و بخش دم هواپيما را مي سازد .شركت لاكهيد مارتين بخش انتهايي بدنه هواپيما ،بخشهاي كناري بالها و لبه جلويي هواپيما را تامين مي كند.

كابين خلبان:
كابين خلبان به سه صفحه چند كاره مجهز شده كه شامل يك صفحه كريستالي مايع از YOKOGAWA مي باشد.صفحه بالاي سر خلبان توسط SHIMADZUتوسعه يافت.


تسليحات:
سيستم رفاهي الكترونيكي درون هواپيما ،سيستم كامپيوتري و رادار فعال توسط ميتسوبيشي الكتريك توسعه يافتند.



 تصویر 

يك تفنگ M61A1 چند لوله در انتهاي يكي از بالها قرار گرفته است.13 نقطه سخت براي حمل سيستمهاي اسلحه وجود دارد .يكي در بخش مركزي ،يكي در نوك بالها و پنج نقطه ديگر در زير هر يك از بالها قرار گرفته شده است.سيستم كنترل و نگهداري توسط لاكهيد مارتين تامين شده است.

در اين هواپيما 2 اتصال ريل مشترك وجود دارد كه توسط NIPPI توليد شده است.اين هواپيما قادر به مستقر كردن موشك هوا به هواي سايز متوسطSPARROW بنام AIM-7 F/M و بمبهاي جانبي كوچك AIM-9L و همچنين موشك هوا به هواي كوچك AAM-3 متعلق به صنايع سنگين ميتسوبيشي مي باشد.

F-2 مجهز به موشكهاي ضد ناو ASM-7 و ASM-2 مي باشد.ميتسوبيشي توسعه موشكهاي ضد ناو سري 80 و ASM-7 و ASM-2 را در سال 1980 در اصل براي جنگنده F-1 آغاز كرد.

هواپيماي جنگي همچنين مي تواند بمبهاي 500IB و بمبهاي خوشه اي و راكت انداز را با خود حمل كند.خط مركزي و نقاط سخت بال داخلي مخازني را با ظرفيت 4400 كيلوگرم سوخت مي تواند حمل كند.

كنترل پرواز:
لاكهيد مارتين مسئول سيستم پرواز در اين هواپيما مي باشد.سيستم پرواز ديجيتالي هواپيما توسط الكتريك اويشن ژاپن و هاني ول توسعه داده شده است.اين روش پرواز شامل ارتقا ،كنترل ، موقعيت سنجي و كنترل بار در طول مانورها مي باشد.



 تصویر 

ارتباطات:
سيستمهاي ارتباطي موجود در F-2 شامل يك AN/ARC-164 است كه با باند يو اچ اف عمل مي كند و توسطRAYTHEON تامين شده است و يك كانال V/UHF كه توسط NEC تهيه شده است.يك راديوي HFكه توسط تهيه و توسعه يافته شده است.

موتور:
اين هواپيما با يك موتور توربوفن سوختي F110-GE-129 جنرال الكتريك تجهيز شده است.اين موتور تا 7/131 كيلونيوتن توسعه يافته و سرعت آن به 2 ماخ مي رسد.



نویسنده : کریم
وبلاگ میلیتاری
[External Link Removed for Guests]
نه از خودت تعریف کن و نه بدگویی. اگر از خودت تعریف کنی قبول نمی‌کنند و اگر بدگویی کنی بیش از آنچه اظهار داشتی تو را بد خواهند پنداشت...
[External Link Removed for Guests]
Major I
Major I
نمایه کاربر
پست: 127
تاریخ عضویت: چهارشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۸۵, ۵:۰۶ ب.ظ
سپاس‌های ارسالی: 3114 بار
سپاس‌های دریافتی: 233 بار

Mitsubishi_F-2

پست توسط roh »

 Mitsubishi_F-2 


 تاريخچه 
ژاپن تدوين نيازمندي خود به يك جنگنده ي پشتيباني نسل آينده را براي جايگزيني ميتسوبيشي F.1 در اواسط دهه ي ۱۹۸۰ آغاز نمود. هواپيماي جديد مي بايست نقش اصلي F.1 را به عنوان تهاجمي ضد قايق هاي نفربر (landing craft)، با استفاده از موشكهاي ضد سطحي ASM-1 وASM.2، حفظ مي نمود.در تئوري، طيف گسترده اي از هواپيماها مي توانستند اين نيازمندي را برآورده نمايند، از جمله F.15 ،F/A.18، F.16 و يك هواپيماي ويژه ي ضربتي ضد كشتي و تهاجمي زميني بر پايه ي بدنه ي كشيده تر نوع دفاع هوایی پاناویا تورنادو با نام سوپر تورنادو.. این طرح به طرح تورنادوJ منجر گردید که در صورت توافق با همکاری بریتیش ایرواسپیس و میتسوبیشی ساخته می شد. كه این تلاش به سرانجام نرسید.
البته نیازمندی ژاپن را یک طرح جدید کاملا بومی نیز می توانست برآورده نماید هرچند که ژاپن با توجه به ملاحضات سیاسی( شامل عدم موازنه ی تجاری دلاری عظیم ژاپن با آمریکا ) و محدود بودن برنامه ی تولید استفاده از یک هواپیمای موجود آمریکایی یا مشارکت سنگین و همه جانبه ی امریکا در هر گونه برنامه ی بومی ترجیح داد. همان گونه که گفته شد در وهله ی نخست تصمیم گرفته شده بود تا یک هواپیمای بومی کاملا جدید طراحی و ساخته شود و شعبه ی شماره ی 3 آزمایشگاه محرمانه انستیتو پژوهش و توسعه ی فنی کار روی طرحی را باهمان نامFS.X آغاز نمود.این فعالیت به دلیل فشار ایالات متحده ی برای خریدن یک جنگنده ی امریکاییك در سال 1987 متوقف گردید و سرانجام در چارچوب یک مصالحه ی هوشمندانه تصمیم گرفته شد تا ژاپن نوع تغییر یافته ی بومی یک جنگنده ی امریکایی را تکمیل کند. این تصمیم به امریکا اطمینان می داد که گزینش یک طرح امریکایی از صدور محصول نهایی ساخت ژاپن به دیگر كشورهاي جهان جلوگيري كرده و بدين ترتيب سهم صنايع هوافضايي ايالات متحده در بازارهاي جهاني لطمه نديده و ميزان انتقال فن آوري به ژاپن محدود گردد
ژاپني ها اميد داشتند كه صنايع هوافضايي كشورشان با ادامه ي اين پروژه از تجربه ي مفيدي در چند زمينه ي حساس فن آوري نوين برخوردار گردد، تجربه اي كه به آنها اجازه مي داد تا بعدها جاي پاي محكمي براي خود در برنامه هاي بين المللي غير نظامي و نظامي ساخت هواپيما پيدا كنند.
اين فن اوري ها عبارتند بودند از مواد پنهانكاري راداري،متالوژي پيشرفته،فرايندها و روش هاي نوين ساخت وتوليد،نمايشگرهاي يكپارچه ي درون كابين و سيستمهاي ناوبري، رادار،شناسايي صدا و كنترل با فرمانهاي هاي شفاهي خلبان و سيستم هدايت پيشرفته ي پرواز با نور(استفاده از رشته هاي نوري براي انتقال فرامين). ايده ي كلي عبارت بوده از توسعه ي بدنه وبالي به نسبت محافظه كارانه، مجهز به تجهيزات و سيستم هاي الكترونيك پروازي بسيار پيشرفته يعني بسيار شبيه به راهبرد صنايع هواپيماسازي اسرائيل در طراحي و تكميل پروژه ي لاوي. صنايع ژاپني خواهان يك بدنه ي ساخت داخل(وترجيحا ساخت داخل )بودند،ولس سرانجام با رغبت قانع شدند تا نوع تغييريافته ي ساخت داخل يك جنگنده امريكايي را با پيشرانه ي امريكايي بپذيرند زيرا آنها در زمينه ي طراحي جنگنده هاي پيشرفته تجربه ي كمي داشتند.

 [External Link Removed for Guests]
 
مخالفت ايالات متحده

امريكا سرسختانه مخالف توسه ي يك هواپيماي بومي ژاپني بود، زيرا نه تنها با خريد تعداد قابل توجهي هواپيماي امريكايي، نياز ژاپن برطرف مي گشت،درعين حال عدم موازنه ي تجاري ميان دو كشور نيز كاهش مي يافت. به عقيده ي امريكايي ها، گسترش توانايي هاي ژاپن در زمينه ي طراحي به مطرح شدن محصولات هوايي اين كشور به عنوان رقيبي براي هواپيماهاي امريكايي در بازار آينده ي داخلي ژاپن و سرانجام سرتاسر آسيا منجر مي گرديد.
در ابتدا برنامه بدنه ي F/A.18 به عنوان پايه ي كار در نظر گرفته شد، زيرا دو موتوره آن امتيازهايي را براي ايفاي نقش ضربتي بر فراز آب(بدليل ايمني بيشتر)دربرداشت.F.15 و نوع دوموتوره ي F.16 نيز به دليل هزينه ي زياد كنار گذاشته شدند.ولي پس از مذاكرات طولاني برر سر سهم دو طرف و چگونگي و ميزان انتقال فن آوري، سرانجام بدنه ي F.16برگزيده شد. در اكتبر۱۹۸۷ موافقتنامه ي تكميل FS.X برپايه ي نوع اصلاح شده ي F.16C با استفاده از فن اوريهاي پيشرفته ي امريكايي و ژاپني امضاء شد و صنايع سنگين ميتسوبيشي به عنوان پيمانكار اصلي برگزيده شد.البته يكي از دلايل ترجيح دادن F.16به دونوع ديگر،امكان اعمال ظاهرا آسانتر فن آوري پنهانكاري راداري روي آن بود.عاملي كه گنجايش داخلي كمتر بدنه يF.16 را براي جا دادن سيستم هاي الكترونيك پروازي جديد،بي اهميت جلوه داد. ژاپن احتمالا از سال ۱۹۸۲ مشغول پژوهش و فعاليت در زمينه ي فن آوري پنهانكاري راداري و ساخت مواد جاذب امواج رادار بود. به همين دليل تمامي سطح لبه ي حمله ي بال و شايد ديگرسطوح هدايت FS.X با مواد جاذب امواج پوشانده شده بود تا از سطح مقطع روبروي هواپيما كاسته شود.
در فوريه ي سال ۱۹۹۰ موافقتنامه اي امضا شد كه ۴۰ درصد برنامه را به شركت هاي امريكايي واگذار نمود.در اين ميان ،جنرال ديناميك ۳۰ درصد كارها شامل ساخت بخش عقب بدنه،فلپ هاي لبه ي حمله ي بال ،تجهيزات آزمايش زميني،سيستم مديريت محموله و برخي از سيستم هاي الكترونيكي پروازي را بر عهده گرفت. صنايع سنگين ميتسوبيشي نيز مسئوليت طراحي كلي ،ساخت بخش جلو بدنه و مونتاژ نهايي را عهده دار شد. ساخت بخش دم ،سطوح بالايي بال،فلپ و شهپرها و ورودي نيز به صنايع سنگين فوجي و بخش مركزي بدنه به كاوازاكي واگذار گرديد.

 [External Link Removed for Guests] 

طرح پايه ي F.16C

از همان ابتدا قرار بر اين بود تاF.16C سري ۴۵ با دهانه ي ورودي پهن ،مبناي كار قرار بگيرد.تغييراتي جزئي در بدنه ي F.16C انجام گرفت،از جمله كشيده تر كردن بخش عقب بدنه به ميزان ۴۱ سانتيمتر و در نتيجه عقب برده شدن دم،امتداد پهن تر لبه ي حمله ي بال (LERX) و خروجي موتور كوتاه تر.مخروط دماغه كمي پهن تر گرديد و ضمن افزودن بر طول آن براي جا دادن رادار جديد،كمي بر حالت حبابي آن افزوده شد. بر وتر ودهنه ي ي سكان هاي آن كمي افزوده شد و نوك لبه هاي فرار آنها به اصطلاح بريده شد.هواپيما همچنين به بالي مجهز گرديد كه بطور كامل با مواد مركب ساخته شده و ۲۵ درصد بزرگتر از بال F.16،داراي زاويه هاي متفاوت ،و همچنين داراي دو جايگاه اضافه ي حمل جنگ افزار مي باشد. اين بال هاي پهن تر(۱/۷متر) از تجربيات جنرال دايناميكس از برنامه ي لغو شده ي اجيل فالكن بهره گرفته شده بود و بيش ترين وزن هنگام برخاستن را افزايش داد اگرچه نقش چنداني در بهبود چابكي هواپيما نداشت. دليل توجه بيش تر ژاپني ها به وزن زياد هنگام برخاستن را مي توان در گنجايش به نسبت كم F.1براي حمل سوخت و جنگ افزار جستجو نمود، كه از بيشترين وزن هنگام برخاستن كم آن ناشي شده بود. مواد جاذب امواج رادار نيز به دماغه،ورودي موتور و لبه ي حمل بالFS.Xافزوده شد و اين هواپيما همچنين به چتر ترمز در دم خود(مانند انواع صادراتي F.16)مجهز گرديد.بدين ترتيب FS.X از نظر سازه ي داخلي فقط ۲۰ تا۳۰ درصد باF.16Cيكسان است.
رقيبان سيستم پيشرانه FS.X عبارت بودند از جنرال الكتريك باF110-GE-129 و پرات اندوينيباF100-PW-229. موتور ساخت جنرال الكتريك با توان ۱۳۱/۷كيلونيوتن(۲۹۶۰۰پاوند)استاتيك با پس سوز روي F.16Cسري ۵۰ نصب شده بود و سرانجام نيز همين موتور در دسامبر ۱۹۹۰براي تامين پيشرانه ي FS.Xبرگزيده شد و تحت امتياز ،در صنايع ايشيكاـهاريما ساخته شد. جنرال الكتريك ۶۰ درصد اين موتور را ساخته و بقيه ي كار
ها ،شامل مونتاژ وآزمايش نهايي،در ژاپن انجام گرفته است.
در ابتدا، توربين پرفشار،خروجيهاي مرحله ي نخست ودوم و تيغه هاي دوربين جزو موارد حساس فني بودند و فرآهم آوردن شرايط انتقال فناوري آنها با تاخير صورت گرفت.موتورF.110به يك سيستم كنترل الكترونيكي ديجيتالي كاملا خودمختار پيشرفته مجهز است .
افزايش هزينه ها
تاخييرهاي پياپي در برنامه ي FS.X به افزايش هزينه ها تا ده درصد منجر گرديد.از عوامل اصلي بروز اين تاخيرها مي توان به مشكلات كسب موافقت كنگره ي امريكا،مذاكرات پيچيده ميان ميتسوبيشي و جنرال دايناميكس و همچنين ممنوع كردن جنرال ديناميك از ارائه ي كدهاي ماخذ براي نرم افزار سيستم هدايت پروازـباـسيم هواپيما اشاره كرد. در اختيارداشتن اين كدها براي بهينه سازي سيستم و رفع نقص ها ضروري بود.جنرال ديناميك مايل به فروش آن نرم افزار بود و نمي توانست فن آوري آن را منتقل كند. در نتيجه ژاپن وادار شد تا خود ،كدهاي ماخذ را براي نرم افزار هدايت سيستم هدايت پرواز تكميلي خود با استفاده از تجربيات حاصل از برنامه ي T-2 CCV،از نوبنويسد. دليل ديگر، به حالت تعليق درآمدن فعاليت هاي شركت صنايع الكترونيك هوايي ژاپن به دليل صادرات غير قانوني اقلام نظامي به يك كشور خاورميانه اي بود.
سيستم پيشرفته ي هدايت

دربهار سال ۱۹۹۲ برنامه ي FS.Xبا تامين منابع مالي جديد دوباره جان گرفت. در اين حين بالچه هاي تقريبا عمودي زير ورودي هوا (جزئي از سيستم CCV) به منظور كاستن از وزن،هزينه و احتمالا سطح مقطع راداري حذف گشت كه اين به معناي از دست رفتن برخي جنبه هاي كنترلي CCVدرFS.X بود. جنبه هاي باقي مانده در اين هواپيماا هفت حالت مختلف را شامل مي شوند:
۱.حالت افزايش كنترل پذيري(CA):در هر ارتفاع يا سرعت هوايي براي يك نيروي مشخص اعمال شده روي دسته ي هدايت،به ميزان ثابت(نسبت به زمان)نيروي g توليد مي كند.
۲.حالت پايداري تعديل شده ي استاتيك(RSS):براي بهبود مانورپذيري با استفاده از نيروي حاصل از براي حاصل از بال ها و سطوح دم و همچنين كاستن از ناپايداري ذاتي هواپيما در مانور تاب كاربرد دارد.
۳ـ حالت كنترل بار مانور(MLC): نسبت برا به پسا را با استفاده از برنامه ريزي خودكار فلپ هاي حمله و لبه ي فرار بهبود مي بخشد.
۴ـ حالت تغيير سمت عمودي با اينرسي خنثي شده (DY):امكان گردش هواپيما را بدون غلت زدن به پهلو(bank) فراهم مي آورد.
۵ـ حالت حالت كنترل مستقيم نيروي جانبي(DSC): به خلبان امكان مي دهد تا دماغه ي هواپيما را به وسيله ي حركت دادن تفاضلي فلپ ها ، از راستاي محور مركزي هواپيما و مسير پرواز منحرف كرده و به جانب ها متوجه نمايد.
۶ـحالت بهبود مانور(ME): به بهبود پاسخ دهي هواپيما به فرامين تاب كمك مي كند.
۷ـ حالت كنترل مستقيم برا(DLC): باعث مي شود كه هواپيما بدون تغيير دادن وضعيت خود، به كمك استفاده ي هماهنگ از فلپ هاي لبه ي فرار و سطوح دم اوجگيري كرده يا از سرعت خود بكاهد.
كابين

ژاپني ها همواره در نظر بودند تا كابين FS.X به صورت سرآمد و لبه ي تيز فناوري پيشرفته ي معاصر طراحي گردد.مي توان گفت كه اين كابين نخستين نمونه ي نسل نوين كابين هاي هواپيماهاي جنگنده است. در حالي كه F/A18 و جنگنده هاي بهبود يافته ي گوناگون ديگر از دو يا سه صفحه ي نمايشگر چند منظوره ي تلويزيوني(CRT MFD) استفاده مي كنند، همگي آنها همچنان آلات دقيق پشتيبان (back up)آنالوگ متعارفي خود را حفظ كرده اند .ولي صفحه ي آلات دقيق FS-X به طور كامل عاري از چنين آلات دقيق آنالوگ است!در عوض، خلبان در برابر خود يك صفحه ي بزرگ كنترل كننده ي نمايشگر سرـپايين بسيار بزرگ در زير آن دارد. در كابينFS-X همچنين دو نمايشگر چند منظوره ي متعارفي در زير سايه بان لبه صفحه آلات دقيق نصب شده تا امكان نگاه كردن خلبان به آنها بدون نياز به خم كردن سر خود به درون كابين وجود داشته باشد.
غيبت آلات دقيق متعارفي پروازي و كنترل موتور روي صفحه ي اصلي در عين انقلابي بودن ، كاملا منطقي نيز مي باشد. تمامي نمايشگرهاي تلويزيوني، كريستال مايع و آنالوگ و عقربه اي به نيروي برق وابسته اند،بنابراين هركدام از آنها به اندازه ي ديگري مي تواند نقش پشتيبان را ايفا نمايد ، با اين تفاوت كه نمايشگرهاي CRTوLCD بدون اجزاي متحرك بوده و در نتيجه قابل اطمينان تر مي باشند.در آن دسته از جنگنده هاي كنوني كه از آلات دقيق آنالوگ پشتيبان استفاده مي كنند ، خلبان در واقع به آلات دقيق پشتيبان و جايگزيني مجهز است كه از قابليت اطمينان چندين برابر كمتري نسبت به آلات دقيق اصلي برخوردارند!
خلبان هواپيماي پيشرفته اي همچون F/A.18 به آساني به كابين F.2 عادت مي كند، ولي براي خلبانان جنگنده هاي F.1 ، F.4EJكاي وF.15J،عادت كردن به آن دشوار است. تفاوت كاناپي F.2 با F.16 در دو تكه بودن آن است كه اين ويژگي، به دليل ضخيمتر بودن و مستحكمتر ساخته شدن بخش جلويي (windscreen)آن براي مقاومت بيش تر در برابر برخورد پرنده هنگام پرواز بر فراز مناطق ساحلي و دريا در نظر گرفته شده است.

 [External Link Removed for Guests]
 
جنگ افزار


جنگنده ي F-1براي بيشتر طول عمر خود اغلب از جنگ افزارهاي ساخت امريكا(يا گاهي انواع ژاپني جنگ افزارهاي هاي امريكايي) استفاده مي كرد; بجز موشك ضد كشتي بوميASM-1. كارايي اين موشك كه تاحد زيادي مشابه اگزوسه يا كورموران است ،به يك موتور راكتي سوخت جامد و سيستم هدايت اينرسايي و آشيانه يابي نهايي راداري فعال مجهز است و حدود ۵۰ كيلومتر برد دارد.F.2هم از بسياري جنگ افزارهاي F-1 استفاده مي كند، از جمله بمب ۳۴۰ كيلوگرمي(۷۵۰ پاوندي)JM117 و بمب هاي ۵۰۰ پاوندي،غلاف هاي شليك راكت RL-4(چهار راكت ۱۲۷ ميليمتري)،JLAU-3/A(با نوزده راكت ۷۰ ميليمتري)و RL-7(با هفت راكت ۷۰ ميليمتري)، و بمب خوشه اي CBU-87. همچنين اين هواپيما از موشك ASM-1 تايپ ۸۰ براي ايفاي نقش اصلي خود(ضد قايق هاي نفربر) خود استفاده مي كند ،همچنينF-2 نوع پيشرفته تر و دوربردتر ASM-1 يعني ASM-2 تايپ ۸۸ با سيستم هدايت نهايي جستجوگر تصوير ساز فروسرخ و برد حدود ۱۵۰ كيلومتر استفاده مي كند .
به نظر مي رسد كه موشك ASM-1 از قابليت پنهانكاري راداري برخوردار است.ميتسوبيشي از سال ۱۹۸۳ فعاليت هايي را براي كاهش سطح مقطع راداري اين موشك شروع نمود كه ظاهرا شامل جايگزيني بالچه هاي فلزي آن با نوع پلاستيكي و استفاده از مواد جاذب امواج بود. اين تدابير،كشف موشك را به وسيله ي رادار كشتيها به تاخير انداخته و زمان در دسترس براي واكنش نشان دادن آنها را كاهش داده است.
جنگنده يF-2 همچنين از ديگر انواع جنگ افزارهاي هوابه زمين ساخت ژاپن استفاده مي كند. صنايع ميتسوبيشي نوعي واحد هدايت كننده ي اپتيكي با نام GCS-1 را روي بمب هاي سقوط آزاد معمولي نصب كرده اند كه مي توان آنها را در ماموريت هاي ضد كشتي به كار گرفت . اين سر جستجوگر ، كه روي تصوير هدف قفل مي شود، برخلاف بمبهاي هدايت شونده_ ي ليزري متعارفي،امكان تغيير مسير هواپيماي پرتاب كننده و ترك موقعيت را فراهم آورده است.GCS-1 مدل ۱ براي نصب روي دماغه ي بمب ۲۲۷كيلوگرمي(۵۰۰ پاوندي)Mk82 و نوع ۲ براي نصب روي بمب M117 طراحي شده است.
جنگنده ي هوا به هوا
ميتسوبيشي F-2 به عنوان هواپيمايي كه از F-16 برگرفته شده،همراه با بالهاي بزرگتر،سيستم كنترل پروازـباـسيم ديجيتالي پيشرفته و يكي از نيرومندترين انواع موتورهاي قابل نصب روي F.16، از توانايي بالقوه ي بسياري به عنوان يك جنگنده ي رزم هوايي برخوردار مي باشد. اين توانايي با نصب رادار مجهز به آنتن مركب فعال ،كامپيوترماموريتي كه دو سوم كوچكتر و چهار پنجم سبك تر ازF.15J مي باشد و ديگر سيستم هاي الكترونيك پروازي پيشرفته دوچندان است.با وجود اين، از اين هواپيما براي انجام ماموريت هاي هوا به هوا به عنوان نقش اصلي آن استفاده نميشود؛نقشي كه همچنان در انحصار F-15 و نوع بهينه سازي شده ي F-4EJكاي،مجهز به رادار APG-66،باقي است .اگرچه F-2 براي نقش ضد كشتي در نظر گرفته شده، ولي توانايي ممتازي نيز براي دفاع از خود،با برخورداربودن از طيف مفيدي از جنگ افزارهاي پرتابي،علاوه بر تيربار كارآمد ۲۰ ميليمتري شش لوله ي M61A1خود،دارد.براي درگيريهاي كوتاه برد،F-2 مي تواند موشك تايپ ۹۰ (AAM-3)،نوع پيشرفته ي بومي برگرفته ي شده از سايدوايندر،ونيز انواع گوناگون AIM-9سايدوايندر شاملAIM-9E(ساخته شده در داخل با نام AAM-1) و AIM-9L را حمل نمايد. جستجوگر تايپ ۹۰ (AAM-3) از زاويه ي «ديد»گسترده تري نسبت بهAIM-9L برخوردار است،در حالي كه سرجنگي آن موثرتر،موتور راكتي آن بهتر و چابكي آن نيز بيشتر است. اين موشك را مي توان به كمك دندانه ي غيرمعمول روي لبه هاي حمله سكانهاي هدايت جلويي آن از سايدوايندر بازشناخت.
هواپيماي F-2 برخلاف ديگر انواع اختصاصي جنگنده ـبمب افكن،از توانايي واقعي شليك و هدايت موشك به فراتر از ميدان ديد(BVR) نيز برخوردار است. اين توانايي،F-2 را در رده ي برابر
BVR:Beyond visual range فراتر از ميدان ديد

با F/A.18(يك هواپيماي چندمنظوره ي با توانايي اجراي عمليات بدون اسكورت جنگنده )قرار مي دهد.F-2 با موشكهاي ميان برد آشيانه ياب راداري نيمه فعال AIM-7F/M اسپارو(ساخته شده تحت امتياز در ژاپن)منطبق شده است ، همچنين،موشك AAM-4 جز اين تسليحات است. اين موشك راداري فعال كه به AIM-120 امرام امريكايي شبيه است،به وسيله ي ميتسوبيشي تكميل شده است و نخستين نمونه هاي آن در اكتبر سال ۱۹۹۵ شليك گشت.
جنگنده ي F-2 براي حمل چنين طيف گسترده اي از جنگ افزار،به ۱۳ جايگاه خارجي(دو جايگاه بيش تر از F-16)مجهز شده ،به طوري كه F-2 مي تواند تا هشت موشك هوا به هوا(تركيبي از انواع گرماياب وراداري)را با خود حمل كند.F-2 همچنين مي تواند به مخازن سوخت ۲۲۷۱ يا ۱۱۳۶ ليتري مجهز شود.

 [External Link Removed for Guests]
AIM-120
 
انتقال فناوري

شباهت خارجي ميان F-2 وF-16 روي اين حقيقت را مي پوشاند كه انتقال فن آوري در اين برنامه دوطرفه بوده است.بدين ترتيب كه در چارچوب آن شركت هاي امريكايي نيز به برخي از فن_ آوريهاي پيشرفته ي توسعه يافته در ژاپن،شامل رادار و فرايند جديد ساخت بال،كامپيوتر ماموريت،سيستم جنگ الكترونيكي يكپارچه،مواد جاذب امواج رادار و سيستم ناوبري اينرسيايي F-2،دست يافتند.

پرده برداري

مرحله ي اوليه ي مهندسي پروژه ي FS-X در ژوئن ۱۹۹۲ تكميل گرديد و مونتاژ نخستين نمونه ي اوليه در اوايل ۱۹۹۴ آغاز شد.از نخستين نمونه ي اوليه FS-X ياXF-2A در ۱۲ ژانويه ي ۱۹۹۵ پرده برداري شد.اين نمونه ،بجز بسياري از سيستم هاي داخلي،به طور كامل در ژاپن ساخته شده بود ولي شركت لاكهيد مارتين سهم بيشتري در ساخت انواع توليدي داردفرون كه عبارتند از بخش عقب بدنه،بخش هايي از بال،فلپ هاي لبه ي حمله و سيستمهاي مديريت جايگاهها(محموله).
نيروي هوايي دفاعي ژاپن در ابتدا در نظر داشت كه 141 فروندF-2 را دريافت نمايد،كه برنامه ها موجب شد تا اين تعداد به ۱۳۰ فروند كاهش يابد.از اين تعداد ۸۳ فروند از نوع يك نفره ي F-2A و ۴۷ فروند نوع دونفره ي عملياتي ـ آموزشي F-2B است

نخستين پرواز

پس از صدور تاييديه ي توليد،نام پروژه ي FS-X در دسامبر ۱۹۹۵ به F-2 تغيير يافت. نمونه ي اوليه ي XF-2A نخستين پرواز خود را در روز هفتم اكتبر ۱۹۹۵ آغاز نمود و خلبان آزمايشگر آن از مانورپذيري خوب تا سرعت ۴۶۳ كيلومتر در ساعت و ارتفاع ۱۵۰۰۰ پايي خبر داد.
دومين F-2 نيز نخستين پرواز خود را در ۱۳ دسامب همان سال به انجام رساند و آن دو تا فوريه ي سال بعد پانزده پرواز آزمايشي را تكميل نمودند.
اين هواپيما به سال ۲۰۰۰ ميلادي ،وارد آژانس دفاعي ژاپن شد و بعد از آن ۷۶ فروند F-2 ديگر وارد نيروي هوايي ژاپن شدند.با وجود اين امكان توقف توليد اين هواپيما به دليل قيمت بسيار زياد آن نامشخص است.
برخي از افراد اين پرسش را مطرح مي كنند كه توليد تحت امتياز جديدترين سريهاي F-16C نيز مي توانست همان سطح از تجربه و سرمايه گذاري صنعتي را با صرف هزينه هاي بسياركمتري به دنبال داشته باشد. برخي هم لب به شكايت گشوده اند صرف هزينه هاي ژاپن روي F-2 به جنگنده اي منتهي شده كه هيچ برتري و امتيازي نسبت به F-16C ندارد (حتي از نظر نسبت رانش به وزن هم ضعيفتر است)،در حالي كه پس از ۲۶ سال وارد خدمت شده وقيمت آن چهار برابر F-16C است!!
 
[External Link Removed for Guests]
اينF.2 مقايسه ي خوبي را با F.16 نشان مي دهد،اگرچه بال بزرگتر آن قابل وضوح است

[External Link Removed for Guests]
نمايي از يك F.2،مجهز به پنج آنتن سيستم IFF، مشابه نوع دفاع هوايي(ADF)،هواپيماي F.16A به جلو كاناپي كه خط كشيده شده است توجه نماييد.

مشخصات عمومي

[External Link Removed for Guests]
 
منبع:مجله ي صنايع هوايي،شماره ي ۷۵، با تصرف و تجديد نظر كلي در متن
Commander
Commander
نمایه کاربر
پست: 2875
تاریخ عضویت: پنج‌شنبه ۸ اسفند ۱۳۸۷, ۳:۲۳ ب.ظ
محل اقامت: DE - CZE
سپاس‌های ارسالی: 39753 بار
سپاس‌های دریافتی: 34089 بار
تماس:

*-* آشنایی با F-2, جنگنده نسل چهارم ژاپن *-*

پست توسط CAPTAIN PILOT »

 [External Link Removed for Guests] 
جنگنده F-2 محصول مشترک آمریکا و ژاپن است که توسط صنایع سنگین میتسوبیشی و با همکاری شرکت لاکهید مارتین ساخته شده است . ساخت این هواپیما در سال 1996 شروع شد و اولین سری آن در سال 2000 وارد نیروی هوایی ژاپن شد. تا به حال از مجموع 130 فروندی که قرارداد آن بسته شده است 94 فروند آن ساخته و تحویل شده است.

 [External Link Removed for Guests] 
در اواخر دهه هشتاد ژاپن پیشنهاد ساخت جنگنده ای را به طور مشترک با آمریکا داد که این پروژه FS-Xنام گرفت. قرار شد که این جنگنده بر پایه جنگنده F-16 ساخت شرکت جنرال داینامیکز ساخته شود و بسیاری از قطعات آن در این هواپیما نیز مورد استفاده قرار بگیرد و حتی فرم کلی بدنه این جنگنده نیز از F-16 الهام گرفته شده است.
    [External Link Removed for Guests]   
بدین ترتیب کار ساخت این هواپیما آغاز شد که در آن از لحاظ حقوقی سهم طرف ژاپنی 60 درصد و سهم طرف آمریکایی 40 درصد بود. F-2 را باید مدال بهینه سازی شده ای از F-16E نامید. ویژگی های مثبت این هواپیما مثل ارزان بودن قطعات ، سادگی تعمیرات و عملکرد خوب آن باعث شد تا طرف ژاپنی به داشتن جنگنده ای مشابه آن علاقه مند شود مضاف بر اینکهتولید انبوه این هواپیما در ژاپن قابلیت رقابت آن را با نمونه های روسی مثل MIG 29 و SU 27 افزایش میدهد.      [External Link Removed for Guests] 
به هر ترتیب در سال 1987 ژاپن جنگنده F-16 را به عنوان پایه کار انتخاب کرد تا بر مبنای آن جنگنده ای تولید کند که آن را جایگزین F-1 کند که این هواپیما نیز بر اساس F-4 فانتوم طراحی شده بود. از آنجا که نیروی هوایی آمریکا نیز قصد داشت تا مدلهای F-16 خود را با جنگنده مدرن F-35 جایگزین کند لذا مانعی برای همکاری کامل با ژاپن برای تولید نمونه بهسازی شده F-16 دیده نمیشد.

 [External Link Removed for Guests] 
با این حال با شروع پروژه مشخص شد که بهسازی F-16 آنقدر ها هم که فکر میشد کم هزینه نیست و به همین دلیل چهار بار در پروژه تجدید نظر شد تا قیمت تمام شده آن کاهش یابد اما تنها 10 میلیون دلار در قیمت نهایی آن کاهش ایجاد کرد و در نهایت قیمت هر فروند از این جنگنده به 27 میلیون دلار رسید که در مقابل قیمت 11 میلیون دلاری میگ 29 یا 35 میلیون دلاری سوخو 27 رقم پایینی نبود و حتی در مقابل قیمت 18 میلیون دلاری F-16 نیز بسیار گران تر بود اما باید توجه داشت که تمام قطعات الکترونیکی اعم از سیستم های کنترلی و هدایت آتش آن با فناوری های روز جایگزین شده بودند و تقلید از F-16 بیشتر در بدنه هواپیما بود و در واقع این هواپیما را میتوان از لحاظ تکنولوژیکی با F-15 مقایسه کرد.

 [External Link Removed for Guests] 
بدین ترتیب با انتقال فناوری ساخت این جنگنده به ژاپن قرارداد ابتدایی ساخت 141 فروند آن با شرکت های سازنده به امضا رسید که بعدها به 130 فروند کاهش پیدا کرد . قرار بود این جنگنده ها از سال 1999 وارد خدمت شوند که مشکلات به وجود آمده در سازه آن یک سال تاخیر ایجاد کرد. در حال حاضر 94 فروند از F-2 ساخته و تحویل نیروی هوایی ژاپن شده است و پیش بینی میشود که تا سال 2011 تمام 130 فروند آن ساخته شود. اولین سانحه برای این جنگنده در سال 2007 برای جنگنده F-2B به وجود آمد که هنگام برخاست به دلیل نقص در سیستم کنترل از مسیر خارج شده و کاملا از بین رفت هرچند به خدمه آن آسیب جدی وارد نشد.

 [External Link Removed for Guests] 
موتور این جنگنده توسط شرکت جنرال الکتریک ساخته میشود و شرکت هایی مثل کاوازاکی ، هانی ول ، رایتون ، NEC و کوکوسای الکتریک در ساخت قطعات الکترونیکی آن با هم همکاری میکنند. شرکت لاکهید مارتین نیز در ساخت قطعات بدنه ، بال ، دم ، فلاپها و سایر قطعات فعالیت داشته و مجموعه این قطعات در تاسیسات شرکت میتسوبیشی در ناگویا مونتاژ میشود. این جنگنده در دو مدل F-2A که یک نفره است و F-2B که یک جنگنده دو نفره است تولید میشود.

 [External Link Removed for Guests] 


 برخی تغییرات [COLOR=#c00000]F-2 نسبت به F-16  :


1- 25 % عرض بال پهن تر
2- استفاده از مواد کامپوزیتی برای سبک تر شدن و کاهش دید راداری
3- دماغه بزرگتر و پهن تر که رادار پیشرفته تری را در خود جای داده است
4- دم عمودی بلندتر
5- ورودی هوای بزرگتر
6- شیشه کابین سه تکه
7- قابلیت حمل 4 موشک ضدکشتی یا هوا به هوا بیشتر نسبت به F-16 و همین طور سوخت اضافی تر.
8- تجهیز به چتر سرعت گیر در هنگام فرود

==========================

مشخصات (F[COLOR=#000000]- ) :
خدمه: یک نفر (در F-2B دو نفر)
طول: 15.52 متر
فاصله نوک دو بال: 11.31 متر
ارتفاع: 4.69 متر
مساحت بالها: 34.84 متر مربع
وزن خالی: 9.5 تن
وزن با بار: 15 تن
حداکثر وزن در هنگام برخاست: 22.1 تن
پیشرانه: یک موتور F-110 توربوفن ، ساخت جنرال الکتریک
نیروی پیشران: 76 کیلو نیوتن (با پس سوز : 131 کیلو نیوتن)
حداکثر سرعت: 2 ماخ
برد عملیاتی: 834 کیلومتر
سقف پرواز: 18000 متر


 [External Link Removed for Guests] 


تسلیحات :

یک توپ 20 میلیمتری به علاوه 8 تن مهمات شامل :
موشک های هوا به هوای سایدوایندر ، اسپرو ، Mitsubishi AAM-3 و Mitsubishi AAM-4
موشک های ضدکشتی ASM-1 و ASM-2
بمب های هوشمند GCS-1


 [External Link Removed for Guests] 

جنگنده های مشابه :

1- Rafael
2- HAL تجاس (ساخت هند)
3- Mig-29
4- J-10 (ساخت چین)
5- Euro Fighter


 [External Link Removed for Guests] 

 =========================  
به نقل از: [External Link Removed for Guests]

تصاویر: CAPTAIN PILOT

=========================  
 


*-* Special Edit For CentralClubs *-*  
  When once you have tasted Flight, you will forever walk the earth with your eyes turned skyward, for there you have been and there you will always long to return
 

[External Link Removed for Guests]
Commander
Commander
نمایه کاربر
پست: 1102
تاریخ عضویت: جمعه ۳۱ فروردین ۱۳۸۶, ۶:۱۰ ب.ظ
محل اقامت: ارومیه
سپاس‌های ارسالی: 12686 بار
سپاس‌های دریافتی: 11782 بار
تماس:

Re: *-* آشنایی با F-2, جنگنده نسل چهارم ژاپن *-*

پست توسط kayvan6079 »

CAPTAIN PILOT نوشته شده:
...
 تسلیحات :

...
موشک های هوا به هوای Mitsubishi AAM-3 و Mitsubishi AAM-4
موشک های ضدکشتی ASM-1 و ASM-2
...
 


[External Link Removed for Guests]


CAPTAIN PILOT نوشته شده:
...
 تسلیحات :

...
موشک های هوا به هوای Mitsubishi AAM-3 و Mitsubishi AAM-4
موشک های ضدکشتی ASM-1 و ASM-2
...
 



[External Link Removed for Guests]

[External Link Removed for Guests]
حقيقت را بدانيد تا رها شويد؛ دانش قدرت است! زيرا به شما اجازه تصميم گيري آگاهانه بر اساس حقايق هستي را مي دهد، نه بر اساس باورهاي گاها اشتباه شما!
Junior Poster
Junior Poster
نمایه کاربر
پست: 199
تاریخ عضویت: سه‌شنبه ۲۶ آبان ۱۳۸۸, ۱۲:۵۳ ق.ظ
سپاس‌های ارسالی: 727 بار
سپاس‌های دریافتی: 1795 بار

Re: آشنایی با جنگنده میتسوبیشی اف-2

پست توسط aliTOPGUN »

 تصویر 
 [External Link Removed for Guests]  برای وزارت دفاع ژاپن ساخته شده ،نتیجه برنامه ژاپن و امریکا برای ساختمشترک جنگنده است.صنایع سنگین میتسوبیشی سازنده اولیه است و شرکت لاکهیدمارتین اکروناتیک شرکت اصلی آمریکایی دست اندرکار در این طرح می باشد. 
 
F-2A نوع تک سرنشین آن است و F-2Bنوع دو کابینه است.وزارت دفاع ژاپن در نظر داشت که ۱۳۰ جنگنده F-2 راتهیه کنند (۸۳ تک کابین و ۴۷ عدد دو کابین).با اینکه تا به حال ۷۶ سفارشانجام شده ،اما آینده این برنامه نامشخص است. 
  سال ۱۹۸۷ میلادی وزارت دفاع ژاپنچندین مدل ازF-16C را به جای FS-X ژاپنی که انتخاب کرده ،جایگزین جنگندهF-1 میتسوبیشی کند و در سال ۱۹۸۸ میتسوبیشی بعنوان سازنده اصلی این جنگندهانتخاب شد که این جنگنده را F-2 نام گذاشتند.این برنامه شامل انتقالتکنولوژی از امریکا به ژاپن بود و در تقسیم هزینه ۶۰ درصد سهم ژاپن و ۴۰درصد سهم امریکا می شد. 
 تصویر
چندنمونه با سقف پرواز بالا توسعه یافتند و آزمونهای برداری این نمونه در سال۱۹۹۷ با موفقیت انجام شد و هواپیما در سال ۱۹۹۸ تولید شد.اولین تولیدهواپیما در سپتامبر سال ۲۰۰۰ وارد وزارت دفاع ژاپن شد و طی این انتقال بیشاز ۴۹ هواپیمای F-2 به ژاپن منتقل شدند.هواپیماها در بخش جنوبی کوماکی ،میتسوبیشی در ناگویا مونتاژ می شوند. 
  :
کاواساکی مسئول ساخت بخشهایمیانی بدن هواپیما و همچنین قسمتهای مربوط به چرخ اصلی و موتوراست.میتسوبیشی بخش جلویی بدنه هواپیما و بالها را می سازد.میتسوبیشیهمچنین ساختار جعبه بال پایینی را که شامل پوسته و کلاهک و … را طراحی میکند و آنها را از ترکیب گرافیت و اکسپوسی می سازد. 
 
این اولین کاربرد تکنولوژی CO-CUREDدر یک محصول جنگنده است.کارخانه فوجی ،سطح بال بالایی ،کیفیت بالها،رادومها،فلیبرونها و بخشهای کاهش هوای موتور و بخش دم هواپیما را می سازد .شرکتلاکهید مارتین بخش انتهایی بدنه هواپیما ،بخشهای کناری بالها و لبه جلوییهواپیما را تامین می کند. 
  خلبان:
کابین خلبان به سه صفحهچند کاره مجهز شده که شامل یک صفحه کریستالی مایع از YOKOGAWA میباشد.صفحه بالای سر خلبان توسط SHIMADZUتوسعه یافت. 
 تصویر
تسلیحات:
سیستم رفاهی الکترونیکی درون هواپیما ،سیستم کامپیوتری و رادار فعال توسط میتسوبیشی الکتریک توسعه یافتند. 
  تفنگ M61A1 چند لوله در انتهای یکی ازبالها قرار گرفته است.۱۳ نقطه سخت برای حمل سیستمهای اسلحه وجود دارد .یکیدر بخش مرکزی ،یکی در نوک بالها و پنج نقطه دیگر در زیر هر یک از بالهاقرار گرفته شده است.سیستم کنترل و نگهداری توسط لاکهید مارتین تامین شدهاست. 
  این هواپیما ۲ اتصال ریل مشترک وجوددارد که توسط NIPPI تولید شده است.این هواپیما قادر به مستقر کردن موشکهوا به هوای سایز متوسطSPARROW بنام AIM-7 F/M و بمبهای جانبی کوچک AIM-9Lو همچنین موشک هوا به هوای کوچک AAM-3 متعلق به صنایع سنگین میتسوبیشی میباشد. 
  مجهز به موشکهای ضد ناو ASM-7 وASM-2 می باشد.میتسوبیشی توسعه موشکهای ضد ناو سری ۸۰ و ASM-7 و ASM-2 رادر سال ۱۹۸۰ در اصل برای جنگنده F-1 آغاز کرد. 
  جنگی همچنین می تواند بمبهای۵۰۰IB و بمبهای خوشه ای و راکت انداز را با خود حمل کند.خط مرکزی و نقاطسخت بال داخلی مخازنی را با ظرفیت ۴۴۰۰ کیلوگرم سوخت می تواند حمل کند. 
 تصویر
کنترل پرواز:
لاکهیدمارتین مسئول ساخت سیستم پرواز در این هواپیما می باشد.سیستم پروازدیجیتالی هواپیما توسط الکتریک اویشن ژاپن و هانی ول توسعه داده شدهاست.این روش پرواز شامل ارتقا ،کنترل ، موقعیت سنجی و کنترل بار در طولمانورها می باشد. 
 :
سیستمهای ارتباطی موجود درF-2 شامل یک AN/ARC-164 است که با باند یو اچ اف عمل می کند وتوسطRAYTHEON تامین شده است و یک کانال V/UHF که توسط NEC تهیه شده است. 
 
موتور:
این هواپیما با یک موتورتوربوفن سوختی F110-GE-129 جنرال الکتریک تجهیز شده است. قدرت این موتور۷/۱۳۱ کیلونیوتن است که سرعتی تا حدود 2 ماخ به جنگنده می دهد. 
  
 منابع: 
 . 
 . 
   
----------------------------------------------------------
[External Link Removed for Guests]
Yesterday is past, it is history.Tomorrow is future, it is a mystery today is present, it is a gift
ارسال پست

بازگشت به “هواپيماهاي نظامي”