شكل 1: تصويري مفهومي از ماهواره جاسوسي پيشرفته KH-11
ماهوارههاي شناسايي
بطور كلي ماهوارههاي ارسال شده توسط يك كشور براي فراهم كردن اطلاعات جاسوسي از فعاليتهاي نظامي كشورهاي ديگر را ماهوارههاي شناسايي گويند. چهار نوع اصلي از اين ماهوارهها وجود دارد. ماهوارههايي كه پرتاب موشك توسط دشمن را كشف ميكنند. ماهوارههايي كه براي كشف و تشخيص انفجارهاي هستهاي هستند. ماهوارههاي تهيه تصوير از فعاليتهاي نظامي دشمن مانند چيدمان موشكهاي بالستيك بين قارهاي كه خود دو نوع هستند. ماهوارههايي كه تصاوير با دقت بالا تهيه ميكنند و توسط يك كپسول به زمين بازگردانده ميشوند و ماهوارههاي بررسي منطقه كه تصاوير با دقت كمتر تهيه ميكنند كه بصورت راديويي به زمين ارسال ميشوند. ساير ماهوارهها در زمان تاريكي يا هواي ابري از رادار براي تهيه تصوير از فعاليتهاي دشمن استفاده ميكنند. ماهوارههاي شناسايي الكترونيكي هنگام عبور از فراز كشورهاي ديگر مخابرات راداري و راديويي را دريافت و ثبت ميكنند. امريكا، روسيه و ساير كشورها از سال 1960 ماهوارههاي شناسايي بسياري پرتاب كردهاند.
كاربردهاي عمده اين ماهوارهها، تصويربرداري با دقت بالا، استراق سمع ارتباطات، ارتباطات سري، نظارت بر اجراي طرح ممنوعيت آزمايشات هستهاي و رديابي پرتاب موشك ميباشد.
کاهش توان شناسایی ماهوارهاي امریکا
مدیران سازمان جاسوسی امریکا میگویند که این سازمان سالها نگران این بوده است که چین سعی دارد با استفاده از تکنیکهای استتار پیشرفته با جاسوسی ماهوارهای امریکا مقابله کند.
به عنوان یک راهحل موقت برای کاهش نقص شناسایی، کاخ سفید و دفتر شناسایی ملی در حال بررسی یک برنامه ماهوارهاي برای پرکردن شکاف بین زمان اتمام عمر ماهوارههای فعلی و شروع به کار مدلهای جدیدتر و کوچکتری که در پروژه فیا (معماری تصويري آینده) تعهد شده است، میباشند.
دفتر شناسايي ملي يكي از 16 آژانس اطلاعاتي در امريكا است كه كار طراحي، ساخت و بهرهبرداري از ماهوارههاي شناسايي دولت امريكا را انجام ميدهد. همچنين گرداوري و تحليل اطلاعات بدست آمده از هواپيماها و ماهوارههاي جاسوسي را هماهنگ ميكند. اين دفتر در سال 1960 براي ايجاد سيستم شناسايي ماهوارهاي ملي تاسيس شده است.
در سال 1999 دفتر شناسایی ملی با شركت بوئينگ پروژهاي تحت عنوان "معماري تصويري آينده" براي ايجاد نسل جديدي از ماهوارههاي تصويربرداري شروع كرد.
مشکل كاهش توان شناسايي با تاخیراتی که پرتاب اولین ماهواره نوری فیا را حداقل تا سال 2009 عقب میاندازد، تشدید میشود.
در حال حاضر هشت یا نه ماهواره تصویربرداری بزرگ عملیاتی هستند و نگرانی در مورد توانمندی فعلی وجود ندارد. مشکل بیشتر برای سالهای بعد است که ماهوارههای فعلی همزمان با رشد اهداف شناسایی ایران و چین از رده خارج خواهند شد.
تصویربرداری هوایی برای اسرائیل نیز که ماهواره شناسایی تصویربرداری جدید خود را پرتاب کرده است، اهمیت زیادی دارد. ماهواره Eros B سریعا توانست از یک سد مهم سوریه روی رودخانه فرات با جزئیات تصویربرداری کند که برای مخالفان اسرائیل در منطقه قابل توجه است.
شكل 2: يكي از تصاوير بسيار دقيقي كه توسط ماهواره جاسوسي Eros اسراييل از سد سوريه گرفته شده است.
چهار ماهواره از هشت ماهواره اصلی نوری و تصویربرداری راداری دفتر شناسایی ملی امریکا که در حال کار هستند، بین 10 تا 15 سال عمر دارند. این ماهوارهها که بیش از زمانی که برای آن طراحی شدهاند عمر دارند، هر لحظه ممکن است از رده خارج شوند. هر ماهواره 25.000 پوندی یک میلیارد دلار هزینه ساخت و 500 میلیون دلار هزینه پرتاب دارد.
ماهواره KH-11 كه كريستال يا "پرنده بزرگ" ناميده ميشود، نوعي از ماهواره شناسايي دفتر شناسايي ملي امريكا است كه از دسامبر 1976 تا كنون مورد استفاده قرار گرفته است. اين ماهواره توسط لاكهيد ساخته شده و اولين ماهواره جاسوسي امريكا در استفاده از تصويربرداري ديجيتال الكترو اپتيكال بود. اين ماهواره توانمندي مشاهده نوري بلادرنگ را فراهم ميكند و قدرت تفكيك تئوريك آن در حدود 0.15 متر است. نسخههاي متفاوت KH-11 بين 13000 تا 13500 كيلوگرم وزن، 19.5 متر طول و 3 متر قطر دارند. ماهوارههای رادار تصویربرداری لاکروس و نوری KH-11 هسته عملیاتی امنیتی امریکا را تشکیل میدهند.
دو ماهواره دیگر با 5-6 سال سن در نیمه عمر خود قرار دارند. رادارهای تصویربرداری لاکروس و KH-11 پیشرفته آخرین مدل در نوع خود هستند. عمر طراحی این ماهوارهها بین 7-8 سال است. اما سیستم شناسایی امریکا به بیش از دو ماهواره با طول عمر بالا در سال 2010 نیاز دارد
شكل 3: ماهواره جاسوسي رادار لاكروس تحت ساخت
روشهای مهندسی جدید در دفتر شناسایی ملی امریکا برای افزایش عمر این ماهوارهها تا بیشترین حد ممکن بکار گرفته میشوند. یک ماهواره تصویربرداری دیگر سری هم وجود دارد که در نیمه عمر خود قرار دارد و معادل جاسوسی KH-11 است که از وندنبرگ AFB در کالیفرنیا در می 1990 پرتاب شد. آخرين مدل KH-11 پيشرفته نيز در سال 2005 از وندنبرگ AFB بر روي پرتابگر Titan IV به مدار 275 كيلومتري و 1020 كيلومتري پرتاب شد. گفته ميشود كه KH-11 در سال 1990 با KH-12 جايگزين شده است. ماهواره KH-12 داراي توان ارسال تصوير بصورت زنده است.
شكل 4 : راكت تيتان 4B بر روي SLC-4E وندنبرگ
فعالیتهای هستهای میتوانند در زیر زمین انجام شوند، در حالیکه ماهوارهها نمیتوانند از زیر زمین تصویری ارائه کنند. اما ماهوارهها میتوانند تغییرات فیزیکی و حرارتی مربوطه را که روی زمین رخ میدهد، تشخیص دهند.
رادارهای KH-11 – که در ارتفاع 400 کیلومتری با بیشینه قدرت تفکیک 10-8 سانتیمتر و قدرت تفکیک مادون قرمز کمتر قرار دارند- در هر 24 ساعت هشت بار از تجهیزات هستهای ایران تصویربرداری میکنند. دو تای آنها در ساعت 10 صبح به وقت محلی و دوتای دیگر در ساعت 1 بعد از ظهر به وقت محلی از روی تجهیزات ایران عبور میکنند. سپس دو ماهواره نوری دوباره در بازههای زمانی 8:30-10:30 عصر و بار بعد در 11:30-1:30 عصر به وقت محلی از روی سایتهای ایران عبور میکنند که سنسورهای مادون قرمز را بکار میبرند.
در حالیکه این ماهوارههای نوری و مادون سرخ بدلیل مدارهای همزمان خورشیدشان نسبتا قابل پیش بینی هستند، چهار رادار تصویربرداری لاکروس چنین نیستند.
ماهواره لاکروس در ارتفاع 650 کیلومتری 8-9 بار در روز و تقریبا در هر 2-4 ساعت از فراز سایتهای هستهای ایران عبور میکند.
اما در هر حال در هر روز بازه زمانی 3-2 ساعتی وجود دارد که ماهوارههای شناسایی نوری یا رادار امریکا توان تصویربرداری از سایتهای ایران را ندارند.
این سطح از توانمندی بازبيني و شناسايي در ایران، چین و کره شمالی با از رده خارج شدن ماهوارههای فرسوده بدون جایگزینی با مدلهای جدید در معرض خطر کاهش نيز ميباشد.
دفتر شناسایی ملی همچنین در پرتاب ماهوارههای ساخته شده نيز مشکلات مختلفی دارد.
يك سال قبل، پنج ماموريت سري دفتر شناسایی ملی در برنامه زماني پرتابهاي پايگاه نيروي هوايي وندنبرگ براي بهار سال 2006 بودند. اما تنها يكي از اين ماموريتها - آخرين ماهواره مادون سرخ/نوري پيشرفته نهایی KH-1 - انجام شده است. بقيه محدودهاي از ماموريتها را كه شامل جاسوسي سيگنالها و توسعه تكنولوژي پيشرفته است، دربر داشتند. تاخير در اين ماموريتها ناشي از تركيبي از مشكلات فني همراه با اعتصاب كاركنان در بوئينگ بوده است.
اين موقعيت فشار بيشتري را روي بوئينگ، نيروي هوايي امريكا و دفتر شناسايي ملي براي موفقيت در اولين پرواز يك راكت دلتا IV از وندنبرگ، كه اكنون براي 27 ژوئن مقرر شده است، وارد كرد. این ماموریت آنچه را که تحلیلگران بيروني عقیده دارند میتواند یک ماهواره استراق سمع 500 میلیون دلاری باشد، حمل خواهد کرد که بویژه برای ردیابی ارتباطات تروریستی اهمیت دارد.
همچنين اين مساله بدليل اينكه اين پرواز اولين پرتاب در دهههاي اخير از روي یک نوع جدید بوسترهای سنگین از وندنبرگ خواهد بود، بيشتر موجب توجه شده است. همچنين اين پرواز ميخواهد دهها ميليون دلار هزينه براي تغييرات مهندسي اساسي در مجموعه پيچيده SLC-6 كه در اصل براي پرتاب شاتل از ساحل غربي شكل داده شده بود، را معتبر سازد.
چندین تحلیلگر غيرنظامي حرکات ماهوارههای شناسایی سری امریکا را پیگیری میکنند، حدود 20000 مشاهده در سال، كه فعالترین اینها مشاهدهگراني در استرالیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، لیتوانی، آفریقای جنوبی، هلند، سوئيس، انگلیس و امریکا هستند. اين گروه ارزيابيهاي رياضياتي روزانه خود را مبادله ميكنند كه به اطلاعات تازه در مورد اينكه ماهوارههاي جاسوسي سري امريكا چگونه هدايت ميشوند، ميافزايد. بعضي از اين تحليلگران 8000 مشاهده در سال براي اندازهگيري تغييرات مداري در 0.001 درجه و 0.05 ثانيه انجام ميدهند.
براي مثال، با اين كار اخيرا كشف شد كه ماهواره طراحي شده USA 161، يك KH-11 پيشرفته كه در 2001 پرتاب شد، بايستي براي هماهنگي بهتر عمليات خود با ماهواره USA 186 ، KH پرتاب شده در ماه اكتبر، اصلاح مسير انجام ميداد. اين اصلاحات محرمانه براي خارجيها، در حقيقت معادل با پيگيري اهداف كليدي جاسوسي امريكا، شامل نقاط حساس براي ارتش امريكا مانند خليج فارس كه موشكهاي كروز در آن ميتوانند تهديدي براي كشتيها باشند، هستند.
شكل 5 : راكت دلتا IV بوئينگ در حال پرتاب از پايگاه وندنبرگ كاليفرنيا حامل ماهواره جاسوسي
[External Link Removed for Guests]
