استراتژي بين المللي. ف.ژره : بحران اتمي ايران - توازن نيروها

[Palang mah gerefteh]

  

استراتژی بین المللی : فراسوا ژره استراتژ فرانسوی
ایران و بحران اتمی

بازبینی توازن نیروها 
[align=left]بر گرفته از کتاب
François Géré : L’Iran et le nucléaire
Les tourments perses
Editions Lignes de Repères 2006
فرانسوا ژره : ایران و اتم
مشکلات  
[align=left]ترجمه : پلنگ ماه گرفته 
در اواخر بهار سال 2005، پیش از انتخابات ریاست جمهوری، و به احتمال قوی بمناسبت تمهیدات مقدماتی آن ، دیپلماسی ایران ترازنامه ای از موقعیت خود تهیه کرد.
در خصوص ارزیابی توازن نیروها، دیپلماسی ایران به این نتیجه رسیده بود که از سه جانب در موقعیت مناسبی قرار گرفته است :
1 - در گل و لای فرو رفتن آمریکا در عراق،
2 - تضعیف دولتهای اروپایی،
3 - و پشتیبانی نیروهای قدرتمندی که بتازگی در صحنۀ بین المللی فعال شده اند.
[align=justify]با در نظر گرفتن این سه موضوع به بررسی هر یک از آنها می پردازیم. ایالات متحدۀ آمریکا در مرداب عراق فرو رفته است و آنقدر در عمق پیش رفته است که بیرون آمدن از آن هنوز خیلی بعید بنظر می رسد. با این وجود پیشروی آمریکا به حدی نبوده است که توان عملیاتی در منطقه داشته باشد. نیروهایش را در یک نقطه متمرکز ساخته و در همانجا موقعیت خودش را تثبیت کرده است. بر این اساس آن خیز اولیه فروکش کرده و از این پس قادر بحرکت در جهات دیگر و در مناطق دیگر نیست(1). بجای فرا افکندن نیروهایشان به خارج از عراق، از این پس این عراق است که با نیروهای متعدد و متباینش که عملا در مبارزه علیه حضور خارجی متحد شده اند، بر آنها فشار وارد می سازد.
ایالات متحده سوریه را بعنوان هدف بعدی از دست داد. از منظر استراتژی منطقی تر این بود که (مراتب قانونی به تسامح برگزار شود هر چند که از قانونیت دیگری چیزی باقی نمانده بود) تا داماس پیش برود. ولی بجای آن پس از قتل رافیق حریریRafik Hariri روی تغییر موقعیت سیاسی لبنان متمرکز شدند، دیپلماسی غرب در گل و لای گیر کرد و زمان را از کف داد، و هیچ نتیجه ای نیز از آن حاصل نشد، البته به استثنای تقویت مثلث ایران – سوریه – حزب الّاه.
در رابطه با اروپا، تصورات تهران حاکی از کاهش قدرت واقعی اتحادیه اروپا است. خصوصا از این جهت که از سوی فرانسه و هلند طرح قانون اساسی پذیرفته نشد. یادآوری اندوهبار شکستهای اتحادیۀ اروپای غربی UEO با کشورهای اروپای مرکزی و شرقی در سالهای 1990 .حتی اگر رهبران ایران گاهی با نوستالژی به قدرت می اندیشند و آنرا در رؤیاهایشان پرورش می دهند، با این وجود استعداد سیاسی واقعگرایانه ای Realpolitik از خود نشان می دهند، بخصوص زمانی که دیگران مطرح باشند. در رابطه با دیپلماسی اروپایی، به تفرقه ها و لاف و گزاف گوییها پی بردند و دریافتند که قدرت واقعی در کجاست: در ایالات متحدۀ. و از روزی که ابر قدرت آمریکا در تنگنا قرار گرفت، چگونه می توان حداقل موقتا از فقدان فشار آن احساس آزادی نکرد؟ موقتا بدلیل اشتباهات استراتژی آمریکا در عراق، دولت ایران به موقعیت مساعدی دست پیدا کرد. ولی بدلیل اشتباهات تاکتیک و اعتماد بنفس بیش از اندازه و خواست انتقام جویانه و رجز خوانی و بعلاوه ناآگاهی جدی از جهان غرب که شامل حال گروه رهبری امروز است، این امکان وجود دارد که جریانات بشکل معکوس برگشت پیدا کند. همه چیز بستگی به قدرتهای بزرگ جدیدالتأسیس در جامعۀ بین الملل دارد که امکان دخالت نظامی را خنثی سازند.
سرانجام افراطی ترین بخش دیپلماسی ایران بر این عقیده است که در صورت فقدان تفاهم با اروپا، می تواند با روسیه و چین ارتباط برقرار کند و از حسن نیّت هند نیز بهره مند شود.

توضیحات نویسنده

1) مسئله ای در نظریات استراتژیک وجود دارد که بی آنکه تازگی داشته باشد باید مورد بررسی عمیقتری قرار گیرد. تحرک عمومی نیروها برای قدرت فاتحی که منطقه ای محدود را به اشغال در می آورد، کدام است؟ در رابطه با پیچیدگی منطقه چگونه باید رفتار کرد؟ مسائلی که پیش از این در رابطه با الجزایر و ویتنام به نحو کاملا متفاوتی مطرح شده بود. با این وجود اینطور بنظر می رسد که اصولی چند آشکار می شوند : آزادی عمل بدست آمده، گسترش نیروها از طریق موضعگیریهای پراکنده در مجاورت، که پیش از از سر گرفتن عملیات، در مقابل اولین شوک پیروزی حیرت زده می شود. ایالات متحده در ماه می 2003 می توانست دورتر برود. ولی با محدود کردن خود به عراق، که برای آنها تا حدودی ناشناخته بود، خودشان را در محفظه ای محبوس کردند یعنی مکانی که نیروهایشان بحالت خفگی افتاده اند، با این وجود از نقطه نظر قدرت نظامی دست نخورده باقی مانده اند.