برنامههاي چين در زمينه‌ي موشك كروز
در خلال عمليات‌هاي حفاظ صحرا و توفان صحرا، نيروي دريايي آمريكا، 288 فروند موشك كروز توماهاوك را به سمت اهدافي در خشكي پرتاب كرد كه هشتاد درصد اين پرتاب‌ها موفقيت‌آميز بودند.موشك توماهاوك موشكي بسيار دقيق مي‌باشد؛ به گونه‌اي كه پس از طي مسافت 1600 كيلومتر، سرجنگيِ 454 كيلوگرمي آن، در برخورد به هدفِ از پيش تعيين شده تنها 3 متر خطا دارد.با توجه به اين مسأله و دقت بسيار بالاي موشك‌هاي كروز، جمهوري خلق چين، در چند سال اخیر تلاش‌هايي را براي به دست آوردن فنّـاوري موشك‌هاي كروز آغاز كرده است.
به علاوه، در طول جنگ خليج فارس در سال 1991، چيني‌ها دريافتند كه استفاده از سلاح‌هاي نظامي به صورت مستقيم براي ايجاد چالش در مقابل آمريكايي‌ها كارساز نيست. با توجه به اين مسأله، داشتن ذخيره‌‌ي موشك‌هاي كروز، چين را توانا خواهد ساخت تا بدون درگير شدن در كشمكش‌هاي بزرگ و حساس با ايالات متحده، بر تصميمات اين كشور تأثير بگذارد. همچنين موشك‌هاي كروز، قابليت اصابت دقيق را براي ارتش چين ايجاد خواهند كرد كه براي چيني‌ها بسيار ارزان‌تر از تعليم نيروهاي هوايي مدرن تمام خواهد شد. از ويژگي‌هاي اين موشك‌ها اين است كه به تعمير و نگهداري كمتري نسبت به ناوگان هواپيماي جت مدرن نياز دارند؛ براي اهداف زميني و هوايي مناسبند؛ نسبتاً ارزان و قابل اطمينان بوده و اجزاي آسيب‌پذير كمتري دارند. استفاده از موشك‌هاي كروز، بر خلاف هواپيماهاي جت نظامي ريسك سياسي زيادي در بر ندارد. چرا كه در هواپيماهاي نظامي، در صورت به اسارت گرفته شدن خلبان، احتمال لو رفتن اطلاعات و نيز افزايش فشار سياسي دشمن وجود دارد.
تلاشهاي چين براي كسب و به كارگيري موشك‌هاي كروز، باعث ايجاد اختلال در نظم و توازن قدرت در منطقه خواهد شد. روبرت والپول، افسر اطلاعات ملّي در زمينه‌ي برنامههاي راهبردي و هسته‌اي، در كنگره‌ي آمريكا اظهار داشت كه «ممكن است ما نتوانيم در مقابل حملات موشك‌هاي بالستيك و يا موشك‌هاي كروز آمادگي لازم را به دست آوريم. در هر صورت توسعه‌ي موشك‌هاي كروز اهداف زميني، جزء فنّاوري‌هاي دومنظوره است.»
كسب و به‌كارگيري موشك
تكنولوژي‌هاي موجود در بازار تجاري، بسياري از موانع براي توليد انبوه موشك‌هاي كروز را از ميان برداشته است. مي‌توان گفت كه در حال حاضر بسياري از قطعات استفاده شده در موشك كروز با هواپيماهاي تجاري مشترك هستند. شركتهاي سازنده‌ي بدنهي موشك كروز، همان تكنولوژي‌هاي ساخت هواپيماهاي سبك را به كار مي‌برند. از اين رو كشوري مانند چين كه توانايي ساخت هواپيماهاي سرنشين‌دار را دارد، به آساني مي‌تواند موشك‌هاي كروز را نيز توليد كند. چين همچنين در حال تلاش براي به دست‌آوردن اين سيستم‌ها از طريق خريدهاي مستقيم و توسعه‌ي بومي است.
خريد مستقيم: بهترين گزينه براي به دست‌آوردن تكنولوژي موشك‌هاي كروز، تهيه‌ي سيستم كامل اين موشك‌ها از كشوري ديگر است .مركز اطلاعات هوايي ملّي آمريكا، برآورد كرده كه تا پايان اين دهه، حداقل 9 كشور قادر به توليد موشك‌هاي كروز اهداف زميني خواهند بود. همچنين برخي از اين كشورها، به دليل كاهش بودجه‌ي صنايع نظامي‌شان و براي حفظ اين صنعت پيچيده، موشك‌هاي كروز خود را براي صادرات عرضه خواهند كرد. افزايش سريع فروشندگان موشك‌هاي كروز باعث خواهد شد كه چين نيز به زودي وارد بازار خريد شده و موشك‌هاي لازم را از اين طريق كسب كند. موشك‌هاي خريداري شده قابليت اصابت دقيق و سريع را براي چيني‌ها ايجاد خواهد كرد و همچنين قدرت آنها را در منطقه تثبيت مي‌كند.
در سال 1989 در اثر بروز برخي حوادث سياسي، فروش نظامي خارجي ايالات متحده به چين قطع شد. از آن پس چيني‌ها به روسيه رو كردند و تلاش نمودند تا سيستم‌هاي جنگ‌افزاري رايج خود را از اين كشور خريداري نمايند. از همين رو تجهيزات و قواي نظامي چين براي آمريكايي‌ها ناشناخته است. همچنين ارتش آزادي خلق چين استراتژي دِنگ زياپينگ- استراتژي پنهان‌سازي قابليت‌ها به منظور بيشينه كردن گزينه‌ها در آينده - را تدوين كرد. بنابراين، تشخيص تمام و كمال برنامههاي اكتساب موشك كروز چين نسبتاً مشكل است. هرچند مطبوعات آزاد اظهار كرده‌اند كه چين موشك مافوق صوت «ماسكيت كا اچ - 41» روسي را كه يك موشك كروز ضد ناو مي‌باشد، خريداري كرده است.
از قابليت‌هاي ماسكيت كا اچ - 41، به عنوان موشك كروز ضد ناوِ هوا پرتاب، مي‌توان به اين موارد اشاره كرد كه اين موشك، داراي برد 250 كيلومتر بوده و مي‌تواند با بيش از 2 برابر سرعت صوت (ماخ 2) به ناوها حمله كند؛ حداكثر 200 كيلوگرم بار را حمل كرده و مي‌تواند مانوري معادل 10 برابر جاذبه‌ي گرانش براي مغلوب ساختن سيستم‌هاي پدافندي ناوها را به اجرا در آورد. كا اچ - 41 مي‌تواند سپر موشكي دريايي ايالات متحده را مغلوب سازد و سيستم‌هاي پدافند ناو را به هم بريزد. اين مسأله، تهديدي جدي براي ايالات متحده است. چرا كه بر اساس پيش‌بيني‌ها، سپر دفاع موشكي دريايي، نقش كليدي و مهمي را در صحنه‌ي سناريوهاي نظامي آينده‌ي ايالات متحده ايفا مي‌كند و از همين روست كه ايالات متحده و ژاپن تلاش زيادي براي توسعه‌ي آن دارند. جنگنده‌ي سوخو-27 و هواپيماهاي رهگير دوربرد سوخو-30 مجهز به كا اچ - 41، به چين اين توانايي را مي‌دهد تا ناو هواپيمابر ايالات متحده را غرق سازد. در حال حاضر نيروي دريايي ايالات متحده فقط به دفاع در برابر چنين توانايي‌هايي محدود شده است.
چين قصد دارد تا موشك كروز ضد ناو مافوق صوت «ياخونت اساس-ان-26» را براي مستقر كردن در ناوشكن‌هاي جديد به دست آورد. اين موشك داراي برد 300 كيلومتر است و در ارتفاع 5 متر از سطح دريا پرواز مي‌كند، كه قادر است پدافند ناوها را مغلوب كند. اين موشك همچنين مي‌تواند توسط هواپيماي رهگير سوخو-30 حمل شود كه اين مسأله سبب تقويت سلطه‌ي هوايي ارتش آزادي خلق چين بر فراز تنگه‌ي تايوان و ديگر نواحي مورد مشاجره‌ي جنوب چين خواهد شد.
چين همچنين در حال تلاش براي به دست آوردن موشك كروز ضد ناو «كلاب 3 ام 54» روسي است كه مي‌تواند توسط پرتاب‌كننده‌هاي عمودي از سطح ناو يا لوله‌هاي پرتاب موشك زيردريايي‌ها پرتاب شود. به علاوه، اين موشك داراي برد 300 كيلومتر است و در سرعت مافوق صوت پرواز مي‌كند تا به هدف برخورد كند. اگر چين روند به دست آوردن قابليت‌هاي بيشتر موشك‌هاي كروز را ادامه دهد، به زودي توانايي تهديد سياسي، نظامي و اقتصادي در تايوان، ژاپن و ديگر كشورها را به دست خواهد آورد.
توسعه‌ي بومي: چين در حال تلاش براي توليد بومي موشك‌هاي كروز براي حمل محموله‌هاي متعارف و غيرمتعارف است. توسعه‌ي بومي موشك‌هاي كروز، كاري زمان‌بر، تلاشي هزينه‌بر و از نظر فنّي چالش‌انگيز است، اما اين فرصت را براي چين به وجود مي‌آورد تا قابليت‌هاي فنّي و صنعتي خود را بالا ببرد و بتواند مايه‌ي مباهات و غرور ملّي گردد.
بزرگترين چالش براي توليد موشك‌هاي كروز، به دست آوردن اجزاي حساس و اساسي اين موشك‌ها است. البته، بسياري از فنّاوري‌هاي مهمي كه در توليد موشك‌هاي كروز مورد استفاده قرار مي‌گيرند، در بازارهاي تجاري موجود هستند و بسياري از اجزاي موشك‌هاي كروز، قطعات دوكاره (دومنظوره) هستند؛ كه هم كاربرد نظامي و هم كاربرد غيرنظامي دارند. از اين موارد مي‌توان به ساختار بدنه، سيستم‌هاي پيشرانش، و سيستم‌هاي هدايت در موشك‌هاي كروز اشاره كرد كه اجزاي اساسي هواپيماهاي تجاري نيز هستند. به دليل آنكه هواپيماهاي سرنشين‌دار از نظارت‌هاي صادرات معاف هستند، سيستم‌هاي ناوبري اينرسي، كنترل پرواز، موتورهاي جت، مواد پنهان‌كاري، نرم‌افزارها، و تكنولوژي‌هاي طراحي شده براي هواپيماهاي نظامي و غيرنظامي مي‌تواند به راحتي به موشك‌هاي كروز انتقال يابد.
نبود تخصص در يكپارچه‌سازي و مهندسي سيستم مي‌تواند توانايي چين را براي رسيدن به نتايج تكرارپذير در هنگام كار بر روي سيستم‌هاي پيچيده محدود كند. اگر چه ايالات متحده، براساس توانايي‌اش در يكپارچه‌سازي سيستم‌هاي پيچيده، به عنوان پيشتاز در جهان مطرح است، اما كشورهاي ديگري نيز وجود دارند كه اين توانايي را دارا هستند كه اجاره كردن اين سيستم‌ها از آن كشورها كار چندان مشكلي نيست. به عنوان مثال، چين مي‌تواند از شرايط اقتصادي نامطلوب روسيه سود برده و تخصص‌هاي فنّي را در ازاي پرداخت وجوه قابل توجهي خريداري كند.
از اوايل دهه‌ي 1990 در حدود 1500 دانشمند و تكنسين روسي در سازمان دفاع چين مشغول به كار بوده‌اند. گذشته از اين، ايالات متحده هر سال بيش از 63000 دانشجوي چيني را تربيت مي‌كند كه بسياري از آنها در رشته‌هاي مهندسي و علوم مشغول تحصيل هستند..امروزه، عناصر و استعدادهاي لازم براي توليد بومي موشك كروز داراي جايگاهي خاص در چين مي‌باشد. بر اساس گزارش مركز اطلاعات هوايي ملّي، چين قادر خواهد بود كه در طول اين دهه، انواعي از موشك‌هاي كروز را توليد كند.
چين، پيش از اين، در سال 1995، برخي از موشك‌هاي كروز را با كمك روسيه و اسرائيل توسعه داده است. همچنين اين كشور فنّاوري ساخت موشك‌هاي كروز روسيه را به دست آورد. چين، در اين راستا، تيم طراحي روسيه را كرايه كرد و آن را به شانگهاي برد و با كمك آنها توانست به فنّـاوري كاهش مشخصه‌ي حرارتي و راداري دست يابد. اين مسأله همچنين به طور غير مستقيم سبب توسعه‌ي مواد جاذب رادار در اين كشور شد. اين مواد، مشخصه‌ي راداري موشك‌ها را تا %50 كاهش مي‌دهند.
چين با كمك صنايع تي.اِي.اِي.اس رژيم صهيونيستي، موشك كروز ضد تشعشع هواپرتاب دليلا را كه 400 كيلومتر برد دارد توسعه داد. اين موشك داراي ظرفيت حمل بار 54 كيلوگرم بوده و خطاي آن كمتر از 91 متر مي‌باشد. اين موشك كروز ضد رادار مي‌تواند سايت‌هاي پدافند موشكي تايوان و رادار‌هاي هشدار سريع را از كار بياندازد.
علاوه بر اين، چين، در حال توسعه‌ي دو موشك كروز دوربرد است. اولي بر اساس موشك كروز هواپرتاب روسي «كا اچ -65 اس اي» پايه‌ريزي شده است. توان اين موشك توسط موتور توربوفن تأمين مي‌شود؛ بردي در حدود 600 كيلومتر دارد و مي‌تواند 410 كيلوگرم بار را حمل كند. «كا اچ - 65 اس اي» به چين كمك مي‌كند تا به هدايت و ناوبري، طراحي‌هاي پنهان‌كار، و موتورهاي با كارايي بالا و پيچيده در حد كيفيت غربيِ آن برسد. اين نوع موشك، با افزايش ظرفيت حمل سوخت مي‌تواند تا 3000 كيلومتر برد داشته باشد.
گزارش‌هاي ديگر نشان از آن دارد كه چين، همچنين در حال كار بر روي موشك كروز اهداف زميني با برد 1500 تا 2500 كيلومتر به كمك تكنسين‌هاي روسي است. اين موشك داراي سيستم ناوبري اينرسي، سيستم موقعيت‌ياب جهاني، و سيستم ناوبري مبتني بر پستي و بلندي‌هاي زمين براي برخورد به اهداف خواهد بود.
چين فنّـاوري‌هاي توان‌افزا را از هر كجا كه بتواند كسب مي‌كند. به گزارش تايپه‌تايمز، چين براي به دست آوردن دو موشك كروز توماهاوكِ عمل نكرده‌ي آمريكايي، چندين ميليون دلار به القاعده پرداخت كرده است. اين موشك‌ها درخلال حمله‌ي ناگهاني سال 1998 به اردوگاه آموزش تروريست اسامه بن لادن در افغانستان شليك شده بودند. اگر اين گفته درست باشد، با توجه به توان بالاي چيني‌ها در مهندسي معكوس، مهندسان چيني هم‌اكنون بعضي از تكنولوژي‌هاي موشك كروز دوربرد امروزي را يافته‌اند و احتمالاً به زودي شاهد موشكي نظير توماهاوك در ساختار نظامي چين خواهيم بود.
دومين موشك دوربردي كه چين در حال توسعه‌ي آن است، موشك ضد ناو « واي جِي-83 » است. اين موشك از مشتقات موشك كروز ضد ناو « سي - 802 » مي‌باشد كه داراي 250 كيلومتر برد بوده و مي‌تواند هنگام پرواز، اطلاعات هدف را دريافت كند. اين موشك همچنين قادر به پرواز با سرعت مافوق صوت است. اين توانايي‌ها سبب شده تا دفاع در مقابل اين موشك براي ناوها بسيار مشكل باشد. واي جِي-83 اين قابليت را دارد كه بر فراز افق به نيروهاي دريايي ايالات متحده و هم‌پيمانانش حمله كند. متخصصان نظامي چين بر اين عقيده‌اند كه واي جِي-83، دوربردترين موشك كروز اهداف زميني در آن گوشه‌ي جهان (شرق دور) است. همچنين مقامات وزارت دفاع بر اين باورند كه واي جِي-83 بخشي از تلاش مستمر چين در توسعه‌ي موشك‌هاي دوربرد است كه قابليت ضربه زدن به نيروهاي دريايي و مخصوصاً ناوهاي هواپيمابر ايالات متحده را دارد. واي جِي-83 با برد 250 كيلومتر به ارتش آزادي خلق چين اين قابليت را مي‌دهد كه در جايي خارج از محدوده‌ي سيستم‌هاي پدافند دريايي ايالات متحده آمريكا پرتاب شود.
از ديگر قابليت‌هاي واي جِي-83 اين است كه مي‌تواند از هوا، كشتي، و از لوله‌هاي پرتاب موشك زيردريايي‌ها پرتاب شود. به‌علاوه، جِي‌اچ-7 مي‌تواند به موشك‌هاي واي جِي-83 مجهز شود كه هر دوي آنها به صورت بومي توسعه يافته‌اند. مجموعه‌ي واي جِي-83 و جِي‌اچ-7، امكان نمايش قدرتي با بيش از 1900 كيلومتر برد را براي ارتش آزادي خلق چين ايجاد مي‌كند. اين برد، براي عبور از عرض تنگه‌ي تايوان كافي است و مي‌تواند حمل و نقل تجاري و تأسيسات نظامي تايوان را به خطر بياندازد. اين موشك‌ها معمولاً به كلاهك‌هاي با قابليت انفجار بالا مجهز شده كه بعد از نفوذ به بدنهي كشتي منفجر مي‌شوند. موشك‌هاي كروز ضد ناو تقريباً قوي‌ترين سلاح‌هاي دريايي هستند و استفاده از آنها نيروي دريايي قدرتمندي را براي چين ايجاد خواهد كرد.
موضوع مورد توجه ديگر اين است كه ارتش آزادي خلق چين در نمايشگاه هوايي نوامبر 2002 زوهاي، 25 حامل موشك كروز اچ-6 را به نمايش گذاشت. هر حامل اچ-6 مي‌تواند به چهار واي جِي-83 مجهز شود. از جمله قابليت‌هاي ديگر اين حامل‌ها اينكه مي‌توانند عمليات شناسايي دريايي را انجام دهند؛ محاصره‌ي دريايي را اطراف تايوان اجرا كنند و همچنين مي‌توانند موشك كروز را هدايت كرده تا به پايگاه‌هاي ايالات متحده در اوكيناوا برخورد كند. آمريكايي‌ها نيز با تجهيزات موجود به آساني نخواهند توانست از پايگاه‌هاي خط مقدم خود در برابر اين تهديدِ ناشي از حامل‌هاي اچ-6 دفاع كنند. در سوم مارس 2003، پايگاه‌هاي نيروي هوايي ارتش آزادي خلق چين تأكيد كردند كه با حفظ استراتژي اين ارتش - استراتژي «بهترين دفاع، حمله خوب است» - در نظر دارند براي افزايش قابليت تهاجمي چين در مواقعي كه تايوان اظهار استقلال كند، بمب‌افكن‌هايشان را به منظور حمل موشك كروز، تغيير دهند.
تلاش چين براي تكثير موشك‌هاي كروز
چين، همچنين، در نظر دارد تا در راستاي به دست آوردن موشك‌هاي كروز از طريق خريد مستقيم و توسعه‌ي بومي آنها، جنگ‌افزارهايش را از طريق صادرات و همكاري با كشورهايي كه قصد تبديل موشك‌هاي كروز ضد ناو (اِي.اس.سي.ام) كوتا‌برد به موشك‌هاي كروز اهداف زميني دوربرد (ال.اِي.سي.ام) را دارند بسط و توسعه دهد. اين كشور در همين راستا، موشك‌هاي كروز خود را به شرق و جنوب آسيا و همچنين به خاورميانه صادر كرده است.
موضوع مورد توجه ديگر اين است كه موشك‌هايي همچون موشك‌هاي دوربرد سي-802 و موشك‌هاي كروز ضد ناو كوتاه‌بردترِ سي-801، به ايران صادر شده است. در سال 1996، ايران موشك‌هاي سي-802 را در جزيره‌ي قشم، در مركز تنگه‌ي هرمز مستقر كرد. از آنجا كه نفت خليج فارس از تنگه‌ي هرمز عبور مي‌كند، برد موشك‌هاي سي-802، اين توانايي را به ايران خواهد داد تا بتواند جريان فراورده‌هاي نفتي جهان را در هنگامي كه كشمكش‌هايي در آينده رخ دهد، متوقف كند. لازم به ذكر است كه فروش موشك‌هاي چين، شامل بخش سيستم كنترل نمي‌شود. زيرا چين عضو رژيم تكنولوژي كنترل موشك‌ها، كه يك سازمان داوطلبانه براي پيشگيري از گسترش برخي از موشك‌هاي كروز و بالستيك است، نمي‌باشد.
كشورهاي كمتر توسعه‌يافته مشتاقند تا موشك‌هاي «اِي.اس.سي.ام» را به موشك‌هاي «ال.اِي.سي.ام» تبديل كنند. زيرا تكنولوژي‌هاي «ال.اِي.سي.ام» از نظر تجاري دسترس‌پذيرند. (در سراسر جهان تقريباً 75000 «اِي.اس.سي.ام» وجود دارد) «اِي.اس.سي.ام» و «ال.اِي.سي.ام»ها داراي تكنولوژي‌هاي شبيه به هم هستند. البته فقط چند تغيير كوچك براي تبديل موشك‌هاي «اِي.اس.سي.ام» به موشك‌هاي «ال.اِي.سي.ام» لازم است. موشك‌هاي كروز اسكيل ورم «اِي.اس.سي.ام» چين (اچ واي-1، اچ واي-2، اچ واي-3، اچ واي-4)، داراي ظرفيت بالا و طراحي آسان، كه قابل مقايسه با «اِي.اس.سي.ام»هاي مدرن مانند اگزوسِت فرانسه هستند، به راحتي مي‌توانند به «ال.اِي.سي.ام»ها تبديل شوند.
اگر هدف افزايش برد باشد، تغيير در قدرت توربوجت اچ واي-4، آسان‌ترين راه براي تبديل «اِي.اس.سي.ام» به «ال.اِي.سي.ام» است. اچ واي-4 داراي برد 150 كيلومتر است و ظرفيت حمل بار 500 كيلوگرم را دارد و در ماخ 8/0 در سطح دريا پرواز مي‌كند. معمولاً بسياري از كشورها، اين موشك را در زرادخانه‌هايشان دارند. كشورهايي كه قصد چنين كاري را دارند به راحتي مي‌توانند اچ واي-4ها را با تكنسين‌هاي فنّي چين، به «ال.اِي.سي.ام» تبديل كنند. تحليل‌هايي كه توسط مؤسسه‌ي تحقيقاتي «پسيفيك سييِرا» انجام شده است نشان مي‌دهد كه مي‌توان دقت اچ واي-4ها را توسط جايگزيني سيستم‌هاي الكترونيكي و خلبان خودكار حجيم اچ واي-4، با مجموعه‌هاي هدايت آي ان اس/ جي پي اس جامع، تا كمتر از 100 متر افزايش داد. اين عمل، همچنين فضاي اشغال شده‌ي داخلي را كاهش مي‌دهد كه اين به نوبه‌ي خود سبب افزايش ظرفيت سوخت و در نتيجه، افزايش برد موشك مي‌گردد. لازم به ذكر است كه افزودن دو مخزن سوخت كوچك، برد اچ واي-4ها را تا 700 كيلومتر افزايش مي‌دهد.
تبديل «اِي.اس.سي.ام»هاي كوتا‌برد به «ال.اِي.سي.ام»هاي دوربرد عملّي مهم تلقي مي‌شود. «ال.اِي.سي.ام»هاي با برد 500 كيلومتر، ايران را توانا خواهد ساخت تا تأسيسات بندرگاهي و نفتي را در منطقه‌ي خليج فارس هدف قرار دهد. همچنين، با برد 700 كيلومتر، كره جنوبي مي‌تواند اهدف كليدي را در ژاپن مورد حمله قرار دهد. البته چيني‌ها فقط به فكر انتقال اين موشك‌ها نيستند و مهارت و تخصصي كه در اين زمينه به دست مي‌آيد برايشان اهميت دارد؛ انجام چنين كاري كشورهايي مانند ايران و كره‌ي جنوبي را توانا خواهد ساخت تا موشك‌هاي كروز پيشرفته‌تر را به صورت بومي توليد كنند. اين تلاش‌ها، قدرت ايالات متحده را در مناطق مختلف جهان به چالش خواهد كشيد و مداخله‌‌ي اين كشور را در كشمكش تنگه‌ي تايوان، دشوارتر خواهد كرد.
[External Link Removed for Guests]
