نتقاد، سريع ترين راه براي رنجاندن آدم ها و ويران كردن دوستي هاست. «من» انسان، آنچنان شكننده است كه يك طرد شدگي، مانند يك پتك بر آن عمل مي كند. به محض اين كه مورد انتقاد قرار مي گيريم، دست به توجيه مي زنيم، سرزنش مي كنيم، داد و فرياد راه مي اندازيم و اغلب صحنه را ترك مي كنيم.
انسان، توانايي قابل ملاحظه اي دارد كه خود را هميشه طرف بي گناه هر قضيه اي ببيند. روان شناسان معتقدند كه حتي شرورترين جنايتكاران هم خود را ملامت نمي كنند. اگر اين امكان برايتان وجود داشته باشد كه به بخش ويژه جنايتكاران خطرناك در زندان سري بزنيد و با جانيان و تجاوزگران مصاحبه كنيد، متوجه مي شويد كه همه آنها يا بي گناه هستند يا به خاطر يك سوءتفاهم زنداني شده اند.
انتقاد، مخرب و ويرانگر است. وقتي منشي شما كارش را به خوبي انجام نمي دهد، انتقاد او را تنبل تر مي كند. اگر كودك شما تختخوابش را خيس مي كند، انتقاد باعث خواهد شد كه اين شب ادراري حالت مزمن پيدا كند. به طور كلي انتقاد، انسان را فلج مي كند، خشم مي آورد و تحريك مي کند.
تمام مطالب عرض شده ، در رابطه با انتقاد به گونه اي ناشيانه است.
اگر مي خواهيد براي اصلاح طرف مقابل از او انتقاد کنيد،اين سه عامل را فراموش نکنيد:
1 - از تحسين شروع كنيد:
اگر شخصي به شما بگويد «عالي به نظر مي رسي، بلوزت خيلي قشنگه، جورابت هم به لباست مي آيد، فقط بايد كفشت را واكس بزني» ، احتمالاً زياد رنجيده نخواهيد شد و احساس خواهيد كرد كه طرف انتقادگر هم در جبهه شماست. تحسين، مثل شكريست كه داروي تلخ را دلپذير مي كند البته منظور، تحسين و تمجيد خالصانه است و نه چاپلوسي و تملق.
شما هميشه مي توانيد در هر كسي، چيزي براي تحسين پيدا كنيد.
2 - بنا را بر گوشزد كردن بگذاريد:
«من» آدمي به گونه اي است كه ترجيح مي دهد به جاي «گفته شدن» به او «گوشزد» شود. وقتي به كسي گوشزد مي كنيم كه «مي خواهم چيزي بگويم كه شرط مي بندم خودت مي داني».
در اينجا به جاي اين كه فهم و بصيرت شخص را زير سؤال ببريم، حافظه اش را هدف قرار داده يم و اغلب مردم از كم حافظه بودن ناراحت و دگرگون نمي شوند.
بنابراين شايد بهتر باشد كه براي رساندن مطلب خود از عباراتي از اين قبيل استفاده كنيد:
«يادم هست كه تو قبلاً اين كار را خوب انجام مي دادي»، «شايد موقتاً فراموش كرده باشي» و يا «شايد تا همين حالا اين فكر به نظرت رسيده باشد كه...»
3 - خود شما به داشتن مشكل مشابه اعتراف كنيد:
دردناكي انتقاد معمولاً به خاطر به وجود آمدن احساسي است كه به فرد مي گويد: «من بهتر از تو هستم.» اگر شخصي به شما بگويد كه «تو هميشه دير مي كني!» آيا شما بلافاصله در خزانه خاطرات خود به دنبال تعداد دفعاتي كه آن شخص براي شام، ناهار، كلاس و سينما و... تأخير داشته، نمي گرديد؟ وقتي شما به مشكلي اعتراف مي كنيد: «يكي از عيب هايي كه من دارم و سعي مي كنم برطرفش كنم، تأخير است. انگار تو هم اغلب دير به سر قرارهايت مي رسي...» حال پذيرفتنش آسان تر مي شود.
نويسنده : لادن نصيري