خبرگزاري فارس: يك پايگاه اينترنتي ساختار فرماندهي عمليات ويژه نيروهاي نظامي ايالات متحده آمريكا موسوم به USSOCOM را تشريح و به بررسي تاريخچه و عملكرد اين فرماندهي پرداخت.
به گزارش فارس، يك پايگاه اينترنتي در يكي از صفحات خود ساختار "فرماندهي عمليات ويژه نيروهاي نظامي ايالات متحده آمريكا " را موسوم به USSOCOM تشريح كرده است كه آنچه در ادامه مي‌آيد خلاصه گزارشي است كه فارس از اين نوشتار براي خوانندگان خويش فراهم كرده است.
فرماندهي عمليات ويژه نيروهاي نظامي ايالات متحده آمريكا (USSOCOM) مسووليت نظارت بر كليه عمليات ويژه نظاميان آمريكايي را اعم از نيروي دريايي، نيروي هوايي، نيروي زميني و تفنگداران دريايي عهده‌دار است. اين "ركن فرماندهي " واحدي از واحدهاي وزارت دفاع ايالات متحده آمريكا محسوب مي‌شود. مركز اين فرماندهي در پايگاه هوايي "مكديل " (MacDill) واقع در منطقه "تامپا " (Tampa) در ايالات "فلوريدا " قرار دارد.
ايده تاسيس اين فرماندهي پس از شكست تجاوز نظاميان آمريكايي به طبس با هدف آزادسازي گروگان‌هاي اين كشور در ايران مطرح شد. يك گروه تحقيقاتي به رهبري "دريادار جيمز الو هالووي " (James L. Holloway) پس از واقعه طبس، عدم وجود فرماندهي موثر و كنترل كارآمد را عامل وقوع اين فاجعه در تاريخ ارتش آمريكا دانست. پس از تاسيس USSOCOM در 16 آوريل 1987، اين فرماندهي در بسياري از عمليات از جمله حمله به پاناما و حمله به عراق نقش داشته است.
ماموريت‌هاي مختلفي بر عهده USSOCOM قرار گرفته است از جمله: "جنگ‌هاي غيرمتعارف "، "دفاع داخلي و خارجي "، "عمليات ويژه شناسايي "، "عمليات رواني "، "عمليات شهري "، "مبارزه با تروريسم " و "مبارزه با مواد مخدر. " هر شاخه‌اي در USSOCOM براي خود داراي نيروهاي عملياتي ويژه موسوم به SOC است. براي هر شاخه نيز يك فرماندهي مجزا تعريف شده است كه مي‌تواند راسا عمليات خويش را به پيش ببرد. اما در صورت لزوم هماهنگي و اتحاد نيروهاي ويژه با يكديگر نيز توسط USSOCOM راهبري مي‌شود.
* تاريخچه "فرماندهي عمليات ويژه نيروهاي نظامي آمريكا " USSOCOM
همانطور كه پيش‌تر نيز اشاره شد، شكست تجاوز نظاميان آمريكايي به طبس در سال 1980 ميلادي، نياز وزارت دفاع آمريكا را به اصلاح و سازمان‌دهي مجدد بيش از پيش روشن ساخت. فرماندهي وقت ارتش آمريكا نيز خواستار بازبيني ساختارها در نيروهاي نظامي آمريكايي شد كه همين بازبيني سرانجام نيروهاي موسوم به "دلتا " را ايجاد كرد.
در سال 1983 در ميان اعضاي كنگره آمريكا نيز نياز به اصلاحات نظامي حس شد. در ژوئن سال 1983 ميلادي كميته نيروهاي مسلح سناي آمريكا تحت رياست سناتور "بري گلدواتر " (Barry Goldwater)، مطالعاتي 2 ساله را در اين خصوص آغاز كرد كه سرانجام به تشكيل نيروهاي مجزاي SOF انجاميد. به زودي پيشنهاداتي نيز براي اصلاح ساختار همين SOF مطرح شد.
در اكتبر سال 1985، كميته نيروهاي مسلح سناي آمريكا گزارش خود را تحت عنوان "سازمان دفاعي: نياز به تغيير " مطرح كرد. در بهار 1986 نيز حاميان SOF پيشنهادهاي اصلاحي خود را در كنگره و سنا مطرح كردند. پس از مدت‌ها بحث و بررسي سرانجام لوايح اصلاحي SOF در كنگره و سنا به تصويب رسيد.
اما كارها در اين جا به پايان نرسيد و با توجه به شكست‌هاي گذشته بحث‌ها در كنگره و سنا ادامه يافت. تا آنكه بالاخره در سال 1987 تشكيل USSOCOM به تصويب رسيد. فرمان تشكيل USSOCOM را "رونالد ريگان " رئيس جمهور اسبق آمريكا امضا كرد. "ژنرال ليندسي " (Lindsay) نيز از سوي ريگان به عنوان اولين فرمانده USSOCOM منصوب شد و سناي آمريكا نيز بي‌هيچ بحث و جدلي فرماندهي وي را پذيرفت.
* ايران، اولين هدف USSOCOM
اولين ماموريت تعريف شده براي فرماندهي نيروهاي ويژه آمريكايي حمايت از ترانزيت امن نفت از خليج فارس بوده و اين ماموريت درست مقارن با سال‌هاي پاياني جنگ عراق و ايران تعريف شده بود. كويت كه برخي كشتي‌هاي آن در پي حمايت‌هاي اين كشور از رژيم بعث عراق هدف حملات ايرانيان قرار گرفته بود از آمريكايي‌ها تقاضاي كمك كرد و به اين ترتيب 11 كشتي كويتي تحت اسكورت ناوگان آمريكا قرار گرفتند.
حمايت ناوگان آمريكا از كشتي‌هاي كويتي منجر به آن نشد كه ايرانيان از حملات خود بوسيله مين و قايق‌هاي تندرو عليه كشتي‌هاي كويتي دست بردارند و براي مقابله با اين حملات بود كه USSOCOM وارد اولين عمليات جدي خود شد.
اين سايت غربي كه در نوع نگارش خود از ادبيات ضدايراني رسانه‌هاي غربي استفاده مي‌كند اولين حمله نيروهاي USSOCOM را حمله به كشتي "ايران ارج " ياد كرده است. آمريكايي‌ها مدعي بودند كه اين كشتي در حال مين‌ريزي در خليج فارس بوده است. اين حمله با تيراندازي هليكوپترهاي آمريكايي به كشتي ايران ارج انجام شد و نظاميان آمريكايي سرانجام از كشتي‌هاي خود وارد عرشه كشتي ايران ارج شده و مدعي شدند كه 9 مين و نقشه چگونگي مين‌ريزي را روي عرشه اين كشتي يافته‌اند!
هم‌چنين نيروهاي USSOCOM به حمله به اين كشتي اكتفا نكرده و يكي از سكوهاي نفتي ايران را نيز هدف حمله خود قرار دادند.
پس از اين حملات آمريكايي‌ها مدعي شدند كه رفتار نيروهاي ايراني را كشف كرده‌اند. به ادعاي نيروهاي USSOCOM، ايراني‌ها روزها در كنار سكوهاي نفتي خود پنهان شده و شبانه به مين‌ريزي و حمله به كشتي‌ها مبادرت مي‌ورزيدند. در همين راستا هليكوپترهاي آمريكايي با نزديك شدن به يكي از اين سكوهاي نفتي سه‌قايق تندروي ايراني را در يك درگيري غرق كردند.
در ميانه ماه اكتبر 1987، پس از اصابت يك موشك ايراني به كشتي "سي آيسل سيتي " و مجروح شدن 18 نفر در اين حمله كه در نزديكي كويت انجام شد، 4 ناوشكن آمريكايي با حمله به دو سكوي نفتي در حوزه نفتي رستم آنها را به آتش كشيدند.
حملات آمريكايي‌ها بدين‌جا ختم نشد و غرق كردن ناوچه‌هاي جوشن و سبلان نيز به پرونده USSOCOM افزوده شد.
با اين حملات سرانجام از حملات ايرانيان به كشتي هاي نفتي در خليج فارس تا حد زيادي كاسته شد و سرانجام نيز در 20 اوت 1988 جنگ ميان ايران و عراق پايان يافت و نيروهاي مربوط به USSOCOM به آمريكا بازگشتند.
در اين عمليات نقش نيروهاي USSOCOM كاملا مشهود و آشكار بود. از مهمترين توانايي‌هاي اين نيروهاي حرفه‌اي عمليات شبانه بود چرا كه نيروهاي ايراني از تاريكي شب براي عمليات استفاده مي‌كردند.
* سومالي، هدف بعدي در قالب عمليات نجات!
USSOCOM در سومالي به عنوان ركن فراهم آورده كمك‌هاي بشردوستانه خود را نشان داد. هواپيماهاي "سي 130 " آمريكايي تحت فرمان اين فرماندهي كمك‌هاي خود شامل دارو و ... را به سومالي حمل مي‌كردند. اين هواپيماها شامل اولين سربازان آمريكايي بودند كه تحت عنوان برنامه "بازگشت اميد " وارد سومالي شدند.
در دسامبر 1992، تجهيزات نيروهاي ويژه آمريكايي كه در كنيا مستقر شده بودند نيز به عمليات موسوم به بازگشت اميد پيوستند. در ژانويه 2003، نيروهاي ويژه مخصوص سومالي تحت عنوان JSOFOR در موگاديشو پياده شدند و شروع به برقراري ارتباط با رهبران قبايل بومي سومالي كردند. هدف از اين ارتباطات كسب اطلاعاتي در خصوص چگونگي حفاظت از نيروها و هم‌چنين عمليات نجات آتي بود. JSOFOR تا ماه آوريل همان سال، 26000 مايل از خاك سومالي را پشت سر گذاشت و 277 قبضه سلاح را ضبط كرده و قريب به 45320 پوند مواد منفجره را از بين برد.
در ماه اوت 1993، نيروهاي فرماندهي عمليات ويژه ايالات متحده آمريكا با توجه به حملات نيروهاي "محمد فرح عيديد " به نيروهاي آمريكايي و نيروهاي سازمان ملل با هدف دستگيري ژنرال عيديد وارد عمليات نظامي در سومالي شدند. شش عمليات نيروهاي JSOFOR كه در واقع نيروهاي ويژه USSOCOM در سومالي بودند توانست تا حدود زيادي حركات عيديد را خنثي كند. اما در هفتمين عمليات كه با هدف دستگيري دو تن از فرماندهان نزديك به عيديد صورت گرفت اين نيروها در همان مرحله اول با شكست سختي مواجه شدند. آتش سنگين نيروهاي عيديد تعدادي از نيروهاي آمريكايي را كشته و زخمي كرد و يك نفر نيز به اسارت نيروهاي سوماليايي درآمد. اين جنگ پس از جنگ ويتنام سخت‌ترين جنگ شهري براي نيروهاي نظامي آمريكايي محسوب مي‌شد. در اين حمله 17 نيروي آمريكايي كشته و 106 تن از ايشان نيز مجروح شدند.
سرانجام نيروهاي آمريكايي در دستگيري عيديد ناكام ماندند و در مارس 1994 بيشتر آنها خاك سومالي را ترك گفتند. خروج از سومالي در مارس 1995 تكميل شد. هرچند كه ماموريت اصلي در سومالي ناكام ماند اما باز هم از نقش USSOCOM در عمليات سومالي به نيكي ياد مي‌شود. شناسايي‌ها و نظارت‌هاي انجام شده توسط USSOCOM براي نيروهاي آمريكايي ارزش بسياري داشت. اين ركن فرماندهي توانست در اجراي عمليات نجات و پياده‌شدن امن تفنگداران دريايي در سومالي نقش بزرگي را ايفا كند.
* نقش USSOCOM در جنگ‌هاي عراق و افغانستان
فرماندهي عمليات ويژه آمريكا در اشغالگري اين كشور در عراق و افغانستان نيز نقش به سزايي داشته است.
در اولين گام پس از تجاوز ارتش آمريكا به افغانستان، USSOCOM در همكاري با سازمان سيا تلاش كرد تا امكانات شكست طالبان را بدون استفاده از نيروهاي نظامي گسترده فراهم آورد. اين پايگاه اينترنتي، اين اتفاق را از بزرگترين موفقيت‌هاي نيروهاي آمريكايي در جنگ موسوم به جنگ عليه تروريسم برشمرده است.
پس از جنگ سخت موگاديشو آمريكايي‌ها در يكي از كوهستان‌هاي افغانستان به نام "تاكور قار " درگير جنگ سخت ديگري مي‌شوند و البته باز هم تلفات زيادي مي‌دهند. در اين نبرد يك هليكوپتر آمريكايي حامل 16 نيروي نظامي و خدمه سرنگون مي‌شود و همه سرنشينان آن كشته مي‌شوند. اين پايگاه اينترنتي، اين نبرد را فاجعه‌آميزترين نبرد از زمان حمله به افغانستان خوانده است. جالب اين‌جا است كه "مايكل مورفي " (Michael P. Murphy) از رهبران اين عمليات مدال افتخار نيز دريافت كرده است.
هم‌چنين در جنگ عراق، واحد دهم نيروهاي ويژه USSOCOM اولين گروه از نظاميان آمريكايي بودند كه حتي قبل از آغاز تجاوز آمريكا به عراق وارد خاك اين كشور شدند. يكي از اقدامات آنها سازمان‌دهي نيروهاي كرد موسوم به "پيش‌مرگ‌ها " در شمال عراق براي شكست دادن نيروهاي "جنبش انصارالاسلام " پيش از آغاز حمله آمريكا به عراق بود. اين اقدام از آن رو انجام شد كه منطقه‌اي كه به طور كامل در اختيار انصارالاسلام، يكي از متحدين القاعده بود تحت كنترل متحدين آمريكايي‌ها درآورده شود. در جريان اين نبرد در منطقه "سارگات " تاسيسات تسليحات شيميايي نيز كشف شد كه در طول جنگ با عراق ديگر چنين تاسيساتي به‌دست نيامد. اين نبرد شكستي بزرگ براي القاعده و متحدين آن در انصارالاسلام محسوب مي‌شد.
پس از موفقيت در نبرد با انصارالاسلام، USSOCOM اين‌بار به تجهيز و سازمان‌دهي پيش‌مرگ‌ها عليه رژيم "صدام حسين " پرداخت. با اين تلاش نيروهاي صدام در شمال عراق زمين‌گير شدند و نتوانستند براي مقابله با حمله انجام شده در جنوب عراق به ساير هم‌قطاران خود بپيوندند. شايد همين عمليات توانست جان هزاران نيروي غربي را حفظ كند.
در آغاز تجاوز نظاميان آمريكايي به عراق، تيم‌هاي 12 نفره از نيروهاي ويژه تحت فرماندهي USSOCOM با هدف يافتن سكوهاي پرتاب موشك‌هاي اسكاد وارد مناطق جنوبي و غربي عراق شدند. هم‌چنين نيروهاي وابسته به اين فرماندهي ترمينال‌هاي نفتي و پمپ‌هاي نفت در سواحل جنوبي عراق را به كنترل خويش درآوردند. نيروي هوايي تحت فرمان USSOCOM نيز توانست نقش مهمي در انتقال نيرو و تجهيزات به اعماق خاك عراق ايفا كند.
پس از اشغال عراق نيز نيروهاي USSOCOM در قتل يا دستگيري صدها شورشي مسلح عراقي نقش داشته‌اند. از ديگر نقش‌هاي USSOCOM، آموزش نيروهاي عراقي براي به‌دست گرفتن امور بوده است.
* نيروهاي تحت فرمان USSOCOM
اولين نيروي تحت فرمان USSOCOM، نيروهاي عمليات ويژه هوايي است. اين نيرو در 22 ماه مه سال 1990 در فلوريدا تاسيس شد. اين نيرو كه به اختصار AFSOC خوانده مي‌شود در پياده‌سازي نيرو در سراسر جهان نقش دارد. نيروهاي AFSOC آموزش‌هاي ويژه‌اي مي‌بينند و در عمليات جنگي، نفوذ در نيروهاي دشمن و تغذيه و تقويت نيروهاي خودي مهارت دارند.
از ديگر تخصص‌هاي AFSOC راه‌اندازي راديو و تلويزيون براي عمليات رواني است. اين نيروها هم‌چنين در تامين تخصص‌هاي نظامي براي حفظ دولت‌هاي متحد آمريكا نيز نقش دارند.
ماموريت‌هاي اصلي AFSOC عبارتند از عمليات هوايي در ميدان نبرد، حمايت سريع از نيروهاي خودي، عمليات اطلاعاتي، حملات هوايي فوق دقيق، عمليات رواني، نقل و انتقال هوايي، سوخت‌رساني هوايي، شناسايي و نظارت.
دومين نيروي تحت فرمان USSOCOM واحدي است كه مربوط به عمليات ويژه در ارتش آمريكا شده و از آن به اختصار تحت عنوان USASOC نام برده مي‌شود. اين نيرو از خود USSOCOM هم قديمي‌تر است و بيش از 40 سال است كه سرنيزه نيروهاي آمريكايي در جنگ‌هاي غيرمتعارف محسوب مي‌شود. USASOC از نيروهاي معروفي همچون "رنجرها " و هم‌چنين نيروهاي ناشناخته‌اي چون نيروهاي متخصص در جنگ رواني و جنگ شهري سازمان يافته است. اين نيروها در مقابله با شورش‌ها نقش به‌سزايي دارند.
اهميت USASOC زماني روشن مي‌شود كه جنگ از مراحل متعارف خود عبور كرده و وارد مرحله جنگ چريكي مي‌شود.
از ديگر نيروهاي تحت فرمان USSOCOM نيروهاي ويژه توسعه در كشورهاي دوست در زمان صلح هستند كه اكنون از مهمترين فعاليت‌هاي آنها كار توسعه در افغانستان است. اين كمك‌هاي توسعه‌اي از طريق ارائه آموزش به نيروهاي پليس و ارتش اين كشورها انجام مي‌شود. نيروهاي ويژه آمريكايي به گونه‌اي آموزش داده مي‌شوند كه در درجه اول يك رزم‌آور و در درجه دوم يك مربي باشند چرا كه بايد بتوانند تيم خود و متحدين خود را آموزش دهند.
ديگر نيرويي كه از آن نام برده شده است نيروي دريايي تحت فرمان USSOCOM است. اين نيرو در 16 آوريل 1987 در كاليفرنيا تاسيس شد. اين نيرو كه به اختصار NSW خوانده مي‌شود وظيفه دارد تا بينش، رهبري، منابع و نظارت لازم را براي قواي بحريه آمريكايي فراهم آورد تا آمادگي لازم را براي نبردهاي دريايي كسب كنند. تيم‌هاي عملياتي NSW سازمان‌دهي شده و تعليم ديده‌اند تا گستره مختلفي از عمليات را به اجرا درآورند كه از جمله آنها مي‌توان به عمليات غيرمتعارف، عمليات مستقيم، شناسايي ويژه، مقابله با تروريسم و حمايت از عمليات رواني و شهري را نام برد.
تفنگداران دريايي ديگر واحد تحت فرماندهي USSOCOM را تشكيل مي‌دهند. تشكيل اين نيروها به سال 2005 بازمي‌گردد. در اين زمان وزير دفاع آمريكا خواستار تشكيل يك واحد عمليات ويژه از تفنگداران دريايي آمريكايي شد. اين نيرو با 2500 عضو در 24 فوريه 2006 در كارولينا آغاز به كار كرد. اين نيرو كه به اختصار MARSOC خوانده مي‌شود ابتدا از واحدهاي كوچكي تشكيل شده بود.
MARSOC به عنوان جزئي از اجزاي USSOCOM براي آموزش، سازمان‌دهي و پياده‌سازي عمليات ويژه در حمايت از ساير دستگاه‌هاي نظامي آمريكايي تشكيل شده است. از ديگر مسووليت‌هاي اين واحد نظامي اجراي عمليات شناسايي است. از ديگر وظايف اين نيرو گسترش توانايي نظامي آمريكا در جنگ‌هاي غيرمتعارف، مقابله با تروريسم و عمليات اطلاعاتي است. اين نيرو در اكتبر 2008 توانست به توان عملياتي قابل قبول دست پيدا كند.
"ستاد مشترك عمليات ويژه " آخرين واحد از نيروهاي USSOCOM است كه در اين مقاله اشاره شده است. اين واحد كه به اختصار JSOC خوانده مي‌شود وظيفه كنترل واحدهاي عمليات ويژه را بر عهده دارد. البته اين واحد نمي‌تواند عمليات جاسوسي و سري را راهبري كند چرا كه راهبري اينگونه عمليات تنها در حوزه مسووليت‌هاي سازمان سيا است. اما به هرحال بايد در نظر داشت كه روابط ميان USSOCOM و سازمان سيا در سطحي بسيار عالي است.
* فهرست فرماندهان USSOCOM از ابتدا تاكنون
فرماندهان USSOCOM از ابتدا تاكنون عبارت بوده‌اند از: "ژنرال ليندسي " از آوريل 1987 تا ژوئن 1990، "ژنرال استينر " از ژوئن 1990 تا مه 1993، "ژنرال داوينگ " از مه 1993 تا فوريه 1996، "ژنرال شلتون " از فوريه 1996 تا سپتامبر 1997، "ژنرال اسميت " از سپتامبر 1997 تا نوامبر 1997، "ژنرال اسچوميكر " از نوامبر 1997 تا اكتبر 2000، "ژنرال هلند " از اكتبر 2000 تا سپتامبر 2003، "ژنرال براون " از سپتامبر 2003 تا جولاي 2007 و "ژنرال اولسون " از جولاي 2007 تاكنون.
انتهاي پيام/
منبع:خبرگزاری فارس