جنگنده F-20 جانشینی شایسته اما ناکام برای F-5 Tiger II

[abdolmahdi]

سلام علیکم و رحمه ا...

جنگنده F-20 Tigershark جانشینی شایسته اما ناکام برای F-5 Tiger II
با وجود نمایشی تاثیر گذار ، جنگنده F-20 Tigershark ساخت نورث روپ توسط F-16 Falcon جنگنده جدید ساخت جنرال داینامیکز ناکام ماند و از میدان به در شد .
 [External Link Removed for Guests] 

جنگنده F-20 Tigershark ساخت نورث روپ گونه تکامل یافته جنگنده F-5 Tiger II و بویژه سری F-5E بوده است . جنگنده F-20 در نتیجه قسمتی از برنامه تلاش نیروی هوائی ایالات متحده آمریکا در سال 1975 موسوم به "FX" پدیدار گردید . در ابتدا این جنگنده با عنوان F-5G از سری Tiger II متولد شد و بتدریج با طراحی خاص خودش رشد نمود. هدف اصلی از ساخت F-20 ، جنگنده ای کم هزینه و توانا برای ارائه به کشورهای دوست در خط مقدم برای مقابله با آخرین تهدیدات جنگنده های ساخت شوروی مخصوصا جنگنده بسیار توانایMiG-21 "Fishbed ساخت میکویان گورویچ بوده است . جنگنده F-20 به ایالات متحده این اجازه را می داد تا هواپیمای جدید خود را به متحدان خود بفروشد بدون آنکه فناوری های پیشرفته خود را برای دشمن افشاء سازد .

اما F-20 زمانی از راه رسید که ایالات متحده در حال خوش آمد گوئی به دولت جدید و نیز محصول جدید شرکت جنرال داینامیکز موسوم به F-16 Fighting Falcon بود که این جنگنده جدید هم به همان اندازه کم هزینه و چند منظوره بود . در پایان جنگنده F-20 به تولید سه نمونه تکمیل شده محدود و هرگز به هیچ کشور خارجی هم فروخته نشد . برنامه اصلی در سال 1986 و هنگامیکه F-16 تبدیل به جنگنده قدرتمند دوران جنگ سرد گردید کنار گذاشته شد ، نقشی که قرار بودF-20 بر عهده بگیرد .  [External Link Removed for Guests] 

نخستین پرواز نمونه اولیه F-20 در 30 آگوست سال 1982 انجام و در سال 1983 "Tigershark" لقب گرفت . در مقایسه با جنگنده F-5 قبل از خود F-20 جنگنده ای بود تک سرنشین ، مجهز به یک موتور کاملا جدید با کارائی بهتر ، یک رادار جدید با امکان استفاده از آخرین تسلیحات هوا به هوای آمریکائی و قابلیت های انجام حملات زمینی و نیز تجهیزات ناوبری مدرنیزه شده را در خود داشت . جنگنده F-20 در مقایسه با سلف خود F-5 دارای کارائی به مراتب بالاتری بود و به نظر می رسید قمار خوبی برای شرکت نورث روپ بوده باشد که هزینه طراحی و تولید جنگنده F-20 در پایان پروژه برایش $1.2 تمام شده بود .

از داخل ، خلبان F-20 یک کابین کاملا مدرن مجهز به پانل تجهیزات بسیار سازماندهی شده ، نمایشگر سربالا HUD با سرویس کامل و دو نمایشگر بزرگ چند منظوره MFD را در اختیار داشت . سامانه کنترلی از دسته تراتل و استیک HOTAS تشکیل شده بود که به خلبان این امکان را میداد تا هر دو دست خود را بر روی سامانه های اصلی هدایت هواپیما قرار دهد در حالیکه پانل تجهیزات به سادگی در دسترس او قرار داشت . دید بیرون از کابین خوب بود و همانند جنگنده سری F-5 ، دید مناسبی از پشت سر خلبان را که توسط برآمدگی بدنه پشت هواپیما پوشانده شده بود فراهم می آورد . صندلی خلبان در زیر یک آسمانه یکپارچه قرار گرفته بود و در جلوی صندلی هم یک شیشه یکپارچه قرار داشت . صندلی پران هواپیما هم استاندارد بود . تجهیزات ناوبری شامل یک رادار چند بعدی پالس داپلر باند X جنرال الکتریک موسوم به AN/APG-67 بود. این سامانه در نهایت پس از آنکه جنرال الکتریک بخش رادار خود را فروخت با برند تجاری لاکهید مارتین عرضه شد و در جنگنده مدرن نیروی هوائی تایوان با نام F-CK-1 "Ching-Kuo" و نیز جت آموزشی T-50 "Golden Eagle" ساخت کره جنوبی به خدمت گرفته شد .  [External Link Removed for Guests] 

برحسب ظاهر ، جنگنده F-20 تا حد زیادی شبیه به F-5 به نظر می رسد . این جنگنده دماغه نوک تیز که رادار هواپیما را در خود جای میداد کماکان حفظ نمود و قادر بود تا با موشک های فراتر از میدان دید (BVR) وارد نبرد شود. کابین خلبان به خوبی پشت دماغه قرار جای گرفته بود هر چند اندکی از نیمه بدنه هواپیما به سمت جلو تمایل داشت . موتور و تجهیزات آن در ریشه بخش انتهائی بدنه هواپیما قرار داشت در حالیکه جریان هوا از طریق دو ورودی مربع شکل کوچک در دو طرف کابین خلبان وارد و از یک محفظه گرد بزرگ در زیر سکان عمودی دم خارج می گردید . دم کامل هواپیما شامل یک تیغه دم عمودی و دو سکان کوچک افقی تشکیل شده بود. در ضمیمه بال اصلی دو برآمدگی رو به جلو با تیغه های هدایتگر متمایل به عقب و لبه های اصلی مستقیم قرار داشت. بالهای اصلی گیره های داشت که به صورت استاندارد برای انطباق موشک هوا به هوای برد کوتاه سایدویندر طراحی شده بودند . ارابه فرود از نوع متداول بود و کاملا جمع می شد و شامل یک جفت ساق اصلی و یک ساق دماغه بود.

از سه فروند F-20 تکمیل شده ( هواپیمای چهارم در حال ساخت بود ) ، دو فروند در جریان انجام تست های پروازی از دست رفت و هر دو خلبان جان خود را از دست داده اند. هواپیما به شماره سریال 82-0062 در تاریخ دهم اکتبر سال 1984 در حالیکه مشغول اجرای نمایش توانائی هایش برای دولت کره جنوبی بود در پایگاه هوائی Suwon ساقط شد و سر خلبان آزمایشگر آن به نامDarrel Cornell کشته شد . هواپیمای دیگر نیز به شماره سریال 82-0063 و به خلبانی Dave Barnes در چهاردهم ماه می سال 1985 در خلیج Goose در کانادا از دست رفت . تنها نمونه باقیمانده از این جنگنده ( به شماره سریال 82-0064 ) نیز برای تماشای عموم به موزه ای در کالیفورنیا منتقل گردید .


پس از تکمیل ، جنگنده F-20 دارای 47 فوت و 4 اینچ طول ، 28 فوت پهنای بال و 13 فوت و 10 اینچ ارتفاع گردید . وزن خالی هواپیما 13,150lbs ( پوند ) و حداکثر وزن برخاست 27,500lbs ( پوند ) بود . نیروی هواپیما از یک پیشرانه توربوفن F404-GE-100 ساخت جنرال الکتریک تامین می شد که رانشی برابر با 17,000lbs ( پوند ) را تامین می نمود . حداکثر سرعت هواپیما بیش از 2 ماخ و شعاع عملیاتی ان به 345 مایل می رسید . هواپیما قادر بود تا در ارتفاع 55000 پا عملیات کند و با نرخ 52800 پا در دقیقه اوج بگیرد .


جنگنده F-20 به تیربار استاندارد دو لول 20 میلیمتری Pontiac M39A2 در داخل دماغه مجهز بود . هر لوله با 280 گلوله تغذیه می شد که برای درگیری هوائی نزدیک و یا حمله به اهداف زمینی استفده می شد . هواپیما دارای پنج آویزگاه برای حمل مهمات تا وزن 8,000lbs ( پوند ) شامل یک آویزگاه در زیر بدنه و دو آویزگاه نصب شده در زیر هر بال بود . همچنین در نوک بالها نیز دو آویزگاه تعبیه شده بود که فقط برای موشک های هوا به هوای سایدویندر اختصاص یافته بودند .  [External Link Removed for Guests] 

همینطور ، جنگنده F-20 می توانست بر حسب سفارش مشتری به موشک های هوا به هوا و یا هوا به زمین نیز مجهز شود . این هواپیما با توجه به سامانه هایی که به آنها مجهز بود می توانست به موشک های هوا به هوای AIM-9 Sidewinder و موشک های هوا به سطح AGM-65 Maverick مجهز شود که این موشک آخری قادر بود تا اهداف زمینی و تانک ها را نیز مغلوب سازد . نوعی اسلوب با کیفیت بالا برای رها سازی مهمات غیرهدایت شونده مانند بمب های Mark 80 نیز در نظر گرفته شده بود. یک راهنمای کمکی هم برای بکارگیری بمب های خوشه ای تیپ CBU و ارائه آموزش ها مربوطه نیز ارائه شده بود. فراتر از موشک ها و بمبها ، جنگنده F-20 قابلیت شلیک انواع مختلفی از راکتهای هوا به زمین را دارا بود.

سرانجام جنگنده F-20 برای فروش به مشتریان بالقوه داخلی در ایالات متحده مانند نیروی هوائی و نیروی دریائی عرضه گردید . نیروی دریائی در جستجوی یک هواپیمای جانشین برای اجرای برنامه آموزشی نبردهای نزدیک هوائی موسوم به TOP GUN ، مخصوصا هواپیمائی بود که بتواند عینا توانائی های بروزترین جنگنده های ساخت شوروی را برای نسل جدید خلبانان غربی تقلید نماید . مانند سایرین ، نیروی دریائی جنگنده برتر F-16 را برای خود برگزید . نیروی هوائی هم اصلا تصمیمی برای خرید F-20 نداشت که این امر تاثیر به سزایی در آینده این جنگنده و فروش آن در بازارهای جهانی گذاشت و بسیاری عدم سفارش جنگنده نورٍ روپ از سوی نیروی هوائی آمریکا را بعنوان دلیل اصلی در پائین بودن ارزش هواپیما تلقی کردند . مراکش با سفارش 20 فروند در صف مشتریان این جنگنده قرار داشت اما این سفارش نیز همانند سفارش کوچکتر بحرین لغو گردید .  [External Link Removed for Guests] 

مشخصات فنی :
کشور سازنده : ایالات متحده آمریکا
سال ساخت : 1982
نوع هواپیما : جنگنده بمب افکن چند منظوره
نام سازنده : شرکت نورث روپ
تعداد تولید شده : سه فروند + ( یک فروند در جریان ساخت )
خدمه : یک نفر
طول هواپیما : 46.59 ft (14.2 m)
عرض هواپیما : 26.57 ft (8.10 m)
ارتفاع هواپیما : 13.78 ft (4.20 m)
وزن خالی : 11,222 lb (5,090 kg)
حداکثر وزن برخاست : 26,279 lb (11,920 kg)

پیشرانه : یکدستگاه موتور توربوفن F404-GE-100 ساخت جنرال الکتریک با نیروی رانش 17,000lbs

حداکثر سرعت : 1,500 mph (2,414 kph; 1,303 kts)
حداکثر شعاع عملیاتی : 1,715 mi (2,760 km; 1,490 nm)
سقف پرواز : 55,118 ft (16,800 m; 10.44 mi)
سرعت اوج گیری : 50,030 ft/min (15,249 m/min)

تسلیحات استاندارد :
تیربار استاندارد دو لول 20 میلیمتری Pontiac M39A2 نصب در داخل دماغه
دو تیر موشک هوا به هوای برد کوتاه AIM-9 Sidewinder نصب در نوک هر دو بال

تسلیحات گزینشی :
(که با حدود 9000 پوند وزن بر روی مقرهای خارجی نصب می شوند) :
دو غلاف پرتابگر راکت CRV7
دو غلاف پرتابگر راکت های 127mm موسوم به LAU-10
دو غلاف پرتابگر راکتهای 68mm موسوم به Matra SNEB
دو تیر موشک هوا به سطح AGM-65 ماوریک
دو غلاف تیربار 30mm
دو تیر موشک هوا به هوای برد متوسط AIM-7 اسپارو
بمب های آهنی Mk 82
بمب های خوشه ای CBU-24
بمب های خوشه ای CBU-49
بمب های خوشه ای CBU-52
بمب های خوشه ای CBU-58
مخازن سوخت رها شدنی در صورت نیاز

مشتریان:
بحرین ( سفارش کنسل شد )
مراکش ( سفارش کنسل شد )
ایالات متحده ( سفارش کنسل شد )

سایر توضیحات :
• جنگنده F-5E Tiger II : الگوی اصلی بود که جنگنده F-20 بر مبنای آن ساخته شد
• جنگنده F-20 Tigershark : سری اصلی طراحی شده بر مبنای F-5E Tiger II بود و با عنوان Tiger II ارتقاء یافته و با نصب یک موتور ، تجهیزات ناوبری جدید ، با توانائی های چند منظوره و کارائی بهتر به بازار عرضه شد .
• F-5G – نام طراحی اصلی برای F-20 بود . [External Link Removed for Guests]  [External Link Removed for Guests]
در این تصویر به خوبی تفاوت دو جنگنده F-5 و F-20 از ناحیه دم و پیشرانه مشخص شده است .