
فاطمه رجبي تنها زن راننده كاميون در ايران است كه تمام خطرات اين شغل را به جان خريده تا تنها انحصار مردانه رانندگي ترانزيت در ايران را بشكند.
او به همراه همسرش هفت سال است كه در جاده هاي داخلي و خارجي به حمل بار مشغول است.
به گفته خودش رانندگي در جاده ها، سفر كردن و علاقه به همسرش كه راننده است مهم ترين عواملي بود كه باعث شد او نيز راننده كاميون شود. فاطمه رجبي مهمان «گپ آخر» امروز است تا از خاطرات و تجربياتش برايمان بگويد.
خانم رجبي! چند سال داريد؟
بين 40 تا 50 سال.
چند سال است كه راننده تريلي هستيد؟
حدود شش سال.
چرا ماشين سنگين را براي رانندگي و كار انتخاب كرديد؟
به رانندگي و سفر در جاده علاقه زيادي داشتم و به همين دليل به رانندگي با كاميون علاقه مند بودم.
البته با توجه به اين كه همسرم حدود 30 سال است كه در اين شغل فعاليت مي كند و من در طول اين مدت از او دور بودم تصميم گرفتم براي كم كردن اين فاصله وارد اين كار شوم. در حال حاضر با هم در يك كاميون ولوو رانندگي مي كنيم. البته سه سال پيش تنها رانندگي مي كردم و شوهرم پشت سر من در يك كاميون ديگر بود كه پس از مدتي به دليل نامساعد بودن شرايط مالي زندگي يكي از كاميون ها را فروختيم.
اعضاي خانواده مخالفتي با رانندگي شما نداشتند؟
همسرم به هيچ عنوان مخالف رانندگي من با كاميون نبوده و نيست. البته همسرم هيچ گاه به فكرش هم خطور نمي كرد كه روزي وارد اين شغل بشوم، سرانجام به خواست خدا همت كردم و با علاقه و پافشاري بسيار موفق به گرفتن گواهينامه پايه يك شدم.
همســـــرتان در گــــرفتن گواهينامه پايه يك كمكي به شما كرد؟
البته پس از اين كه شنيد من موفق شدم گواهينامه پايه يك بگيرم خيلي تعجب كرد. او فرصت آموزش رانندگي پايه يك به من را نداشت و يا هروقت از او براي آموزش درخواست كمك مي كردم به بهانه اي شانه خالي مي كرد. سرانجام تصميم جدي گرفتم و پس از چند جلسه تمرين فوت و فن كار را ياد گرفتم، البته از قبل چون در كنار شوهرم بودم و رانندگي او را از نزديك مي ديدم با اين كار كمي آشنا بودم.
براي گرفتن گواهينامه چند بار در آزمون شركت كردي؟
بار اول چون دست پاچه شده بودم قبول نشدم، اما بار دوم سرهنگ راهنمايي و رانندگي پس از پايان امتحان عملي به من گفت تو قبول شدي ولي ما مجاز به پذيرش تو نيستيم چون آقايان اين جا 30 يا 40 بار مي آيند و مي روند و قبول نمي شوند، اگر قرار باشد دفعه دوم امتحان شما را قبول كنيم و گواهينامه بدهيم مي گويند پارتي بازي شده و صداي همه درمي آيد. سرانجام بار هشتم قبولم كردند.
يادم مي آيد هر روز كه براي آزمون به منطقه پايه يك رانندگي مي رفتم حدود 400نفر مرد براي رانندگي در هر روز شركت مي كردند و من تنها زن شركت كننده در آزمون بودم، حتي در كادر اداري راهنمايي و رانندگي نيز كارمند زن حضور نداشت. زمان امتحان هشتم دو نفر سرهنگ كنار دستم بودند و باور اين مساله براي آن ها بسيار مشكل بود كه من در آزمون پايه يك شركت كنم.حتي آن روز رييس آزمون رانندگي پايه يك هم در كنار من نشست و از نزديك رانندگي ام را با تعجب تماشا كرد.
افسران راهنمايي و رانندگي از من مي خواستند كه تندتند دنده بگيرم و در سرازيري ها خيلي به من سخت گرفتند تا شايد از آزمون صرف نظر كرده و پشيمان شوم، اما من سماجت به خرج دادم به حدي كه كف دستم از شدت دنده عوض كردن زخمي شد.
مكانيكي هم بلدي؟
نه! آنچنان سررشته فني ندارم. تا حدي به پنچرگيري و زنجير بستن در يخبندان واردم.
تا حالا تنهايي سفر كرده اي؟
هيچ وقت تنهايي سفر نكرده ام. من و شوهرم هميشه پست سرهم حركت مي كنيم. معمولاً 150 متر جلوتر از شوهرم رانندگي مي كردم. برخي مواقع هم در جاده توقف مي كردم تا شوهرم خودش را به من برساند.
تا به حال تصادف كرده ايد؟
به هيچ وجه تصادف نكرده ام. حتي در طول 23 سالي كه راننده ماشين سواري هم بودم يكبار هم تصادف نكرده ام.
چندبار جريمه شده ايد؟
فقط يكبار، آن هم با ماشين سواري در مسير ويژه طرح ترافيك، چهار هزار تومان جريمه شدم.
البته قصد تخلف نداشتم و واقعاً از طرح ترافيك در مسير اطلاع نداشتم، اين مبلغ اولين و آخرين باري بود كه پرداخت كردم. در هنگام رانندگي با كاميون سنگين هم اصلاً جريمه نشدم البته همسرم در برخي مواقع به دليل سبقت غيرمجاز مجبور به پرداخت جريمه شده است.
در جاده راننده ها برايتان مشكلي ايجاد نمي كنند؟
يكبار در جاده شيراز در حال حركت بودم كه يك دستگاه كاميون در جاده حركت زيگزاگي داشت شوهرم گفت از آن كاميون فاصله و يا سبقت بگيرم، من هم وقتي ديدم جاده باز شد سبقت گرفتم.
در ابتدا آن كاميون به من راه داد اما در ميانه راه وقتي متوجه شد كه زن هستم ماشينم را به سمت خاكي جاده منحرف كرد و شوهرم كه شاهد ماجرا بود عصباني شد، بالاخره چون به كار تسلط داشتم، آن كاميون عصباني را رد كردم.
تا به حال دعوا هم كرده ايد؟
يكبار زماني كه از مرز ايران خارج مي شدم براي انجام امور اداري ترخيص از مرز تركيه در صف كاميون ها ايستاده بودم. كاميون شوهرم نيز چند كيلومتر پايين تر از من بود.براساس نوبت يك كاميون ترك و يك كاميون ايران به ترتيب از مرز ايران خارج مي شدند.
نوبت من كه شد پليس اشاره كرد كه بيايم جلو، ناگهان كاميون كناري من از صف ترك ها از روي لجبازي يا حسادت به تصور اين كه من تنها هستم از من سبقت گرفت. پليس متوجه اين حركت راننده ترك شد و حق را به من داد. از مرز كه بيرون آمديم در امتداد يك جاده باريك بيرون از مرز ناگهان يك كاميون از پشت سرم به سرعت در امتداد من حركت كرد، راه را باز كردم تا رد شود كه متوجه شدم راننده كاميون همان راننده ترك است و به من نيشخند مي زد، او مي خواست به پايين جاده منحرفم كند به طوري كه از كنار آيينه كاميونم رد شد و آينه را شكست، در اين لحظه شوهرم به من رسيد و از مهلكه نجاتم داد. البته دعوا به معناي آن چه در ذهن شماست نداشته ام.
براي يك زن رانندگي در داخل كشور راحت تر است يا خارج از كشور؟
رانندگي در خارج از كشور راحت تر است. در داخل، برخي آقايان چشم ديدن رانندگي يك خانم با اتومبيل سواري را ندارند چه رسد به اين كه يك زن راننده كاميون باشد. در كشورهاي اروپايي مانند آلمان، اتريش، مجارستان و روماني مردم با احترام با من برخورد مي كنند. يادم مي آيد در مرز روماني يكبار پس از بازرسي كاميون، ماموران فكر كردند كه من يك توريست هستم اما وقتي خودم را معرفي كردم آن ها بسيار تعجب كردند. هيبت يك زن ايراني در لباس مكانيكي و كلاه براي آن ها جالب به نظر مي رسيد.
برخي فكر مي كنند، زنان از عوامل اصلي تصادفات هستند، آيا اين تصور درست است؟
در گذشته تصور مي شد زنان در رعايت قوانين راهنمايي و رانندگي كوتاهي مي كنند اما امروزه شاهد اين هستيم كه زنان با رعايت كامل قوانين راهنمايي و رانندگي حتي بهتر از مردان رانندگي مي كنند و در اين زمينه فكر مي كنم حسادت مردان است كه با اذيت و تمسخر زنان نمي خواهند قبول كنند كه زنان خوب مي رانند.
در ايران چند زن ديگر در اين شغل مشغول به كار هستند؟
شنيده بودم كه يك خانم در سال هاي قبل از انقلاب و كمي در دوران پس از انقلاب در اين بخش فعاليت مي كرده، اما تا جايي كه مي دانم هيچ زن ديگري در حال حاضر به غير از من در اين حوزه فعال نشده است. بسيار افتخار مي كنم كه به عنوان يك زن در اين كار سخت شركت دارم.
شما هم آهنگ هاي قديمي گوش مي دهيد؟
بله! آهنگ هاي قديمي مرا به ياد دوران كودكي و پدر و مادرم مي اندازد.
اگر وزير راه بوديد براي جاده ها چه كاري مي كرديد؟
اگر وزير بودم دستور مي دادم تمام دست انداز و چاله هاي جاده ها را درست مي كردند زيرا در برخي اتوبون ها و بزرگراه ها چاله هايي وجود دارند كه تمام ديفرانسيل و صفحات كامپيوتري ماشين را به هم مي زند. به نظرم سرويس هاي بهداشتي مناسب نيز در جاده ها وجود ندارد كه بايد در جاده ها و پايانه هاي كشور احداث شود