فرهنگ سلامت رانندگی

[جعفر طاهري]

فرهنگ سلامت رانندگی
سلام
در جلوگيری از حوادث رانندگی، علاوه بر مهارت راننده ، ايمنی خودرو و علائم جاده ، به همراه پليس هدفمند ؛ فرهنگ استفاده از خودرو نقش زيادی دارد ، و با نگرش عميق به مسئله ، تعدد و نوع حوادث رانندگی متوجه ميشويم كه ، عامل اصلی آمار بالای اين اتفاقات در ايران ، متاسفانه بيشتر ناشی از نداشتن ، فرهنگ سلامت رانندگی است .
بخشی از بازدارندگيهای ، روشهای غلط در رانندگی ، توسط مجريان آموزشی و قانون ، در كوتاه مدت قابل دستيابی و اجراء ميباشد ولی بخشی را كه به عهده خود رانندگان هست ، و بطور معمول در دراز مدت بدست آورده ميشود ؛ ماحصل تجارب استفاده از خودرو ، همراه با درك هنجارهای مناسب و سالم در رفتارهای اجتماعی ،خصوصاً در مناطق پر جمعيت است .
برای سرعت بخشيدن به انتقال تجربيات رانندگی كه همان دانش انتقال سلامت رانندگی است ، رسانه ها تاثير زيادی ميتوانند داشته باشند. و مثلاً بجز روشهای بازگوئی مستقيم و مستند علمی ، شيوه انتقال تجربيات رانندگی ميتواند در قالب رويدادهای داستانی يك سريال توسط هنرپيشگان انجام شود . و يا مجلات خودروئی با اختصاص دادن يكی دو برگ برای بررسی حوادث و شيوه صحيح جلوگيری از خطر ، مطلب از خوانندگان خود دريافت و با بازنگری بنويسند .
برای مثال برادر همكارمان در خودرو سواری شخصيش از بين برود . او كه راننده بود بهمراه سرنشين جلو، كمربند ايمنی را بسته بودند ولی سه نفر عقبی كمربند را نبسته بودند ، پس از برخورد با يك دستگاه خودرو سواری ديگر ، سرهای نفرهای عقب سمت چپ و راست به سر راننده و سرنشين جلو برخورد كرد و هر چهار نفر بر اثر ضربه مغزی از بين رفتند و نفر عقبی كه وسط نشسته بود با برخورد به شيشه جلو و داشبرد ، مجروح شديد شد .
منظور از فرهنگ سلامت رانندگی، روش و آداب استفاده از ابزاری به اسم خودرو با كمترين مشكل روانی و جانی و مالی است .
فرض كنيم ؛ در يك كارگاه بزرگ و خالی از اشياء ، مربوط به شركت راه آهن ، در 30 سال پيش استخدام شده ايم و تنها كسی هستيم كه در اين كارگاه خالی از ساير كارگران با آچار و چكشی فلزی ، برای نصب بست و ريل به الوارهای چوبی كار ميكنيم .
مسلماً در ابتدای كار كه مهارت كافی پيدا نكرده ائيم ، قابل تصور نخواهد بود كه ممكن است روزی، سر فلزی چكش ناگهان از دسته آن جدا شده و به ما آسيب برساند ، اما در پی وقوع چنين اتفاقی، متوجه ميشويم، بايد جوری كار كنيم كه دچار آسيب نشويم . در صورتيكه بعد از مدتی اين كارگاه از اشياء و لوازم ديگر انباشته شود ، ميبايست مواظب باشيم آن لوازم نيز در هنگام كار ما صدمه نبينند . و اگر بجز لوازم، اشخاص ديگری نيز در اين كارگاه مشغول به كار شوند به ناچار مسئوليت مشكل كار با چكش را تنها به عهده كارفرمای خود نميگذاريم و سعی ميكنيم عوامل ايجاد مشكل را شناسائی و اعلام نمائيم . بنابراين قبل از اينكه حادثه رخ دهد ، از نظر فنی ابزار كار ما بايد سالم باشد و نحوه كار بی خطر با آنرا فرا بگيريم و در پی رسيدن فصل تابستان و لغزش دسته چوبی چكش بر اثر عرق كردن ، اگر ناظر كار، بودجه تعويض دسته های چوبی را با نوع بدنه ضد لغزش و زبر را ندارد . حداقل با چيدمان الوارهای كار نشده ، پارتيشن بندی مناسبی را درست كنيم و امكان حوادث برای ديگران را به حداقل برسانيم . و در زمان صرف ناهار ياد بگيرم در چنين ساعاتی همراه با بقيه دست از تق و توق برداشته و سكوت را در كارگاه برای خوراك خوردن و استراحت ديگران رعايت كنيم و يا هنگاميكه در بلندگوی كارگاه ، موضوعی را به گوش همكاران ميرسانند ، لحظاتی تامل كنيم و بر سر ميخها نزنيم و پس از مدتی كه از ناراحتی كم شنوائی در هنگام مكالمه با ديگران به ستوه آمديم از گوشی صداگير استفاده بنمائيم و يا با گذاشتن يك تخته پهن و ضخيم در زير محل انجام كارمان ، باز تاب ضربه به دستمان و انعكاس صدا را كمتر كنيم و متوجه بشويم بعضی از روزها كه ميخهای پيچی شكل در هنگام فرو رفتن در تراورس ها كج ميشوند علت بد بودن كيفيت آنها نميباشد، بلكه نداشتن هارمونی مناسب بين دست و مغزمان ، عامل ضربات غير عادی و كج شدن آنها است و با ريشه يابی پی ببريم اين موضوع در پی عصبيت محيط خانه يا كار بوجود آمده و لازم است يك استراحت كوتاه مدت بمنظور تجديد بنيه روحی نمائيم و ...............
پس از 28 سال كار در كارگاه راه آهن ، اگر قرار باشد يك عده كارآموز به ما داده شود كه تجربيات فنی و ايمنی و فرهنگ كار خود را به آنها انتقال دهيم ممكن است با تحويل گرفتن سالن اجتماعات شركت و ميكروفن و تريبون سخنرانی در حضور همكاران ، شيطان قديمی كارگاهمان ، شايد نتوانيم آنطور كه قادر هستيم ، از پس اينكار بر آئيم، اما بهر حال بخشی از دانسته هايمان را با وجود كم و كاست منتقل خواهيم كرد ولی ميتوان دلخوش بود كه فرهنگ انتقال دانش كار، بعدها با تمسخر آنهائی كه اولين شروع روز كاريشان با لوازم سمعی بصری فعلی و قواعد و آشنائی علمی امروز توام بوده با شيطنت همكارانشان در اين ماجرا روبرو نخواهند شد .
از ورود ابزاری بنام خودرو به كشورمان، سالها است كه ميگذرد و بايد تا كنون فرهنگ و دانش استفاده از خودرو را ياد گرفته باشيم اما واقعيت آنست كه تا چندی پيش ، بيشتر ما ، جزو استفاده كنندگان از خودرو بعنوان سرنشين بوده ايم و اينك با افزايش جمعيت ، و مناسب نبودن خدمات وسائل نقليه عمومی و دسترسی به خريد خودروهای ساخت داخل ، به خيل رانندگان كم تجربه اضافه شده است، آنها متاسفانه روشهای غلط رانندگی را ، از امثال پدرانی مثل من ، كه در دوره خلوتی ترافيك بسر برده اند ، ياد گرفته اند ؛ تنگی معابر ، عرض كم جاده ها و عدم اطلاع رسانی نوع مناسب از سوی رسانه ها و خود رائی بعضی از رانندگان افسار گسيخته ، باعث بهم ريختگی ترافيكی شده و به رقم حوادث ناگوار رانندگی مان اضافه ميكند و تصور ميكنيم تقصير عمده اين اتفاقات فقط ناشی از جاده و يا عدم استحكام و كمبود های ايمنی و مناسب نبودن خودروهايمان است كه همانند ساخته های بی ام دبليو نميباشند . برای مثال خودرو سواری ساخت داخل را در نظر بگيريد كه به تانك معروف است و امتياز 3 ستاره تصادف را دارد ، اين خودرو از مقاومت نسبی بدنه و هندلينگ قابل قبول و ترمزهای تقريباً مدرن برخوردار است . راننده چنين خودروئی اگر نداند كه هنگام شروع بارندگی ، نبايد با سرعت وضعيت خشك ، رانندگی كند و اگر با ويراژ دادن ، قصد داشته باشد يك سبقت لب مرزی از خودرو جلویی در حاليكه يك تريلر در حال آمدن از روبرو است را بگيرد ، به اينصورت راننده تريلر را وادار به گرفتن ترمز ميكند، بنابراين بايد اين احتمال را بدهد كه ممكن است، با چرخش دم تريلر به زير آن برود ؛ در اينجا هندلينگ و استحكام و ترمز ،هيچ معنائی نخواهد داشت . و چنين راننده ائی قربانی حادثه ائی ميشود كه بعدها با آمار بالای حوادث مشابه آن ، منجر به ساخت نرده های بغل تريلر برای آسيب كمتر خواهد شد. تغيير و ساخت رو به بهبود خودرو ها، مانند ساير ابزارها در پی ضعفهای ناشی از اتلاف هزينه و كارائی و نا ايمنی بطور متمادی توسط پژوهشكده های خودروسازان بزرگ كشف و انجام ميشود و طبعاً وقتی قيمت توليد ، با تعدد ساخت ، كاهش پيدا ميكند ديگر خودرو سازان نيز به جرگه استفاده كنندگان اين لوازم ميپيوندند، و بعد از مدتی استانداردهای اجباری كه بيانگر حداقل های كارائی قابل قبول ميباشد تدوين ميگردد.
بنظر ميرسد اشاعه فرهنگ سلامت رانندگی در جلوگيری و كمتر كردن حوادث در حال حاضر ، بيش از لوازم ايمنی رانندگی موثر ميباشد . زيرا اگر شما آخرين مدل بنز را داشته باشيد ، خودروی من ***** است و بعلت عدم اگاهی استفاده مناسب از آن ممكن است در جاده ، بصورتی با شما برخورد كنم كه شما را نيز روانه ******* نمايم .
ارادتمند شما شهرام اسماعيلی

[جعفر طاهري]

(((( ويرايش شده ))))

فرهنگ سلامت رانندگی

در جلوگيری از حوادث رانندگی، علاوه بر مهارت راننده و ايمنی خودرو بهمراه علائم جاده و پليس هدفمند ؛ فرهنگ استفاده از خودرو نيز نقش زيادی دارد ، و با نگرش دقيق به مسئله ، تعدد و نوع حوادث رانندگی متوجه ميشويم كه ، عامل اصلی آمار بالای اين اتفاقات ، متاسفانه بيشتر ناشی از نداشتن ، فرهنگ سلامت رانندگی است .
بخشی از بازدارندگيهای روشهای غلط در رانندگی ، توسط مجريان قانون با آموزش ، در كوتاه مدت قابل دستيابی و اجراء ميباشد ، ولی بخشی ديگر كه ماحصل تجارب استفاده از خودرو است به عهده خود رانندگان ميباشد كه بطور معمول در دراز مدت همراه با درك هنجارهای مناسب و سالم در رفتارهای اجتماعی ،خصوصاً در مناطق پر جمعيت بدست آورده ميشود .
برای سرعت بخشيدن به انتقال تجربيات رانندگی كه به آن در اينجا دانش سلامت رانندگی ميگوئيم ، رسانه ها تاثير زيادی ميتوانند داشته باشند. مثلاً بجز روشهای بازگوئی علمی و مستند ، شيوه انتقال ميتواند ، در قالب ديالوگ و يا رويدادهای داستانی سريالهای تلويزيونی بصورت ارائه غير مستقيم انجام شود . و مجلات خودروئی ميتوانند با دريافت مطالب از خوانندگان خود، با اختصاص دادن يك صفحه برای تصادفات ،با بازنگری و بررسی شيوه جلوگيری از خطر ، را به چاپ برسانند .
برای مثال برادر همكارمان در خودرو سواری شخصيش از بين رفت . او بهمراه سرنشين جلو، كمربند ايمنی را بسته ولی سه نفر عقب كمربند را نبسته بودند ، پس از برخورد آنها با يك دستگاه سواری ديگر ، سرهای نفرهای عقب سمت چپ و راست به سر راننده و سرنشين جلو خورد و هر چهار نفر بر اثر ضربه مغزی از بين رفتند و نفر عقبی كه در وسط نشسته بود ، به شيشه جلو و داشبرد ، برخورد كرد و مجروح شد .
منظور از فرهنگ سلامت رانندگی، روش و آداب استفاده از ابزاری به اسم خودرو با كمترين مشكل روانی و جانی و مالی است .
فرض كنيم ؛ در يك كارگاه بزرگ و خالی از اشياء ، مربوط به شركت راه آهن ، در 30 سال پيش استخدام شده ايم و تنها كسی هستيم كه در اين كارگاه خالی از ساير كارگران، با آچار و چكش ، برای نصب بست و ريل به الوارهای چوبی كار ميكنيم .
مسلماً در ابتدای كار كه مهارت كافی پيدا نكرده ائيم ، قابل تصور نخواهد بود كه ممكن است روزی، سر فلزی چكش در حين كار ناگهان از دسته آن جدا و به ما آسيب برساند ، اما در پی وقوع چنين اتفاقی، متوجه ميشويم، بايد جوری كار كنيم كه دچار آسيب نشويم . در صورتيكه بعد از مدتی كارگاه ما از اشياء و لوازم انباشته شود ، ميبايست مواظب باشيم آن لوازم در هنگام كار ما صدمه نبينند . و اگر اشخاص ديگری نيز در اين كارگاه مشغول به كار شوند به ناچار مسئوليت مشكل كار با چكش را تنها به عهده كارفرمای خود نميگذاريم و سعی ميكنيم عوامل ايجاد مشكل را شناسائی و اعلام نمائيم . بنابراين قبل از اينكه حادثه رخ دهد ، از نظر فنی ابزار كار ما بايد سالم باشد و نحوه كار بی خطر با آنرا فرا بگيريم و در پی رسيدن فصل تابستان و لغزش دسته چوبی چكش بر اثر عرق كردن ، اگر ناظر كار، بودجه تعويض دسته های چوبی را با نوع بدنه ضد لغزش و زبر را ندارد . حداقل با چيدمان الوارهای كار نشده ، پارتيشن بندی مناسبی را درست كنيم و امكان حوادث برای ديگران را به حداقل برسانيم . و در زمان صرف ناهار ياد بگيرم در چنين ساعاتی همراه با بقيه دست از تق و توق برداشته و سكوت را در كارگاه برای خوراك خوردن و استراحت ديگران رعايت كنيم و يا هنگاميكه در بلندگوی كارگاه ، موضوعی را به گوش همكاران ميرسانند ، لحظاتی تامل كنيم و بر سر ميخها نزنيم و پس از مدتی كه از ناراحتی كم شنوائی در هنگام مكالمه با ديگران به ستوه آمديم از گوشی صداگير استفاده بنمائيم و يا با گذاشتن يك تخته پهن و ضخيم در زير محل انجام كارمان ، باز تاب ضربه به دستمان و انعكاس صدا را كمتر كنيم و متوجه بشويم بعضی از روزها كه ميخها در هنگام فرو رفتن در تراورس ها كج ميشوند، شايد علت بد بودن كيفيت آنها نميباشد، بلكه نداشتن هارمونی مناسب بين دست و مغزمان ، عامل ضربات غير عادی و كج شدن آنها است و با ريشه يابی پی ببريم اين موضوع در پی عصبيت محيط خانه يا كار بوجود آمده و لازم است يك استراحت كوتاه مدت بمنظور تجديد بنيه روحی نمائيم و ........
پس از 28 سال كار در راه آهن ، اگر قرار باشد يك عده كارآموز به ما داده شود كه تجربيات فنی و ايمنی و فرهنگ كار خود را به آنها انتقال دهيم ممكن است با تحويل گرفتن سالن اجتماعات و ميكروفن و تريبون در حضور همكاران شيطان قديمی كارگاهمان ، شايد نتوانيم آنطور كه قادر هستيم سخنرانی كنيم ، اما بهر حال بخشی از دانسته هايمان را با وجود كم و كاست منتقل خواهيم كرد ولی ميتوان دلخوش بود كه فرهنگ انتقال دانش كار، بعدها با تمسخر آنهائی كه اولين شروع روز آموزش كارشان با لوازم سمعی بصری فعلی و قواعد و آشنائی علمی امروز توام بوده با شيطنت همكارانشان ، روبرو نخواهند شد .
از ورود ابزاری بنام خودرو به كشورمان، سالها است كه ميگذرد و بايد تا كنون فرهنگ و دانش استفاده از خودرو را ياد گرفته باشيم اما واقعيت آنست كه تا چندی پيش ، بيشتر ما ، جزو استفاده كنندگان از خودرو بعنوان سرنشين بوده ايم و اينك با افزايش جمعيت ، و مناسب نبودن خدمات وسائل نقليه عمومی و دسترسی به خريد خودروهای ساخت داخل ، به خيل رانندگان كم تجربه اضافه شده است، آنها متاسفانه روشهای غلط رانندگی را ، از امثال پدرانی مثل من ، كه در دوره خلوتی ترافيك بسر برده اند ، ياد گرفته اند ؛ تنگی معابر ، عرض كم جاده ها و عدم اطلاع رسانی از نوع مناسب و خود رائی بعضی از رانندگان افسار گسيخته ، باعث بهم ريختگی ترافيكی شده و به رقم حوادث ناگوار رانندگی مان اضافه ميكند و تصور ميكنيم تقصير عمده اين اتفاقات فقط ناشی از جاده و يا عدم استحكام و كمبود های ايمنی و مناسب نبودن خودروهايمان است كه همانند ساخته های بی ام دبليو نميباشند . برای مثال يكی از خودروهای سواری ساخت داخل را در نظر بگيريد كه به تانك معروف است و امتياز 3 ستاره تصادف را دارد ، اين خودرو از مقاومت نسبی بدنه و هندلينگ قابل قبول و ترمزهای تقريباً مدرن برخوردار است . راننده چنين خودروئی اگر نداند كه هنگام شروع بارندگی ، نبايد با وضعيت خشك ، رانندگی كند، در صورتيكه با ويراژ دادن ، قصد داشته باشد يك سبقت لب مرزی از خودرو جلویی در حاليكه يك تريلر در حال آمدن از روبرو است را بگيرد ، به اينصورت راننده تريلر را وادار به گرفتن ترمز ميكند، بنابراين بايد اين احتمال را بدهد كه ممكن است، با چرخش دم تريلر به زير آن برود ؛ در اينجا هندلينگ و استحكام و ترمز ،هيچ معنائی نخواهد داشت . و چنين راننده ائی قربانی حادثه ائی ميشود كه بعدها با آمار بالای حوادث مشابه آن ، منجر به ساخت نرده های بغل تريلرها برای آسيب كمتر خواهد شد.
تغيير و ساخت رو به بهبود خودرو ، مانند ساير ابزارها در پی ضعفهای ناشی از اتلاف هزينه كارائی و نا ايمنی، بطور متمادی توسط پژوهشكده های خودروسازان بزرگ بررسی و كشف و انجام ميشود و طبعاً وقتی قيمت توليد محصول ، با تعدد ساخت ، كاهش پيدا كند ديگر خودرو سازان نيز به جرگه استفاده كنندگان اين لوازم ميپيوندند، و استانداردهای اجباری كه بيانگر حداقل های كارائی قابل قبول ميباشد، تدوين ميگردد.
بنظر ميرسد اشاعه فرهنگ سلامت رانندگی در جلوگيری و كمتر كردن حوادث در حال حاضر ، بيش از لوازم ايمنی رانندگی موثر ميباشد . زيرا اگر شما آخرين مدل بنز از نوع ايمن را داشته باشيد ، خودروی من ***** است و بعلت عدم اگاهی استفاده مناسب از آن ممكن است در جاده ، بصورتی با شما برخورد كنم كه بجز خودم شما را نيز روانه قبرستان نمايم .
ارادتمند شما شهرام اسماعيلی