نقش خانواده در آموزش علوم

[ganjineh]

دانش، شيوه‌اي براي شناخت جهان و زاويه و الگويي از تفكر است كه از همان نخستين سال‌هاي زندگي شكل مي‌گيرد. از اين رو، مشاركت والدين در آموزش علوم به كودكان اهميت زيادي دارد. خانواده‌هايي كه با هم در جهان كاوش مي‌كنند، انديشمندان علمي و دانش‌آموزان عالي و دلخواه پرورش مي‌دهند.

آن‌چه كه به فرزندان خود مي‌گوييد مهم است، اما آن‌چه كه نبايد بگوييد شايد مهم‌تر باشد. والدين، اغلب نگرش‌ها و انتظار خود را به طور مستقيم به فرزندانشان منتقل مي‌كنند. اگر به فرزندتان مي‌گوييد «من هيچگاه درس علوم را دوست نداشتم» يا «من بدترين نمراتم را در درس علوم گرفتم»، شما اين تصور را در او به وجود مي‌آوريد كه درس علوم خسته كننده يا دشوار است، يا بدتر از آن، او تصور مي‌كند شما كم‌كاري در درس علوم را از او مي‌پذيريد. از سوي ديگر، اگر شما بگوييد، «من خيلي دلم مي‌خواهد مي‌توانستم آن آزمايش را همراه شما انجام دهم» يا« من خيلي خوشحالم شما فرصت‌هايي داريد كه من آن‌ها را از دست دادم»، شما درها را براي فرزندانتان باز مي‌كنيد. البته، قرار نيست همه‌ي بچه‌ها در يك رشته‌ي علمي تخصص بگيرند. اما هر بچه‌اي بايد بتواند بزرگسالي شود كه سواد علمي دارد و همه بچه‌ها بايد بدانند اگر آنان علم را به عنوان يك حرفه برگزينند، مي‌توانند انسان‌هاي موفقي شوند.

انتظار والدين مي‌تواند نگرش‌هاي مثبتي در فرزندان ايجاد كند. فراموش نكنيد كه دخترها نيز به اندازه‌ي پسرها درباره‌ي علم كنجكاوند. براي دخترتان جعبه ابزار بخريد و به خاطر داشته باشيد كه علم اغلب با «ريخت وپاش» همراه است. ريخت وپاشي را كه از فعاليتي همراه با شور و شوق فراهم مي شود، با خروارها شلختگي مقايسه كنيد كه نتيجه بي‌توجهي و سهل‌انگاري است. والدين با پرسيدن پرسش‌هاي نامحدود و صرف وقت مي‌توانند شوق آموختن را در فرزندانشان تقويت كنند

[ganjineh]

مهارت هاي علوم را آموزش دهيد

۱) مشاهده: از فرزند خود بخواهيد به چيزها‌ي گوناگون بادقت نگاه كند.
* «در شبكه‌ي تار عنكبوت چه شكل‌هايي مي‌بيني؟»
* « سطح اين دو قطعه سنگ را لمس كن. آيا تفاوتي حس مي‌كني؟»
۲) طبقه بندي: از فرزندتان بخواهيد چيزها را بر پايه‌ي ويژگي‌هايشان دسته‌بندي كند.
* «بيا جوراب‌ها را بر پايه‌ي رنگشان دسته‌بندي كنيم.»
* «فكر مي‌كني بهتر است اسباب‌بازي‌هايت را بر چه پايه‌اي دسته‌بندي كنيم.»

۳) پيش بيني: درباره‌ي چگونگي رخ‌دادن پديده‌ها در پيرامون خود نظري را مطرح كنيد و آن را بيازماييد.
* «چه قدر طول مي‌كشد تا قطعه يخي كه در اين‌جا گذاشته‌ايم، آب شود؟»
* «اگر آن را در جاي ديگري بگذاريم، آيا ديرتر آب خواهد شد؟»

۴) اندازه گيري: از فرزندتان بخواهيد دنياي پيرامونشان را ان نظر مقدار ارزيابي كنند.
* «چه كسي كوتاه‌ترين قد را در خانواده دارد؟ به چه اندازه؟»
* «اتاق تو چند گام است؟ اتاق پذيرايي چه؟»

[ganjineh]

همه‌جا آموزشگاه علوم است

مهارت هاي علوم را همه جا مي‌توان تمرين كرد و بايد چنين كنيم. اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند كه ذهن بچه‌ها در محيط‌هاي گوناگون بهتر رشد مي‌كند. هنگامي كه در محله‌ي خود گشتي مي‌زنيد، به فروشگاه خواروبار فروشي سر مي‌زنيد، به پارك مي‌رويد يا از پايگاه آتشنشاني محله‌ي خود بازديد مي‌كنيد، با فرزندتان گفت و گوي بازي داشته باشيد. براي پرورش انديشه‌ي علمي در فرزندتان، سفرهاي كوتاه و كم هزينه‌اي به يك كشتزار يا دشتي در حومه‌ي شهر ترتيب دهيد.
* فرزندتان را به جدا كردن اجزاي يك ساعت، اسباب بازي يا لوازم كهنه منزل ترغيب كنيد و نگران آن نباشيد كه چگونه مي توان بار ديگر آنها را گرد هم آورد! نكات ايمني را به فرزندتان يادآوري كنيد. اگر لازم بود بر كار فرزندتان نظارت كنيد.
* راجع به مشاغل علمي با فرزندتان بحث و گفت وگو داشته باشيد. وقتي با كسي روبه رو مي شويد كه شغل علمي دارد، از فرزندتان بخواهيد تا درباره شغل او و آموزش هايي كه براي آن ضروري است، از او بپرسد.
* همراه فرزندتان از يك مركز علمي، موزه يا باغ وحش بازديد كنيد و به او امكان دهيد در حين لذت بردن از بازديد، خودش به كند و كاو در محيط بپردازد و در يك فرايند علمي شركت كند.
* به فرآيند آموزش علوم در مدرسه كمك كنيد.كلاس درس، مانند جهاني كوچك است. با وجود اين، حتي بهترين كلاس ها نمي توانند محيط كاملي براي آموزش علوم فراهم سازند. از اين رو، والدين بايد در تقويت آموزش علوم در مدرسه فرزندشان فعالانه شركت كنند.
* راجع به كلاس علوم با فرزندتان صحبت كنيد. سعي كنيد براي بحث پيرامون درس هاي مدرسه در خانه، راهي پيدا كنيد. اگر مثالي به ذهنتان نمي رسد، از معلم فرزندتان راهنمايي بخواهيد. در اغلب كتاب هاي درسي فعاليت هايي گنجانده شده است كه در انجام آنها مي توانيد به فرزندتان كمك كنيد. روي اينترنت، در كتاب هاي كمك آموزشي و مجلات آموزشي، فعاليت هاي مناسبي را مي توانيد پيدا كنيد.
* در همايش هايي كه در مدرسه برگزار مي شود، فعالانه شركت كنيد تا از كم و كيف برنامه هاي آموزشي و امكانات مدرسه آگاه شويد. براي اين كار، زمان كافي اختصاص دهيد و هر طور كه مي توانيد از برنامه هاي آموزشي حمايت كنيد.
* در جامعه خود عضو فعالي باشيد. با انتشار اين پيام به مدارس كمك كنيد: كسي كه سواد علمي دارد، به ساختن پايه هاي اقتصادي جامعه اش كمك مي كند. از اين رو، سرمايه گذاري براي بهبود كيفيت آموزش علوم، بهترين سرمايه گذاري است.
* به بازديدهايي كه مدرسه از مراكزي ترتيب مي دهد كه به نحوي با درس علوم مرتبط هستند، كمك كنيد. اگر كسي را مي شناسيد كه شغل علمي دارد، براي آشنايي بچه ها با نحوه استفاده از علم در حرفه هاي مختلف، با هماهنگي مدرسه از او براي سخنراني و بحث و گفت وگو در كلاس علوم دعوت كنيد.

[ganjineh]

برداشت‌هاي خود را از علم بازنگري كنيد
۱) علوم سخت است.
آگاه‌شدن از همه‌ي دانستني‌هاي علمي سخت است. اما علم فقط دانستني‌ها نيست. علم شيوه‌ي نگرش به جهان پيرامونمان و حل كردن مساله است. همه بايد علمي رفتار كنيم! از اين رو «علمي بودن» يك فعاليت خانوادگي بزرگ است.
۲) براي آموزش علوم به فرزندتان به اطلاعات زيادي نياز داريد.
چه خوب است بگوييم، «من نمي‌دانم. بيا با هم پاسخش را پيدا كنيم.» اين سخن در بيشتر جاها بهتر از آن است كه بگوييم، «من پاسخ را مي‌دانم، بيا به تو بگويم.»
۳) علم به ابزار نياز دارد.
علم براي همه جاست! مهارت‌هاي علم را در هر محيطي، از جمله آشپزخانه يا پارك مي‌توان تمرين كرد. براي آغاز، بهترين كار گفت وگو ست. پدران و مادراني كه از فرزندان خود پرسش‌هاي باز مي‌پرسند(يعني پرسش‌هايي كه فقط يك پاسخ درست ندارند) و كساني كه به دقت به پاسخ‌هاي فرزندانشان گوش مي‌دهند، بنيادي‌ترين مهارت‌ها را براي دانشمندان جوان پي‌ريزي مي‌كنند.
۴) مهارت‌هاي علوم را بايد پس از مهارت‌هاي خواندن آموزش داد.
براي گرايش بيشتر بچه‌ها به علوم، پدران و مادران و آموزگاران بايد دست به دست هم دهند تا همراه با فرصت‌هايي كه براي خواندن فراهم مي‌سازند، پايه‌ي تجربه‌هاي علمي را در آنان پرورش دهند. در دوران پيش از دبستان، با مهارت هاي علمي بهتر مي‌توان علم را به كودكان آموزش داد تا با مطالعه. آموختن پيرامون علم مي‌تواند بچه ها را به خواندن نيز گرايش دهد.

منبع: [External Link Removed for Guests]

آموزش نقطه‌اي است كه متقاعد مي‌شويم آن قدر كودكانمان را دوست داريم كه آنان را از جهان خودمان ترد نمي كنيم يا آن اندازه آنان را محدود نمي كنيم كه توان پذيرش چيزهاي تازه را نداشته باشند، بلكه آنان را براي نوسازي جهان كنوني آماده مي كنيم.

Hannah Arendt