T-72Z ؛ روحی تازه در کالبدی قدیمی
مدل 72زد یک نمونه ارتقاء یافته از تانک های سری تی است که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، به روز رسانی شده است.
به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، برنامه ارتقاء تانک های سری تی در کشور که شامل تانک های تی-55/54 و احتمالاً تی-62/64 به عنوان تانک های اصلی میدان نبرد(MBT) می باشد چند سال بعد از پایان جنگ تحمیلی و با حضور تجهیزات مدرن کشورهای فرامنطقه ای در اطراف کشور لازم دیده شد. این تانک ها محصولات دهه های 60 و 70 میلادی شوروی سابق بودند که در اختیار رژیم بعث عراق قرار گرفته بودند و با شروع جنگ علیه ایران، به طور گسترده ای بکار گرفته شدند. در جریان عملیات های متعدد موفقیت آمیز رزمندگان در جبهه های نبرد تعداد زیادی از این تانک ها به غنیمت گرفته شده و سپس در مقابل خود عراق وارد نبرد گردید.
با پیشرفت کشور در سالهای پس از جنگ و احساس نیاز به بهینه سازی و ارتقاء تجهیزات موجود، این تانک های نیز در مراحل مختلفی مورد بهینه سازی های جزئی قرار گرفتند. سپس برنامه گسترده ارتقاء این تانک ها به مرحله اجرا درآمد که شامل تمام بخش های ممکن بود. سامانه های جنگ افزاری، سامانه های دفاعی و نیز قوای محرکه این تانک ها مورد بازبینی و اصلاحات و نصب تجهیزات جدید قرار گرفت که در نتیجه، افزایش چشمگیری در کارایی رزمی این وسائل حاصل شد بطوریکه از نظر سطح فناوری با نمونه های قبلی خود تفاوت های فراوانی پیدا نمودند. نام این پروژه تایپ 72زد گذاشته شد.
کارایی رزمی بالای این تانک می تواند با مؤلفه هایی نظیر توان آتش بسیار بالا و دقیق، تحرک بسیار خوب و محافظت زرهی مناسب تعریف شود. آرایش جدید سامانه تسلیحاتی شامل توپ 105 میلیمتری مدل ام68 با عمر عملیاتی بالا، برد موثر، دقت، توان آتش بالا و تعویض ساده بدون برداشتن برجک است. سامانه کنترل آتش EFCS-3 به عنوان یکی از پیشرفته ترین سامانه های کنترل آتش، باعث برخورداری مدل 72زد از توان آتش رزمی بالا در شرایط مختلف تانک و هدف در روز و شب می شود که شانس بهینه اصابت به هدف در زمان کوتاه، پایدارسازی و شلیک دستی و اتوماتیک توپ و امکان شلیک از تانک در حال حرکت به هدف ثابت یا متحرک از جمله این توانمندی ها است.
برد توپ 105 میلیمتری حدود 4000 متر عنوان شده که به معنی اجرای آتش از فاصله دور نسبت به اهداف است که باعث ایمنی بیشتر در مقابل تسلیحات ضد تانک خواهد بود.
توان شلیک در حال حرکت یک ویژگی بسیار مهم در تانک های مدرن می باشد. در این حالت بدون نیاز به توقف وسیله، عمل هدفگیری و شلیک، صورت می پذیرد که باعث کاهش احتمال مورد هدف واقع شدن خود تانک گردیده و اجرای عملیات متقابل را دشوار می سازد.
همچنین سامانه پیشرفته کنترل آتش بکار گرفته شده در مدل 72زد امکان هدفگیری اهداف متحرک و محاسبه وضغیت آنها را برای اجرای آتش ممکن می سازد. بدین ترتیب، حتی اهداف متحرک دشمن نیز از شلیک های این تانک در امان نبوده و کارایی رزمی نیروی های خودی و افزایش نسبت شکار، حاصل می شود.
استفاده از مسافت یاب های لیزری ساخت داخل، بجای تخمین مسافت با شلیک تیربار هم محور با توپ اصلی که روش مرسوم و قدیمی بوده است، سرعت فرآیند هدفگیری و شلیک و نیز دقت آن را افزایش داده و در نتیجه درصد احتمال اصابت به هدف در اولین شلیک، بیشتر می شود.
سامانه های مخابراتی دیجیتال ساخت صنایع داخلی نیز کار برقراری ارتباطات امن را با سایر نیروهای عمل کننده در میدان نبرد را مقدور می سازد.
وجود سامانه های حرارتی و دید در شب، خلاء بزرگی برای ادوات زرهی کشور به حساب می آمد که با تجهیز تانک های موجود به این سامانه ها، امکان عملیات آنها در شب نیز علاوه بر روز و در شرایط آب و هوایی نامناسب فراهم شده است.
سامانه هشدار دهنده قفل لیزری بر روی این تانک نصب گردیده که باعث آگاهی خدمه از خطر فعالیت تسلیحات لیزری در برابر آن شده و با اقدام به پرتاب نارنجک های دودزا و تولید دود غلیظ از اگزوز موتور،اقدام به شکستن قفل لیزری می نماید که در نتیجه بقاپذیری این تانک در میدان نبرد افزایش می یابد.
با بکارگیری جعبه های واکنش دهنده انفجاری محفاظت زرهی پیرامون این تانک، قابلیت دفاعی در برابر تسلیحات ضدتانک را در زوایای مختلف بخصوص از پهلو که وسایل زرهی آسیب پذیری بیشتری دارند، افزایش یافته است.
با استفاده از یک موتور وی-46-6 با توان 780 اسب بخار، مدل 72زد سرعت و شتاب مطلوبی دارد. سادگی رانندگی و قابلیت تحرک با حالت تعوض دنده نیمه خودکار یا خودکار افزایش می یابد.
نصب تمام قسمت های سامانه توان از جمله موتور، گیربکس، ترمز، چرخها، سامانه خنک کننده و هیدرولیک در یک چیدمان روش قرارگیری بخصوص، باعث کاهش زمان تعمیر، سرعت سوار کردن و بازکردن آنها شده است. این ویژگی علاوه بر کاهش زمان و هزینه تعمیر و نگهداری وسیله، به افزایش آمادگی رزمی واحدهای زرهی نیروی های مسلح می انجامد و عدم نیاز به تجهیزات سنگین تعمیراتی، امکان آماده سازی تانک های بهینه سازی شده کشور را در مناطق عملیاتی و نه پشت جبهه فراهم می سازد.
تمامی بهینه سازی های فوق توسط متخصصان صنایع دفاع کشور و با تجهیزات بومی اجرا شده است که باعث صرفه جویی ارزی قابل توجه و خوداتکایی بیشتر نیروهای مسلح شده است، در جهانی که عدم پایبندی به تعهدات از سوی کشورها بسادگی صورت می پذیرد.
[External Link Removed for Guests]
