گامهای جدید کشور در فناوری فضا

[sokuteasemuni]

جزئیاتی از گامهای جدید کشور در فناوری فضا/ پرتاب ماهواره و کاوشگر جدید


پس از پرتاب ماهواره امید و دریافت اطلاعات توسط آن محققان ایرانی با تلاش بیشتر در حوزه علوم فضا گام برمی دارند به طوریکه در آینده نزدیک شاهد دستاوردهای جدیدی چون پرتاب ماهواره مصباح، پرتاب راکت کاوشگر3، انتقال موجود زنده به فضا، ساخت کپسول زیستی و ... خواهیم بود.

[External Link Removed for Guests]

به گزارش خبرنگار [External Link Removed for Guests]، پس از آنکه ماهواره امید توسط متخصصان کشورمان ساخته و به فضا پرتاب شد و ایران به جمع کشورهای فضایی دنیا پیوست بیش از پیش در فناوری فضایی مورد توجه جهانیان قرار گرفت.
متخصصان کشورمان در حوزه علوم فضا گامهای جدیدی را نیز برداشته و در انتظار ثبت دستاوردهایی قابل توجه از نتیجه تلاش خود هستند. ماهواره مصباح یکی از این موارد است که با تلاش دانشمندان کشورمان در آینده پرتاب خواهد شد.
ماهواره مصباح در نوبت پرتاب
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفتگو با خبرنگار مهر در زمینه ماهواره مصباح گفت: ماهواره مصباح از سالها پیش در کشور ساخته شده است و در حال حاضر در نوبت پرتاب در داخل کشور قرار دارد.

مهندس رضا تقی پور در پاسخ به سئوال مهر درباره علت تاخیر در پرتاب این ماهواره نیز گفت: یکی از مشکلات ما در گذشته این بوده است که در حوزه فناوریهای فضایی به خود اتکا نبوده ایم. پروژه ماهواره ای مصباح نیز به صورت مشترک با یکی از کشورهای خارجی انجام شد که در بخش پرتاب موفق نبودیم.
وی با تاکید بر اینکه بحث های مربوط به قرارداد این پروژه همچنان ادامه دارد، افزود: همزمان برنامه هایی برای پرتاب در داخل نیز تعریف شده است که امیدواریم با فعالیت هایی که انجام شده بتوانیم به نتیجه برسیم.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به زمان پرتاب این ماهواره در داخل به مهر گفت: زمانی که تحقیقات به نتیجه کامل برسد متعاقبا زمان پرتاب در داخل نیز اعلام خواهد شد.
وی افزود: این ماهواره از سالها قبل ساخته شده است و در حال حاضر در نوبت پرتاب در داخل کشور قرار دارد.
برنامه کشور برای اعزام فضانورد
وزیر فناوری ارتباطات با اشاره به اعزام فضانورد به فضا نیز گفت: در این زمینه برنامه هایی در دست مطالعه است و اجرایی کردن این پروژه نیازمند راهبردهای ملی است. در حال حاضر این پروژه در فاز مطالعاتی قرار دارد که امیدواریم با تصمیماتی که در این زمینه گرفته می شود در آینده نزدیک این پروژه اجرایی شود.
راه اندازی ماهواره صدا و سیما
تقی پور همچنین به راه اندازی ماهواره صدا و سیما اشاره کرد و گفت: اعتبارات لازم برای اجرای این پروژه تامین شده که قرار است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجرایی شود.
جزئیات ماهواره DBS صدا و سیما
مهندس عزت الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما نیز درباره این ماهواره
با بیان اینکه ماهواره هایی که مخابرات مطرح و یا پرتاب می کند ربطی به صدا و سیما ندارد به مهر گفت: ماهواره DBS که اخیرا مصوبه آن هم ابلاغ شده است با همکاری مخابرات انشاء الله خریداری و پرتاب خواهد شد.
وی اضافه کرد: در حال حاضر ما مشغول مطالعه و انتخاب مناسب برای سفارش هستیم تا بهترین انتخاب صورت گیرد.
رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: با راه اندازی این ماهواره صدها شبکه کشور بر روی این ماهواره قابلیت پخش پیدا می کنند.
وی در پاسخ به این سئوال که این ماهواره با نیروهای بومی و دانش و فناوری بومی تولید می شود به مهر گفت: این ماهواره بومی نیست و خریداری می شود.
مجلس شورای اسلامی در سال 1385 طرحی را به منظور تهیه ماهواره DBS به تصویب رساند که در ماده واحده ای از طرح مجلس آمده است: به منظور تأمین اعتبار برای خرید تجهیزات، ساخت سامانه‌ مربوطه، پرتاب و قرار دادن ماهواره رادیو تلویزیونی Iran – DBS2 در مدار اختصاص یافته مبلغ ارزی مندرج در جدول شماره 8 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سال 1385 به مبلغ 14 هزار و 711 میلیون دلار افزایش یافته معادل ریالی ما به التفاوت 250 میلیون دلاری ناشی از این افزایش در اختیار سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران قرار می‌گیرد.
در زمان تصویب این طرح مطرح شد: اهمیت روزافزون خروج جمهوری اسلامی ایران از انزوای خبری و ارتباط مطمئن با مخاطبان داخلی و منطقه‌ای در مقابله با هجوم گسترده‌ رسانه‌های نظام سلطه ما را وادار می‌سازد که در جهت دستیابی به سیستمی غیروابسته برای ارسال سیگنال‌های رادیو تلویزیونی اقدام کنیم.
از این رو خرید ماهواره‌ مستقل پخش برنامه‌های رادیو تلویزیونی DBS تا زمان دستیابی دانشمندان ایرانی به این فناوری ضمن ایجاد برتری نسبی در منطقه و صرفه‌جویی در هزینه‌ اجاره کانال‌های ماهواره‌ای امکان پخش شبکه‌های استانی در همه‌ فضای کشور را ایجاد می‌کند.

ورود ایران به تولید و پرتاب کاوشگرها
به گزارش مهر، یکی دیگر از گامهای کشورمان در حوزه فناوری فضایی پرتاب راکت کاوشگرها به فضا است. راکتهای کاوشگر برای کاربردهایی چون هواشناسی، تهیه نمونه های جوی، آنالیز بخشهای مختلف ماهواره، آنالیز زیست محیطی و مطالعات دقیق نجومی به کار می روند.
راکتهای کاوشگر با استفاده از سنسورها قادرند تصاویر نجومی، اشعه ها و آثار فعالیتهای نجومی را به دقت ثبت و ضبط کنند. از سوی دیگر به دلیل آنکه هزینه ساخت و ارسال راکت از ماهواره ها کمتر است از این رو استفاده از راکتهای کاوشگر در مطالعات نجومی مقرون به صرفه است.
موتور، محموله آزمایشگر و سیستم بازیابی از اجزای مهم راکت‌ها است و زمان پرتاب آن از 5 تا 20 دقیقه بسته به نقطه اوج به طول می انجامد.
همانطور که ذکر شد متخصصان ما نیز در ساخت و پرتاب راکت کاوشگر گامهای قابل توجهی پرداخته اند. پس از اولین پرتاب ناموفق، با تلاش محققان داخلی شاهد پرتاب موفق راکت کاوشگر با اهداف پژوهشی بودیم.

دکتر محمد ابراهیمی که معاون پژوهشی پژوهشگاه هوا فضا به فعالیتهای این پژوهشگاه در زمینه ساخت و پرتاب کاوشگر 2 اشاره کرد و گفت: هدف از ساخت و پرتاب راکتهای کاوشگر، ارسال محموله ای به فضای ماوراء جو برای اهداف تحقیقاتی و پژوهشی است.
وی اولین پرتاب راکت کاوشگر را به دلیل بروز مشکلاتی در بخشهای سازه ای ناموفق خواند و ادامه داد: برای پرتاب دومین راکت کاوشگر اقداماتی چون طراحی محموله الکترونیکی، طراحی سیستم جدایش راکت، طراحی سیستم بازیابی، اتصال راکت به دو پرتاب کننده مختلف، تست و آنالیز و فرماندهی میدان پرتاب با همکاری محققان داخلی انجام شد.
ابراهیمی راکت کاوشگر 2 را شامل قسمتهایی چون زیر سیستمهای تامین توان، زیر سیستم GPS، سیستم بازیابی و سنسورها دانست و اضافه کرد: قبل از انجام پرتاب نهایی کلیه قسمتهای آن تست و آنالیز شد و با موفقیتهایی که به دست آوردیم توانستیم پرتاب نهایی را انجام دهیم.
پرتاب سومین راکت کاوشگر ایران تا پایان سال
پس از پرتاب موفق دومین کاوشگر کشور متخصصان پژوهشگاه هوا و فضا خود را برای پرتاب سوم با اهداف پژوهشی آماده می کنند. به گفته معاون پژوهشی پژوهشگاه هوا فضا سومین راکت کاوشگر با اهداف پژوهشی و تحقیقاتی در صورت آمادگی کامل مجموعه تا پایان سال جاری پرتاب می شود.

محمد ابراهیمی افزود: با هماهنگی سایر دستگاههای همکار زمان مناسب پرتاب این راکت متعاقبا اعلام می شود ولی در صورت هماهنگی پیش بینی می شود تا پایان امسال اجرایی شود ولی این پرتاب وابسته به ما نیست بلکه سایر سازمانهای ذیربط در این پروژه همکاری دارند.
معاون پژوهشی پژوهشگاه هوا و فضا شتاب سنجها، سنسورها و اطمینان از عملکرد پره ها را از جمله این آنالیزها ذکر کرد و اظهار داشت: نتایج به دست آمده از این آنالیز نشان داد که تحقیقات ما کامل و دقیق بوده است.
وی این موفقیت را نقطه شروعی برای پرتابهای بعدی دانست و ادامه داد: این راکتها، راکتهای پژوهشی هستند از این رو تا قبل از انجام پرتاب باید کلیه قسمتهای آن تست شود چرا که اگر در راکتها مشکلی پیش آید می توانیم آن را جبران کنیم ولی در ماهواره ها و یا فضاپیمایی که یک موجود زنده را حمل می کند وقتی مشکلی ایجاد شود قابل جبران نیست از این نظر باید گام به گام به تکنولوژی آن برسیم تا از هزینه های فضایی کشور کاسته شود.
پرتاب کاوشگر به همراه موجود زنده
دکتر محسن بهرامی رئیس این پژوهشگاه نیز درباره این پرتاب و ویژگی خاص آن از ساخت کپسول زیستی در راستای ساخت راکتهای کاوشگر خبر داد و گفت: در یک بخش از این پروژه به دنبال این هستیم کپسول زیستی طراحی کنیم تا به وسیله آن موجود زنده ای را فضا ارسال کنیم.
رئیس پژوهشگاه هوا فضا ادامه داد: طراحی و ساخت این کپسول در فاز مطالعاتی است و در طی آن قصد داریم با استفاده از راکت کاوشگر، موجود زنده ای را به فضا بفرستیم.
به گزارش مهر، تلاشهای محققان کشورمان و چشم اندازی که برای این فناوری در کشور در نظر گرفته شده به همین جا ختم نمی شود. سند راهبردی هوافضای کشور تدوین شده و در شرف تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی است. تصویب این سند راه و مسیر را مشخص و هموارتر از قبل خواهد کرد تا کشور به دستاوردهای فضایی بالاتری دست یابد.
در این سند بر ایجاد و تجهیز ایستگاههای زمینی ماهواره ها و توسعه کاربردها و خدمات فضایی تاکید شده است خط مشی خوبی برای کلیه دست اندرکاران فراهم می کند به طوری که می توان با استفاده از این سند جهت گیریهای کلی را شناسایی و نسبت به تعریف پروژه ها در قالب برنامه های پنج ساله توسعه و برنامه های سالانه اقدام کرد.
این سند اهدافی چون تبیین بیشتر راهبردها و تدوین پروژه های کلان در زمینه های مختلف فضایی مانند علوم و فناوریهای فضایی، توسعه کاربردها و خدمات فضایی، ایجاد و تجهیز ایستگاههای زمینی شامل ایستگاههای گیرنده زمینی ماهواره ها و ایجاد زمینه های مناسب برای توسعه فناوریهای فضایی در کشور را دنبال می کند.
طبق این سند باید در افق 1404 در زمینه فناوریهای فضایی رتبه ممتازی را در میان کشورهای منطقه داشته باشیم و امیدواریم با تدوین برنامه های مناسب و پشتیبانی مسئولان در سطوح مختلف، اقدامات اجرایی لازم در این زمینه صورت گیرد.
فناوریهای فضایی از فناوریهای استراتژی کشور است و همکاری میان سازمان فضایی و مراکز علمی و تحقیقاتی به ویژه شرکتهای فناور باعث توسعه این فناوری در کشور خواهد شد.
حوزه فنارویهای فضایی برای ایران بسیار اهمیت دارد چرا که این فناوری قادر است فرصتهای زیادی را به عنوان موتور محرک برای توسعه سایر فناوریها فراهم کند. ضمن اینکه شورای عالی فضایی نیز باید بیش از پیش در این عرصه وارد شود تا با استفاده از آن بتوان به اهداف تعریف شده در این حوزه دست پیدا کرد.