اخبار پیرامون پرونده فعالیت صلح آمیز هسته ای ایران

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

گزارش ویژه
[External Link Removed for Guests]
موسسه مشاور سازمان سیا در تازه ترین ارزیابی خود تخمین زده است که کوتاه ترین زمان برای «گریز هسته ای ایران» کمتر از دو ماه است و سپس پیشنهادهایی برای افزایش این زمان ارائه داده است.



ایران هسته ای- موسسه مشاور سازمان سیا در تازه ترین ارزیابی خود تخمین زده است که کوتاه ترین زمان برای «گریز هسته ای ایران» کمتر از دو ماه است و سپس پیشنهادهایی برای افزایش این زمان ارائه داده است.

متن کامل خلاصه این برآورد که توسط «پاتریک میگلیورینی»، «دیوید آلبرایت»، «هوستون وود»، و «کریستینا والراند» نوشته و در تاریخ 2 آبان 1392 ( 24 اکتبر 2013) روی وب سایت موسسه علوم و امنیت بین المللی منتشر شده در ادامه می آید:

***

از زمان انتشار آخرین گزارش ریزبینانه «اندیشکده علوم و امنیت بین الملل» از ارزیابی‌های گریز برنامه غنی سازی اورانیوم سانتریفیوژهای گازی ایران، این کشور پیوسته تعداد سانتریفیوژهای نسل اول (IR-1) نصب شده در تأسیسات سانتریفیوژی فردو و نطنز را افزایش داده است. ایران علاوه بر این نصب سانتریفیوژهای نوع پیشرفته‌تر نسل دوم (IR-2m) را در تأسیسات غنی سازی سوختی نطنز آغاز کرده است. با توجه به این تغییرات چشمگیر به نظر لازم است «ارزیابی‌های گریز» گذشته خود درباره زمان مورد نیاز ایران برای ساخت میزان قابل توجه اورانیوم مورد استفاده در تسلیحات، که 25 کیلوگرم تخمین زده شده، با استفاده از تأسیسات اتمی محافظت شده فعلی و ذخیره اورانیوم غلظت پایین موجود در آگوست 2013 را به روز کنیم.

متخصصان «اندیشکده علوم و امنیت بین الملل» و دانشکده مهندسی و علوم کاربردی دانشگاه ویرجینیا برای سال‌ها توانایی ایران برای منطبق کردن برنامه غنی سازی اتمی‌اش با هدف ساخت اورانیوم تسلیحاتی را مورد بررسی قرار داده‌اند. اگر ایران بخواهد از مفاد «پیمان منع گسترش تسلیحات» گریز کند چند گزینه پیش رو دارد. این گزارش گزینه‌های پیش رو را در شرایط مختلف واقعی مورد ارزیابی قرار خواهد داد تا توانایی فعلی ایران در زمینه تولید اورانیوم تسلیحاتی را مورد بررسی قرار دهد. ما هم چنین در این مقاله برای اولین بار به بررسی زمان‌های گریز ایران در صورت وجود تأسیسات سانتریفیوژی پیشرفته خواهیم پرداخت.

همان طور که در گزارش اکتبر 2012 گفته شده بود تخمین‌های در نظر گرفته شده در این گزارش زمان اضافی لازم برای تبدیل اورانیوم تسلیحاتی به اجزای جنگ افزاری و ساخت نهایی سلاح اتمی را مد نظر قرار نداده است. این زمان اضافی می‌تواند زیاد باشد، خصوصاً اگر ایران بخواهد کلاهک مطمئنی برای یک موشک بالستیک بسازد. لیکن این آماده سازی‌ها به احتمال قوی در تأسیسات پنهانی انجام خواهد شد که کشف کردن آن کار مشکلی است. اگر ایران با موفقیت میزان کافی اورانیوم غنی شده تسلیحاتی تولید کند روند بعدی تولید سلاح شاید تا زمانی که این کشور اولین ابزار اتمی‌اش را به شکل زیرزمینی آزمایش کند یا به شکلی دیگر برخورداری خود از این جنگ افزار را عیان کند قابل شناسایی نباشد. در نتیجه عملی‌ترین راهبرد جهت جلوگیری از دست یابی ایران به سلاح اتمی این است که از تجمیع میزان کافی مواد انفجاری، خصوصاً به شکل پنهانی یا بدون اعلام هشدارهای کافی، توسط ایران جلوگیری شود. عملی ساختن این راهبرد به این بستگی دارد که ایران با چه سرعتی بتواند اورانیوم غنی شده تا سطح مورد استفاده در تسلیحات اتمی را تولید کند.

ما طیفی از سناریوهای گریز هسته‌ای را با توجه به سانتریفیوژهای نسل اول در حال غنی سازی و ذخیره اورانیوم با غلظت کم ایران، هم چنین تعداد کل سانتریفیوژهای نصب شده نسل اول و تأسیسات پنهانی احتمالی مجهز به سانتریفیوژهای نسل دوم مورد ارزیابی قرار خواهیم داد. این ارزیابی از الگوی تغییر داده شده معروف روند چهار مرحله‌ای غنی سازی که توسط «ای. کیو خان» برای برنامه سانتریفیوژی پاکستان بسط داده شد و به کشورهای دیگر، مثل ایران، انتقال یافت استفاده می‌کند. با استفاده از هر چهار مرحله ایران قادر خواهد بود اورانیوم طبیعی را در مرحله اول به اورانیوم 5/3 درصد، در مرحله دوم 20 درصد، در مرحله سوم 60 درصد و در نهایت در مرحله چهارم به اندازه لازم برای تولید تسلیحات اتمی غنی سازی کند. در این تحلیل الگوی روند چهار مرحله‌ای، سه مرحله‌ای و دو مرحله‌ای در کنار ذخیره موجود اورانیوم غنی شده سطح پایین نیز در نظر گرفته شده است.

جداول، زمان‌های گریز تخمین زده شده اصلی را در چهار سناریوی مد نظر نشان می‌دهد. در شرایط فعلی ایران در سریع‌ترین حالت می‌تواند با استفاده از روند سه مرحله‌ای، سانتریفیوژهای نصب شده و ذخیره اورانیوم غنی شده با غلظت پایین، ماه آگوست سال 2013 به سمت تولید سلاح اتمی حرکت کند. در این حالت ایران می‌تواند میزان مواد چشمگیری را در کمتر از 1 تا6/1 ماه تولید کند چرا که در این صورت از ذخیره اورانیوم 20% غنی شده غلظت پایین خود استفاده خواهد کرد. اگر ایران تنها از اورانیوم غنی شده با غلظت پایین 5/3 درصد خود استفاده کند به 9/1 تا 2/2 ماه زمان نیاز خواهد داشت تا تقریباً مقدار مواد لازم برای ساخت 4 سلاح هسته ای را تولید کند؛ در صورتی که تمام ذخیره اورانیوم 5/3 درصد خود را مصرف نماید.

تأسیسات پنهانی به ایران این اجازه را خواهد داد تا آبشارهای سانتریفیوژ را پیکره بندی کند و با سرعت بیشتری گریز هسته‌ای داشته باشد. در این تخمین استفاده از ذخیره اورانیوم غنی شده با غلظت پایین موجود در آگوست 2013 مفروض است. تخمین‌ها با توجه به پیکره بندی آبشارها و توانایی حقیقی جداسازی سانتریفیوژهای نسل دوم می‌تواند متفاوت باشد. در سناریوی ایده آل که ساختار بهینه آبشارها و عملکرد خیلی خوب سانتریفیوژها را شامل می‌شود می‌توان گفت ایران بتواند با استفاده از تأسیسات پنهانی در زمانی به کوتاهی یک تا دو هفته به توان تولید سلاح اتمی دست پیدا کند. اما آن چه محتمل تر است این است که ایران به زمان بیشتری نیاز خواهد داشت و تأسیسات مخفی از سازماندهی آبشاری نه چندان بهینه‌ای برخوردار است. در چنین حالتی زمان گریز تخمین زده شده بیشتر خواهد شد. ایران با استفاده از ذخیره اورانیوم 20 درصد غنی شده موجود در آگوست 2013 می‌تواند در تأسیسات مخفی مجهز به ساختار آبشاری واقع گرایانه تر در عرض 3/1 تا 6/2 ماه به توانایی تولید تسلیحات دست یابد. اگر تنها از ذخیره اورانیوم 5/3 درصد غنی شده استفاده شود ایران می‌تواند در مدت زمان 2/2 تا 5/4 ماه به توانایی مذکور دست یابد. اگر قرار باشد روند کار در تأسیسات اعلام شده پی‌گیری شود، برای گریز هسته‌ای به زمان بیشتری نیاز است چرا که در این صورت ممکن است روند به سرعت شناسایی شود و غنی سازی در مکانی شناخته شده انجام پذیرد. لیکن وقتی غنی سازی در مکان مخفی انجام شود زمان‌های گریز تخمین زده شده نمی‌توانند چندان تضمین کننده باشند. حتی اگر «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» استفاده جدید از اورانیوم غنی شده با غلظت پایین را کشف کند، مکان غنی سازی نامعلوم باقی خواهد ماند و همین موضوع هر گونه واکنش به موقع توقف غنی سازی بیشتر را با پیچیدگی و مشکل مواجه خواهد کرد.

اگر ایران ذخیره حدوداً 250 کیلوگرمی از اورانیوم هگزافلوراید با غلظت پایین نزدیک به 20 درصد در اختیار داشت زمان گریز هسته‌ای به شکل چشم گیری در روند دو مرحله‌ای نسبت به روند سه مرحله‌ای کاهش پیدا می‌کرد. لیکن وقتی ذخیره مذکور تنها تا 205 کیلوگرم باشد آن گاه روند سه مرحله‌ای با استفاده از ذخیره اورانیوم غنی شده غلظت پایین با روند دو مرحله‌ای که از 205 کیلوگرم اورانیوم هگزافلوراید با غلظت پایین نزدیک به 20 درصد استفاده کند برابر خواهد بود.

کاهش زمان گریز هسته‌ای توسط ایران نکات ضمنی برای مذاکره با این کشور به همراه دارد. یکی از یافته‌های اصلی این است که با توجه به روند فعلی به کار گیری سانتریفیوژها این زمان در حال حاضر کوتاه است و به سمت کوتاه‌تر شدن می‌رود. در نتیجه مذاکرات فعلی باید به نتایج زیر منجر شوند:

• افزایش زمان گریز هسته‌ای

• کاهش زمان لازم برای کشف گریز هسته‌ای و

• اطمینان خاطر از این که تأسیسات پنهانی سانتریفیوژی به احتمال قوی ساخته و یا تکمیل نخواهد شد.

- شفافیت بیشتر. اقدامات بیشتری جهت افزایش شفافیت وجود دارند که مهم هستند، هر چند تشریح این اقدامات از حوصله این نوشته خارج است اما جا دارد به دو نکته اشاره شود. اولین نکته این که اقدامات شفاف سازی در ذات خود محدودیت‌هایی دارند و نمی‌توانند به طور کامل خطری که از سوی کاهش زمان گریز هسته‌ای مطرح است را تحت پوشش قرار دهند. با این حال باید ایران را تحت فشار قرار داد تا دفعات بازرسی از تأسیسات اتمی را افزایش دهد، در تأسیسات غنی سازی دوربین‌های نظارت از راه دور نصب کند، ساخت تأسیسات اتمی خود را سریعاً اطلاع دهد، پروتکل الحاقی را تصویب نماید، و نظارت کامل بر تحقیق و توسعه سانتریفیوژی، و مجتمع ساخت و تولید را به اجزا بگذارد.

- افزایش زمان گریز هسته‌ای. در مذاکرات اتمی باید به نیاز موجود جهت افزایش زمان گریز هسته‌ای توجه شود. حداقل زمان منطقی گریز هسته‌ای در این رابطه باید 6 ماه یا ترجیحاً بیشتر باشد. اگر گریز هسته‌ای شش ماه یا بیشتر به طول بینجامد «آژانس بین‌المللی انرژِی اتمی» می‌تواند میزان مواد تولیدی قبل از تولید مقدار لازم برای یک سلاح را کشف کند و در این صورت جامعه بین‌المللی زمان خواهد داشت تا به تولید مواد غنی شده تسلیحاتی جهت جنگ افزار اتمی توسط ایران واکنش نشان دهد.

فرآیند طولانی‌تر کردن زمان گریز هسته‌ای متغیرهای متعددی را در بر می‌گیرد. موارد اصلی تعداد سانتریفیوژها، ذخیره اورانیوم غنی شده با غلظت پایین، درصدی که اورانیوم با غلظت پایین غنی می شود، و نوع سانتریفیوژهای نصب شده است. از لحاظ عملی زمان شش ماه گریز هسته‌ای را می‌توان از طرق مختلف محقق کرد. بنا به تخمین‌های آورده شده در این گزارش چهار مورد ارزیابی شده‌اند که همگی به زمان گریز هسته‌ای در دست کم شش ماه منجر خواهند شد.

1- ذخیره اورانیوم هگزافلوراید 20 درصد غنی شده با غلظت کم در سطح آگوست 2013 متوقف و اورانیوم 20% غنی شده بیشتری تولید نشود. هر میزان اورانیوم 20% غنی شده اضافه بر میزان مشخص شده در آگوست 2013 باید به اورانیوم هگزافلوراید 3. 5 درصد غنی شده تبدیل شود و یا از کشور خارج گردد. تمام میزان اورانیوم 20 درصد غنی شده اکسید شده از کشور خارج شود و یا در راکتور تحقیقاتی تهران در معرض پرتو افشانی قرار بگیرد، چرا که این ذخیره می‌تواند در عرض شش ماه به اورانیوم هگزافلوراید بازتبدیل شود و در گریز هسته‌ای کارایی داشته باشد. در غنی سازی اورانیوم سانتریفیوژ نسل دوم به کار برده نشود؛ و ذخایر اورانیوم 5/3 درصد غنی شده دست نخورده باقی بمانند. در چنین حالتی و با استنتاج یکی از زیرمجموعه‌های سناریوی دوم یعنی موردی که در آن روند سه مرحله‌ای با استفاده از تمامی سانتریفیوژهای نسل اول نصب شده و تمام ذخیره اورانیوم هگزافلوراید نزدیک به 20 درصد غنی شده مطرح بود، محدودیت شش ماهه گریز هسته‌ای ایران موجب می‌شود این کشور لازم نداشته باشد بیش از 3000 تا 5000 سانتریفیوژ در تأسیسات نطنز و فردو به کار بندد.

2- ایران اورانیوم 20 درصد با غلظت پایینی نداشته باشد. در این حالت ایران باید به غیر از آن چه در راکتور تحقیقاتی تهران پرتوافشانی می‌کند تمامی اورانیوم 20 درصد با غلظت پایین خود را تبدیل و یا از کشور خارج کند. علاوه بر این تنها سانتریفیوژهای نسل اول باید به امر غنی سازی مشغول باشند. در این مورد و با نتیجه گیری سناریوی دو روند سه مرحله‌ای با استفاده از تمامی سانتریفیوژهای نسل اول نصب شده و استفاده صرف از ذخیره اورانیوم 5/3 درصد غنی شده محدودیت شش ماهه گریز هسته‌ای موجب خواهد شد ایران به بیش از 5800 تا 6800 سانتریفیوژ نوع اول نیاز نداشته باشد.

3- ذخیره اورانیوم غنی شده با غلظت پایینی در ایران وجود نداشته باشد. در این صورت ایران مجبور خواهد شد تمام ذخیره اورانیوم 3. 5 درصد غنی شده و ذخیره اورانیوم 20 درصد غنی شده با غلظت پایین خود را تبدیل یا به خارج از کشور ارسال کند به شکلی که تنها ذخایر پرتو افشانی شده در راکتور تحقیقاتی تهران در داخل کشور باقی بمانند. علاوه بر این از سانتریفیوژهای نسل دوم نباید در روند غنی سازی استفاده شود. با نتیجه گیری سناریوی 2، یعنی روند چهار مرحله‌ای با استفاده از تمامی سانتریفیوژهای نصب شده، ایران در محدودیت گریز هسته‌ای شش ماهه لازم نیست بیش از 16600 تا 20900 سانتریفیوژ نسل اول در اختیار داشته باشد. اما این حالت در شرایط واقعی تأسیسات سانتریفیوژی با آن همه سانتریفیوژ دور از واقع است. انتظار می‌رود در تأسیسات اتمی محفظه‌های متعددی وجود داشته باشد که اورانیوم 5/3 درصد غنی شده با غلظت کم را از آبشارها دریافت می‌کنند. به نظر می‌رسد این محفظه‌ها دست کم حاوی 5/3 تن اورانیوم هگزافلوراید با غلظت کم باشند.

4- ایران یک تن اورانیوم هگزافلوراید با غلظت کم 5/3 درصد در تأسیسات سانتریفیوژی خود داشته باشد اما دیگر اورانیوم 20 درصد غنی شده با غلظت کم در اختیار نداشته باشد. دیگر شرایط شامل این موارد می‌شوند: عدم نصب سانتریفیوژهای نسل دوم و تبدیل سریع اورانیوم غنی شده با غلظت پایین یا انتقال آن به خارج از کشور. در این حالت گریز هسته‌ای با استفاده از روند چهار مرحله‌ای و تمامی سانتریفیوژهای نسل اول موجود در آگوست 2013 تقریباً 2. 5 تا 3 ماه زمان لازم دارد . با توجه به این محاسبات ایران در گریز هسته‌ای شش ماهه به بیشتر از 7700 تا 9200 سانتریفیوژ نسل اول نیاز ندارد.

این موارد نشان می‌دهند که محدود کردن تعداد سانتریفیوژها و از بین بردن ذخیره اورانیوم نزدیک به 20 درصد غنی شده با غلظت پایین مهم‌ترین اهدافی هستند که در صورت اعمال افزایش چشم گیر در زمان گریز هسته‌ای باید اعمال شوند. یک نکته ضمنی مهم این است که ایران لازم نیست بیش از 9000 سانتریفیوژ نسل اول در اختیار داشته باشد و در صورتی که ذخیره اورانیوم 20 درصد غنی شده با غلظت کم را چه به شکل هگزافلوراید و چه اکسید اورانیوم پرتو ندیده در اختیار داشته باشد باید کمتر از 9000 سانتریفیوژ نسل اول در اختیار داشته باشد.

اگر ایران سانتریفیوژهای نسل دوم را با سانتریفیوژهای نسل اول جایگزین کند آن گاه محدودیت تعداد سانتریفیوژها باید به یک پنجم تا یک سوم کاهش یابد؛ لذا تعداد محدود 9000 سانتریفیوژ نسل اول با 1800 تا 3000 سانتریفیوژ [نسل دوم] برابر خواهد بود. هر چند هدف اثرگذار تر این است که به دنبال توقف نصب و استفاده از سانتریفیوژهای نسل دوم در ایران باشیم.

- کاهش احتمال تأسیسات سانتریفیوژی مخفی. با وجود این که اقداماتی چون پذیرش پروتکل الحاقی ارزشمند هستند اما افزایش احتمال نبود تأسیسات غنی سازی مخفی را نمی‌توان تنها با اقدامات شفاف سازی کننده مشخص کرد. مهم تر این است که ایران متعهد شود اقدامات غنی سازی‌اش را به تأسیسات نطنز محدود خواهد کرد و به جز در موارد جایگزین کردن سانتریفیوژهای شکسته با سانتریفیوژهای جدید در تأسیسات نطنز سانتریفیوژ جدیدی نخواهد ساخت. این کشور باید متعهد شود افزایش تعداد سانتریفیوژها در تأسیسات نطنز را به شکل مورد موافقت و در راستای تولید اورانیوم غنی شده با غلظت پایین برای تزریق به راکتور در زمان متوسط انجام خواهد داد، توسعه و نصب سانتریفیوژهای پیشرفته را متوقف خواهد کرد و برای به دست آوردن کالاهای مرتبط با سانتریفیوژ به اقدامات قاچاق غیرقانونی مواد اتمی روی نخواهد آورد.

تمامی این گام‌ها دست یافتنی و منطقی هستند اگر ایران عزم آن را داشته باشد که جهان را متقاعد کند برنامه اتمی‌اش اهداف صلح آمیزی دارد.

[شیرافکن]

خب با این تحلیل میشه پی برد چرا اقایون ژست حل اختلاف گرفتن و به هر شکلی خواهان توقف و کاهش غنی سازی 20 درصد و تعطیلی فردو و کاهش تعداد سانتریفیوژهای نطنز هستن.این تحلیل نشان میده اینها حاضر به پذیرش حق هسته ای ایران نیستند و همانطور که پیش بینی میشد چون از تعطیلی کامل این برنامه ناامید شدن امیدوارند در قالب این مذاکرات یک برنامه نمایشی بی حاصل را جایگزین تعطیلی کنن که البته در نهایت با تعطیلی فرقی ندارد.
در همه مطالب سه نکته مهمتر از همه بود.
اولا محدود کردن سانتریفیوژهای نسل اول یا IR-1 که در اینصورت اگر 54000 هزارتا از اینها در نطنز نسب بشه و اینها یک سال کار کنن تنها میتونن سوخت برای یک سال نیروگاهی 1000 مگاواتی مثل بوشهر را تامین کنن و اگر تعداد کم باشه و از اونطرف هم 20 درصد را هم تولید نکنن وجود اینها حتی به درد تامین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران هم نمی خوره.پس ما میلیاردها خرج کردیم کلی هم تهدید و تحریم شدیم برای هیچ.
نکته بعدی نسب سانتریفیوژهای نسل جدید است که جالبتر اینجا است که فقط به سانتریفیوژ IR-2m محدود شده.این در حالیست که کشورهای دارای صنعت هسته ای سعی میکنن با استفاده از دستگاه های پیشرفته تر سرعت و میزان غنی سازی را افزایش و از اونطرف قیمت را کاهش بدهند.ایران هم در همین راستا بعد از تکمیل و تثبیت چرخه سوخت در حال تحقیقات است و الان صحبت از تحقیق بر روی سانتریفیوژIR-6 است.مثلا فرض کنید بجای 54000 تنها 5000 از این دستگاه های جدید نسب کنید ببینید چقدر میتونه هزینه تولید را کاهش بده.این در حالیکه این افراد صحبت از عدم بکار گیری سانتریفیوژ IR-2m که نسل بعدی IR-1 است میکنن پس میشه از همین جا پی برد که ایران باید تحقیق و توسعه روی دستگاههای مدرنتر را هم تعطیل کنه که باز ضربه ای به برنامه اتمی کاربردی ایران خواهد بود.
نکته اخر بحث فردو است.انچه در فردو مهم است نوع و تعداد نیست بلکه فردو مکانیست که برای اینها غیر قابل دسترسی است و بقول اقای صالحی ما در ان میتوانیم تحت هر شرایطی به غنی سازی ادامه بدهیم و جان دانشمندان خود را هم حفظ کنیم.پس یک چماق قدرتمند در دست ایران برای امتیاز گیری از غرب است که باز اقایون میگن تحت عنوان افزایش زمان گریز و جلوگیری از غنی سازی پنهانی تنها باید مرکز نطنز فعال باشه و جای دیگر فعالیتی انجام نشه.همه میدانن نطنز برای نیروی هوایی امریکا اگر چه سایت جان سختی است ولی در هر صورت قابل دسترسی است و قابل مقایسه با فردو نیست بخاطر همین ایران فردو را که برای کار دیگری ساخته شده بود در اختیار سازمان انرژی اتمی قرار داد. تعطیل فردو یعنی از دست رفتن قدرت چانه زنی و در معرض تهدید بودن دائمی سایت های اتمی که هر وقت اراده کردن عملیات انهدامش را انجام دهند.
این برنامه اتمی که برای ما تجویز میکنن من را یاد اون داستان شیر بی یال و کوپال انداخت!!نمیدانم داستان شیر بی یال و دم و کوپال را شنیده اید یا نه؟! بطور خلاصه به این قرار است که یک پهلوان پنبه میرود نزد دلاکی و از او میخواهد که نقش یک شیر را بر بازویش حکاکی کند. دلاک شروع میکند و با اولین سوزن، فریاد پهلوان به هوا میرود. میگوید کجایش را خواستی بزنی؟! و دلاک میگوید دم. میگوید حالا این شیر دم نداشته باشد! برو قسمت بعد! و همین ماجرا در قسمت های بعدی هم تکرار میشود و دلاک به او میگوید چه شیری است شیر بی یال و دم و کوپال؟!
شیر بی یال و دم و اشکم که دید ؟ این چنین شیری خدا کی آفرید ؟!

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

گزارش ویژه
[External Link Removed for Guests]
آمریکا باید به جای حرکت در مسیر زمان بر اقدامات اعتماد ساز و توافقنامه‌های تدریجی به ایران بسته‌ای کامل، شامل یک پیشنهاد بازی دست آخر، ارائه دهد.



ایران هسته ای- دو تحلیلگر ارشد امریکایی که به محافل صهیونیستی نزدیک هستند در تحلیل گفتند که امریکا باید در مذاکرات آتی گزینه ای به ایران پیشنهاد بدهد که روشن کننده مفاد توافق نهایی باشد که امریکا حاضر است با ایران بکند.

«اریک الدمن» سفیر سابق آمریکا در ترکیه، و «دنیس راس» مشاور ویژه سابق آمریکا در امور خاورمیانه، که مسئولیت «کارگروه ویژه ایران» در اندیشکده «مؤسسه یهودی امور امنیت بین‌الملل» را بر عهده دارند، روز 29 مهر در مقاله ای که روی وب سایت این اندیکشده منتشر شده، نوشتند: «دیپلماسی نباید خود به یک هدف تبدیل شود. توافقنامه‌ای که صرفاً به خاطر رسیدن به توافقنامه وضع شده باشد- و هدفش به جای تأمین امنیت منافع اساسی آمریکا به تعویق انداختن امور باشد- از شرایطی که در آن به هیچ توافقنامه‌ای نرسیده باشیم بدتر است چرا که در این شرایط ایران باز هم خواهد توانست اتمی شود و در عین حال اهرم قدرت بین‌المللی را نیز به تسلیم وادار خواهد نماید».

ادلمن و راس درباره معایب آنچه یک «توافق بد» با ایران نامیده اند، نوشتند: «توافقی که صرفاً به خاطر وضع توافقنامه باشد می‌تواند مشروعیت هر گونه اقدام بعدی آمریکا یا به احتمال بیشتر اسرائیل جهت توقف پیشرفت اتمی ایران از راه اقدام نظامی را زیر سؤال ببرد».

در ادامه این مقاله آمده است: «رهبران آمریکا همچنین باید در این زمینه شفاف سازی کنند که گزینه‌های جایگزین یک توافقنامه قابل قبول افزایش تحریم‌ها است، آن هم به شکلی که بتواند اقتصاد ایران را فرو بپاشد ویا به حمله نظامی آمریکا منجر شود».

این دو در نهایت توصیه می کنند که امریکا راهبرد گام به گام را کنار بگذارد و یک گزینه نهایی به ایران پیشنهاد کند.

در این مقاله آمده است: «آمریکا باید به جای حرکت در مسیر زمان بر اقدامات اعتماد ساز و توافقنامه‌های تدریجی که ممکن است موجب بر باد رفتن قدرت نفوذ آمریکا بشود به ایران بسته‌ای کامل، شامل یک پیشنهاد بازی دست آخر، ارائه دهد تا در مدت زمان تقریباً کوتاه باقی مانده تا این که ایران بتواند بدون شناسایی شدن به توانایی تولید تسلیحات اتمی دست یابد، نیات این کشور را به شکل حتمی مورد آزمایش قرار دهد».

این دو پایان تحلیل خود با تکرار موضع اسراییل گفته اند که ایران در نهایت باید گزیه غنی سازی را کنار بگذارد: «راه حل بهینه توافقنامه‌ای است که در آن ایران بتواند برنامه انرژی اتمی صلح آمیزش را حفظ کند ولی تأسیساتی جهت غنی سازی یا دیگر توانایی‌ها در اختیار نداشته باشد».

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

گزارش ویژه
[External Link Removed for Guests]
سناریوهای افزایش زمان گریز که در این گزارش پیشنهاد شده در واقع ارائه الگوهایی به ایران برای تدوین پیشنهادهای هسته ای خود است.



محمد صدری، ایران هسته ای- گزارش جدید موسسه علوم و امنیت بین المللی درباره برآورد زمان «گریز هسته ای ایران» و روش های افزایش این زمان تا جایی که جامعه بین المللی به موقع آن را کشف کرده و فرصت لازم برای نشان دادن واکنش موثر به آن را داشته باشد را، می توان مبنای فنی مذاکرات ژنو 5 در نظر گرفت.

این گزارش درست زمانی منتشر شده است که دو طرف در حال آماده سازی خود برای طرح پیشنهادهایی نهایی در مذاکرات ژنو 5 هستند و مهم ترین دغدغه آنها این است که ببینند آیا می توانند نقطه مشترکی برای تبدیل مذاکرات به توافق پیدا کنند یا نه.

گزارش جدید دیوید آلبرایت و همکارانش از چند جنبه بسیار مهم و حیاتی است:

1- این گزارش نشان دهنده نحوه رویکرد امریکا به مذاکرات است. امریکا همچنان برنامه هسته ای ایران را از موضع یک برنامه تسلیحاتی تحلیل می کند. این گزارش زیر ساخت های برنامه هسته ای ایران را یکسره به عنوان زیرساخت های ساخت سلاح هسته ای تحلیل می کند و هیچ جایی برای این فرضیه باقی نمی گذارد که ممکن این برنامه در واقع یک برنامه تولید سوخت برای راکتورهای هسته ای باشد نه چیزی بیشتر.

2- تحلیل آلبرایت و همکارانش کاملا نشان دهنده آن است که از جنبه تاکتیکی مهم ترین و فوری ترین هدف امریکا از مذاکرات با ایران افزایش زمان گریز هسته ای ایران است. در واقع امریکا قبل از هر چیز می خواهد زیرساخت غنی سازی ایران به محوی تغییر شکل بدهد که ایران نتواند در زمانی کمتر از 6 ماه، عملیات گریز را انجام بدهد. بنابراین کاملا منطقی است اگر فرض کنیم که اولا اگر امریکا در مذاکرات امتیازی می دهد برای رسیدن به این هدف است و ثانیا وقتی امریکا به این هدف رسید در واقع دیگر خواسته فوری از مذاکرات ندارد و بنابراین جدیت امریکا در مذاکرات کاهش خواهد یافت. معنی روشن این تحلیل این است که اگر ایران می خواهد امریکا به طور جدی پای میز باقی بماند نباید محدودیتی در این خد و اندازه را بپذیرد.

3- این گزارش به گونه ای نوشته شده است که مفهوم گریز هسته ای کاملا واقعی و عملیاتی جلوه کند. آلبرایت و همکارانش این حقیقت را نادیده می گیرند که اگر مبنای محاسبات آنها به جای اوت 2013، مثلا وضعیت ایران در ژانویه 2013 بود؛ باز هم می شد همین حرف ها را با خطای اندکی تکرار کرد. ایران اگر می خواست عملیات گریز را انجام بدهد پیش از این هم می توانست این کار را بکند. همین امر نشان می دهد که مفهوم breackout بر خلاف آنچه این گزارش به ما می گوید یک خطر فوری نیست.

4- سبک تحلیل این گزارش نشان می دهد که امریکا همانقدر که روی کاهش فعالیت ایران متمرکز است، بر کاهش ظرفیت ایران هم تاکید دارد. این در حالی است که ایران –کاملا برعکس- از راهبرد کاهش انباشت و افزایش ظرفیت در بخش فنی خود تبعیت می کند.

5- این گزارش نوعی آدرس دهی به مذاکره کنندگان ایرانی هم هست. سناریوهای افزایش زمان گریز که در این گزارش پیشنهاد شده در واقع ارائه الگوهایی به ایران برای تدوین پیشنهادهای هسته ای خود است، گویی آلبرایت به نمایندگی از جامعه اطلاعاتی امریکا به ما می گوید تنها در صورتی که پیشنهاد ایران بر یکی از این الگوها مبتنی باشد، واقعا رفع کننده نگرانی های امریکا خواهد بود.

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

منابع امریکایی خبر می دهند
[External Link Removed for Guests]
اتحادیه اروپا به حدود 12 شرکت و بنگاه تجاری که توانسته بودند با طرح دعوا در دادگاه عالی این اتحادیه احکامی مبنی بر لغو تحریم ها دریافت کنند اعلام کرده است که تحریم ها علیه آنها را مجددا برقرار خواهد کرد.



ایران هسته ای- خبرگزاری های اروپایی می گویند اتحادیه اروپا به حدود 12 شرکت و بنگاه تجاری که توانسته بودند با طرح دعوا در دادگاه عالی این اتحادیه احکامی مبنی بر لغو تحریم ها دریافت کنند اعلام کرده است که تحریم ها علیه آنها را مجددا برقرار خواهد کرد.

بنوت فاسون و لارنس نورمن در مقاله ای برای وال استریت ژورنال که روز 6 آبان 1392 (28 اکتبر 2013) منتشر شده، نوشتند که اتحادیه اروپا عقیده دارد حفظ تحریم های فعلی علیه ایران تنها عاملی است که می تواند نفوذ آنها در مذاکرات با ایران را حفظ کند و در صورت لغو این تحریم ها این اتحادیه نفوذ خود در مذاکرات را از دست خواهد داد.

یکی از مقامات اتحادیه اروپا به این روزنامه گفته است: «اتحادیه اروپا در هفته های اخیر به بیش از 12 شرکتی که با ایران ارتباط دارند و پیشتر احکام قضایی را علیه تحریم های قبلی به دست آورده بودند اطلاع داده است که قصد دارند تحریم های جدیدی را علیه آنها وضع کند. این تذکر به شرکت ها اولین تلاش در قالب تلاشی گسترده تر برای تقویت تحریم های اقتصادی علیه ایران بعد از چندین شکست حقوقی در دادگاه های اروپا در ماه گذشته است».

فاسون و نورمن، در ادامه نوشته اند که با اینکه اتحادیه اروپا همچنان می تواند بسیاری از این احکام را در دادگاه عالی این اتحادیه به چالش بکشد، مقامات اروپایی به دلیل احتمال شکست مجدد در دادگاه مایل به طی این مسیر نیستند.

این روزنامه امریکایی در ادامه تاکید کرده است که مقام های اتحادیه اروپا می گویند هدف این اتحادیه حفظ تحریم های فعلی علیه ایران است نه افزایش یا تشدید آن.

بنابر اطلاعات ارائه شده در این گزارش بانک پرشیا اینترنشنال در لندن از جمله بنگاه هایی است که اعمال تحریم های جدید به آن ابلاغ شده است.

علت هم این است که اتحادیه اروپا ادعا کرده 60 درصد سهام این بانک متعلق به بانک ملت است.

همچنین اتحادیه اروپا به شرکت کشتیرانی «گودلاک» نیز اعلام کرده که مجددا تحریم خواهد شد.

این شرکت در دوبی مستقر است و ادعا شده است که یکی از کارگزارن شرکت ملی کشتی رانی ایران است.

این در حالی است که شرکت کشتی رانی ایران در قطعنامه های شورای امنیت که مبنای اعمال تحریم های یک جانبه ای است، نیامده است.

وال استریت ژورنال در پایان تاکید کرده است دور جدید اقدامات تحریمی اروپا تحت فشار امریکا انجام می شود.

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

گزارش ویژه
[External Link Removed for Guests]
برخی شواهد نشان دهنده این است که امریکا و گروه 1+5 قصد دارد گزینه عدم افزایش تحریم های فعلی را به عنوان یک امتیاز در مذاکرات آینده به طرف ایرانی عرضه کند



علی شاهدیان، ایران هسته ای- برخی شواهد نشان دهنده این است که امریکا و گروه 1+5 قصد دارد گزینه عدم افزایش تحریم های فعلی را به عنوان یک امتیاز در مذاکرات آینده به طرف ایرانی عرضه کند.

پس از یک دوره بحث و جدل های طولانی میان دولت و کنگره امریکا از یک سو و اتحادیه اروپا و دادگاه عالی این کشور از سوی دیگر، به نظر می رسد هر دو طرف در حال رسیدن به این جمع بندی هستند که باید تحریم های فعلی علیه ایران را تثبیت کرده و مسئله عدم اعمال تحریم های جدید را به عنوان یک امتیاز روی میز بگذارند.

کمیته بانکداری سنای امریکا پیش از این ادعا کرده بود که در این ماه درباره قانونی که هدف آن به صفر رساندن صادرات نفت ایران است تصمیم گیری خواهد کرد.

این قانون پیش از این در مجلس نمیاندگان امریکا تصویب شده است.

اما دولت امریکا روز یکشنبه اعلام کرد با کنگره توافق کرده است که از اعمال تحریم های جدید علیه ایران تا زمان مشخص شدن نتیجه مذاکرات بعدی خودداری شود.

دور بعدی مذاکرات ایران و گروه 1+5 روزهای 16 و 17 آبان در ژنو برگزار خواهد شد.

در همین حال اتحادیه اروپا هم اعلام کرده است که از افزایش تحریم های ایران خودداری می کند ولی قصد دارد تحریم های قبلی را تثبیت نماید.

به همین دلیل مقام های اروپایی به شرکت هایی که توانسته اند از دادگاه عالی اروپا احکامی مبنی بر غیر قانونی بودن تحریم ها دریافت کنند اعلام کرده اند که مجددا آنها را تحریم خواهند کرد.

کارشناسان در تهران می گویند تیم مذاکره کننده ایران باید در این باره که عدم اعمال تحریم در آینده امتیاز بسیار بی ارزشی است، کاملا هشیار باشند.

این کارشناسان می گویند معیار موفقیت مذاکرات این است که اروپا و امریکا تا چه حد آماده تعدیل تحریم های فعلی خواهند بود و الا عدم اعمال تحریم های جدید در آینده عملا معنایی جز این ندارد که ایران باید «در مقابل امری که هنوز اتفاق نیفتاده» امتیاز بدهد.

حسن روحانی رییس جمهور چندی پیش اعلام کرده بود که توافق بر سر عدم اعمال تحریم های جدید علیه ایران یکی از دستاوردهای مذاکرات ژنو بوده است.

کارشناسان هشدار می دهند که پذیرفتن چنین مواردی به عنوان امتیاز از طرف مقابل هم تهدید به اعمال تحریم های جدید را قوی تر خواهد کرد و هم باعث می شود غرب هیچ فوریتی برای کاهش تحریم های موجود حس نکند.

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

[External Link Removed for Guests]
مذاکرات دو روزه ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی پایان یافت.

به گزارش مشرق به نقل از ایسنا، هیات‌های مذاکره کننده فنی و کارشناسی ایران و آژانس از عصر روز دوشنبه (6 آبان) تا عصر روز سه‌شنبه مذاکراتی به مدت شش ساعت را به انجام رساندند.

یک دیپلمات نزدیک به هیات مذاکره کننده‌ ایرانی از توافق میان ایران و آژانس خبر داد و گفت: نتیجه‌ی مذاکرات از سوی رئیسان هیات‌های مذاکره کننده ایران و آژانس در کنفرانس خبری به اطلاع رسانه‌ها خواهد رسید.

[potpotpot]

سرمايه‌دار آمريكايي ، خواستار حمله اتمی به ایران شد

"شِلدون گرَی اَدلسون"، سرمايه‌دار آمريکايي از چهره هاي حامي حزب جمهوريخواه آمريکا خواستار حمله اتمي به ايران شد، وي در جلسه سخنراني در يک ميزگرد دانشگاهي در نيويورک گفت، آمريکا با انداختن بمب اتمي بر کوير ايران بايد به اين کشور در مورد برنامه اتمي اش هشدار دهد.




ادلسون در پاسخ به پرسش مجری جلسه گفت رییس جمهور آمریکا باید اول به ارتش دستور بدهد یک بمب اتمی بر روی کویر ایران بیندازند، آن وقت به رییس جمهور ایران تلفن بزند و بگوید: "آن بمب را دیدی؟ بمب اتمی بعدی در تهران فرود خواهد آمد. اگر بر موضع سرسختانه خود پافشاری کنید به کلی محوتان می کنیم."

[External Link Removed for Guests]

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

گزارش ویژه
[External Link Removed for Guests]
ایران و آژانس مذاکرات دو روزه خود را مفید خوانده و توافق کردند که مجددا در روز 11 نوامبر (20 آبان) در تهران مذاکره کنند.



ایران هسته ای- ایران و آژانس مذاکرات دو روزه خود را مفید خوانده و توافق کردند که مجددا در روز 11 نوامبر (20 آبان) در تهران مذاکره کنند.

این موضوع در بیانیه ای که ایران و آژانس پس از پایان دو روز مذاکره در وین متشر کردند اعلام شده است.

رضا نجفی نماینده ایران در آژانس و تره واریورانتا معاون مدیر کل در امور پادمان ها مسئولیت این مذاکرات را بر عهده داشتند.

واریو رانتا هم پس از مذاکرات اعلام کرده است: «ما جلسه مفیدی در زمینه مسائل قبلی و حال حاضر داشتیم».

وی ادامه داد: «گفت‌و‌گو‌های ما تمام مسائلی که تا به حال باقی‌مانده بود را در بر می‌گیرد. این گفت‌و‌گوها سرآغاز دور جدیدی از روابط میان ایران و آژانس است و چون داریم بر روی جزییات مطالعه و کار می‌کنیم. چیز بیش‌تر را نمی‌توانم بگویم، اما بعد از حصول نتیجه اطلاع‌رسانی خواهد شد».

او درباره بازدید از سایت پارچین گفت: «مذاکرات جامع و شامل همه موارد از جمله پارچین بود».

همچنین رضا نجفی، رییس هیات مذاکره‌کننده ایران نیز گفته است: «مذاکرات مثبت و سازنده بود و ما طرح جدیدی را روی میز گذاشتیم».

وی با بیان این‌که این مذاکرات سرآغاز فصل جدیدی از روابط میان دو طرف است، تصریح کرد: «این مذاکرات برای دست یافتن به یک چارچوب بود تا بتوان اقدامات عملی را انجام داد».

دیروز عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد ایران با 1+5 هم در جلسه نخست این مذاکرات شرکت کرده بود.

وی همچنین با یوکیا آمانو دیدار و اعلام کردکه ایران طرح جدیدی به آژانس ارائه خواهد کرد.هنوز جزئیاتی از طرح جدید ایران در دست نیست.

«ایران هسته ای» پیش از این اعلام کرده بود ماموریت عراقچی این است که مذاکرات با آژانس را به مذاکرات با 1+5 پیوند بزند.

دیپلمات ها در تهران می گویند همانطور که ایران در مذاکره با 1+5 یک طرح جدید ارائه کرده، در مذاکرات با آژانس هم چارچوب جدیدی ارائه نموده و خواستار آن شده که این چارچوب جدید جایگزین چارچوبی شود که قبلا تا حدود 90 درصد مذاکره شده بود.

به نظر می رسد ایران در پیشنهاد جدید خود برخی از مطالبات جدی آژانس را پذیرفته و علت لحن مثبت آژانس و همچنین صدور بیانیه مشترک هم همین بوده است.

با این حال یک منبع مطلع در تهران به «ایران هسته ای» گفت: «هنوز چیزی امضا نشده است. ظاهرا مدالیته جدید پس از مذاکرات ایران و 1+5 در ژنو امضا خواهد شد و بلافاصله بعد از آن ایران انجام اقدامات جدید را آغاز می کند».

وی ادامه داد: «ابهام اصلی اکنون این است که کدام طرف از موضع خود کوتاه آمده است»؟

ایران و آژانس در ادوار قبلی مذاکرات درباره چند مسئله اساسی اختلاف داشتند:

1- نخستین مسئله این است که آیا آژانس اسناد مورد استناد خود را به ایران تحوبل خواهد داد یا نه.

2- مسئله بعدی این است که آیا ضمانتی وجود خواهد داشت که پس از حل و فصل شدن این موضوعات، موضوع جدیدی مطرح نشود یا نه.

3- سومین مسئله این است که آیا آژانس پس از حل و فصل موضوعات مربوط به ابعاد احتمالی نظامی پرونده ایران در شورای حکام آژانس را عادی خواهد کرد یا نه.

4- و آخرین مسئله این است که گروه 1+5 به چه نحو فرآیند کاری جدید ایران با آژانس را ضمانت خواهد کرد؟

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

گزارش تحلیلی مشرق/
[External Link Removed for Guests]
عضو ارشد شورای روابط خارجی آمریکا می‌گوید: "سقف امتیازات" مد نظر شورا، تخریب "قدرت غنی‌سازی صنعتی ایران" و تنزل آن به سطح "غنی‌سازی آزمایشگاهی" است بنابراین غرب باید این فشار را حفظ کند و به امتیازات با دید "تمامیت‌خواهانه" بنگرد.



گروه بین الملل مشرق- هفته پیش «ری تکیه»، «عضو ارشد در برنامه مطالعات خاورمیانه شورای روابط خارجی» طیّ تحلیلی برای «روزنامه واشینگتن پُست»، ابعاد راهبُردی مذاکرات «5+1» با ایران طیّ مذاکرات آتی اواسط آبان‌ماه را به تصویر کشید.

سامانه تصمیم سازی و تصمیم‌گیری در «ایالات متّحده» به عنوان رأس هرم تمدّن غرب، سازوکار پیچیده و سرّی است. بسیاری از کارشناسان می دانند که تصمیم گیری های نهایی متأثّر از چند مجموعه تصمیم ساز است: «شورای امنیت ملّی کاخ سفید»، «جامعه اطّلاعاتی آمریکا»، «شورای روابط خارجی»، «وزارت امور خارجه» و برخی مؤسّسات اندیشه ای که نمایندگی کارتل های اقتصادی پُشت پرده هستند.

«ری تکیه»[1] - ایرانی آمریکایی تبار- از اعضای متنفّذ «شورای روابط خارجی» و «دستیار دنیس راس» (عضو شورای امنیت ملّی آمریکا) است که چندی پیش سمت پیشنهادی برای عضویت در «شورای امنیت ملّی» را نپذیرفت. او طیّ سال اخیر بارها نظراتی درباره پرونده ایران بیان کرده که بعدها در رفتارهای آمریکا، شواهدی مبنی بر توجّه به این نظرات وجود داشته است. بنابر این وی جزء تحلیلگرانی محسوب می‌شود که باید تحلیل‌های‌شان را مورد تأمّل قرار داد.

«تکیه» در تازه‌ترین تحلیل خود که در پایگاه مجازی «شورای روابط خارجی» و «واشینگتن پُست» منتشر شد، مسائلی را مطرح می کند که قابل توجّهند و باید اذعان کرد این نظرات در حدّاقلی‌ترین حالت؛ در یکی از جناح های پُرقدرت تصمیم سازی یعنی: «شورای روابط خارجی» در جریان و تحت بررسی است.

«تکیه» با بازخوانی و تبارشناسی اعضای تیم جدید «شورای عالی امنیت ملّی ایران» و مقایسه آن با شخصیت «محمدجواد ظریف»، این ادعا را مطرح می‌کند که نگاه‌های داخل ایران درباره چگونگی تعامل با آمریکا و حلّ پرونده هسته ای، دوگانه است. او سعی دارد به تیم دولت تفهیم کند که برای ایجاد یک روند سازنده دیپلماتیک جهانی لازم است که جناح مخالف «ظریف» منزوی شود.

وی همچنین مهم‌ترین مسئله مورد نظرش را اینطور عنوان می کند که زمان برای ایران تمام شده، این «عضو ارشد شورای روابط خارجی» تصریح می کند که زمان اقدامات نیم- گام و نیمه- تمام ایرانی ها و امتیازات ناتمام به پایان رسیده است. او می گوید که لازم است ایران در مذاکرات جاری سازش هایی را بپذیرد که راه بازگشت ایران به قابلیت هسته‌ای شدن را ببندد؛ گویا منظور او حفظ غنی‌سازی بصورت آزمایشگاهی- پایلوت- و حذف کامل و همیشگی غنی‌سازی صنعتی در هر سطحی است که دیگر مقامات غربی نیز در چند روز اخیر، آن را بیان کرده‌اند.

«تکیه» در توجیه اینکه زمان ایران تمام شده است، به چند فاکتور (از منظر شورای روابط خارجی) اشاره می کند: 1- "رابطه ملّت- حاکمیت" در ایران بدلیل «حوادث سال 88» خدشه دیده و نظام اسلامی در ایران از پُشتوانه محکم مردمی برخوردار نیست!؟ ،2- اروپایی ها همچنان نسبت به ایران بدبین هستند، هرچند سوءتفاهمات با لحن جدید ایران کمی مرتفع شده ولی قسمت اعظم آن باقی است، 3- تحریم های بیشتر و همچنین تهدید نظامی اسرائیل، هر روز پُررنگ‌تر و واقعی‌تر می‌شود.

این تحلیلگر همچنین، محتاطانه اعلان می کند که پرونده حقوق بشری ایران و حمایت «جمهوری اسلامی» از «بشّار اسد»، «حزب‌الله لبنان» و «مقاومت اسلامی فلسطین»؛ همچنان مفتوح است و این مسئله، علیرغم حکمفرمایی مدیریت جدید در ایران، در روابط ایران با غرب تأثیرگذار است.

در کل نتیجه گیری نهایی از این یادداشت راهبُردی، این است که جناح پُرقدرت «شورای روابط خارجی» که نقشی اساسی در سامانه تصمیم گیری آمریکا دارد؛ همچنان رویکردی سخت، غیرقابل تغییر و علیه کاهش فشارها دارد. زیرا به صراحت، اتّخاذ رویکرد "پراگماتیستی" – عُرفی نگر- و سازشی در ایران را دلیل بالا رفتن توقّعات غرب، می دانند.

این موضوع به هیچ عنوان، بدین معنا نیست که "جناح محافظه کارتر" در آمریکا موافق مذاکرات نیست، رصدها نشان می دهند که تُندروها در «کنگره» و «سنا» و حتّی در اسرائیل نیز، روند دیپلماسی با ایران را نفی نمی کنند بلکه سئوال کانونی در غرب این است که؛ تا چه حدّ می توان فشارها را افزایش داد که ایران از دیپلماسی بریده نشود و در عین حال امتیازات نهایی تر را روی میز بگذارد؟ سئوال ها درباره حدّ فشار است و برآوردِ اینکه "سقف امتیازات" ایران کجاست؟

چندی پیش «نتانیاهو» در کنفرانس خبری مشترک با «اوباما» بعد از اشاره به اینکه ایران همچنان مشروعیت رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمی شناسد، گفته بود که فشارها تا مجبور ساختن ایران به "صلح جدید" باید ادامه یابد. همچنین یکی از محافل فکری مطرح در آمریکا، طیّ تحلیلی به این موضوع پرداخت که راه پیشبُرد مذاکرات ایران چیست؛ وارد آوردن دغدغه های منطقه ای به میز یا منحصر شدن به مسئله هسته ای؟

«تکیه» در تحلیل پیش رو نشان می دهد که "سقف امتیازات" مورد نظر «شورای روابط خارجی» در مرحله کنونی – فقط در بُرهه فعلی- تخریب "قدرت غنی سازی صنعتی ایران" و تنزّل آن به "غنی‌سازی آزمایشگاهی" است، لذا از غرب می خواهد که فشار را تا اخذ این امتیاز حفظ کند؛ او از همه طرف های غربی می خواهد به امتیازات حاصل از مذاکرات جدید با دید "تمامیت خواهانه" نگاه کنند نه کمینه.

البتّه این خبر خوبی برای تیم مذاکره‌کننده ایران نیست، ولی اگر خوش‌بین باشیم خبر بدی برای رژیم صهیونیستی است، چرا که اسرائیل در همین مرحله فعلی، "سقف امتیازات" را توافق ایران- اسرائیل می داند. «مشرق» برای اوّلین بار متن کامل تحلیل اخیر «ری تکیه» را بدون رد یا پذیرش مفادّ آن، منتشر می نماید:

***
جهان باید به ایران بفهماند: بیش از این، وقت اقدامات "نیم- گام" [سازش نیمه تمام] وجود ندارد[2]

ری تکیه: عضو ارشد در شورای روابط خارجی



قدرت های بزرگ دوباره تلاش های دیپلماتیک بمنظور رسیدن به راه حلّ مسئله هسته ای ایران را آغاز کردند بخاطر اینکه اکنون، ایران مسلّم دانسته که جهت پایان دادن به انزواء، باید روش "پراگماتیسیتی" در پیش گیرد؛ توقّعات بالاست. هر چند اغلب توجّه های جهانی، اخیراًٌ به «رئیس جمهور حسن روحانی» و وزیر خارجه خستگی ناپذیرش، «محمّدجواد ظریف» جلب شده، ولی تصمیم گیری های حیاتی در «شورای عالی امنیت ملّی ایران» ساخته می شود. ترکیب پیکره این «شورا» و رهبری جدید آن، بیش از اعلامیه‌های روحانی، درباره جهت‌گیری‌های اصلی سیاست خارجی ایران حرف می زنند.

«شورا» بطور فزاینده ای توسّط گروهی از تُندروها شکل گرفته که بیشتر عُمر حرفه‌ای‌شان را در سرویس های نظامی و امنیتی هزینه کرده اند. رأس «شورا»، «علی شمخانی» است که یکی از سرسخت‌ترین اعضای «سپاه پاسداران» و «وزیر پیشین دفاع» است؛ کسی که از زمان شکل‌گیری نطفه حکومت دینی در ایران، نقشی حیاتی در مهمترین تصمیم گیری های امنیت ملّی بازی کرده است. معاون «شمخانی» از صاحب منصبانِ در سایه «سپاه پاسداران» است، «علی حسینی‌تاش»[3] کسی که برای دهه ها عضو مذاکرات هسته ای ایران بوده است.

این بازیگران جدید از شخصیت های منتقد به رئیس جمهور سابق، «محمود احمدی نژاد» و فتنه انگیزی های غیرعاقلانه و لفّاظی های اضافی اش بودند. آنها احساس می کردند، ایران قدرت خود را در صورتی افزایش می دهد که «تهران» طوری رفتار کند که به عنوان یک بازیگر معقول معرّفی شود، و برخی محدودیت ها را بر اهرُم های نفوذش اعمال کند و اینکه به برخی از قوانین جهانی معیّن بپیوندد. به عنوان مثال، ایران استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه را محکوم کرد و برای رسیدن به یک توافق سازنده در مسائل هسته ای، اظهار آمادگی کرده است.



بر خلاف اینکه علاقه آنان در دیپلماسی و پذیرفتن زبان ملایم است، «شمخانی» و مشاورانش معتقدند که ایران باید نقشی "هژمونیک" مطالبه کند. همزمان با تغییر وضعیت دشمنان تاریخی ایران در «افغانستان» و «عراق» و تحوّلات ناپایدار سیاسی در جهان عرب، آنها احساس می کنند که حالا زمان مناسبی است؛ برای اینکه «جمهوری اسلامی»، "ردای رهبری منطقه" را به تن کند. «تهران» پیشنهاد کرده بود که این [تحوّلات[، بخت کمیابی است برای اینکه ایران به عنوان قدرت غالب در «خلیج فارس» و دولت محوری در خاورمیانه؛ ظاهر شود. با این حال، این بی اهمّیت است که ارزیابی‌ها(ی آنان) از روندهای منطقه ای درست هست یا نه؛ این مهم است که این ادراک، دسترسی آنها به سیاست های جهانی را محدود می کند.

همچنین محافظه کارانِ تازه به قدرت رسیده در رأس «شورا» معتقدند که ایران برای افزایش نفوذش به قابلیت هسته ای احتیاج دارد. برای مثال، «حسینی‌تاش» در یک محفل عمومی نادر در 2006 میلادی اظهار داشت: «برنامه هسته ای برای ما فرصتی است که برای دست یابی به موقعیتی استراتژیک مجاهدت کنیم و هویّت ملّی‌مان را تحکیم کنیم». امّا آنها نیز اهمّیت ارائه اقدامات اعتمادساز به جامعه بین‌المللِ دیرباور را به رسمیت می‌شناسند. همه این مسائل، نشان نمی دهد که ایران به تعلیق برنامه هسته ایش متمایل است، یا اینکه از اجزای مهم چنین برنامه ای چشم پوشی می کند. با این حال، آنها نسبت به آنچه «دولت احمدی نژاد» بود، در قبال گفتگو نگاه بازتری دارند. علاوه بر این، آنها تأکید می کنند که یک "ایران معقول" می تواند، نگرانی های آمریکا درباره توسعه هسته ای ایران را بدون تسلیم کردن کلّ برنامه؛ تسکین دهد.

با وجود این لفّاظی شیرین‌شده، رژیم جدید ایرانی‌ها می تواند، انتظار داشته باشد که اثبات "حقوق" هسته ایش و افزایش مزایایش در رقابت خاورمیانه؛ ادامه داشته باشد. «جمهوری اسلامی» طرّاحی می کند که مهمترین حامی «خاندان اسد» در «سوریه»، پشتیبان «حزب الله» و حمایت‌کننده گروه های تُندروی فلسطینی - گروه های عربی مخالف هرگونه مذاکرات با اسرائیل- باشد. اصرار بر روش های سرکوبگرانه در داخل ایران و انکار حقوق اساسی بشری مردم ایران، باقی خواهد ماند. این دولتی است که مذاکره برای حلّ و فصل مسئله هسته ای را با تست ممنوعیت‌های قدرت ها، دنبال می کند.

«واشینگتن» نیاز ندارد که به چنین ادراک های ایرانی، بپیوندد. «ایالات متّحده» و متّحدینش با موقعیتی قوی در مذاکرات این هفته پا نهادند. اقتصاد ایران تحت فشارهای ترکیبی تحریم ها و بی کفایتی مدیریتی خودشان، تخریب شده است. مردم ایران ناراضی شده اند، به این خاطر که "رابطه ملّت- حاکمیت" بعد از "انقلاب سبز 2009 م." تاحدود زیادی قطع شده است. «اتّحادیه اروپا» هنوز نسبت به ایران شدیداً بدگمان است، سوءظنّی که تهاجم فریبنده روحانی آن را تسکین داده امّا آن را از بین نبرده است. دیپلمات‌های متّفق (غربی) ]اشاره به جناحِ آمریکا- اسرائیل- انگلیس- فرانسه در مذاکرات] می توانند، از تهدید افزایش تحریم ها و نیروی نظامی اسرائیل، به عنوان اهرُم چانه زنی در مذاکرات پیشرو[4] استفاده کنند.

با توجّه به واقعیت های آشکار، این شرایط برای قدرت های بزرگ زمانی است که به دیپلماسی با ایران، رویکرد حدّاکثری تمامیت‌خواه داشته باشند. برای اقدامات "نیم- گام" و "نیم کامل" ایرانیان، خیلی دیر شده است. «تهران» باید برای همه فعّالیت های نامشروع هسته‌ای‌اش حساب پس دهد و مجبور به دادن امیتازهای غیرقابل بازگشتی است که توانایی بازسازی برنامه تسلیحاتی اتمی اش در آینده، را برای همیشه تنزّل دهد. هر چیز کمتری از این، فرصتی از دست رفته خواهد بود.

[HR]

ری تکیه: متولّد در تهران- مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد- تحلیل گر ایرانی- آمریکایی تبار مسائل خاورمیانه- سابقه کار در «وزارت خارجه آمریکا»- استادیار دانشگاه جورج تاون- عضو گروه مطالعات امنیت جهانی در دانشگاه ییل- عضو در مؤسّسه واشینگتن (برای سیاست های شرق نزدیک)- استاد دانشکده ملّی جنگ در دانشگاه دفاع ملّی وابسته به وزارت دفاع آمریکا- مدیر مرکز مطالعات شرق نزدیک و جنوب آسیا در دانشگاه دفاع ملّی- دستیار «دنیس راس» (در دوره ای که راس مشاور ویژه در امور خلیج فارس و جنوب غربی آسیا وزارت خارجه هیلاری کلینتون بود)- عضو ارشد شورای روابط خارجی- مدیر فعلی پروژه میز سرّی ایران در شورای روابط خارجی

[2] «The world must tell Iran: No more half-steps»- By Ray Takeyh- Washington Post, Council on Foreign Realations- 15oct, 2013

[3] «سیّدعلی حسینی‌تاش»: معاون راهبُردی شورای عالی امنیت ملّی ج.ا.ا- معاون دبیرشورای عالی امنیت ملّی در دوره «علی لاریجانی»- سرپرست تیم مذاکره کننده ایران با روسیه در دوره «لاریجانی»- فرمانده سابق دانشگاه امام حسین علیه‌السلام

[4] مذاکرات ژنو در اواسط آبان‌ماه جاری.

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

گزارش ویژه
[External Link Removed for Guests]
وندی شرمن گفته است که هدف امریکا از درخواست اقدامات اعتمادساز از ایران این است که در همان ابتدای کار اهرم های قدرت ایران در مذاکرات را از آن بگیرد.



ایران هسته ای- وندی شرمن در جلسه کمیته سیاست خارجی سنای امریکا گفته است که هدف امریکا از درخواست اقدامات اعتمادساز از ایران این است که در همان ابتدای کار اهرم های قدرت ایران در مذاکرات را از آن بگیرد.

این سخنان بخشی از جلسه پرسش و پاسخ وی با کمیته سیاست خارجی سنای امریکاست که ماه گذشته برگزار شد.

متن کامل مطالب این جلسه را [External Link Removed for Guests] ببینید.

متن کامل سخنان شرمن دراین جلسه پیش از این در «ایران هسته ای» منتشر شده بود اما متن پرسش و پاسخ های سناتورها با وی به تازگی در اختیار «ایران هسته ای» قرار گرفته و اکنون منتشر می شود.

***

منندز: ممنون خانم شرمن، مسائل زیادی وجود دارد. با این حال شما در اظهارات خود جمله ای گفتید اینکه زمانی که صحبت از کاهش تحریم ها همزمان با اقدام ایرانیها برای کاهش نگرانیهای ما به میان می آید، من به هیچ وجه مطمئن نیستم که معنی اینکه نگرانیهای ما کاهش بیاید چیست؟ در اینجا یک نگرانی واقعی وجود دارد زمانی که ایرانیها اقدام مشخصی انجام دهند که منجر به کاهش برخی از تحریم ها شود، این مسئله موجب تضعیف موضع و کاهش فشارهای جامعه بین المللی خواهد شد و جامعه بین المللی در موضعی بسیار دشوار قرار خواهد گرفت. ایران بارها اعلام کرده است که قصد دست یابی به سلاح هسته ای را ندارد و اکنون نیز بر این گفته تاکید می کند با این حال با توجه به گذشته ایران چطور می توان گفت این گفته قابل باور است. همانطور که بارها در این کمیته به طور علنی و غیرعلنی نتیجه گیری شده است ایران به دستور مسئولان حکومتی خود برای دستیابی به تسلیحات هسته ای تلاش کرده است. تا آنجا که من می دانم ایرانیها هنوز اعتراف نکرده اند که برای دستیابی به سلاح هسته ای تلاش کرده اند آنها همچنان می گویند که سلاح هسته ای را رد می کنند مگر اینکه در مذاکرات گروه 1+5 صورت گیرد و ما هنوز چیزی در این باره نشنیده ایم. چرا ما اعلام می کنیم که اگر آمریکا نگرانی ما را برطرف کند ما نیز تحریم های این کشور را کاهش می دهیم، چطور می توانیم با ایرانیها مصالحه کنیم زمانی که اثبات شده است آنها در گذشته برای دستیابی به سلاح هسته ای تلاش کرده اند. مطلب آخری که باید پیش از پاسخ شما بگویم این است این واقعا برای من مایه نگرانی است که پرزیدنت روحانی به طور آشکار و با افتخار این حقیقت را در کتاب خود اعلام کرده زمانی که مدیریت مذاکرات درباره برنامه هسته ای ایران را در دست داشت توانست مذاکرات را با روشهای تاخیری ادامه دهد تا همزمان ایران بتواند برنامه هسته ای خود را توسعه دهد. زمانی که من به این حقایق نگاه می کنم نگران می شوم، من درک می کنم که باید گزینه های دیپلماتیک را امتحان کنیم با این حال همزمان که از کاهش تحریم های ایران در پی کاهش نگرانیهای آمریکا می شنوم، به همان اندازه نگران می شوم.

شرمن: آقای رییس، این نگرانی واقعا به جا و به مورد است و زمانی که ما به سمت این مذاکرات گام بر می داشتیم این نگرانی را به دقت مورد بررسی و مداقه قرار دادیم. ما کاملا با شما موافقیم که تحریم های گسترده ای برضد ایران اعمال شده است نباید به زودی برداشته شود مگر اینکه همه نگرانیهای ما توسط ایرانیها برطرف شود. ما با شما موافقیم زیرا ما نیز نمی خواهیم رژیم تحریم ها متلاشی شود. همزمان علت تمرکز ما بر اعتماد سازی، آزمودن مسائل مختلفی از جمله تضعیف موضع کنونی ایران و ایجاد اختلال در برنامه هسته ای این کشور بوده است، زیرا در حال حاضر برنامه هسته ای این کشور به طور پیوسته در حال پیشرفت است. دستیابی به توافقی فراگیر زمان بر است زیرا مسایل کاملا فنی در این زمینه وجود دارد. مذاکره خود زمان بر است و چیزی نیست که بتوان آن را طی مثلا 48 ساعت به نتیجه رساند. از آنجا که ایرانیها همچنان در حال پیگیری برنامه هسته ای خود هستند و با توجه به سابقه ای که شما از زمانی که روحانی بین سالهای 2003 تا 2005 مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران بود ذکر کردید، این مسئله برای ما روشن شده است که فریبکاری بخشی از دی ان ای است. بنابراین قصد داریم اکنون اطمینان حاصل کنیم که کمی زمان برای مذاکرات فراگیر با ایران اختصاص داده شود. بنابراین آنچه به دقت در حال بررسی آن هستیم این است که اکنون با اعتماد به نفس، زمان صرف کنیم و جلوی پیشرفت برنامه هسته ای ایران را بگیریم و همزمان به توافق فراگیر با این کشور دست پیدا کنیم که زمینه برای حذف کامل تحریم ها که ایران به دنبال آن است فراهم شود. اگر ایران اقدامات قابل راستی آزمایی ملموسی صورت دهد که غیر قابل بازگشت باشد کارهایی وجود دارد که احتمالا می توانیم در مراحل اولیه صورت دهیم اما همزمان آمریکا نباید تحریم های کلیدی را که موجب حضور ایران بر سر میز مذاکره شده است لغو کند. بنابراین می توان گفت که اصل مسئله همین است.

سناتور کونز: آقای منندز بابت تشکیل این جلسه مهم و حصول اطمینان از اینکه این کمیته حتی در بحبوحه تعطیلی دولت همچنان به وظایف قانونی خود عمل می کند، تشکر می کنم. خانم شرمن از شما و همه افرادی که در این جلسه شرکت کرده اند تشکر می کنم. همچنین از تلاش پیگیرانه ای که شما و وزیر خارجه آمریکا برای تداوم و تقویت رژیم تحریم ها برضد ایران صورت داده اید و این تلاش برای دستیابی به پیشرفت در این زمینه مهم و حیاتی است تشکر می کنم. در تعامل با ایران باید درباره اهداف خود دید باز و درک درست داشته باشیم و واقع گرا باشیم. به طور کلی این توافق گسترده وجود دارد که نباید به ایران اجازه دهیم به توان هسته ای دست پیدا کند و هر گونه مذاکره باید به توقف قابل راستی آزمایی غنی سازی اورانیوم در ایران منجر شود. من از گفته رییس جمهور آمریکا که همه گزینه ها بر روی میز قرار دارد حمایت می کنم. من از اظهارات شما در آغاز نشست درباره اقدامات این کمیته و نقش آن در پیشرفت هایی که درباره سوریه به دست آمد قدردانی می کنم و به شدت بر این باورم که تهدید باور پذیر اقدام نظامی باید حفظ شود تا در میز مذاکره پیشرفت حاصل شود. به صراحت باید بگویم از اینکه تحریم ها چه از نظر پیامدهای اقتصادی موثر بوده است امیدوار شده ام و امیدوارم که این تحریم ها رژیم ایران را وادار کند محاسبات خود درباره برنامه هسته ای این کشور را تغییر دهد. فکر می کنم این تحریم ها بوده است که پایه مذاکرات را تشکیل داده است با این حال همزمان فکر می کنم هنوز مشخص نیست آیا اهدافی که حسن روحانی اعلام کرده است واقعی است و از اختیار و توان لازم برای توافق برخوردار است یا خیر.

من همچنین از تلاش های شما درباره پرونده شماری از اتباع آمریکا یا ایرانیان تبعه آمریکا تشکر می کنم. من شخصا در جریان پرونده آقای حکمتی هستم. به نظر من تلاش گسترده ای که روحانی برای جذب کشورهای خارجی آغاز کرده است هنوز به اندازه کافی جذاب نیست. آزادی ناراضیان سیاسی و زندانیان هنوز در مراحل ابتدایی است و می تواند بیش از این پیشرفت داشته باشد و به پایان یافتن سرکوب ها در داخل و اقدامات تروریستی در خارج از ایران منجر شود.

اگر امکان دارد نخست در این باره صحبت کنید که آیا روحانی از توان و اختیار توافق برخوردار است یا خیر. آیا ایشان از (آیت الله) خامنه ای رهبر معظم ایران مجوز و اختیارات لازم را دریافت کرده است. (آیت الله ) خامنه ای در سخنانی در ماه سپتامبر سخن از نرمش قهرمانانه به میان آورده است.

با این حال من از اظهارات شما خوشحال شدم که مسئله را روشن کرده اید و فکر می کنم گفته اید از مدتها قبل، فریبکاری بخشی از دی ان ای استراتژی مذاکراتی آنها بوده است. آیا روحانی از اختیار لازم برای دستیابی به توافق واقعی و نظارت بر اجرای آن برخوردار است؟

شرمن: سناتور اگر بخواهم واقعیت را بگویم، باید عرض کنم که دقیقا نمی دانیم. روحانی گفته است که اختیار و مجوز لازم را برای دستیابی به توافق با جامعه بین المللی دارد و ظریف نیز به طور کامل این مسئله را تشریح کرده است. اما همانطور که من پیش از این گفتم ما آماده آزمودن این مسئله هستیم. با این حال نمی دانیم که آیا آنها راست می گویند یا خیر و البته این احتمال دارد که خود آقای روحانی نیز نداند. این احتمال وجود دارد که رهبر معظم ایران به روحانی رییس جمهور ایران و ظریف وزیر خارجه این کشور گفته است، بروید و تلاش خود را صورت دهید. ببینیم تا کجا می توانید پیش بروید و چه چیزی به دست آورید. این احتمال وجود دارد که خود آقای روحانی نیز نمی داند چه توانمندیها و اختیاراتی در مذاکره و چه محدودیتهایی خواهد داشت. با این حال باید این مسئله را بیازماییم. همانطور که شماری از همکاران شما گفتند باید این گزینه را در مدت محدود زمانی در بوته آزمایش قرار دهیم تا اطمینان یابیم برنامه هسته ای ایران همین طور ادامه یابد تا اینکه یک روز از خواب بلند شویم و ببینیم ایران به توان هسته ای دست یافته است. بنابراین این گزینه را آزمایش خواهیم کرد. این کار را در مدت تقریبا محدود صورت خواهیم داد تا ببینیم پرزیدنت روحانی و آقای ظریف آنچه به ما گفته اند عملی کنند و نشان دهند که نه تنها از طرف مردم ایران بلکه از طرف رهبر معظم ایران این مجوز توافق را دارند.

[Sami 1993]

[External Link Removed for Guests]

گزارش ویژه
[External Link Removed for Guests]
رییس کمیته اطلاعاتی سنای امریکا گفت که به وزیر خارجه ایران اعتماد دارد.



ایران هسته ای- رییس کمیته اطلاعاتی سنای امریکا گفت که به وزیر خارجه ایران اعتماد دارد.

دایان فینشتاین روز 5 آبان 1392 (27 اکتبر 2013) به رابین رایت خبرنگار هفته نامه امریکایی تایم گفته است که عقیده دارد «ظریف (با غرب) بازی نمی کند».

وی رییس کمیته منتخبی بوده است که در سال 2006 با ظریف دیدار کرده بود.

تایم نوشته است که فینشتاین همچنین به عنوان یکی از اعضای کنگره در ماه سپتامبر با ظریف در سازمان ملل دیدار و گفت وگو کرده است.

فینشتاین گفته است: «وی (ظریف) بازی نمی‌کند. فکر می‌کنم امکان رسیدن به توافق وجود داشته باشد».

تایم همچنین از قول یک مقام سازمان ملل ظریف را مهره ای ارزشمند خوانده است.

گیاندومنیکو پیکو مقام پیشین سازمان ملل متحد و مذاکره کننده در مورد گروگانان (در لبنان)، گفته است که ظریف در گفت وگوهایی که منجر به آزادی ده‌ها خارجی از سوی حزب الله در دهه1980 شد، مهره‌ای «فوق ارزشمند» بود.

رایت در بخش دیگری از این گزارش نوشته است: «خطر موجود، برای ظریف و برای فرصت‌ها برای تعامل، ممکن است این باشد که ظریف در حال حاضر با عوامل بسیاری در آمریکا ارتباط دارد».

تایم در نهایت نتیجه گرفته است که این موارد نشان می دهد ظریف یک طلوع دوباره در فضای دیپلماتیک ایران کرده است.