سفر وزیر دفاع روسیه به ایران و خبرهای مرتبط

[KH.I.A.2500]

سلام

نوسازی سامانه پدافندی «تور.ام.یک» ایران در دستور کار مذاکره تهران و مسکو

این خبر من را به گذشته برد، به زمان شایعه تحویل کدهای این سامانه به اسرائیل!

[sukhoi37]

اگه واقعيت داشته باشه چه تضميني هست دوباره أين كارو نكنن.

[kayvan6079]

 با سلام

باتشكرازشما :
به نظرمن اين روسا حتي حاظرنيستن فالكرومهامون رو ارتقاء بدن
يا حتي فنسرهارو به حداكثرحالت عملياتيشون برسونن
اون وقت بيان جنگنده نو اونم نسل پنج به مابدن.

البته ابتدائاً باید ببینیم که ما "اراده" ای برای ارتقای فالکروم ها و فنسر هامون داشتیم و یا خیر؟ سپس به بررسی سایر شرایط پیشنهاد شده (؟!) طرفین برای انجام این "معامله" بنشینیم و بعد نتیجه بگیریم که چه کسی حاضر به معامله هست و چه کسی هنوز دچار "توهم خودکفایی" است!

فراموش نکنیم که هر معامله 2 طرف دارد.

این معادله ساده ای است که همه ما می توانیم آن را حل نماییم!

متاسفانه [مخصوصا چند ساله اخیر] باب شده که همه ما بدون اطلاع از جزییات قرارداد نظامی معروف و "بزرگ" فی ما بین ایران و شوروی سابق و اینکه کدام طرف به "تعهدات خود عمل نکرد" و عملا قرارداد به صورت "ابتر" اجرایی شد، همه یک طرفه به قاضی رفته و به آسانی با محکوم کردن طرف مقابل، خرسند و شادمان از اینکه این "اختلاف" را به سادگی و طی یک پاراگراف سامان داده ایم، به نتیجه گیری نهایی برسیم.


موفق باشید
 

[sukhoi37]

راستش همونجور كه شما فرموديد اكثرا ما از صحبتهاي مسئولين اينطور برداشت ميكنيم
كه روسها براي ارسال قطعات يدكي كارشكني ميكنن و تا همين چندسال پيش فنسرها خيلي
از توان عملياتيشون رو نداشتن و به وسيله متخصصين نيروهوايي ارتقاء پيدا كردن و البته
تونيروي دريايي هم از اين جور صحبتها ميشنويم،،و يكسري چيزهاي ديگه مثل اجرايي نكردن
قراردادهاي بسته شده والبته چون حداقل براي افرادعادي مثل من امكان پيداكردن راست و
يا دروغ بودن اين صحبتهاخيلي مشكل هست پس مرجع ما همون صحبتهاي فرماندهان
خودمون ميشه مگرشخصي مثل شما پيدابشه ومارو اگاه بكنه.

[Mohammad.Jafar]

چیزی که در مورد خبر خرید سوخو تی-50 برای ایران به نظر می رسه این هست که احتمالاً اگر همه چیز درست باشد این 20 فروند سوخو تی-50 قراره که گل سرسبد خریدهای احتمالی ما از روسیه باشه و در صورت صحت این 20 فروند باید ده ها فروند جنگنده ی نسل 4 و 4.5 روسی پیش از موعد 2022 توسط ایران خریداری شود

[adler]

چیزی که در مورد خبر خرید سوخو تی-50 برای ایران به نظر می رسه این هست که احتمالاً اگر همه چیز درست باشد این 20 فروند سوخو تی-50 قراره که گل سرسبد خریدهای احتمالی ما از روسیه باشه و در صورت صحت این 20 فروند باید ده ها فروند جنگنده ی نسل 4 و 4.5 روسی پیش از موعد 2022 توسط ایران خریداری شود

موافقم ، نه تنها تو نیروی هوایی ، بلکه تو نیروی دریایی و زمینی هم ممکنه رخ بده ، احتمال خرید تانک های T-90 که تو ایران مونتاژ بشن و حتی چند زیر دریایی کیلویه دیگه ( از نظر من 3 تا ) از روسیه هست

[Sami 1993]

با سلام

حتی ارتقا سوخو 24 و میگ 29 هم به دلیل ............................ فانتزی محسوب می شود ، چه رسد به خرید جنگنده که تازه مشمول تحریم هست !

یک توصیه برادرانه دارم که دوستان تو این قضیه ، ذهن خودشون رو درگیر مسائل مرتبط به نیروی هوایی ارتش نکنند !

[adler]

شبکه المیادین گزارش داد مسکو و تهران در مورد تجهیز ایران به سامانه موشکی «اس-300» مذاکره می‎کنند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ خبرنگار شبکه المیادین از مسکو گزارش داد موضوع تجهیز ایران به سامانه موشکی «اس-300» بر روی میز مذاکرات بین روسیه و ایران قرار گرفته است.

وی افزود: روسیه و ایران همچنین در مورد توسعه سامانه پدافند هوایی «تور-ام 1» مذاکرات می‎کنند.


منبع تابناک به نقل از المیادین : [External Link Removed for Guests]

[KH.I.A.2500]

سلام به همگی

همکاری های نظامی ایران و روسیه از زاویه دید روس ها(مربوط است به آوریل 2014):

[External Link Removed for Guests]

[Persian Cat]

 

راستش همونجور كه شما فرموديد اكثرا ما از صحبتهاي مسئولين اينطور برداشت ميكنيم
كه روسها براي ارسال قطعات يدكي كارشكني ميكنن و تا همين چندسال پيش فنسرها خيلي
از توان عملياتيشون رو نداشتن و به وسيله متخصصين نيروهوايي ارتقاء پيدا كردن و البته
تونيروي دريايي هم از اين جور صحبتها ميشنويم،،و يكسري چيزهاي ديگه مثل اجرايي نكردن
قراردادهاي بسته شده والبته چون حداقل براي افرادعادي مثل من امكان پيداكردن راست و
يا دروغ بودن اين صحبتهاخيلي مشكل هست پس مرجع ما همون صحبتهاي فرماندهان
خودمون ميشه مگرشخصي مثل شما پيدابشه ومارو اگاه بكنه.

سلام ، متاسفانه مطالب بی پایه و اساسی در خصوص قراردادهای نظامی میان ایران و روسیه بیان می شود که خیلی گمراه کننده هستند . اما چند نکته ...

نکته اول : کارشکنی روس ها در ارسال قطعات یدکی برای هواپیماهای روسی نیروی هوایی ... حتی یکبار هم نشد یک منبع موثق برای مطلب ذکر شود .

اگر کارشکنی روس ها برای ارسال قطعات بوده چگونه انجام شده است ؟ کسی مدعی شده هواپیماهای روسی هم مانند هواپیماهای آمریکایی نیروی هوایی با قطعات قاچاق ، سفارش به سایر کشورها یا بومی سازی داخلی سرپا نگه داشته شده اند ؟!

در بسیاری از قراردادهای نظامی بیشترین مبلغ یک قرارداد نظامی بیشتر از آنکه مربوط به خود وسیله ( هواپیما ، زیردریایی ، تانک و ... ) باشد مربوط به پیشتیانی ( قطعات ، تسلیحات ، آموزش و ... ) است .

بعد از اتمام قرارداد پشتیبانی طرفین می توانند قرارداد مجدد با شرایط مورد نظر طرفین امضا کنند . هواپیماهای روسی در مدت قرارداد پشتیبانی نیروی هوایی هنگام خرید هیچگونه مشکلی برای تامین قطعات ، تسلیحات و آموزش نداشتند . قرارداد پشتیبانی هنگام خرید فنسرها حداقل 10 سال پیش تمام شده است و بعد از آن روس ها با هم کنار آمده اند و تا بحال هیچ مشکل تامین قطعات بین طرفین نبوده فقط چانه زنی بر سر قیمت ها مطرح بوده که آن به لطف کشورهای ثالث دست روس در قیمت خیلی هم بالا نبوده است .

روس ها به درستی ( طبق اصول معمول بازار و تجارت ) زیر بار اینکه یک هواپیمای روسی با قطعه ای که ایران ساخته را پشتیبانی کنند نمی رفتند . وقتی ایران بدون کسب اجازه ، خرید لایسنس و ... برای خودکفایی و صرفه جویی یک قطعه را تولید ( مهندسی معکوس یا طراحی قطعه جدید برای انجام وظابف قطعه قدیمی ) روس ها به درستی مدعی شدند اینکار نقض قرارداد است که قطعات هواپیماهای روسی توسط ایران بدون اجازه آنها ساخته و استفاده شود . اگر ایران خواهان همکاری با سازنده است باید رعایت قرارداد بسته شده یا اصول دیگر که عرف معمول بازار است رعایت کند . روس ها به دنبال منافع و کسب شود مثل همه کشورها ...

حالا یک مسئول می گوید کارشکنی روس ها اما نمی گوید کارشکنی چگونه و در چه شرایطی ...

هواپیماهای روسی در مدت قرارداد هنگام خرید در ایران تعمیر ، نگهداری ، اورهال شدند در ابتدا با حضور کارشناسان روسی و سپس با انتقال دانش و اسناد مروبطه به ایران به صورت مستقل توسط ایران ... در قرارداد خرید روس ها برای اورهال می گفتند باید بیاد روسیه و ایرانی هم حاضر نباشد ولی نهایتاً توافق شد بر اورهال در ایران و حضور کارشناسان ایرانی برای کسب تجربه و انتقال کامل دانش در زمان معین ...

نکته دوم : شایعه عدم توانایی کامل عملیاتی فنسرها در هنگام خرید ...

قبل از خرید ( اینجا هواپیما) کارشناسان خریدار به صورت کامل توسط فروشنده از توانایی ، جزئیات ، شرایط ، امکانات و مقدورات و ... قرار می گیرند و حتی برای مدتی کارشناسان خریدار به هواپیما برای آشنایی عملی با هواپیما ، امکانات و ... پرواز می کنند حتی نبرد آزمایشی هم دارند . هر قرارداد یک پکیج شرایط هست همین الان سوخوهای 30 هند و چین با همین بعضا در برخی امکانات خیلی تفاوت دارند چرا ؟ به دلیل اینکه خریداران هواپیمایی را با شرایط مد نظر خود خریداری می کنند .

ایران هواپیماهای روسی را با شرایط مورد نظر خرید مثلا برای خرید یک ماشین یک نمونه استاندارد وجود دارد با آپشن های متعدد ... حالا هواپیما توانایی استفاده از فلان موشک یا تسلیحات دارد اما باید پاد یا ... به همراه تغییراتی در هواپیما اعمال شود وقتی ایران به هر دلیل موقع خرید این آپشن نخواسته یا توافق نشده مشکل از روسیه است ؟

نکته سوم : از مسئولان پافند خاتم الانیا مدعی شده اند روسیه در زمینه بروزرسانی S200 همکاری نکرده است .

اما واقعیت چیست ؟ ایران تمامی اسناد و اطلاعات درباره این سامانه دارد از روسیه می خواهند برنامه پیشنهادی به روزرسانی با قیمت ها ارائه شود روسیه می گوید آخرین پکیج به روزرسانی مربوط به چندین سال پیش است با این مشخصات ، ایران هم می گوید با این مشخصات مورد نظر خودم می خواهیم ، روسیه پاسخ می دهد چیزی که شما می خواهید باید کلی هزینه و وقت صرف کنیم تا یک سیستم که سال ها تولید نمی شود و کشورهای محدودی هم از آن استفاده می کنند بروزرسانی شود این صرف هزینه برای ما برگشت و بازده ندارد .

یک تفاوت بین ما و روسیه وجود دارد روسیه دنبال چیزی است که با صرف هزینه بتواند مشتری و در نهایت سود کسب کند . روسیه دنبال راه اندازی خط تولید صنعتی برای فروش است اما صرف هزینه برای سفارش ایران آیا در کشور دیگری هم خواهان دارد ؟

وقتی بحث تجارت باشد باید خط تولید صنعتی و انبوه باشد تا کاهش هزینه تولید و افزایش سود ممکن شود اما سفارش ایران برای S200 خط تولید غیر صنعتی دارد و تضمینی هم نیست ایرانی ها قطعات را خود بعد از مدتی نسازند ! پس برای روسیه این پیشنهاد ایران ارزش اقتصادی نداشت .

ایران با کمک متخصصین روسی ( دادن حق مشاوره ) و کمک بلاروس پکیج خود را برای S200 طراحی و اجرا کرد که الحق و الانصاف عالی و تحسین برانگیز است اگر چه در دنیای امروز و مباحث تجاری فاقد توجیه اقتصادی باشد اما ارزش نظامی بالایی دارد اما با هزینه زیاد ولی مطمئن برای ایران از نظر تامین قطعات ، آزادی تغییرات و اطمینان از محرمانه بودن مشخصات سیستم ...

منکر سو استفاده روس ها از شرایط ایران نیستم ولی فراموش نکنیم اولویت ایران پدافند هوایی است نه نیروی هوایی خیلی از سیستم های راداری و پدافندی استراتژیک ایران توسط روسیه تامین و بدون دردسر پشتیبانی می شوند که به دلایلی از جمله عدم فشار بر روسیه از سوی غرب علنی مطرح نمی شوند .

سخن بسیار است و مطالب بی اساس بسیار بیشتر ...

 

[adler]

 

راستش همونجور كه شما فرموديد اكثرا ما از صحبتهاي مسئولين اينطور برداشت ميكنيم
كه روسها براي ارسال قطعات يدكي كارشكني ميكنن و تا همين چندسال پيش فنسرها خيلي
از توان عملياتيشون رو نداشتن و به وسيله متخصصين نيروهوايي ارتقاء پيدا كردن و البته
تونيروي دريايي هم از اين جور صحبتها ميشنويم،،و يكسري چيزهاي ديگه مثل اجرايي نكردن
قراردادهاي بسته شده والبته چون حداقل براي افرادعادي مثل من امكان پيداكردن راست و
يا دروغ بودن اين صحبتهاخيلي مشكل هست پس مرجع ما همون صحبتهاي فرماندهان
خودمون ميشه مگرشخصي مثل شما پيدابشه ومارو اگاه بكنه.

سلام ، متاسفانه مطالب بی پایه و اساسی در خصوص قراردادهای نظامی میان ایران و روسیه بیان می شود که خیلی گمراه کننده هستند . اما چند نکته ...

نکته اول : کارشکنی روس ها در ارسال قطعات یدکی برای هواپیماهای روسی نیروی هوایی ... حتی یکبار هم نشد یک منبع موثق برای مطلب ذکر شود .

اگر کارشکنی روس ها برای ارسال قطعات بوده چگونه انجام شده است ؟ کسی مدعی شده هواپیماهای روسی هم مانند هواپیماهای آمریکایی نیروی هوایی با قطعات قاچاق ، سفارش به سایر کشورها یا بومی سازی داخلی سرپا نگه داشته شده اند ؟!

در بسیاری از قراردادهای نظامی بیشترین مبلغ یک قرارداد نظامی بیشتر از آنکه مربوط به خود وسیله ( هواپیما ، زیردریایی ، تانک و ... ) باشد مربوط به پیشتیانی ( قطعات ، تسلیحات ، آموزش و ... ) است .

بعد از اتمام قرارداد پشتیبانی طرفین می توانند قرارداد مجدد با شرایط مورد نظر طرفین امضا کنند . هواپیماهای روسی در مدت قرارداد پشتیبانی نیروی هوایی هنگام خرید هیچگونه مشکلی برای تامین قطعات ، تسلیحات و آموزش نداشتند . قرارداد پشتیبانی هنگام خرید فنسرها حداقل 10 سال پیش تمام شده است و بعد از آن روس ها با هم کنار آمده اند و تا بحال هیچ مشکل تامین قطعات بین طرفین نبوده فقط چانه زنی بر سر قیمت ها مطرح بوده که آن به لطف کشورهای ثالث دست روس در قیمت خیلی هم بالا نبوده است .

روس ها به درستی ( طبق اصول معمول بازار و تجارت ) زیر بار اینکه یک هواپیمای روسی با قطعه ای که ایران ساخته را پشتیبانی کنند نمی رفتند . وقتی ایران بدون کسب اجازه ، خرید لایسنس و ... برای خودکفایی و صرفه جویی یک قطعه را تولید ( مهندسی معکوس یا طراحی قطعه جدید برای انجام وظابف قطعه قدیمی ) روس ها به درستی مدعی شدند اینکار نقض قرارداد است که قطعات هواپیماهای روسی توسط ایران بدون اجازه آنها ساخته و استفاده شود . اگر ایران خواهان همکاری با سازنده است باید رعایت قرارداد بسته شده یا اصول دیگر که عرف معمول بازار است رعایت کند . روس ها به دنبال منافع و کسب شود مثل همه کشورها ...

حالا یک مسئول می گوید کارشکنی روس ها اما نمی گوید کارشکنی چگونه و در چه شرایطی ...

هواپیماهای روسی در مدت قرارداد هنگام خرید در ایران تعمیر ، نگهداری ، اورهال شدند در ابتدا با حضور کارشناسان روسی و سپس با انتقال دانش و اسناد مروبطه به ایران به صورت مستقل توسط ایران ... در قرارداد خرید روس ها برای اورهال می گفتند باید بیاد روسیه و ایرانی هم حاضر نباشد ولی نهایتاً توافق شد بر اورهال در ایران و حضور کارشناسان ایرانی برای کسب تجربه و انتقال کامل دانش در زمان معین ...

نکته دوم : شایعه عدم توانایی کامل عملیاتی فنسرها در هنگام خرید ...

قبل از خرید ( اینجا هواپیما) کارشناسان خریدار به صورت کامل توسط فروشنده از توانایی ، جزئیات ، شرایط ، امکانات و مقدورات و ... قرار می گیرند و حتی برای مدتی کارشناسان خریدار به هواپیما برای آشنایی عملی با هواپیما ، امکانات و ... پرواز می کنند حتی نبرد آزمایشی هم دارند . هر قرارداد یک پکیج شرایط هست همین الان سوخوهای 30 هند و چین با همین بعضا در برخی امکانات خیلی تفاوت دارند چرا ؟ به دلیل اینکه خریداران هواپیمایی را با شرایط مد نظر خود خریداری می کنند .

ایران هواپیماهای روسی را با شرایط مورد نظر خرید مثلا برای خرید یک ماشین یک نمونه استاندارد وجود دارد با آپشن های متعدد ... حالا هواپیما توانایی استفاده از فلان موشک یا تسلیحات دارد اما باید پاد یا ... به همراه تغییراتی در هواپیما اعمال شود وقتی ایران به هر دلیل موقع خرید این آپشن نخواسته یا توافق نشده مشکل از روسیه است ؟

نکته سوم : از مسئولان پافند خاتم الانیا مدعی شده اند روسیه در زمینه بروزرسانی S200 همکاری نکرده است .

اما واقعیت چیست ؟ ایران تمامی اسناد و اطلاعات درباره این سامانه دارد از روسیه می خواهند برنامه پیشنهادی به روزرسانی با قیمت ها ارائه شود روسیه می گوید آخرین پکیج به روزرسانی مربوط به چندین سال پیش است با این مشخصات ، ایران هم می گوید با این مشخصات مورد نظر خودم می خواهیم ، روسیه پاسخ می دهد چیزی که شما می خواهید باید کلی هزینه و وقت صرف کنیم تا یک سیستم که سال ها تولید نمی شود و کشورهای محدودی هم از آن استفاده می کنند بروزرسانی شود این صرف هزینه برای ما برگشت و بازده ندارد .

یک تفاوت بین ما و روسیه وجود دارد روسیه دنبال چیزی است که با صرف هزینه بتواند مشتری و در نهایت سود کسب کند . روسیه دنبال راه اندازی خط تولید صنعتی برای فروش است اما صرف هزینه برای سفارش ایران آیا در کشور دیگری هم خواهان دارد ؟

وقتی بحث تجارت باشد باید خط تولید صنعتی و انبوه باشد تا کاهش هزینه تولید و افزایش سود ممکن شود اما سفارش ایران برای S200 خط تولید غیر صنعتی دارد و تضمینی هم نیست ایرانی ها قطعات را خود بعد از مدتی نسازند ! پس برای روسیه این پیشنهاد ایران ارزش اقتصادی نداشت .

ایران با کمک متخصصین روسی ( دادن حق مشاوره ) و کمک بلاروس پکیج خود را برای S200 طراحی و اجرا کرد که الحق و الانصاف عالی و تحسین برانگیز است اگر چه در دنیای امروز و مباحث تجاری فاقد توجیه اقتصادی باشد اما ارزش نظامی بالایی دارد اما با هزینه زیاد ولی مطمئن برای ایران از نظر تامین قطعات ، آزادی تغییرات و اطمینان از محرمانه بودن مشخصات سیستم ...

منکر سو استفاده روس ها از شرایط ایران نیستم ولی فراموش نکنیم اولویت ایران پدافند هوایی است نه نیروی هوایی خیلی از سیستم های راداری و پدافندی استراتژیک ایران توسط روسیه تامین و بدون دردسر پشتیبانی می شوند که به دلایلی از جمله عدم فشار بر روسیه از سوی غرب علنی مطرح نمی شوند .

سخن بسیار است و مطالب بی اساس بسیار بیشتر ...
 

اینم یادمون نره که روسیه قرار بود 4 تا 3 زیر دریایی کیلویه دیگه تحویل ایران بده که قرار دادش هیچوقت تکمیل نشد و ما موندیم و سه زیر دریایی که بهمون تحویل داده شد و حتی روس ها تو به روز کردن این زیر دریایی ها و عملیاتی کردن اونها تو سالهای بعد بی وفایی کردند ، طوری که اومدن ، به بهانه به روز رسانی و تعمیر و این حرفا زیر دریایی رو کمپلت دل و رودشو بیرون ریختن ، اما دریغ از عملیاتی کردن مجدد اون زیر دریایی ، هنوز قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایرانم یادمون هست که روسیه و حتی چین پشت کردن به ایران ، سیاست روسیه جلب رضایت غرب برای قدرت گرفتن خودش بود و تو این راه ایران رو زیاد فدا کرد ، چرا سوریه رو مثلا فدا نکرد ؟

[kaveh606]

چرا ظریف را به مسکو نفرستادند؟
سفر اخیر علی‌اکبر ولایتی به روسیه و دیدارهای وی با مقامات ارشد روس توانست تا حدودی توجه افکار عمومی را متوجه این اقدام دیپلماتیک ایران کند.

به گزارش وطن امروز،‌ ولایتی تحت عنوان «فرستاده ویژه رئیس‌جمهور» به کرملین رفته بود. او در این سفر یک ساعت و نیم به‌صورت خصوصی با ولادیمیر پوتین گفت‌وگو کرد. در پایان این سفر موضوعاتی مانند افزایش سطح مبادلات اقتصادی ۲ کشور به ۲۰ میلیارد دلار، عضویت ایران در سازمان شانگهای و نیز موضوع انتقال سامانه پدافند موشکی S۳۰۰ به ایران به‌عنوان مباحث مطرح شده در مذاکرات طرفین اعلام شد. با این حال اما درباره سفر علی‌اکبر ولایتی به روسیه نکاتی ظریف وجود دارد که باید به آنان پرداخت.

حضور علی‌اکبر ولایتی در مسکو و مذاکرات او با عالی‌ترین مقام روس در وهله نخست سوال مهمی را در اذهان ایجاد می‌کند و آن سوال این است: «چرا ولایتی؟»

چرا علی‌اکبر ولایتی به‌عنوان فرستاده آقای روحانی به روسیه سفر و با پوتین مذاکره کرد؟ در شرایط عادی قاعدتا این وزیر امور خارجه است که در چنین سطحی باید به مذاکره با مقامات ارشد همسایه شمالی بپردازد. آنچه در سفر ولایتی به مسکو مورد توجه بوده و درباره آن بحث شده، در قالب مسؤولیت‌ها و تکالیف جواد ظریف تعریف شده است. ظریف اکنون وزیر امور خارجه و فرد نخست دیپلماسی ایران است به همین دلیل در شرایط طبیعی و براساس پروتکل‌های مرسوم دیپلماتیک این وزیر امور خارجه است که باید مهم‌ترین مسائل مطرح میان این ۲ همسایه بزرگ را به اطلاع طرف مقابل برساند.

از سوی دیگر ولایتی با عنوان نماینده ویژه رئیس‌جمهور به روسیه فرستاده شد. یعنی ولایتی با ماموریت روحانی به مسکو رفت و همین موضوع غیبت ظریف در این ماجرا را تامل‌انگیز‌تر کرده است. رئیس‌جمهور چرا ولایتی را انتخاب کرد و به عبارت بهتر، چرا این ماموریت را به ظریف نداد؟

نکته دیگر در همین راستا این است که بنا به هر دلیلی، چرا آقای روحانی فرد دیگری از مجموعه دولت را مامور مذاکره با رئیس‌جمهور روسیه نکرد؟ به هر حال این ماموریت، یک ماموریت دولتی بود و رئیس‌جمهور می‌توانست فرد دیگری از مجموعه دولت را برای انجام این ماموریت انتخاب کند. این نکته از آن جهت قابل توجه است که دولت روحانی انباشته از دیپلمات‌ها و مدیرانی است که سابقه دیپلماتیک دارند بنابراین اگر بنا به هر دلیل ظریف برای انجام این ماموریت مناسب تشخیص داده نشد، آنها می‌توانستند پیغام‌بر روحانی به مسکو باشند. اما روحانی نه‌تنها این ماموریت را به ظریف نداد بلکه اساسا فردی خارج از محدوده دولت را مسؤول بردن این پیام کرد! ولایتی اکنون مقام دولتی ندارد اما برای ماموریت به ظاهر مهم روسیه، او فرستاده ویژه روحانی بود. پس در این حوزه اکنون سوال این است که چرا آقای روحانی، ماموریت مهم مسکو را نه به جواد ظریف داد و نه به هیچکدام از مقامات دولتی دیگر؟

پاسخ این سوال به این سادگی نیست اما براساس ظواهر ماجرا و گزاره‌های مشهود، می‌توان درباره آن گمانه‌زنی کرد. به نظر می‌رسد ماموریت مسکو دارای مختصاتی بوده که نه ظریف و نه هیچ مقام دولتی شرایط اجرای آن را نداشتند. به معنای دقیق‌تر، سطح و ماهیت ماموریت مسکو، همخوانی و انطباقی با وزیر امور خارجه فعلی ایران نداشت. به نظر می‌رسد ایران برای آنکه نشان دهد در این ماموریت و مطالبی که در آن مطرح می‌کند جدی است، علی‌اکبر ولایتی را پیغام‌بر این مطالب کرد. این واقعیت غیرقابل انکار است که به واسطه مذاکرات هسته‌ای، اکنون جواد ظریف گزینه مطلوبی برای این سطح از مذاکرات برای همسایه بزرگ شمالی نیست. ظریف طی یک سال و نیم گذشته فراتر از حدود وزیر امور خارجه ایران، در مذاکرات هسته‌ای با آمریکایی‌ها گپ و گفت کرده است.

رویکرد ظریف که در واقع نماینده رویکرد دولت روحانی نیز هست، ابراز تمایل به تعامل با غرب، خاصه آمریکاست. به همین دلیل ماهیت دیپلماتیک او به‌واسطه مذاکرات هسته‌ای خود به خود محدود به مختصاتی شده که حضور وی را در اتمسفرهای دیگر دیپلماتیک دشوار می‌کند بویژه وقتی قرار بر نگاه به شرق باشد، ظریف که نمودی از علاقه دولت روحانی به تعامل با غرب است، نمی‌تواند حامل این نگاه باشد یا به قول سیاسیون، ظریف برای انجام این ماموریت یک مهره سوخته است.

از سوی دیگر انتخاب یک گزینه غیردولتی برای انجام این ماموریت نیز می‌تواند به ۲ معنا تفسیر شود. اول اینکه آقای روحانی با این انتخاب تلاش کرده است حساب این ماموریت را از رویکرد دیپلماتیک دولت خود در یک سال و نیم اخیر جدا کند. به عبارتی او با دنده غرب به ملاقات شرق نرفت. دولت او به دلیل آنچه طی یک سال‌و نیم اخیر در مذاکرات هسته‌ای انجام داد متهم به غربگرایی است. نمایندگان روسیه در مذاکرات هسته‌ای قطعا نسبت به دولت فعلی ایران برآوردی خاص دارند.

به همین دلیل برای آنکه پیام‌های ایران در این ماموریت جدی گرفته شود، فردی خارج از مجموعه دولت وظیفه ارسال این پیام‌ها را برعهده گرفت تا اعتبار سفری در این سطح، حفظ شود اما موضوع دوم؛ انتخاب مشاور رهبری برای انجام این سفر بود. قطعا روس‌ها از مناسبات سیاسی حاکم بر ایران به‌خوبی اطلاع دارند و به همین دلیل وقتی علی‌اکبر ولایتی به‌عنوان نماینده ویژه دولت ایران به مسکو می‌رود، پیام او را با جدیت می‌شنوند. آقای روحانی با انتخاب مشاور رهبری در حوزه بین‌الملل، از اعتبار این جایگاه برای انجام این ماموریت یارانه گرفت تا به طرف روس بگوید ولایتی، حامل پیامی از سوی ایران است و نه‌تنها دولت ایران! بنابراین به خوبی مشخص است دولت در شرایط فعلی از اعتبار کافی برای دیالوگ‌های جدی و کلان با برخی همسایگان قدرتمند برخوردار نیست.

پیام چه بود؟

درباره محتوای مذاکرات ولایتی در مسکو اظهارنظرهای کلی شده است. کسی نمی‌داند در آن مدت زمانی که ولایتی با پوتین به صورت محرمانه صحبت می‌کرد، چه موضوعاتی میان طرفین مطرح شده است اما آنچه مشخص است این است که ۲ حوزه «اقتصادی» و «امنیتی– دفاعی» در راس مسائل مطرح شده در این مذاکرات قرار داشتند. موضوع افزایش سطح مبادلات اقتصادی ایران و روسیه به رقم ۲۰ میلیارد دلار یک هدف بزرگ اقتصادی است البته سخنرانی اخیر ولادیمیر پوتین در آستانه سال جدید میلادی نشان داد وی برخلاف آنچه در ظاهر نشان می‌دهد، چندان تمایلی برای این موضوع از خود نشان نداده است و در واقع افزایش سطح مذاکرات در سفر اخیر نیز برای ترغیب پوتین به این موضوع صورت گرفته است.

حضور ایران در پیمان شانگهای نیز موضوعی نیست که به این زودی‌ها محقق شود چراکه نیازمند طی شدن یک فرآیند نسبتا طولانی است. با این حال اما به نظر می‌رسد همان افزایش سطح مبادلات اقتصادی یکی از مهم‌ترین اهداف این سفر بوده باشد. اگرچه براساس اظهارنظر‌ها اعلام شده است موضوع هسته‌ای و تلاش ۲ کشور برای حصول توافق جامع نیز در این گفت‌وگو‌ها مطرح شده اما به نظر نمی‌رسد اساسا موضوع هسته‌ای محل طرح مباحث جدیدی میان ایران و روسیه شود. موضوع سوریه و نیز ارتقای سیستم پدافند موشکی ایران نیز از موضوعاتی هستند که به نظر می‌رسد بیشتر به‌عنوان مسائل حاشیه‌ای این سفر مطرح باشند.

اما در این میان نگاه واقع‌بینانه می‌گوید؛ برخی در ایران انجام این سفر آن هم در چنین سطحی را به مثابه یک عملیات روانی علیه غرب می‌دانند. براساس این دیدگاه، ناامیدی ایران از غرب و نزدیکی بیشتر به روس‌ها می‌تواند یک هشدار جدی به طرف مقابل و محرک جدی برای تحقق توافق جامع باشد. به همین دلیل آنها تصور می‌کنند افزایش سطح مذاکرات ایران و روسیه و نشان دادن اینکه اراده این مذاکرات در عالی‌ترین سطوح نظام است، می‌تواند موجب هراس غرب از این مذاکرات شود. بر همین اساس در میان سایر وجوه مطرح این سفر، بعد عملیات روانی آن را نیز باید در نظر گرفت.

روس‌ها قابل اعتمادند؟

در ایران شاید همواره یک نگاه سیاه و سفید نسبت به روس‌ها وجود داشته است اما طی سال‌های اخیر یک نوع نگاه واقع‌بینانه نسبت به موضوع دیپلماسی و بحث منافع ملی در مناسبات دیپلماتیک ایجاد شده است و به همین دلیل بررسی واقع‌بینانه رفتار روس‌ها با ایران چندان دشوار نیست. روس‌ها طی سال‌های اخیر نشان داده‌اند ضمن رعایت خطوط قرمز خود در حوزه پیرامونی و نیز رعایت اصول در مناسبات با شرکای تاکتیکی خود در منطقه، همواره یک نوع نگاه کاسبکارانه به تحولات سیاسی داشته‌اند.

موضوع هسته‌ای ایران بارزترین نشانه از کاسبکاری‌های سیری‌ناپذیر روس‌هاست. با این حال اما به‌عنوان نمونه ماجرای سوریه و نیز موضوع اوکراین نشان داد، روس‌ها درباره سرحدات جغرافیایی منافع خود اهل مماشات نیستند. پس اگر نوع مناسبات و معادلات با روس‌ها درست و دقیق تنظیم شود، آنگاه می‌توان یک معادله سیاسی برد– برد با آنها ترسیم کرد اما در شرایط فعلی به نظر نمی‌رسد روس‌ها در معادله برد– برد با ایران قرار گیرند. دلایل زیادی در این‌باره وجود دارد، نخست آنکه به هر حال در ایران دولتی متمایل به غرب بر سر کار است.

سفر به روسیه در شرایط فعلی که بیش از یک سال از دق‌الباب دولت ایران پشت دروازه غرب گذشته، نه‌تنها شرایط را برای ایجاد یک موازنه عادلانه در موضوعات محل چالش طرفین فراهم نمی‌کند، بلکه متاسفانه همه چیز را برای بازی همیشگی روس‌ها با کارت ایران آماده خواهد کرد. پوتین بدون تردید نگاه تاکتیکی دولت روحانی به این سفر را به‌عنوان یک گزاره محتمل در نظر می‌گیرد و آن را به‌عنوان نیاز ایران تلقی خواهد کرد.

با این حال اما همانگونه که گفته شد روس‌ها در بازی با کارت ایران تبحر خاصی دارند. کمااینکه این بازی در دولت یازدهم و در ماجرای سوءاستفاده روس‌ها از سفر جواد ظریف به مسکو نیز انجام شد. به نظر می‌رسد اگرچه روس‌ها به دلایلی نظیر تحریم به دنبال رهایی از مشکلات اقتصادی هستند اما آنچه در شرایط فعلی برای آنها دارای اولویت است، امتیاز بزرگ‌تر است. اگر قرار باشد روس‌ها همانند سابق عمل کنند با آغوش باز از فرستاده رئیس‌جمهور ایران استقبال می‌کنند اما در نهایت معامله اصلی را با آمریکایی‌ها و غرب در ماجرای اوکراین انجام خواهند داد. این تخصص روس‌هاست؛ آنها ماهیگیران آب‌های گل‌آلودند.

با این حال همانگونه که گفته شد عقل سیاسی می‌گوید بازی در زمین روس‌ها باید با اقتدار صورت بگیرد. روس‌ها را باید وادار به حمایت از منافع تعریف‌شده مشترک کرد. به عبارتی در حوزه منافع مشترک باید معادله را به‌گونه‌ای نوشت که روس‌ها نسبت به منافع خود احساس نگرانی کنند. در این شرایط می‌توان روی کمک روس‌ها حساب کرد.
منبع: وطن امروز