نگاهي متفاوت به موشك سجيل

[sokuteasemuni]

سرمقاله ي شماره ي (تير ماه)48 ماه نامه ي "صنايع هوافضا"

نگاهي متفاوت به موشك سجيل

در آستانه ي سالروز حماسه ي آزادسازي خرمشهر، موشك سوخت جامد سجيل در ميان بهت رسانه هاي خبري جهان پرتاب شد و با دقتي باورنكردني به هدف از پيش تعيين شده اصابت كرد. فناوري هاي به كار رفته در اين موشك نشان داد، تحريم عليه ايران چندان كارساز نبوده است و كارشناسان صنايع هوافضاي ايران بدون هيچ گونه كمك خارجي توانسته اند، به يكي از تاكتيكي ترين سلاح هاي بازدارنده دست يابند.
صنايع هوافضاي ايران در دهه ي گذشته به توسعه و ساخت موشك سوخت مايع شهاب 2 و 3 و همچنين موشك هاي قدر پرداخت. به موازات اين تلاش ها، امروز نتيجه ي تلاش هاي چندين ساله ي كار بر روي موشك سوخت جامد سجيل نيز به ثمر نشسته است و ايران توانسته است با قدرتمندي كامل آن را به يگان موشكي خود اضافه كند. سجيل قابليت تحرك بالايي دارد و مي تواند در كوتاه ترين زمان ممكن با جابجايي از يك منطقه به منطقه ي ديگر، براي پرتاب آماده شود. اين قابليت، سرعت عمل اين موشك را در مقابله با تهديدهاي احتمالي بسيار افزايش مي دهد و دشمن را از نابودي موشك پيش از پرتاب، به كلي ناتوان مي نمايد.
توسعه ي همزمان موشك هاي سوخت جامد و مايع در ايران، اين نويد را مي دهد كه علاوه بر افزايش توان دفاعي كشور، راه آينده براي طراحي و ساخت ماهواره برهايي كه از هر دو پيشرانش سوخت مايع و سوخت جامد بهره گيري كنند، باز شده است. موتورهاي سوخت مايع در ساختار ماهواره برها، از انرژي زايي بسيار بالا و در عين حال كنترل پذيري بالاتري برخوردارند از اين رو مي توان آنها را به عنوان موتورهاي اصلي ماهواره برها به كار برد. از ديگر سو، مزيت موشك هاي سوخت جامد نسبت «تراست به وزن» بالاي آنهاست؛ يعني به ازاي يك نيروي پيشران معين وزن كمتري را به سازه ي موشك تحميل مي كنند؛ اما كنترل سوزش آنها كار بسيار مشكلي است و انرژي زايي كمتري دارند. اگر اين دو گزاره را در كنار اين موضوع بگذاريم كه در مرحله ي اول موشك هاي حامل، نياز بسيار زيادي به نيروي پيشران لحظه اي براي غلبه بر وزن چندين تني ماهواره بر مي باشند[دارند]، به نتيجه مي رسيم كه مي توان از موتورهاي سوخت جامد، به عنوان تقويت كننده(بوستر) در مرحله ي اول موشك هاي ماهواره بر استفاده نمود.
بسياري از كشورهايي كه داراي فناوري هاي پرتاب ماهواره هستند، از اين ايده استفاده كرده اند. محدوديت منابع و امكانات ما نيز حكم مي كند كه راه بلند و پرفراز و نشيب پيشگامان فضا را، با كمترين هزينه طي كنيم و هرچه سريع تر خود را به برآورده كردن حداقل نيازهاي فضايي خود، برسانيم. تركيب دو فناوري سوخت مايع و سوخت جامد در مرحله ي اول ماهواره بر مي تواند توان حمل بار را به مدارهاي لئو و ژئو افزايش دهد و دست يابي به اهداف بلندمدت فضايي جمهوري اسلامي را سرعت بخشد.
تجربياتي كه دانشمندان فضايي ايران در پرتاب ماهواره بر سوخت مايع ايران(سفير اميد) به دست آوردند، نشان داد كه بهره گيري از تمامي ظرفيت هاي صنايع هوافضا، رشد و بالندگي آن را به دنبال خواهد داشت. امروز نيز اگر نگاه به موشك سوخت جامد سجيل-علاوه بر بهره گيري نظامي-از اين ديدگاه باشد، آينده ي فضايي ايران به يكي از كليدي ترين فناوري هاي مورد نياز خود دست يافته است.

محمد جواد منتظري‌‍[سردبير]