جنگنده MiG-25 شوروی ، ماشین جنگی آمریکا را به وحشت انداخت
آمریکائی ها با عجله جنگنده F-15 را طراحی کردند.
نوشته : [External Link Removed for Guests]
به تاریخ : 23 اکتبر 2018
[External Link Removed for Guests]
جنگنده MiG-25 Foxbat یکی از مهیب ترین و هنوز هم ، ناشناخته ترین جنگنده های مربوط به دوران جنگ سرد است . این هواپیما ( در ابتدا ) با خیالبافی ، به عنوان یک جنگنده رهگیر مختص نابودی بمب افکن های مافوق صوت و هواپیماهای جاسوسی بلند پرواز آمریکائی تصور می شد . اما در عین حال بخاطر سرعت بسیار زیادش هم به عنوان هواپیمائی مناسب برای انجام ماموریت های شناسائی و البته با مقبولیت کمتر ، به عنوان یک جنگنده بمب افکن شناخته شده است .
جنگنده Foxbat همچنین تبدیل به یک نقطه ثقل در بازار صادرات تسلیحات شده بود و سرانجام در نیروی هوائی چندین کشور وارد خدمت شد و چندین جنگ را در لبنان ، جنگ داخلی سوریه ، برفراز مصر ، در کارگیل ، جنگ ایران عراق ، جنگ خلیج فارس و نیز جنگ داخلی لیبی شاهد بود.
جنگنده MiG-25 از جنبه های گوناگون هواپیمایی با شکوه بود . این هواپیما قادر بود تا با سرعت بیش از 3 برابر صوت و در ارتفاعی پرواز کند که کمتر هواپیمائی قادر بود به آن برسد . پارامترهای عملیاتی سهمگین آن خیلی زود آشکار شد به نحوی که نخستین نمونه های آزمایشی آن در سال 1965 توانستند رکوردهای جهانی را در سرعت ، نرخ صعود و سقف پرواز جابجا نمایند.
اما علیرغم عملکرد فوق العاده ، جنگنده Foxbat مشکلات بزرگی داشت . هواپیما قدرت مانور ناچیزی – مخصوصا در ارتفاعات پائین داشت . زیاده از حد بزرگ و سنگین بود تا آنجا که اتحاد جماهیر شوروی که ( درآن زمان) از دانش مورد نیاز فن آوری مواد برای تولید بدنه هائی برحسب تلرانس های مورد نیاز برخوردار نبود و به ناچار از آلیاژ نیکل – استیل برای تولید بخش عمده ای از هواپیما استفاده می کرد .
[External Link Removed for Guests]
موتورهای آن می توانست هواپیما را با سرعت 3.2 ماخ به پیش براند اما پرواز در چنین سرعتی باعث میشد تا قطعا موتورها دچار آسیب دیدگی شوند . به همین دلیل در عمل پرواز با سرعت 2.8 ماخ انجام می شد . گونه های اولیه فاقد رادار نگاه و شلیک به پائین بودند و این برای جنگنده رهگیری که برای شکار و نابودی بمب افکن های آمریکائی طراحی شده بود نقص بزرگی به شمار می رفت . اما هنگامیکه در سپتامبر سال 1976 یک خلبان شوروی با هواپیمایش به ژاپن گریخت رازهای دورنی این هواپیما آشکار شد . *
ژاپنی ها هواپیما را به آمریکائی ها تحویل دادند و آنها نیز هواپیما را کاملا از هم باز کرده و تمام اجزای آن را مورد بررسی قرار دادند. نتایج بررسی ها تائید کرد که Foxbat تنها یک رهگیر است و نه جنگنده برتری هوائی ، ضمن آنکه توانائی های آن هم به اندازه ای که برخی تصور آن را داشتند نبود.
اگر اتحاد جماهیر شوروی اطلاعات بهتری از دکترین طراحی و تولید بمب افکن های آمریکائی در اختیار داشت ، احتمالا از صرف هزینه برای تولید تعداد زیادی از جنگنده های MiG-25 خودداری و به جای آن بر روی تولید جنگنده های چند منظوره با هزینه کمتر تمرکز می کرد. اتحاد جماهیر شوروی بیش از 1000 فروند جنگنده Foxbat را به تولید رساند که حدود 80 الی 90 درصد آن در نیروی هوائی شوروی و درنقش های گوناگون به خدمت گرفته شدند. اگر این هواپیماها وجود نداشتند ، اتحاد جماهیر شوروی می بایست برای ساخت جنگنده ، جنگنده بمب افکن ، هواپیمای شناسائی و رهگیر به جاهای دیگری نگاه می کرد .
[External Link Removed for Guests]
جنگنده توپولف Tu-28
دو گروه هواپیمای نخست (جنگنده ، جنگنده بمب افکن ) می توانست به شکل موثری با تولید تعداد بیشتری از هواپیماهای MiG-21, MiG-23 و Su-17 تکمیل شود . جنگنده Foxbat هم می توانست نقش رهگیر خود را در کنار توپولف Tu-28 به انجام برساند . توپولف Tu-28 هواپیمایی بزرگ جثه و برد بلند بود و اگرچه سرعت آن به MiG-25 هم نمی رسید اما تحت شرایطی می توانست به همان خوبی انجام وظیفه نماید . بیشترین نقش عملی Foxbat در قالب انجام عملیات شناسائی بوده است . یعنی جائی که سرعت زیاد و سقف پرواز بالا ، واقعا آن را از گزند سامانه های پدافندی حفظ می کرد.
مشکل عمده ای که Foxbat با آن مواجه شد این بود که تقریبا به همان سرعتی که هواپیما وارد خدمت شد ماموریت آن به پایان رسید . ایالات متحده عمدتا با در نظر گرفتن سامانه های پدافند هوائی شوروی ، پروژه بمب افکن راهبردی B-70 Valkyrie را متوقف و بمب افکن های مافوق صوت B-58 Hustler خود را در همان سال های نخست خدمت بازنشسته نمود .
اما در عوض حالا بمب افکن های آمریکائی می توانستند با سرعت و در ارتفاع کم وارد حریم هوائی شوروی شوند در حالیکه جنگنده های Foxbat برای مقابله با آنها واقعا دارای تجهیزات ناقصی بودند. اما از آنجائی که مشخص شد که شوروی هرگز مورد تهاجم سنگین بمب افکن های آمریکائی قرار نخواهد گرفت ، بنابراین شایستگی و یا بی کفایتی Foxbat در این زمینه هرگز محک زده نشد.
جنگنده Foxbat تا زمانی که در خدمت شوروی بود به ندرت وارد نبرد شد اما در چندین مورد درگیری در دوران جنگ سرد و پس از آن مشارکت داشت . این جنگنده در ایفای نقش برتری هوائی در جنگ ایران و عراق نمایش خوبی از خود برجای گذاشت ، هر چند به دست جنگنده های F-14 ایرانی متحمل تلفاتی هم شد .
[External Link Removed for Guests]
در جریان جنگ خلیج فارس یک فروند MiG-25 عراقی توانست آخرین هواپیمای آمریکائی ، یک فروند F/A-18. Another را در نبرد هوائی سرنگون سازد . یک Foxbat دیگر هم توانست در سال 2002 با استفاده از مزیت سرعت بالای خود یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکائی از نوع Predator را شکار کند. هواپیمای Foxbat نقش شناسائی خود را در خدمت نیروی هوائی هند به بهترین شکل در جریان مخاصمه آن کشور با پاکستان ایفاء نمود.
اما Foxbat فراتر از مرزهای شوروی ، فراتر از مشارکت در جنگ و حتی فراتر از توانائی های مهیب خود ، ضربه خود را وارد نمود. با در نظر گرفتن ماهیت بالقوه Foxbat ، طراحی جنگنده ها در ایالات متحده را تغییر داد . اطلاعات بدست آمده از Foxbat حاکی از آن بود که به سادگی بر جنگنده های غربی موجود ( در آن زمان ) برتری دارد اما ، وجود برخی کاستی ها نیز درآن تائید شده است .
در نتیجه ، ایالات متحده مجددا برنامه F-X را احیاء نمود و طرح هائی را مورد بازبینی قرار داد که سرانجام منجر به تولید جنگنده F-15 Eagle گردید . جنگنده Eagle سرانجام تبدیل به سهمگین ترین جنگنده برتری هوائی در دنیا گردید اما بیشتر به این دلیل که برای نبرد با یک جنگنده روس طراحی شده بود که فقط در ذهن طراحان اطلاعاتی غربی وجود داشت .
سرانجام Foxbat منجر به طراحی جنگنده MiG-31 Foxhound گردید که از هر جهت رهگیری به مراتب موثرتر به شمار می رود. این جنگنده با برخورداری از رادارها و مواد بهتر همچنان به پرواز و خدمت در نیروهای هوافضای روسیه ادامه می دهد. اگر Foxbat هرگز پرواز نمی نمود ، جنگنده Foxhound به احتمال قوی توسط برخی گونه های جنگنده Su-27 که به عنوان یک جنگنده توانائی های زیادی داشته اما در مقام رهگیری دارای تاثیر کمتری است ، جایگزین شده بود.
[External Link Removed for Guests]
جنگنده های MiG-25 الجزایری در سال 2018 در پایگاه هوائی اوسرا . تصویر از Google Maps
امروزه ، تنها نیروی هوائی الجزایر تعداد معدودی MiG-25 را مورد استفاده قرار می دهد . در خلال گذشته ای نزدیک ، جنگنده Foxbat در نیروی هوائی سوریه و لیبی در خدمت قرار داشت ولی بیشتر نمایش غریبی از خود نشان داد تا نشان دادن ماهیت حقیقی خود . این هواپیما دقیقا بر خلاف دو جنگنده MiG-21 و MiG-23 که هر دو به صورت گسترده ای همچنان در دنیا در خدمت باقی ماندند رفتار کرد .
اما ، وارث حقیقی Foxbat جنگنده MiG-31 Foxhound است که همچنان در خدمت نیروی هوائی روسیه باقیمانده تا ماموریت اصلی خود یعنی گشتزنی و رهگیری را انجام دهد ... و جنگنده F-15 ... که از زمان طراحی و ساخت به نقش خود بعنوان یک جنگنده مقتدر در تاریخ هوانوردی ادامه می دهد . جنگنده F-15 بر اساس یک اشتباه طراحی شد اما اشتباهی که بسیار خوش شانس از آب در آمد .
توضیحات :
- در مورد فرار جنگنده MiG-25 به ژاپن مقاله کاملی تهیه شده که در اختیار دوستان قرار خواهد گرفت .