مبارزان فلسطينى
براى مبارزان فلسطينى نبرد هيچ گاهپايان نخواهد يافت. آنها براى دستيابى به سرزمينى براى زندگى بايد بجنگند.در سال هاى ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۲ ده ها هزار مبارز فلسطينى در جنوب لبنان، ۲۹۰حمله عليه نيروهاى اسرائيلى مستقر در شمال فلسطين اشغالى انجام دادند. دراين زمان بود كه اسرائيل به دنبال طرحى به نام «لبنان سوزان» رفت. اهدافاين حركت كوبيدن همزمان نيروهاى فلسطينى، تصرف جنوب لبنان براى ايجاد يكديوار حائل ۴۰ كيلومترى بين نيروهاى عرب و اسرائيل و از همه مهمتر از بينبردن نيروهاى سورى مستقر در شرق و شمال لبنان بود. خيال صهيونيست ها ازجانب اعراب نيز راحت بود. عراق در منجلاب جنگ با ايران دست و پا مى زد واعراب خليج فارس نيز تحت تأثير القائات غرب همه توجه خود را معطوف بهايران كرده بودند. مصر نيز در ماه عسل طولانى خود با اسرائيل بود و لبنانگرفتار جنگ داخلى.
آغاز جنگ
اسرائيلى هادر ساعت ۱۱ روز ۶ ژوئن ۱۹۸۲ با عبور از جنوب لبنان از ۳ محور غرب، مركز وشرق به مركز اين كشور حمله بردند. ۴۰ هزار سرباز اسرائيلى در قالب واحدهاىزرهى و مكانيزه بسرعت در حالى كه از پوشش هوايى برخوردار بودند در جنوبلبنان پخش شده و با كمترين مقاومت به پيشروى ادامه دادند.
۸ هزاررزمنده فلسطينى مستقر در منطقه كه از هيچ پشتيبانى آتش سنگينى برخوردارنبودند راه را در عقب نشينى به سوى بيروت ديدند. حال آن كه هواپيما وتوپ هاى اسرائيل در پشت سر آن ها ديوارى از آتش ايجاد كرد تا با اين عملاين نيروها را به دام بيندازد. در اين زمان نيروهاى سورى به دفاع ازفلسطينيان به دام افتاده از محل استقرار خود در بلندى هاى «جزين» اقدامبه گشودن آتش عليه واحدهاى اسرائيلى كردند. گويى اسرائيل فقط منتظر همينموضوع بود چون بلافاصله آريل شارون وزير دفاع اسرائيل به نيروى هوايىاسرائيل دستور داد كليه واحدهاى موشكى سوريه را كه در دره بقاع (سه راهبزرگراه دمشق - بيروت) قرار داشت، از بين ببرند.
سایت موشکی سام ۳
سايت هاىموشكى سورى در دره بقاع برگ برنده سوريه در لبنان بود كه همزمان بيروت ودمشق و نيمه شمالى لبنان را پوشش مى داد و مانع پرواز آزادانه اسرائيلى هامى شد. سرعت عمل اسرائيل در حمله اين سايت ها بى سابقه بود. آن ها درچهارمين دوره جنگ، ۱۷ سايت اصلى موشكى «سام» را ظرف يك ساعت نابود كردند.
ايندر حالى بود كه در همان زمان به دهها اسكادران هوايى سوريه دستور مقابلهبا هواپيماهاى مهاجم به دره بقاع داده شده بود، اما همين تأخير يك ساعتهسبب شد تا آنها دره مذكور را غرق در آتش ببينند. در حقيقت اسرائيل بابهره گيرى از تجربه جنگ ۱۹۷۳ دريافته بود كه نابود كردن پايگاه هاى «سام»تنها با استفاده از خلبانان ورزيده اى كه در ارتفاع بسيار كم (۲۰ تا ۳۰مترى زمين) پرواز كنند امكان پذير است چون رادار قادر به رديابى هواپيمانيست و موشك نيز كارايى لازم را ندارد.
هواپيماهاى مدرن اف-۱۶ و اف ـ۱۵در كنار هواپيماهاى فانتوم و كفير با استفاده از سيستم هاى اختلالالكترونيك و پارازيت رادارهاى «سام» را مختل كرده و با موشك هاىهدايت شونده سايت ها را يكى يكى از كار مى انداختند.
هواپیماهای اف ۱۵ نیروی هوایی اسرائیل
هواپیمای اف ۱۶نیروی هوایی اسرائیل در حال تیک آف
همزمانجنگنده هاى اسرائيلى ۲۹ هواپيماى سورى از انواع ميگ ۲۱ و ميگ ۲۳ را قبل ازآن كه وقت گريز بيابند، ساقط كردند (بدون آن كه خود متحمل تلفاتى شوند).از اين لحظه به بعد گويى تاريخ تكرار مى شد. نيروى هوايى اسرائيل با بهكارگيرى تمام توان خود به مانند جنگ ژوئن ۱۹۶۷ به پشتيبانى هوايى از ۴۰هزار سرباز و صدها تانك خود پرداخت.
مقاومت شجاعانه ۸ هزار مبارزفلسطينى نيز دردى را دوا نمى كرد و حجم آتش اسرائيلى ها آن ها را در سواحلغربى لبنان بشدت تحت فشار گذاشته و آن ها از رسيدن كمك سوريه نااميد شدهبودند زيرا نيروى هوايى اسرائيل پيشروى اولين واحد زرهى سوريه در دره بقاعرا سد كرده بود.
لشگر سوم زرهى سوريه نيز كه اميد اصلى مدافعان بود (وحركت خود را از شمال آغاز كرده بود) ناگهان خود را با نيروهاى ضربتى هوايىاسرائيل روبرو ديد و قبل از آن كه بتواند واكنشى نشان دهد بخش بزرگى ازتانك هاى خود را از دست داد.
موفقيت هاى نيروى هوايى اسرائيل
سوريهدر اين زمان از نيروى هوايى بزرگى برخوردار بود و فرماندهى اين كشورنمى توانست ناظر نابودى كامل نيروهايش در جنوب لبنان باشد. بنابراينسورى ها به اعزام هواپيماهاى بيشتر به منطقه ادامه دادند، اما نتيجه ايننبردها «فاجعه» بود. بين ۹ تا ۱۱ ژوئن سورى ها در نبردهاى هوايى ۵۳هواپيماى ديگر خود (علاوه بر ۳۹ فروند قبلى) از دست دادند در حالى كهتلفات اسرائيل تنها يك هواپيما و صدمه ديدن يك اف-۱۵ بود ( كه خود را بهپايگاه رساند).
سوريه كه وضع را چنين ديد از ۱۱ ژوئن به بعد استفاده ازنيروى هوايى را به حداقل رساند. نيروى هوايى اسرائيل در طول اين جنگ بااجراى ۲۰۰۰ سورتى پرواز (در برخى روزها اسرائيل ۴۰۰پرواز در روز انجاممى داد) عملاً جور نيروى زمينى خود را نيز كشيد.
استفاده از هواپيماهاىپيشرفته مثل اف-۱۶ و اف-۱۵ و اجراى جنگ الكترونيك از دلايل اصلى پيروزىاسرائيلى ها بود. علاوه بر آن كه خلبانان اسرائيل با شناخت دقيق تكنيكسورى ها مى دانستند هواپيماهاى آنها از «زمين» دستور مى گيرند بنابراين ازهمان ابتدا با انهدام ارتباطات «كنترل زمينى» آنها تماس بين خلبانان مذكورو فرماندهى سوريه را مختل كردند.
در جنگ هاى هلى كوپترى نيز اسرائيل بااز دست دادن ۴ هلى كوپتر كبرا و ديفندر حدود ۱۰۰ مورد را با موشك هاى«تاو» هدف قرار داد، حال آن كه سوريه با انهدام ۷ تانك اسرائيلى ۱۲هلى كوپتر غزال فرانسوى را از دست داد.
پايان جنگ
عدم دخالت مؤثرارتش كوچك لبنان، فقدان تجهيزات مبارزان كم تعداد فلسطينى و شكست شديدنيروهاى سوريه سبب شد تا نيروهاى اسرائيل با تصرف صيدا، نبطيه و جزين بهحومه بيروت برسند و جنگ را ظرف ۱۷ روز به اتمام برسانند.
نتيجه نبرد
نبردكوتاه مدت دره بقاع يك پيام جدى داشت. دوره جنگ هاى ساده گذشته است.جنگ ها ديگر الكترونيكى، فوق پيشرفته و سريع است. در زمانى كه خلبانانسورى به دليل سردرگمى فرماندهى خود دسته دسته جان خود را از دست مى دادند،خلبانان اسرائيلى با ۱۰ دقيقه بريفينگ اهداف خود را شناسايى و منهدممى كردند.
در جنگ هاى جديد هر كسى كه بتواند از «ضد الكترونيك»،سيستم هاى چف، پارازيت اندازها و اطلاعات استفاده بهترى كند پيروز ميداناست. ديگر تعداد هواپيما و تانك مهم نيست. اسرائيل و سوريه تقريباً به يكاندازه هواپيما و تانك داشتند، اما سوريه تقريباً جنگ نكرده آن را باخت.
نكتهديگر اين كه اگر چه سوريه از آن سال به بعد به دنبال استراتژى برابرىنظامى با اسرائيل رفت و بين سال هاى ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۱ به كلى ارتش خود رادگرگون كرد. اما تصميم گرفت در هيچ شرايطى با اسرائيل نجنگد مگر آن كه ازپشتيبانى جدى اعراب برخوردار شود، اين موضوع سبب عقب نشينى جدى اين كشوردر سياستگذارى هاى خارجى او شد و بويژه پس از سقوط اتحاد شوروى اين كشورمبدل به يك قدرت درجه دو در نبرد بين اعراب و اسرائيل شد.
سوم آن كهاكنون اسرائيل بسيار جسورتر شده و پى برده كه ديگر در جهان عرب قدرتى قادربه مقابله با او نيست. مصر و سوريه همواره (از ۱۹۵۶ به اين سو) پاى ثابتنبردها بودند و در غياب آن ها نه اعراب ثروتمند خليج فارس و نه كشورهاىفقير و يا كم جمعيت نظير لبنان، اردن و يمن هيچ كدام سرباز اين ميدان سختنيستند.
شايد اگر جنبش هاى مردمى مثل جنبش حزب الله در جنوب لبنان وانتفاضه در فلسطين نبود اسرائيل تن به ترك جنوب لبنان و نوار غزه نيزنمى داد.
البته اهميت عراق را نيز نبايد از ياد برد. اين كشور نيز كهتنها از طريق خاك اردن با اسرائيل مرتبط است مى توانست به بهانه انهدامنيروگاه اتمى تموز خود در ۱۹۸۱اقدام تلافى جويانه عليه اسرائيل انجام دهد،اما جنگ طولانى آن كشور با ايران (۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸) از يك سو و هجوم به كويتدر ۱۹۹۰ سبب شد تا اين كشور وارد جاده اى شود كه انتهاى آن نابودى ملتعراق بود.
و نكته آخر اينكه هزاران مبارز فلسطينى مجبور شدند با كنارگذاشتن سلاح هاى خود به تونس (در ۲۵۰۰كيلومترى سرزمين مادرى شان) بروند.بنابراين اسرائيل همزمان پرونده مبارزات مسلحانه ۸ هزار چريك باتجربهفلسطين را نيز بست (اگرچه ۲ سال بعد نيز با حمله هوايى و كماندويى به شمالآفريقا پايگاه هاى اين نيروها را دوباره به آتش كشيد).
منبع اصلی : روزنامه ایران
منبع : هوانورد
