ایران هسته ای- یکی از اسناد منتشر شده در ویکی لیکس گزارشی است که دانیل کورتز سفیر امریکا در تل آویو خطاب به واشینگتن نوشته و در آن دیدگاه و راهبرد اسراییل درباره ایران را تحلیل کرده است. واضح است که این سند را باید بادر نظر داشتن شرایط سال 2005 که در آن مذاکرات ایران و 3 کشور اروپایی متوقف شده اما پرونده ایران هنوز به شورای امنیت ارجاع نشده بود مطالعه کرد. سفیر امریکا در تل آویو تاکید می کند همه تلاش اسراییل این است که بر نقش امریکا در مدیریت کار بیفزاید، دیدگاه اروپا را به آن نزدیک کند، و غرب را به حمایت از تحریم ها وادار نماید. بخش مهمی از این سند به برشمردن محدودیت های اسراییل برای حمله به ایران از زبان مقام های اسراییلی اختصاص دارد که واجد اهمیت بسیاری است.
***
05TELAVIV1593
تاریخ تهیه: 17/3/2005
تاریخ انتشار: 28/11/2010
طبقه بندی: سری
این سند گزیده ای از سند اصلی است و اصل تلگراف موجود نیست.
موضوع: نيات اسرائيل در خصوص برنامه هسته اي ايران
تهيه و طبقه بندي شده توسط سفير دانيل سي كورتزر
1- (s) – خلاصه: اسرائيل، ايران را اولين تهديد براي امنيت خود دانسته و دستيابي ايران به چرخة غني سازي را نقطه بدون بازگشت اين كشور در برنامة ساخت سلاح اتمي مي داند. دولت اسرائيل (GOI) بر اين باور است كه افزايش فشارهاي ديپلماتيك و سياسي بر ايران نظير اعمال تحريم هاي همه جانبه در تغيير رفتار ايران نقش داشته است. در همين راستا دولت اسرائيل در حال لابي كردن با كشورهاي عضو اتحاديه اروپا و آژانس بين المللي انرژي اتمي (IAEA) در خصوص جزئيات قرارداد دائمي تعليق مي باشد. اسرائيلي ها همچنانكه از تشكيل يك جبهة واحد بين المللي در مقابل ايران حمايت مي كنند، نگران تمايل و گرايش (USG) دولت آمريكا بسوي مواضع اتحاديه اروپا هستند. عليرغم تأكيد و تمركز دولت اسرائيل بر رويكرد سياسي و ديپلماتيك در قبال برنامة هسته اي ايران ، دولت اين كشور همچنان به گمانه زني هاي محرمانه و علني خود در مورد حملة هوايي احتمالي به ايران ادامه مي دهد. دولت اسرائيل در ارزيابي گزينه هاي نظامي پيش روي خود، كاملا از تفاوت هاي عمده ميان حملة موفقيت آميز خود به تأسيسات هسته اي عراق در سال 1981 و حملة احتمالي به ايران آگاه است چرا كه در مقطع كنوني اسرائيل در ايران با يك مجموعه از اهداف پراكنده و نامشخص روبه روست. علاوه بر اين كه بر خلاف گذشته نيروهاي ائتلاف در عراق و خليج (فارس) حضور پررنگي دارند. ايران نيز توانمندي هاي فراواني براي مقابله به مثل از طريق حزب الله و ديگر گروه هاي تروريستي دارد كه همگي اين شرايط منجر به تغيير فضاي راهبردي در منطقه مي گردد. (پايان خلاصه)
سند تهديد ايران، « نقطه بدون بازگشت» و جدول زماني
2- (s) – شارون نخست وزير اسرائيل، ايران را اصلي ترين تهديد براي اسرائيل دانسته و اخيرا نيز نگراني خود را از اينكه بعضي از كشورها در حال كنار آمدن با ايدة ايران داراي سلاح هسته اي هستند اعلام نموده است. اين نگراني را در گفته هاي ديگر مقامات ارشد اسرائيلي نيز مي توان يافت كه همگي نظير آقاي مير داگان رئيس موساد هشدار داده اند كه برنامة تسليحات هسته اي تهران تهديدي براي موجوديت اسرائيل به شمار مي رود و مي تواند توازن راهبردي را در منطقه برهم بزند.
3- (c) – شائول موفاز وزير دفاع اسرائيل در جلسه ماه دسامبر خود با تعدادي از اعضاي كنگره اسرائيل، دستيابي ايران به چرخة كامل غني سازي را نقطه اي بدون بازگشت براي ايران در برنامه ساخت سلاح هسته اي خواند. اين نظري است كه ديگر مقامات ارشد دولت اسرائيل نيز به آن باور دارند. داگان رئيس موساد حتي پا را از اين هم فراتر گذارده و گفته است برنامة هسته اي ايران زماني غيرقابل توقف خواهد شد كه اين كشور براي تكميل چرخة غني سازي خود ديگر به كمك هاي خارجي نيازمند نباشد. در زمينه فني نيز مديركل امور خارجي كميسيون انرژي اتمي اسرائيل (IAEC) چنين اظهار نظر نموده است كه گام حياتي براي ايران، بهره برداري اين كشور از راه اندازي آبشار غني سازي سانتريفيوژها خواهد بود.
4- (S) – تاكنون مقامات دولت اسرائيل زمان بندي هاي متفاوتي در مورد توانمندي كامل ايران در غني سازي هسته اي ارائه نموده اند. براي مثال در ماه فوريه، شارون نخست وزير اسرائيل به وزير گفت كه به عقيدة وي هنوز زمان براي اعمال فشار بر روي ايران وجود دارد اما پنجره اين فرصت بسرعت در حال بسته شدن است. تخمين موفاز رئيس اداره تحقيقات اطلاعاتي ارتش اسرائيل در حالي كه هشدار داده بود كه ايران كمتر از يك سال با دستيابي كامل به اين توانمندي فاصله دارد اينچنين برآورد نموده بود كه ايران تا اوايل 2007 به اين نقطه خواهد رسيد. متخصصين و كارشناسان فني كميسيون انرژي اتمي اسرائيل (IAEC) اينچنين پيش بيني كرده بودند كه ايران در 6 ماه پاياني توافق نامة تعليق، به توانمندي غني سازي كامل دست خواهد يافت. تنها چند تن از مقامات دولت اسرائيل در اين ميان بصورت غيررسمي اذعان نموده بودند كه اين برآوردها را بايد با احتياط بيشتري مد نظر قرار داد. رئيس امور راهبردي وزارت امور خارجه اسرائيل (MFA) خاطر نشان نموده بود كه طبق ارزيابي هاي دولت اسرائيل (GoI) از 1993 پيش بيني مي شود كه ايران حداكثر تا پايان 1998 از بمب اتمي خود رونمايي خواهد نمود.
تمركز بر ديپلماسي و نگران از عملكرد 3 كشور اروپايي
5- (s) – اسرائيل در كوتاه مدت تمركز خود را بر اعمال فشارهاي ديپلماتيك بر روي ايران به منظور همكاري با آژانس بين المللي انرژي اتمي IAEA و 3 كشور اتحاديه اروپا قرار داده است. شارون نخست وزير اسرائيل فشارهاي ديپلماتيك را شامل تحريم هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد بر روي شركت هاي هوايي جمهوري اسلامي ايران و تجارت اين كشور دانست. رئيس جمهور كاتساو گفته بود نظر جامعه بين المللي براي تهران بسيار اهميت دارد. ديگر مقامات ارشد وزارت امور خارجه و شوراي امنيت ملي اسرائيل با اشاره به تعليق جاري و واكنش ايران به پروندة ميكونوس بيان مي دارند كه موارد فوق شواهدي هستند كه همگي ثابت مي كند اعمال فشار ديپلماتيك به ايران در تصميم گيري ها در تهران تأثير گذار است.
6- (s) – هر چند مقامات اسرائيلي اغلب نسبت به تلاش هاي سه كشور اروپايي در خصوص ايران اظهار نا اميدي مي كنند اما اعتراف دارند كه در شرايط كنوني گزينة ديگري وجود ندارد. نخست وزير اسرائيل آريل شارون در 10 مارس به خبرنگاران اعلام داشت كه ايران از مذاكرات به عنوان حربه اي براي وقت كشي استفاده مي نمايد. شارون و ديگر رهبران نظامي اسرائيل در جلسات هيأت دولت اين كشور همگي از نرمش اروپائيان در قبال ايران شكايت دارند. رئيس جمهور كاتساو نيز در اظهار نظري مشابه گفته است كه ايران به تعهداتش پاي بند نخواهد ماند و قصد فريبكاري دارد. كادر وزارت امورخارجه اسرائيل به POLOFF گفته اند كه تلاشهاي سه كشور اروپائي در تعليق دائم با موفقيت همراه نخواهد بود و سرانجام مجبور خواهند شد از تحريم هاي موثر عليه اين كشور حمايت نمايند.
7- (c ) – متخصصين و كارشناسان قبلي دولت اسرائيل بارها از لابي هاي خود با مقامات اروپايي و سازمان بين المللي انرژي هسته اي IAEA در خصوص موضوعات مختلف سخن گفته اند. مقامات اسرائيل در اين گفت وگو ها اولين خواستة خود را تهيه فهرستي دقيق و مفصل از كليه فعاليت هاي مشتمل بر تعليق به همراه يك جدول دقيق زمانبندي در هر مرحله اعلام كرده اند. دومين درخواست مقامات اسرائيلي همواره اين بوده است كه اقدامات جدي تري در راستاي راستي آزمايي صورت گرفته و نسبت به امتناع ايران از دسترسي بازرسان به مكان هاي مورد نظرشان موضع قاطع تري اتخاذ گردد. سومين درخواست مقامات اسرائيلي همواره اين بوده است كه در صورت رسيدن به هرگونه توافق يا قرارداد با ايران، اين توافق نامه ها مي بايست به تأييد شوراي امنيت سازمان ملل متحد رسيده تا در صورت تخطي اين كشور از تعهداتش در سطوح مناسب با آن برخورد شود. چهارمين درخواست مطرح شده از سوي مقامات اسرائيلي تعيين معيارهايي از سوي سه كشور اروپايي است تا براساس آنها بتوان هرگونه قصور يا تخطي احتمالي را از سوي ايران شناسايي و معرفي نمود و بر آن اساس بتوان پيامدها و مجازات هاي ملموس را براي ايران در نظر گرفت.
8- ( c)- دولت اسرائيل بنا به درخواست سازمان انرژي اتمي اين كشور از اروپائيان مصرانه درخواست نموده است تا اعمال تحريم هاي دوجانبه و يا چند جانبة اتحاديه اروپا عليه ايران را در حوزه هاي اقتصادي اين كشور مورد بررسي قرار دهند. شارون نخست وزير اسرائيل در مصاحبة مطبوعاتي خود در 10 مارس گفته بود كه شايد اعمال تحريم هاي نفتي بر ايران به اندازة كافي مؤثر و منطقي نباشد اما تحريم هاي تجاري و محدودسازي خطوط پروازي اين كشور مي تواند بسيار تأثيرگذار باشد. مقامات مياني دولت اسرائيل نيز ضمن تأييد اينگونه تحريم ها بيان مي دارند كه اعمال محدوديت در ادامة تحصيل دانشجويان ايران در اروپا، محدودسازي سفر دانشمندان ايراني و لغو تسهيلات فرودگاهي براي شركت هاي هواپيمايي ايراني در اتحاديه اروپا مي توانند از جمله اين تحريم هاي مؤثر باشند. به گفته معاون امور خارجي امنيت ملي اسرائيل، هدف از اين تحريم ها اعمال فشار واحد از سوي اتحاديه اروپا، روسيه و آمريكا و توقف كامل و اثبات پذير برنامة چرخة سوخت هسته اي ايران است كه در كوتاه مدت به معناي تعليق كامل كليه مراحل غني سازي ، فراوري، ساخت رآكتور آب سنگين و فعاليت هاي توسعه اي و تحقيقاتي مي باشد.
ترجيح اسرائيل مبني بر مداخلة دولت آمريكا (USG) و شوراي امنيت سازمان ملل متحد (UNSC) در پروندة هسته اي ايران
9- (c )- با توجه به نارضايتي اسرائيل از اقدامات ناكافي سه كشور اروپايي ، اين كشور اميدوار است شاهد حضور پررنگ تر دولت آمريكا و شوراي امنيت سازمان ملل متحد در برنامة هسته اي ايران باشد. شارون نخست وزير اسرائيل هر چند بر ادامة تلاشهاي اتحاديه اروپا صحه مي گذارد اما بر اهميت طرح اين پرونده در شوراي امنيت سازمان ملل متحد تأكيد مي ورزد. آقاي موفاز در جلسة 12 دسامبر خود با آقاي كودل از آمريكا مي خواهد تا ابتكار عمل را از اروپائيان گرفته و ضمن ادامة رويكرد ديپلماتيك در قبال ايران روي اعمال تحريم هاي بيشتر عليه اين كشور كار نمايد. آقاي كاتساو رئيس جمهور اسرائيل از آقاي كودل مي خواهد كه معطل اروپائيان نماند.
10- ( C ) – درخواست اسرائيل از آمريكا براي فعاليت هاي بيشتر در زمينة ديپلماتيك نشأت گرفته از محدوديت هاي اين كشور درعرصة روابط ديپلماتيك با ايران است. مديركل عدم اشاعة كميسيون انرژي اتمي اسرائيل اذعان مي دارد كه دولت اسرائيل مادامي كه ايران از قرارداد تعليق تبعيت نمايد كمتر حركتي مي تواند در جهت افزايش فشار بر اين كشور انجام دهد. كل ادارة دولت هاي خليج (فارس) وزارت امورخارجه اسرائيل گفته است اسرائيل در عرصة سياسي و ديپلماتيك نقش چنداني نمي تواند در اين ارتباط ايفا نمايد اما مي تواند اطلاعات مورد نياز اعضاي سازمان بين المللي انرژي هسته اي IAEA در خصوص برنامة هسته اي ايران را در اختيارشان بگذارد. به گفته وي وزارت امورخارجه اسرائيل بر اين عقيده است كه اعمال هرگونه فشار از سوي اسرائيل مي تواند جواب عكس داده و منجر به افزايش حمايت جهان عرب از ايران و جلب توجه آنها نسبت به برنامه هسته اي خود اسرائيل گردد.
11- ( c)- در پي اظهارنظرهاي اخير رئيس جمهور و وزيرخارجه آمريكا در خصوص ايران بسياري از مقامات اسرائيلي اين سوال را مطرح نمودند كه آيا سياست آمريكا در قبال ايران تغيير كرده است. معاون امورخارجي آژانس امنيت ملي آمريكا (NSA) اذعان نمود كه اين اقدام آمريكا براي ايجاد اجماع جهاني به منظور انتقال پروندة ايران به شوراي امنيت سازمان ملل متحد لازم بوده است. اما وي همزمان از رويه اتحاديه اروپا مبني بر امتيازدهي به ايران پيش از تحقق كامل تعهداتش ابراز نگراني كرد. كادر مياني شوراي امنيت ملي (NSC) و كميسيون انرژي اتمي اسرائيل نيز از مشاهدة برخي گزارشهاي مطبوعاتي آمريكا مبني بر بررسي مجدد موضع دولت آمريكا در قبال حزب الله لبنان برآشفته اند.
گزينه نظامي: بوشهر اوسيراك نيست
12- ( c ) - مقامات اسرائيلي عليرغم نا اميدي نسبت به تلاش هاي ديپلماتيك به نحو قابل دركي تمايل به بحث در مورد گزينه هاي نظامي احتمالي ندارند. آريل شارون نخست وزير اسرائيل بصورت علني و رسمي براهميت رويكرد سياسي و مسير اقتصادي تأكيد ورزيده است. سرلشگر دان هالوتز معاون رئيس ستاد مشترك اسرائيل در ملاقات اخير خود با برخي مقامات آمريكائي نيز در اظهار نظري مشابه گفته است كه ما علاقه نداريم به آنجا حمله نمائيم. رئيس جمهور كاتساو در ماه فوريه به وزير خارجه آمريكا گفته بود كه گزينه نظامي ضرورت ندارد، تنها موضوع را در شوراي امنيت سازمان ملل متحد مطرح نمائيد.
13- گمانه زني هاي عمومي در خصوص حملة نظامي احتمالي معمولا بر تفاوت هاي آن با حملة هوايي اسرائيل به رآكتور اوسيراك عراق در سال 1981 تأكيد مي نمايند. مقامات اسرائيلي در جلسات خصوصي و محرمانه خود همواره اذعان نموده اند كه انجام هرگونه حملة نظامي عليه ايران به دليل وجود عوامل متعدد كار بسيار مشكلي است. يك افسر ارشد اطلاعاتي ارتش اسرائيل به سفارت گفته است كه دولت اسرائيل به درستي نمي داند كه اين اهداف در كجا واقع شده اند و حمله عليه اين تأسيسات تنها پيشبرد برنامه هسته اي ايران را به تأخير مي اندازد و نمي تواند به آن پايان دهد. مديركل ادارة دولت هاي خليج (فارس) وزارت امورخارجه اسرائيل به اين نكته اشاره دارد كه اهداف بالقوه در سراسر كشور توزيع يافته اند كه بسياري از آنها در مناطق پرجمعيت واقع شده اند. كميسيون انرژي اتمي اسرائيل براهميت كمك روسيه در مهار جاه طلبي هاي هسته اي ايران تأكيد داشته و گفته است كه هرگونه حمله به نيروگاه بوشهر ممكن است به تلفات جاني اتباع روسيه انجاميده و همكاري با مسكو را به خطر بيندازد.
14- رابطين وزارت امورخارجه اسرائيل گفته اند كه بعد مسافت نسبت به اهداف و حضور نيروهاي آمريكائي در عراق و خليج (فارس) بر پيچيدگي اوضاع افزوده است. حمله اسرائيل به ايران مستلزم هماهنگي قبلي با نيروهاي ائتلاف در عراق و آماده سازي دولت آمريكا براي اقدام متقابل در سراسر جهان اسلام بخصوص در عراق است. مقامات وزارت امورخارجه اسرائيل و شوراي امنيت ملي اذعان دارند كه هرگونه حمله به ايران موجب برانگيختن واكنش شديد كشورهاي عربي و فلسطينيان شده و فرايند صلح را متوقف خواهد نمود.
15- اسرائيلي ها بخوبي درك مي كند كه ايران ازهرگونه حمله عليه اين كشور به عنوان بهانه براي قطع همكاري با سه كشور اروپائي و سازمان بين المللي انرژي هسته اي IAEA استفاده خواهد نمود. علاوه بر اين، دولت اسرائيل كاملا از توان مقابله به مثل ايران چه از طريق حملة متقابل نظامي و چه از طريق نواب منطقه اي اش آگاه است. شارون نخست وزير اسرائيل ادعا نموده بود كه حزب الله در حدود 11000 موشك UAV در اختيار دارد كه قابليت هدفگيري كليه نقاط اسرائيل را از سكوهاي پرتاب در خاك لبنان دارد. مديركل دولت هاي خليج (فارس) وزارت امورخارجة اسرائيل گفته بود كه به عقيدة وي ايران از طريق تحريك گروه هاي تروريستي در اسرائيل و مناطق اشغالي دست به اقدام متقابل خواهد زد.
16- تمركز دولت كنوني آمريكا ، سه كشور اروپائي و IAEA روي ايران وضعيتي را بوجود آورده است كه در مجموع با شرايط سال 1981 بسيار تفاوت دارد. در آن مقطع اسرائيلي ها احساس مي كردند كه جامعة جهاني از تهديد عراق غافل هستند. اسرائيلي ها اميدوارند كه اين مسئله ايران را براي آنها حل و فصل نمايند. همچنانكه معاون نخست وزير اسرائيل آقاي شيمون پرز گفته است: من فكر نمي كنم مسئله ايران تنها متعلق به اسرائيل باشد ..... بلكه اين مسئله موجب نگراني همة جهان است.
راه حل سياسي ترجيح داده مي شود ، اما
17- تمركز اسرائيل بر روي مجاري ديپلماتيك در IAEA و اتحاديه اروپا است كه شديدا نگران احتمال حملة نظامي عليه برنامه هسته اي ايران است، هرچند دولت اسرائيل بارها نشان داده است كه در صورت احساس تهديد امنيتي دست به اقدام نظامي مي زند و IDF نيز طرح هاي احتياطي خود را در اين زمينه با جديت به روز مي نمايد. طبق گزارشات مطبوعات اسرائيل، كابينة امنيتي آريل شارون نخست وزير اسرائيل در ماه فوريه به وي اختيار اوليه حملة به ايران را داده است. مطبوعات اسرائيل به نقل از يك منبع امنيتي اسرائيلي كه نخواسته نامش فاش شود گفته اند كه دولت آمريكا حملة اسرائيل را قانوني مي داند. البته شايد نتوان مقدمات و زمينه چيني هاي اين حملة نظامي را رصد نمود. عملياتهاي هوايي مستلزم پوشش كامل دفاع داخلي غيرنظامي و فعاليت هاي نيروي هوايي پيش از هرگونه حمله مي باشد. به دليل حساسيت فوق العاده اين مسئله و ناتواني دولت اسرائيل در پيشگيري از افشاي اين موضوعات، دستور هرگونه حمله احتمالي حتي از بسياري از اعضاي كابينة شارون نيز مخفي نگه داشته خواهد شد.
18- دولت اسرائيل بخوبي اطلاع دارد ما با جلوگيري از دستيابي ايران به سلاح هسته اي در پي تأمين منافع اين كشور نيز هستيم و هر چند ما بايد انتظار لابي كردن هاي بي وقفه اسرائيل را در بالاترين سطوح بخصوص با دولت آمريكا داشته باشيم كه با هدف حصول اطمينان از ادامه روند صحيح تلاش هاي سه كشور اروپايي صورت مي پذيرد اما خواهان پشتيباني جبهه متحد جهاني نيز مي باشيم. ما همچنين نگراني هاي اسرائيل را مبني بر نزديكي مواضع آمريكا به اتحاديه اروپا هستيم. همزمان ما بايد اين مسئله را درك نمائيم كه گزارشات توجيهي اطلاعاتي اسرائيل بنحو قابل دركي بر بدترين سناريوي ممكن تمركز دارند و ممكن است با ارزيابي هاي جاري دولت آمريكا تطابق چنداني نداشته باشند.