[color=red
]جواب سوال تصویری که در زیر می بینید، هواپیمای SR-71 Blackbird در حال برخاست از باند فرودگاه است. به نظر شما، گلوله های آتشی که در شعله پس سوز موتور این هواپیما مشاهده می شود مربوط به چه پدیده ای است و چگونه به وجود آمده است؟
گلوله های آتشی که در تصویر مشاهده می شود، مربوط به پدیده یاقوت های ضربه ای یا دیسک های ماخ یا Sock-Diamonds یا Mach-Disks است. این پدیده عموماً مربوط به اختلاف فشار ستون گازهای خروجی با هوای اتمسفر اطراف است. می دانیم که به دلیل احتراق اکسیژن با سوخت در محفظه احتراق موتورهای جت، گازها دچار افزایش حجم ناگهانی و سریع شده و در اثر همین افزایش حجم، فشار این گازها به شدت کاهش می یابد.
--------------------------------------------------------------------------------
چگونگی تشکیل شدن ماخ دیسک ها در گازهای خروجی موتور در فشار بالای جوی
--------------------------------------------------------------------------------
پس در هنگام خروج گازها از موتور، فشار این گازها از فشار هوای اطراف کمتر است. فشار هوای بیشتر جو اطراف هوای خروجی گازهای موتور را به داخل می فشارد و این گازها با عبور از درون امواج ضربه ای دچار افزایش فشار و دمای زیاد شده و همین افزایش دما باعث می شود که سوخت باقیمانده در گازهای خروجی به همراه اکسیژن باقی مانده بسوزد و حالتی شبیه به یک دایره سوزان را در گازهای خروجی موتور به وجود می آورد. گازهای پر فشار این بار به طرف بیرون پخش می شوند و با این عمل دوباره فشار آن ها از فشار گازهای اتمسفر کمتر می شود. با کم شدن فشار، دوباره گازها به درون فشرده می شوند و همان روند قبلی دوباره تکرار می شود. این افت و خیز فشار تا جایی ادامه میابد که فشار گازهای خروجی با فشار هوای اطراف برابر شود. همین اتفاق می تواند در ارتفاعات بالا که فشار هوای گازهای خروجی بیشتر از هوای اطراف است نیز صورت بگیرد. در این حالت گازهای خروجی تا جایی که فشارشان کمتر از فشار جو شود به طرف بیرون پخش می شوند و سپس روند افت و خیز فشار همانند حالت قبل ادامه می یابد.
--------------------------------------------------------------------------------
چگونگی تشکیل شدن ماخ دیسک ها در گازهای خروجی موتور در فشار کم جوی